Көне рим құдайлары

Презентация қосу

Халықаралық білім беру Құрылыс технологиялары,
корпорациясы инфрақұрылым
Қазақ Бас Сәулет Құрылыс және менеджмент факультеті
Академиясы

СОӨЖ №12
1. ДІННІҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАЛАРЫ.
2. ДІННІҢ ПАЙДА БОЛУЫ МЕН ӨМІР СҮРУІНІҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАРЫ.

• Орындаған: Аукенова А.Б. ГиК 18-1
• Тексерген: Нусипова А.У.
Жоспар:
• 1. Дін туралы түсінік

• 2. Алғашқы қауымдық діндер және оның ерте
түрлері

• 3. Месопотамия, Көне Египет, көне славян, Көне
Грекия, Көне Римдағы діни жүйелер.

• 4. Пайдаланылған әдебиеттер.
Дін туралы түсінік
• Дін дегеніміз сенушілерінің әрекеті мен нанымын, моралы мен дүниетанымын
белгілейтін, қадірлейтін және тауап ететін қасиетті орыны бар, киелі кітабы,
қастерлі кісілері (пайғамбары) бар, түрлі культтардан тұратын, табиғаттан тысқары
немесе трансценденталді құдіретке, рухани белгі-түсініктерге
сиынатын дүниетаным формасы, о дүние секілді басқа тылсым өмірді бар деп
есептейтін мистикалық түсінік жүйесі.
• Түрлі діндердің түрлі белгілері бар, әлемдегі діндерді бір түсінікпен түсіну мүмкін
емес, дегенмен олардың ең басты ортақтығы: киелі, қасиетті заты, не орыны
болуы, діни наным жүйесі, сиыну ережелері мен культы болуы, табиғиаттан тыс
құдіретке, немесе обсолютті, трансцендентті күшке өмірін арнауы, өмірден
тысқары өмір туралы фантазиясының болуы.
• Дін ритуалдардан, мерекелерден, еске алу мен сыйынулардан, немесе
шоқынулардан, тежем-тиымдардан, транстардан, ән-күй-би немесе әлеуметтік
топтық жиналыстардан, басқа да мәдение шаралардан тұрады. Оның
қасиеттендірілген тарихы, және сол туралы ертегі-аңыздары болады, сол арқылы
ол адамдарға өмірдің сондай түрдегі шындығы ең дұрыс дегенге сендіргісі келеді.
Дәстүр, наным, табыну және құлшылық діни сенімнің негізі.
• Әлемде 10 000 түрден астам дін бары белгілі. Бірақ жер
шары тұрғындарының 84 пайызы ең үлкен делінген 5 дінге
сенеді: Христиан, Ислам, Үнді діні, Бұдизм, және Еврей діні.
• Діннің әсеріне ұшырамаған және ешқандай дінге тән емес
адамдардың сенімі бәлкім атеизм - яғни Құдайға сенбейтін,
сондықтан дінге сенбейді; немесе бәлкім агностицизм -
Құдайды бар деп есептейтін, бірақ тегі қалай екені туралы
пікірлерге күдікпен қарайтын, сыни ойлайтын, ал мәлім
діндерге негізінен сенбейтін адам. Дінге сенбейтін немесе
қатыссыз адамдардың саны қазіргі әлемде жаппай өсуде.
Әсіресе дамыған елдерде агностикатер мен атеистердің саны
артып барады. Ал даму үстіндегі және дамымаған елдерде
дінге сенушілер негізінен тұрақты сандық шамада сақталуда.
• Теология, ғылыми дінтану, салыстырмалы дінтану,
әлеуметтану, философия секілді пәндер дінді теориялық
және практикалық мағынада зерттейді.
Діннің даму кезеңдері
Категория Мысал Рәміздер жүйесі Діни әрекеттер Діни ұйымдар Әлеуметтік
мәні

