Жоғары қарқындылықты лазер сәулесі шығаруының биологиялық ұлпаға әсері

Презентация қосу

Жоғары қарқындылықты лазер
сәулесі шығаруының
биологиялық ұлпаға әсері
Тақырыптың өзектілігі: Лазерлік құрылғыларды қолдану адамға қауіпі,
қолданылуы.Лазердің маңызы.
Мақсаты: Лазерлер жайлы толық мәлімет алу. Олардың түрлері және
ерекшеліктерін білу. Бұл жұмыста лазерлік құрылымдардың құрылыс ерекшелігі
және адамның көз және тері қабатын зақымдауымен байланысты практикада
қолдануын қарастыру.
Міндеті: Лазерлер жайлы мағлұматтар алу арқылы білім деңгейін арттыру. Лазердің
жиліктерін білу.
Лазер терминін ағылшын тілінен аударғанда – мәжбүрлі
сәулелендірукөмегімен жарықтың күшеюін білдіреді.Лазер немесе оптикалық
квантты генератор – оптикалық диапозонныңсәулелендірудің электромагниттік
генераторы. Мәжбүрлі сәулелену негізіненқолданылады. Лазерлер өзінің
уникалды қасиеттерімен (монохромды, когеренттілігі,сәуленің жоғары
бағытымен) кең қолданылыс тапты. Әсіресе өндірістікаймақтарда, ғылым мен
техника, байланыс, ауыл шаруашылығында, медицинада,биология саласында.
Лазерлердің пайда болуы 1960 жылы физика мен техникада кванттық
электрониканың дамуымен тікелей байланысты.Лазерлердің жіктелуі қауіптілігі
бойынша ІІІ классқа бөлінеді.
І класс (қауіпсіз)- шығатын сәуле көзге қауіпті
ІІ класс (әлсіз қауіпті)- сәуленің тікелей немесе айнадағы бейнесі –көзге қауіпті
ІІІ класс (жоғары қауіпті)- сәулелену диффузия бейнесі, бейнелеубеткейінен 10
см қашықтықта, теріге қауіпті
Лазерлік сәуле ерекшелігінің
1. Кең спектрлі 0,2-1 мм және унипальді 120-200 Дб
2. Импульс ұзақтығының аздығы 0,1 мс дейін
3. Жоғары энергия қуаттылығының тығыздығы 1-9 Вт дейін
Лазерлік сәулелердің қауіптілігін бағалағану негізгі
критерийлерге энергия қуатының кеңдігі, толқын ұзындығы,
импульс ұзындығы және сәулелену экспозициясы қатаң. Орналасу
және лазерлердің қолдану эксплутациясына қойылған талаптар
және олардың шектелу және санитарлық нормамен, құрылғы
заңдылық топтармен жұмыс істеу кезінде еңдік қауіпсіздікті
қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Санитарлық нормалар және заңдар әрбір жұмыс дегенмен оптикалықдиапазонын
қолдана отырып арнаулы формула және кестелер қолданады. ПДУ кеңдігін анықтау
мүмкіндігін береді. Сәулеленетін ұлпаның энергетикалық экспозициясы қалпына
келеді. Лазерлік сәулелену көз үшін көрінетін спектраймағы және сәулелену көзінің
бұрыш өлшеміне маңызды роль атқарады.Сәулеленудің шектеулі қолданыс деңгіейі,
үзіліссіз резеимді – лазер жұмысымен, моноимпульсты және импульсті –
периодикалық резеиммендифференциалданған.
Лазерлік құрылғылармен жұмыс істеу технологиясыменбайланысты
айқын және әлсіз сәулелену негізгі персоналға әсер етуі мүмкін.
Биологиялық обьектіге (ұлпа немесе мүше) энергиясы түрлі
өзгерістерге шыдай
Отырып сәулелену ретін мүшелерді (біріншілік эффект) және
спецификалық емес
Функционалды сипатта (екіншілік эффект) туғызуы мүмкін.
Лазердің көру мүшесіне әсері (клиникалық функциональді бұзылыстармен
соқырлыққа дейін) толқын ұзындығына және әсерінің таралуына байланысты
үлкен қуатты лазерлерді қолдану практикада қолданудың кеңеюі және көру
мүшені ғана емес ішкі мүшелерге, теріге, ОЖЖ мен эндокринді жүйеге
әсеретеді.
Лазерлік сәуледен зақымдалуын алдын алу линнерлік техникалық,жоспарлау, ұйымдастыру, санитарлық
гигиеналық сипаттағы жүйені іске қосады.
І, ІІ класс лазерлерін қолданғанда сәулеленуді шектеу үшін персонал лазерлік зонаны қоршау немесе сәулелену
шоғырын экрандау қажет.
ІІІ класс лазерлерінің қауіптілігі арнаулы шектеулі мекемелерде орналасып, дистанционды басқаруымен
қамтамасыз етеді.
Лазердің жұмыс кезеңдегі еңбектің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін құрылғылары – көзілдірік, арнаулы маскалар
қолданылады. Бұл индивидуаль діқорғаныс заттары.
Адам ағзасына лазерлі сәуленің әсері

