Мәңгілік мерзлота аудандарында іргетастар




Презентация қосу
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Инженерлік - технологиялық факультеті
«Тамақ және өңдеу
өндірістерінің технологиясы» кафедрасы

СӨЖ
ОРЫНДАҒАН:ТҰРСЫНОВА Ұ.Б
ТОБЫ:ПП-703
ТЕКСЕРГЕН:САДВАКАСОВА Г.О
ЖОСПАР

Мәңгілік мерзлота аудандарында іргетастар
Іргетастардың түрлері
Сейсмикалық аймақтардағы іргетастар.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
• Мерзлот дегеніміз не? Көп жылдық қатпарлы (немесе көп
жылдық қатпарлы тау жыныстары) тау жыныстары деп
едәуір тереңдікте қатып қалған және ұзақ уақыт бойы
ерімейтін – бірнеше он жылдан көптеген мыңжылдықтарға
дейін тау жыныстары деп аталады. Мерзлот құрлықта
(тауларда және жазықтарда), арктикалық теңіздердің
шельфінде (Баренцево, Карское және т.б.) және
мұздықтардың астында қалыптасады. Мұздықтардың
астындағы тау жыныстарының қату мүмкіндігі
мұздықтардың ауа температурасымен және қуатымен
анықталады (мұз қалыңдығында температура әрбір 100 м
тереңдіктен 2-2,5°С-қа көтеріледі).
Мәңгілік мерзлота
• Мерзлоттың сипаттамасы мерзлоттың басты сипаттамалары-
таралуы, қуаты, мұздылығы және температурасы, криогенді
түзілімдер (рельефтің формалары). Олардың кеңістікте таралуы
негізгі географиялық заңдылықтарға бағынады: ендік аймақтылық,
биіктік белдік және Секторлық. Көпжылдық қатпарлықтың таралу
сипаты бойынша екі ендік қатпарлы аймақ бөлінеді: I – Солтүстік
(жаппай таралу) және II – Оңтүстік (қатпарлы қалыңдықтың
қатпарлы емес таралуы). Оңтүстік аймақ жазғы көп қатып қалған
алаңдарға байланысты үш кіші аймаққа бөлінеді: II а – үзік, II б –
жаппай-аралдық, II в – жүздік және көпжылдық қатып қалған
тұқымдылардың сирек және тегіс таралуына. Оңтүстікке қарай
реликтік қатпарлы жыныстар аймағы (облысы) орналасқан.
КӨПЖЫЛДЫҚ МЕРЗОЛТ
• Біздің еліміздің төрінде сейсмикалық әсер байқалатын
аудандар бар. 7...10 балл болатын сейсмикалық құрылыс
іргетасын құруға арнайы негіздемеге сәйкес қана рұқсат
етеледі. Мәңгі тон болып жатын ырғалатын және ірі
кесекті жыныстарда жер асты сулары 15 метр төмен
сейсмикалық балл бірлікке дейін төмендейді.Топырақтың
барлық түрлері үшін жер асты сулары 3 метрден аласа
болса, сейсмикалық балл бірлікке дейін ұлғаяды.

• Іргетасты жобалау кезінде ғимараттың жер сілкінісі
кезінде орнықтылған қамтамасыз ету үшін сейсмикалық
есептелінеді деформация бойынша.

• Екінші топтың шекті күйі іргетастың негізіне, оның
орнықтылығына және іргетас жобасының
жылжымалық ерекшелігіне есептелінеді. Жер асты
және еден асты қабырғаларды есептегенде, сейсмикалық
әсерге ерекше назар аударуды талап етеді. Бұл
конструкция үшін топырақтың генерациялық
сейсмикалық қысымы және сейсмикалық тасқындар
кезінде сол ортадағы кернеу күйінің өзгеру қысымына
кернеу есептелінеді.
• Ресей аумағында 2 мерзлот сектор
бар: климаты мен табиғаты
Атлантикалық (және арктикалық)
ауа массаларының басым әсерімен
дамитын Еуропалық-Батыс-Сібір
(Атлантикалық) және Сібір
антициклонының әрекет ету
аймағында орналасқан және күрт
континентальды Азиялық климатпен
сипатталған.
• Іргетастың табанының серпімділігі,
өнеркәсіптік құрылымды біріккен
динамикалық есептеулер бейнеленген олар
есептерді тек мехнизм деп қана
қоймайды, олардың деңгейін көтереді
және нәтижені анық береді. Іргетастың
сейсмикалық жер жағдайына салынудың
ерекшеліктері келмейді. Ғимараттардың
бөлек іргетастарды тербеліске шыдау
үшін бірдей тереңдікте негізін салады.
Іргетас ара қатынасы көлемде жіберіледі.
Гидрооқшаулағыш қабырғаларды
меншікті цемент қабатпен
толтырылады. Каркасты ғимарат
колонкаларды тұтастай іргетасты
тақтайшадан жасайды. Тоспалы іргетас
қиылысында немесе іргетастарды өзара
бір—бірімен байланыстырады. Іргетас
құрамына темір бетонды қолданған
жағдайда олардың тесігі қиығы бойынша
арматураны созылатын белдеме
салынады.
• Сейсмикалық қауіптілікті талдау
• Ұлттық Жер сілкінісі Ақпарат Орталығының
(NEIC) деректері бойынша,
• АҚШ-тың геологиялық шолуы бар жыл сайын
орта есеппен 6,0-6,9
• магнитудасы болатын 120 жер сілкінісі орын
алады, олардың 18-і күшті ) және
• жылына бір-екі рет - апатты жер сілкінісі (M
8,0-ден астам). Сонымен қатар,
• күн сайын құрылғылар бірнеше мыңға дейін өте
нашар жер асты дүмпулерін
• тіркеді. 2015 жылдың бірінші айында әлемде
жүзден аса елеулі жер сілкінісі
• болды (1-сурет)
• ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
• 1 Матвеев Е.П. Реконструкция жилых и гражданских зданий. - М., 1999.
• 2 Под редакцией А.Л. Шагина Реконструкция зданий и сооружений. – М.:
• 1991.
• 3 Реконструкция промышленных предприятий. В 2-х томах под ред. д.т.н.
• В.Д. Топчия. Справочник строителя. -М.: Стройиздат, 1990.
• 4 Савиовский В.В., Болотских О.Н. Ремонт и реконструкция гражданских
• зданий. -Харьков, «Ватерпас», 1999.
• 5 Справочник прораба. Под общей ред. А.И. Парамонова. - Алматы: Изд-
• во «Капитал», 2006.

Ұқсас жұмыстар
Іргетастар қызметі және олардың түрлері
Топографиялық карталар - шкала картасы
Табиғи тас
ҚАЗАҚТЫҢ МӘҢГІЛІК ҒҰМЫРЫ ҰРПАҚТЫҢ МӘҢГІЛІК
Ендігі ұрпақ - мәңгілік қазақтың перзенті
ТІЛДІҢ ОРТАҚТЫҒЫ
Барлық этностар азаматтары құқықтарының теңдігі
Экзогендік процестер
МӘҢГІЛІК ЕЛДІҢ БАСТЫ ҚҰНДЫЛЫҒЫ
Елбасы және бір сөзінде
Пәндер