Австралийялық Адамдар мен Идентификация Церковь Укрепляет
Примитивті заттардың рулық и «воспроизве- отсутствует; религиозную
мифологиялық дение» историй единство солидарность
бейнелері о родовых религии и
изображениях общества

Полинезийская и Могущественные Поклонение и Различные Требование
Архаичная африканская мифические жертво- культы социального
существа приношение конформизма
Древнееврейская Разрыв между Спасение душ Церковь Напряженность
Историческая естественным и на основе отделение между
сверх- добрых деяний; религиозной религией и
естественным концепция организации от обществом
свободной воли других аспектов
общества

Протестантская Прямая связь Соответствует Добровольное Основная
Ранне- религия эпохи между всей жизни; членство в перемена в
современная Реформации индивидом и концепция религиозной социальных
сверх- веры общине системах
естественной
силой

Современные Личность Поиск В какой-то мере Возможно
Современная религии и ее долг личностных членство в постоянное
этических церкви, но совершенствова
принципов главное – личная ние всей
ответственность культуры
общества и
ценностей
личности
Діннің ерте формалары

ФЕТИШИЗМ
ФЕТИШИЗМ АНИМИЗМ
АНИМИЗМ МАГИЯ
МАГИЯ

ТОТЕМИЗМ
ТОТЕМИЗМ КУЛЬТТЕР
КУЛЬТТЕР ТАБУ
ТАБУ

алғашқы қауымдық адамдар

ФЕТИШИЗМ
заттарға діни табыну (фетишам) – заттар тылсым күш иегерлері
фетишизммәні
фетишизм мәні наным-сенімдердегі фетишизмның
орны

Фетишизм – (португ.сөзі -сиқырлы австралиялықтар У солтүстік-
зат) әр түрлі заттарды, кейде да фетиштер – америка
өсімдіктерді киелі ету. Әр алуан чуринги – үндістерінде –
заттардан бірнеше немесе бір затты
бөліп алып, оған киелі, құдіретті тотемов рәміздері рулық киелі
мән беріп, сол зат арқылы өзіне
қолайлы, керек оқиғаға әсерін
тигізеді деп ойлау
фетиш түрлері батыс Америкада
– жеке киелі
адамдар.
тастар ағаш
қалдықтары
жануарлар Идолдар
бөлшектері

басқалары

Идол – адам немесе жануар
формасы берілген материалды
зат.
МАГИЯ
негізінде құпия күштерге деген сенім жатқан түсініктер мен жоралар жиынтығы,
ол күштер негізінде нақты символикалық әрекеттер жасау арқылы адамдарға,
заттарға, оқиғаларға әсер ету арқылы адамға керек бағытқа қарай өзгерту

магия әрекеттері бойынша магия магияның ену аумақтары
жіктелуі бөлінеді:

зиян келтіретін шаруаға қара – зұлым әлеуметтік рухани
қажет ниетті
рухтармен
махаббат қатынас. экономикалық
емдік саяси
ақ – таза
рухтармен
басқалары қатынас. басқалары

магиялық түсініктер адам өз күшіне сенбегенде,
тек өзіне емес, басқа факторларға да тәуелді қиын
мәселелермен кездескенде туындайды.

АНИМИЗМ
Анимизм (лат.-тіл.жан) - жанның барына сену.
анимизммәні
анимизм мәні анимизмның даму эволюциясы

адамнан, жануарлардан, рухтарға деген сенім рухтар әлемін тылсым
күшпен иелендіру
өсімдіктерден бөлек тылсым
күштің немесе жанның барына
сену, ол адаммен біріге алады рухтардың жіктелуі:
немесе оларды тастап кетуі де тәні жоқ ұстауға келмейтін
мүмкін. бірақ ақиқатта бар өзі
секілді нәрсенің барына
сену жақсы зұлым

жанның салыстырмалы
жеке өмір сүруіне деген
сенім

ШАМАНИЗМ
Бақсы – рухани күш беруші,
таралған аумақтар әзәзілді аластатушы, ажалдан
арашалап қалатын емші,
ертеңіңді болжап айтушы,
сәуегей, бұлт шақырып,
жауын жаудыратын күш иесі,
- Африка; көңілді әуенмен арбайтын
- сыршыл әуезші, көз алдыңда
Оңтүстік Америка; ғажайыптар жасайтын
сиқыршы, арбаушы. 9
ТОТЕМИЗМ
Тотемизм - өсімдіктер және жануарлардың адамға қанды туыстық
қатынасы бар деп түсіну.