Лазерлі сәулелерүшін көрінбейтін ағзадағы тіндер мен клеткалар жоқ. Бірақта
жұтылған лазерлі сәулелердің деңгейінің энергиясы біршама ерекшеленеді.
Пигменттелген тіндер мен жасушаларда көп мөлшерде жұтылу байқалынады.
Аққа қарағанда қара тері энергияны көп жұтады. Лазерлі сәулелер гемоглобин,
меланин, мидың ақ затымен салыстырғанда сұр затында, роговицамен
салыстырғанда нұрлы қабатында белсенді түрде жұтылады.
Биосубстраттармен жұтылған лазерлі сәулелердің энергиясы жылынып,фотохимиялық процестерге
қолданылатын флюоресценциялды ұзын толқын түрінде бөлініп, электр өтімділіктерін қоздырып, өз
кезегінде сәулеленген тіндердің зақымдануына әкелуі мүмкін. Термиялық нәтиже қатаң түрде
шектелінеді, бірақта зақымдалмаған тері кезіндегі, сәуленің өту жолы бойынша, зақымдану
ошақтары тереңірек орналасуы мүмкн. Бұл сәуле жолы бойындағы пигменттенулердің деңгейіне
байланысты, және сәулелену нәтижесінің тереңдігіндегі сәуле фокусының мүмкіндігіне байланысты.
Лазерлі әсердің соққы эффектісі жылу эффектісімен тығыз
байланысты,себебі жылу энергиясы лазерлі сәулелермен
бірге бөлініп, сәулеленген тіндердің көлемді жылуын
шақырады, ол қоршаған тіндерге қысым тудырып, оның
деформациясына әкеледі. Тіндердің бөліктерін бір сәтте
жоғалтып жіберетін толқындардың соққылы эффектісінің
дамуына аз көңіл аударылады.
Сәулелер толқындарының соққысы өте жоғары биіктерге дейін жетуімүмкін (106
атм дейін). Әсіресе жабық қуыстардағы (бас сүйек, көз, кеудеклеткасы және т.б)
толқындардың соққысының әсерінен пайда болған жылукөлемінің кеңеюі өте
қауіпті, егерде осы жағдайларда толқындардыңсоққысының әсері будың түзілуімен
жүретін болса.Лазерлі сәулелердің жылулық және соққылық эффектісінен
басқа,электрлі және магнитті аймақтардағы биообьектілердің өзгерістерін
тудырады.
Қорытынды:
Пайдалынған әдебиеттер:
1.https://stud.kz/referat/show/212
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс.
Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
3.О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық
сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0

Ұқсас жұмыстар

Жоғары қарқындылықты лазер сәуле шығаруының биологиялық ұлпаларға әсер механизмі

Лазер жайлы анықтама беру және олардың ұлпаларға әсерін анықтау

Лазердің қолданысы

Лазер сәулесінің қасиеттері

Биологиялық ұлпаларға жоғары интенсивті лазерлік сәуле әсерінің механизмі

Лазер жән оның түрлері мен оны медицинада қолдану

Лазер және оны медицинада қолдану

Жануарлар патологиясы пәні, мазмұны мен міндеті және даму тарихы

Лазерлік стоматологияның артықшылықтары

Тіс жегі қуысты егеп тазалау үшін жоғары энергиялы лазерлі сәулені қолдану

Пәндер