Литва бағдарламалары




Презентация қосу
НАО «Астана медицина университеті»

«Қоғамдық денсаулық сақтау» кафедрасы

сөж
Тақырыбы: Зиянды әдеттердің таралуы және әлеуметтік-экономикалық
сипаты бойынша Литвадағы салауатты өмір салты бағдарламалары

Орындаған: Қайназар З.Қ
Тексерген: Жақсыбекова І.С
Топ: 301 ҚДС

Нұр-Сұлтан 2019
Салауатты өмір салтын насихаттау
дың

Литвалық
бағдарламасы

http://www.free-powerpoint-templates-design.com
Жоспар
Кіріспе
01 • Салауатты өмір салтын насихаттаудағы
мемлекеттік саясат пен
бағдарламалардың маңыздылығы
02 Негізгі бөлім
• Литва халқының денсаулығының әлеуметтік-
экономикалық статистикалық көрсеткіштері
және зиянды әдеттердің таралуы

03 Негізгі бөлім
• Литвадағы салауатты өмір салтын
насихаттау бағдарламасы, басты бағыттары
04 Қорытынды
• Литва бағдарламалары негізінде Қазақстан
бағдарламаларына талдау
Кіріспе
Салауатты өмір салтын насихаттаудағы мемлекеттік саясат пен
бағдарламалардың маңыздылығы
Мемлекеттік бағдарламалар маңызы
Соңғы ғасырда әлемде аурушаңдық және өлім-жітім көрсеткіштері өсуде.

.
Халықтың аурушаңдық деңгейінің жоғарлауын ғалымдар, халық денсаулығына
әсер ететін факторлармен түсіндіреді. Ғылыми зерттеулер деректері бойынша
тұрғындардың денсаулығына әсер ететін факторлар: гендік бағдарлама 20%,
экология 20%, өмір салты 50%, медициналық көмек сапасы 10%. Ең көп пайыздық
үлесте өмір салты, бұл денсаулық сақтауда үлкен маңыздылықты көрсетеді.
Салауатты өмір салтын ұстанумен байланысты, тәуекелдің негізгі факторлары
арасында Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) сарапшылары
темекі өнімдері мен спирттік ішімдіктерді шектен тыс тұтыну,
Ұтымсыз тамақтану және физикалық белсенділіктің жеткіліксіздігі сияқты
теріс құбылыстарды көрсетеді.

Көптеген мемлекеттер арасында салауатты өмір салтын насихаттау – мемлекеттік

. саясаттың негізгі приоритеттік бағыттарының бірі болып табылады.
Жалпы мемлекеттік деңгейде салауатты өмір салтын қалыптастыру жөніндегі
бағдарламалар, әдетте, адамның өмір салтына байланысты негізгі
проблемаларды мәлімдейтінін және оларды шешу жөніндегі мемлекеттік
саясаттың басым
Бағыттарын қалыптастыратынын атап өткен жөн.
Негізгі бөлім
Денсаулықтың әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері
Денсаулықтың статистикалық көрсеткіштері
Депопуляция
• 1992 жылдан бастап Литва елінде
депопопуляция жүріп жатыр.
• Ғалымдар 50 жылдан кейін халық саны 24 %
ға дейін төмендейтінін айтады.
80%

2011ж 2019ж 20%
3 053 800 2 790 322
Адам тұрады Адам тұрады
Қартаю үрдісі
• Егде адамдардың 20% ы 60 жастан асқандар

13,5 % 69,5 % 16,9%

Жас бойынша халық саны, 0-14 жасқа дейінгі – 416,90, 14-25 жасқа дейінгі – 299,37, 60 жастан жоғары 736,93 .
Денсаулық статистикалық көрсеткіштері

Қазақстан және Латвия елдерінің халық денсаулығын
салыстырмалы бағалау

Туу көрсеткіші Өлім көрсеткіші Табиғи өсім Вакцинация
Коэффициент 1000 Коэффициент 1000 Коэффициент 1000
адамға шаққанда адамға шаққанда адамға шаққанда
коэффициент

10,3 13,6 -3,95 9,2
21,5 7,6 13,9 9,9
Балалар өлімі 3,9
Қазақстанда 8,54 2018 жылғы деректер
2018 жылғы деректер 2018 жылғы деректер
Аналар өлімі 2,5 бойынша .
бойынша бойынша
2018 жылғы деректер
бойынша
Денсаулық сақтауға бөлінетін ЖІӨ
Қазақстан және Литва елі салыстырмалы динамикасы
Негізгі бөлім
Литвада зиянды әдеттердің таралуы
Алкоголизм
Your Picture Here Алкоголизмнен өлім
көрсеткіші