Тотем (оның руы) ТОТЕМИЗМ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
берілген әлеуметтік
топтың ру басы ал
тотемдық класстың
әрбір индивиды қанды қарым-
туыс болып саналады Тотемге көп қатынастарда
(мысалы, табыну Барлық нақты шектеулер
тотемы кенгуру болған рәсімдерін жасау адамдарды «өз» қою әстеуге
топ мүшесі өзін және өз және «бөтенге» болатын және
тобын кенгуру деп бөлу болмайтын
санаған ) нәрселерге бөлу

ТАБУ
Ерекше тыйым салулар жүйесі
Ереше тыйым салулар жүйесі
– табу (ерекше бөлінген)
ерекшеліктері
өмірдің барлық аумағын
қамтиды және ру-тайпалық
қатынастарды реттеу және
тотемдік жануарларды табу объектілері екі барлық объектілерді
түрлі болып келеді: былай бөледі
өлтіруге, етін жеуге тыйым
салу. Тотемдік түсінік
арқасында «тыйым салу» қайырымды
жүйесі шықты. Ондай таза таза емес
белгілі бір
табулық жүйе сол қауіпті
қауіпсіз, деңгейде
олармен қауіп
қауымдардың ара жұмыс төндіреді
қатынастарын реттеуге үлкен жасауғ
болады
жәрдем берді.

осы жүйемен жасалған
көптеген тиымдар мен кейбір
рәміздер түсініксіз,
иррационалды болып келеді
Мифология күрделі мәдени құбылыс
ретінде.

• Месопотамия, Көне Египеттегі діни
жүйелер.
• Көне Грекия және Көне Римдағы діни
жүйелер.
Аккадтықтар

Денесі арыстан, қанаттары
Аккадтық билік кезінде
бүркіт және адам басты
химералар, ассирия
мемлекеттік және діни
патшаларының сарайларын билік бөлінді.
күзетті. б.з.д. 9ғ. 1-ші
жартысы.
Шумерлер
Шумер – оңтүстік Месопотамияның көне атауы. Қала
басшысы эн –қала ғибадатханасының басты абызы. қала
және оған қосылған кішкене ауылдар жеке мемлекетті
құрады.
Культтық орталықтар – Эреду, Ур, Урук, Лагаш, Киш, Умма,
Ниппур.
клинописьты ашты, дөңгелекті ойлап тапты.
Адам және әлем туралы түсініктер

әлем құрылымы әлемдік ағаш адам
Зиккурат
Вавилондық зиккурат

Зиккурат - тікбұрышты баспалдақты
храм. Зиккураттарды шумерліктер
құдайлар құрметіне жасаған. Ғалымдар
айтуынша тауды бейнелеген, храмдарда
егін молынан болсын деп құрбандық
шалды. храмдар аспандағы құдайлар үйі.

Урс зиккураты
Вавилон пантеоны

Иштар құдайына табыну

Инанна (ак. Иштар) – дәнді-дақылдар, жер
бетіндегі махаббат және кикілжің құдайы; Венера
планетасымен ассоциаланды. Иштар культы
Урукта дүниеге келді.
Син – Ай құдайы, Шамаш пен
Иштар әкесі, Энлиль мен Нинлиль
баласы. жер асты әлемінде туды,
содан аспанға барып қараңғыны
жарық етті. түнде аспанмен, күндіз
жер асты әлемінде сапар шегеді.
Син символы мүйізі бар өгіз.

