Сүрлем және пішендеме

Тақырыбы:

Орындаған: Әтімбетова А. А.

Тексерген оқытушы: Токтарова Б. А.

Тобы: 18-700-21

Қазақстан Республикасы Ғылым және Білім Министірлігі А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік Университеті Аграрлық- техникалық институті Ветеринариялық санитария кафедрасы Пәні: Ветеринарлық микробиология және вирусология

Костанай, 2020

Сүрлем - ауа жібермей консервілеу арқылы дайындалатын, ұзақ уақыт сақтау үшін ашытылған шырынды жемшөп.

Сүрлемге салынатын балауса түріне қарай

Жүгері;

Күнбағыс;

Сұлы;

Сиыржоңышқа cүрлемі деп бөлінеді.

Сүрлем құрамы

Құрамында каротин, С дәрумені, аздаған мөлшерде суда еритін қант, органикалық - сүт (2%-ға дейін) және сірке (0, 6%-ға дейін) қышқылдары, кейбір түрлерінде пропион, валериан, т. б. қышқылдары кездеседі. Сүрлемді дайындау және сақтау технологиясы бұзылған жағдайда май қышқылы пайда болады. Сүрлемнің құрамында қышқылдардың болуы малдың ас қорыту органдарының қызметін жақсартады, ішек-қарын сөлі көбірек бөлінеді, азық жақсы қорытылады. Сүрлемде пішенге қарағанда қоректік заттар өте көп, каротин толық сақталады. Оның құнарлылығы өсімдіктің түріне, жинау мерзіміне, оны дайындау және сақтау әдістеріне байланысты.

Сүрлем дайындау технологиясы.

Қазіргі уақытта сүрлем дайындауға жүгері, күнбағыс, шай жүгері, сиыржоңышқа және асбұршақ-сиыржоңышқа қоспалары, көпжылдық себілген және табиғи шалғындық шөптер көк балаусасы кең қолданады

Өсімдіктерді сүрлем дайындау үшін шабуы сүрлем жинайтын КС-2, 6, СК-1, 8, СК-2, 6, комбайн типтерімен жүргізіледі, олар көк балаусаны шабады, ұсақтайды және массаны жүк машиналарға тиеді.

Жем-шөпті сүрлеу әр түрлі қойма типтерінде тереңдетілген жартылай тереңдетілгең жер бетіндегі және мұнараларда жүргізуге болады.

Вильямс В. Р. атындағы мал азықтық БҒЗИ көрсеткіштері бойынша сүрленетін массаның ылғалдығына және қоймалар типіне байланысты құрғақ заттың шамамен алынған шығыны герметикалық мұнараларда 7-10% дейін ашық бұртарда 40-45% өзгеруі мүмкін сондықтан тиісті панамен жабылған траншеялар өте қолайлы және оларда құрғақ зат шыгыны 11-15% дейін төмендетуге болады. (12-кесте) .

Көк балауса массасының салар алдында қойманың түбіне ұсақталған сабан мен 30-40 см тығыздалғаннан кейін қалыңдықпенжабады. Траншеяны біржағынан бастап толтыра бастайды. Сүрленетін масса траншеяда шынжыртабан және полотносына түсетін қысым 0, 40-тан 0, 85 дейін кг/см2тығыздалады.

Жоспар:

Сүрлем және оның түрлері

Сүрлем құрамы

Сүрлем дайындау технологиясы

Сүрлем сапасын бағалау

Пішендеме

Әртүрлі қоймаларда пішендемені дайындаған шама мен алынған құрғақ зат шығыны, %

Сүрлем сапасын бағалау.

Сүрлем сапасын анықтағанда негізгі назарды қышқылдардың мөлшері мен байланысына, оның РН, каротин мөлшеріне, иісіне аударады. Көпшілікке танылған жақсы сүрленетін көрсеткіштері: 2% дейін ерікті қышқылдар мөлшері, оның ішінде 50-70% сүтжәне 1/3 маңайында сірке (бәрі де ерікті түрде) майлы қышқылдың толығымен жоқ болуы, барлық азоттан 0, 5-тен 5-11% дейін аммиакты азоттың болуы, РН ең жоғары 4, 0-4, 2 болады.

Зоотехникалық сапаны шкала балы сомасы бойынша мынадай сүрлем ажыратады: өте жақсы 81-100 балл алғаң ал жақсы 61-80 балл жақсы 41-60 балл, қанағаттанарлық 21-40, қанағаттанарсыз және жарамсыз 20 және одан да төмен балл.

Пішендеме - көк шөптің нәрлігін сақтауға мүмкіндік туғызатын жемшөп дайындау әдісі.

Пішендемеге қиын сүрлемделетін дақылдарды, әдетте, бұршақ тұқымдастарын салады. Пішендеме дайындау үшін шабылған көкті 45-55% ылғалдылыққа дейін дегдітіп, ор не траншеяға ұсақтап салып, мұқият нығыздап, ауа кірместей қымтап жабады. Бұл ылғалдылықта «физиологиялық құрғақтық» жағдайына енетін өсімдік торшасының су, яғни нәрін, ұстау күші бактериялардың сору күшінен басым түседі, де анаэробтық жағдайда олар ұзақ мерзім сақталады.

Шөптерді пішендеуге жинау кезінде құрғақ заттың жоғалуы 10-20% - ға жетеді, бұл шөп пен сүрлемді дайындауға қарағанда айтарлықтай төмен. Барлық технологиялық процестерді толық механикаландыру және массаны іріктеуде және ұсақтауда жоғары өнімді комбайндарды (КСК-100, КҚК-75, Е-281 және т. б. ) қолдану мүмкіндігі көлемдік азықтарды (шөп, сүрлем) дайындаудың басқа технологияларымен салыстырғанда шығындарды 20-22% - ға төмендетеді.