Таралуы Алкоголиктер көбіне цирроз
ауруымен және спиртпен
байланысты басқа да
Сонымен қатар, елде халықтың алкогольдік
аурулармен ауырады. 2007
құмарлығын анықтауға арналған сауалнама
жылы осы себептермен 1700
жүргізілді. Денсаулық үшін зиянды мөлшерде
адам қайтыс болса, ішімдік
еңбекке қабілетті ерлердің 48% және
сатуға тыйым салынғаннан кейін
әйелдердің 16% - ы пайдаланатыны
және басқа да шектеулерден
анықталды.
кейін бұл көрсеткіш бойынша
Your Picture Here 2015-2016 жылдары өлім
жағдайлары 700 ге дейін
Your Picture Here
төмендеген.
Your Picture Here Your Picture Here

Психологиялық Суицид
денсаулығы статистикасы
Гигиена институтының
Халықтың психикалық медициналық-санитарлық
денсаулығының ақпарат орталығының
жай-күйін көрсететін деректері бойынша Литвада 2014
маңызды көрсеткіштердің бірі жылы 100 000 тұрғынға 31,7
өзіне-өзі қол жұмсау саны. өзін-өзі өлтіруге тура келді;
Еуростаттың деректері бойынша,
Литвадағы өзіне-өзі қол ЕО-да (орта есеппен 28 ел
жұмсау деңгейі 2000 жылдан бойынша) 100 000 тұрғынға 11,7
бастап жыл сайын төмендесе өзін-өзі өлтіруден келеді. Өзін-өзі
де, осы көрсеткіш бойынша өлтіру-бұл барлық әлеуметтік
Литва ЕО бойынша орташа мәселелерді талдағаннан кейін
ғана шешілуі мүмкін әлеуметтік
көрсеткіштен бұрынғыша мәселе.,
айтарлықтай асып түседі және экономикалық, психологиялық,
ЕО 28 мемлекетінің соңғысы медициналық және басқа да
болып табылады. себептер адамды өмірінен
айыруға мәжбүр етеді.
Your Picture Here Your Picture Here Your Picture Here

Темекі шегу
таралуы 50
38,0%
21,3%

Халық арасында
Еркектер арасында Әйелдер арасында
туберкулез ауруы
темекі шегу таралуы темекі шегу таралуы
. адамға
100000
шаққандағы саны
Your Picture Here

ТАМАҚТАНУ
Литва тұрғындарының көпшілігі дұрыс тамақтану
принциптерін ұстамайды, яғни олардың рационы
Литва тұрғындарының елу төрт және
теңгерілмеген және нормаларға сәйкес келмейді;
жеті оныншы пайызы семіздік немесе көкөністерді, жемістерді, тұтас дәнді өнімдерді, балық пен
артық салмақтан зардап шегеді балық өнімдерін тұтыну жеткіліксіз, ал майларды, тұз бен
(дене салмағының индексі 25-тен қантты тұтыну шамадан тыс болып табылады. Мұндай
жоғары). Ауыр адамдар жүрек-қан диета халықтың сырқаттанушылық және өлім-жітім
бойынша денсаулық көрсеткіштерінде көрініс табады
тамырлары ауруларының, қатерлі (мысалы, жүрек-қан тамырлары ауруларынан болатын
ісіктің және қант диабетінің жоғары өлім-жітім көрсеткіштері ЕО-да ең жоғары болып
қаупі бар. табылады).

Литва тамақ өнеркәсібі мен сауда нарықта сау азық-түлік
Your Picture Here ұсынуға тым аз көңіл бөледі

Тек барлық аналардың үштен бірі ғана
алғашқы алты ай бойы өз балаларын емізу. Балалар
ауруханаларының дамуына емшек емізудің
артықшылықтары туралы білімнің болмауы, емшек сүтін
алмастырғыштардың кең таралған жарнамасы кедергі
Негізгі бөлім
Литваның салауатты өмір салтын насихаттаудың ұлттық
бағдарламасы
Your Picture Here

Ұлттық саясат
. Литваның есірткі саясатына көзқарасы нашақорлықтың, темекінің және алкогольдің
алдын алу бойынша 2017-19 жылдарға арналған ведомствоаралық іс-қимыл
жоспарында баяндалған. Іс-қимыл жоспары есірткілерге сұранысты және есірткі
ұсынысын қысқартудың негізгі бағыттарының айналасында құрылады және оған
сектораралық үйлестіру, халықаралық ынтымақтастық және мониторинг
тақырыптары кіреді.
Литва бағдарламалары

Мәжбүрлі
Халықаралық салауатты
Акциздердің
серіктестік өмір
жоғарылауы
салты

2013жж 2016ж
Дене белсенділігі Халық арасында дұрыс
бағдарламасы 2018-2028
тамақтануды қалыптастыру
Психобелсенді заттарды бағдарламасы
тұтынумен күрес
бағдарламасы
Есірткіні, темекіні және алкогольді бақылау және тұтынудың алдын алудың
2018-2028 жылдарға арналған ұлттық бағдарламасы