Эа (Энки немесе
Анки) – «Жер
әміршісі» , даналық
құдайы. Адамзат
жаратушысы, әлемдік
реттіліктің иегері,
тағдырыңды таңдайтын
құдай
Шамаш – Күн құдайы. Ай
құдайының ұлы. адам
әрекеттерінің бәрін көретін және
білетін үкімгері
Мардук культы
Мардук –Вавилонның
жоғарғы құдайы, Эаның ұлы.
Шумерді аккадтықтар жаулап
алған соң Мардук
Месопотамияның басты
құдайы болды Мардук
атрибуттары айбалта және
айдаһар.
Мардук
алтарының
алдындағы
абыз
Өлім және жер асты туралы түсінік
Кур – өлілер патшалығы.

Нергал – жер асты патшалығының
әміршісі. адамдар мен жануарларға ауру
әкеледі.
Эрешкигаль – Нергалдың жұбайы.

Анунаки – жер және жер асты әлемі
құдайы.
Көне Египет діні
Гелиополь – құдайлардың ұлы үштігі

Күн батқанда және Күн туғанда Тефнут – дымқылдық
Шу – ауа құдайы құдайы
Птах құдай-демиург, НЕФЕРТУМ –
Жер Шарын тудырушы өсімдіктер құдайы

Сехмет - ж. құдай –
соғыс құдайы
Геб – жер құдайы Нут – аспан құдайы

Осирис – жер асты
құдайы Исида – отбасы құдайы и
ана құдайы;

Сет Нефтида
Анубис – өлілер
басшысы Хор – күн құдайы,
фараон билігінің
Собек – су және Ніл Хнум – өнім қамқоршысы
ағысының беру құдайы
құдайы.
Жер асты әлемі туралы түсініктер
Көне гректердің космогониясы
және теогониясы
Хаос

Гея Тартар Эрос Эреб Никта

Уран Эфир Гемера

титандар

олимпиялықтар

циклоптар

гиганттар

Афродита
Көне грек құдайлары
• Гея – жер құдайы • Деметра – өнім құдайы
• Эрос – махаббат құдайы • Гера – неке құдайы
• Эреб – қараңғылық құдайы • Гестия –
• Никта – түн құдайы • Персефона –
• Эфир – жарық құдайы • Гефест –
• Гемера – күн құдайы • Арес – соғыс құдайы
• Уран – аспан құдайы • Гермес –
• Кронос – уақыт құдайы • Артемида -
• Окиан – су құдайы • Аполлон –
• Рея – кеңістік құдайы • Афина –
• Мнемозина – ес құдайы • Дионис –
• Фемида – әділеттілік құдайы • Музы –
• Афродита – әсемдік және махаббат • Мойралар –
құдайы • Сатиры, нимфы, дриады
• Зевс – найзағай құдайы
• Посейдон – теңіз құдайы
• Аид – жер асты құдайы
Көне рим құдайлары
• Янус – бастамалар • Аполлон
құдайы, шығыс және кіріс • Диана (Артемида)
• Сатурн (Кронос) • Венера (Афродита)
• Юпитер (Зевс) • Цэрера (Деметра)
• Юнона (Гера) • Веста (Гестия)
• Минерва (Афина) • Вулкан (Гефест)
• Марс (Арес) • Вакх (Дионис)
• Меркурий (Гермес) • Эскулап (Асклепий)
• Нептун (Посейдон) • Купидон (Эрос)
• Плутон (Аид)
Пайдаланылған әдебиеттер:
• https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%96%D0%BD

• https://books.google.co.uk/books?id=IH8JtLHnFkoC&pg=PA1935#v=o
nepage&q&f=false

• Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents

• Мынаған өту:a b
World’s largest religion by population is still Christianity.

• Global Index of Religion and Atheism: Press Release.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ !

Ұқсас жұмыстар

Ежелгі Грек мәдениеті

Ежелгі грек мүсіндері

Діндер классификациясы: ұлттық және әлемдік

Политеизм мен Монотеизм

Ежелгі Римдегі билік

Ежелгі Рим өнері

Пәндер