Стратегиялық мақсаты Миссиясы
Ішімдік, темекі немесе есірткінің Адамдардың денсаулығын
зиянын болдырмау немесе сақтау, құқықтарын түсындіру,
қысқарту арқылы және білім беру, әлеуметтік және
адамның денсаулығына, психобелсенді заттарды
әлеуметтік және экономикалық пайдануға байланысты басқа да
әл-ауқатына, отбасына немесе мәселелерді шешуге мүмкіндік
басқада қоғам мүшелеріне беретін алғышарттар жасау,
қамқорлық жасау мүмкіндігі нақтылы ғылыми деректер
болмаған жағдайда әрбір адам зерттей отырып келісілген
көмек ала алатын қауіпсіз әрі шешімдер негізінде халық
сау елді қалыптастыру. жағдайын жақсартуға
бағытталған, тұтас,
контекстуалды саясатты
әзірлеу.
Міндеттері
ПБЗ ға сұраныс төмендету

Емдеу, оңалту,
әлеуметтік интеграция
ПБЗ ға ұсынысты азайту

Алдын алу
Заң жүйесін күшейту
Бағыттары

1. Сұранысты қысқарту 2. Ұсынысты қысқарту .
ең маңызды және толықтырушы инструменталды, әдістемелік және
профилактика ретінде түсіндірілетін мотивациялық, халықаралық бірлестік
алдын алу, араласу, емдеу, негізінде түсіндірілетін психоактивті
психологиялық және әлеуметтік оңалту заттарды сатуды заңды түрде
және жастар арасында психоактивті қадағалау және қылмыстық жаза
заттарды пайдалануды болдыртпауға жүйесі арқылы экономикалық және
немесе мінез құлқын өзгертуге физикалық түрдегі шектеулерді
бағытталған мотивация беруге немесе қамтитын шаралар.
психоактивті затарға тәуелді
адамдарды өзінің әлеуметтік қоғамына
қайта енуін қамтамасыз ететін
реинтеграцияланған шараларды
қамтиды.
3. Зиянды азайту 4. Мониторинг .
психоактивті заттарды қолдану деректер негізінде шешімдер
есебінен жеке адамға немесе қоғамға қабылдауды жетілдіруге бағытталған
келтіретін тікелей немесе жанама шынайы, сапалы және салыстырмалы
залалдарды азайтуға бағытталған, ақпаратты жинау және бағалаумен
ПАЗ-ға тәуелділерді қолдау және түсіндірілетін саясат пен іс-
тәуекелдермен тиімді басқару шараларды әзірлеу, ғылыми
құралдары. бағалауды тану, ұлттық және
халықаралық деңгейде ақпарат
алмасуды нығайту, психобелсенді
заттарға зерттеуді қолдау және кеңейту.
Назарларыңызға рахмет
Қолданылған әдебиеттер

file:///C:/Users/eleczal-30/Downloads/natsionaln-e-programm-po-stimulirovaniyu-zdorovogo-
obraza-jizni.pdf
2.https://regnum.ru/news/innovatio/1951772.html
3.https://www.kurier.lt/ozdorovlenie-nacii-ili-prinuzhdenie-k-sledovaniyu-standartam/
4.https://www.ndphs.org/documents/4901/8_Latvia_NCDs_Moscow_08042016.pptx.pdf
https://knoema.ru/atlas/%d0%9b%d0%b8%d1%82%d0%b2%d0%b0/topics/%D
0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F
http://ntakd.lrv.lt/uploads/ntakd/documents/files/National%20Drug%20Programme%20Sum
mary.pdf
7. http://www.emcdda.europa.eu/countries/drug-reports/2019/lithuania_en
8. file:///C:/Users/Alina/Downloads/1291-2015-12-09_EN%20(1).pdf
9. https://e-seimas.lrs.lt/rs/legalact/TAD/608a896236f811e6a222b0cd86c2adfc/
http://l24.lt/en/politics/item/277964-national-programme-on-drug-tobacco-and-alcohol-con
trol-and-consumption-prevention-approved
Fully Editable Icon Sets : A

You can Resize without
losing quality

You can Change Fill Color &
Line Color

FREE
PPT
TEMPLATES
www.allppt.com
Fully Editable Icon Sets : B

You can Resize without
losing quality

You can Change Fill Color &
Line Color

FREE
PPT
TEMPLATES
www.allppt.com
Fully Editable Icon Sets : C

You can Resize without
losing quality

You can Change Fill Color &
Line Color

FREE
PPT
TEMPLATES
www.allppt.com

Ұқсас жұмыстар
Оқу бағдарламалары
Қазақстан Республикасының Білім беру туралы Заңы - республика азаматтарының білім алуға конституциялық құқын қамтамасыз етуге арналған заң
Егеменді еркін ел. Дүниетану
Шығыс Еуропа елдері
Әнші- ақындар шығармашылығы
Сайлау құқығы және сайлау жүйелері
Бағдарламаларды жіберу
Христиан діні туралы
Бағдарлама тұсаукесері
Ұлыбритания мен Франция үкіметтері
Пәндер