Дене және еңбек сабақтарын өткізу

Презентация қосу

Мектепке дейінгі тірек-қимыл қозғалысы
бұзылған балаларға түзету- коррекциялық
жұмыстың негізгі бағыттары

ОРЫНДАҒАН: ҚУАНЫШ АЙЫМ
ЖАМБЫЛ
АЯУЛЫМ
ДЕФ 17-1
Тірек-қимыл жүйесі (ТҚЖ) — кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның ішкі
мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз ететін, оған тірек болатын, ағзаға пішін беретін, қаңқа
түзуші құрылымдар кешені, адамның қозғалыс аппараты. Тірек-қимыл жүйесі 640
бұлшықеттен, 200-212 сүйектен (қаңқа), бірнеше жүздеген сіңірден тұратын өздігінен жұмыс
атқаратын механизм. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне гипофиз гармоны соматотропин ықпал
етеді.
Қимыл – қозғалыс функциясының дамуы біркелкі емес. Туғаннан соң бір жасқа деін бала
өте тез өседі. Тұнғыш балалық шақта тұлға бұлшық еттерінің массасы тез артады. Тек
мектептке дейінгі жаста ғана (5-6 жаста) қолдарының ұсақ бұлшық еттері тез дамиды. Бұл
жаста бала саусақтары дәл және нәзік қимыл – қозғалыстарға ие бола бастайды.
Тірек – қимыл аппаратының және орталық реттеуші механизмдерінің жетілуі жоғарылаған
сайын жаңа қимыл – қозғалыстарды меңгеру қабілеті артады. Бастауыш сыныптағы
балалар,шапшаң шешім қабылдап орындауды талап ететін,аяқ астынан пайда болатын қимыл
– қозғалыс жағдаяттарына салыстырмалы тез бейімделеді. Қимыл – қозғалыс дағдыларын
үйрену және оларды орнықтыру жеделдігі көптеген жағдайларда оқытушының
шеберлігіне,қуаттау әдістерінің ебін табуына,баланың сабаққа деген ынта – жігерін арттыра
білуге байланысты. Сондықтан физиологиялық әрі педагогикалық тұрғыдан алғанда
да,түсінік беріп,жаттығулардың орындалуына баға беріп,баланың қимыл әрекеттеріне
тұрақты бақылау жасап отырғанымыз дұрыс.
Түзету-тәрбиелеу жұмысы былайша жүзеге
асырылады:
Емдік дене шынықтыру
Комплексті әсер ету
Жүйелі әсер ету
Медикаментоздық
Физиотерапевтік
Ортопедтік емдеу
Дене және еңбек сабақтарын өткізу
Емдік дене
шынықтыру.

ФИЗИОТЕРАПИЯ

Ортопедтік емдеу
Қимыл-қозғалыс қызметінің зақымдану дәрежесіне қарай,
қимыл-қозғалыс дағдыларының қалыптасу деңгейіне қарай,
бұл категориядағы балалар балалар үш топқа бөлініп
қарастырылады:

Қимыл-қозғалыс қызметінде, ауыр бұзылуы бар балалар:
олардың кейбіреулерінде түзу тұру мен жүру, ұстау,
өзіне-өзі қызмет ету дағдылары қалыптаспаған; енді
біреулері ортопедиялық жабдықтардың көмегімен әзер
қозғалады, өзіне-өзі қызмет ету дағдысы, жартылай
қалыптасады ;
Ортада дәрежедегі қимыл-қозғалыс бұзылуы бар балалар
(сан жағынан ең көбі); балалардың басым көпшілігі
өздігәнен шағын аралықта жүре алады, ең қажетті, бірақ
автоматтандырылмаған өзіне-өзі қызмет ету дағдылары
қалыптасқан.
Жеңіл дәрежедегі қимыл-қозғалыс бұзылуы бар балалар:
олар бөлмеде, көшеде өздігінен жүре алады, өзіне-өзі
қызмет ету дағдылары қалыптасқан, бірақ патологиялық
күйлер, жүрістің бұзылуы, зорлық қимылдар сияқты
көріністер кездеседі.
Тірек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арнайы жеке жұмыс
жоспары құрылады, сол жоспар арқылы еңбек дағдылылары мен
таным қабілеттерін қалыптастыру мақсатында жеке түзете-дамыту
жұмыстары үнемі үздіксіз жүргізіліп отырады. Балалардағы қимыл
қозғалыс патологиясымен байланысты, өзіне-өзі қызмет ету
дағдыларын игеру мәселесі, айрықша мағызды болып саналады. Ал,
бұл дағдылардың қалыптасу қиындығы, науқастың ерекшеліктерімен
байланысты. Көптеген балаларда, апраксия байқалады, яғни мақсатты
практикалық іс-әрекеттерді орындай алмау. Мұндай балалар, киіну,
шешіну, түймелену, бәтеңкенің бауларын байлау сияқты дағдыларды
қиындықпен үйренеді; текшелер мен таяқшалардан құрастыруға, ұзақ
уақыт бойы үйрене алмайды т.б. Өзіне-өзі қызмет ету дағдылырының
орнығуына ғана кері әсер етіп қоймайды, сонымен бірге, іс-әрекеттің
басқа түрлерінің дамуына кедергі жасайды .
Сабақ өту барысында баланың ұсақ моторикасы жақсы даму үшін 5-6
жаттығу орындалуы қажет. Қолдың ұсақ моторикасын дамыту
бойынша жаттығулардың барлық кешенін шартты түрде екі
құрылымға бөлген:
1. Саусақтарға арналған гимнастика – бұл саусақтардың көмегі арқылы қандай да бір
ұйқастырылған тарихты, тақпақтарды, ертегілерді сақыналау, қолмен орындау. Балалар
көлеңкеленген ойындарды ойнағанды жақсы көреді. Саусақтармен ойнау барысында балалар
ересектердің қозғалысын қайталай отырып, қолдарының моторикасын белсендіреді. Соның
нәтижесінде өз қозғалыстарын басқара білу іскерліктерін дағдыландырып, іс-әрекеттің бір
түріне зейінін шоғырландырады.
Жаттығулар әртүрлі деңгейде жүргізілу мүмкін: еліктеуі, сөздік нұсқауы бойынша. Ең бірінші
сөздік нұсқауы көрсетіліммен жүргізіледі, яғни балалар көрсетілім бойынша жұмыс жасайды.
Одан кейін олардың өзбетілік деңгейлері өсе түседі – көрсетілім шеттетіліп, тек сөздік
нұсқауға ғана қалады.
Мұндай жаттығу түрін күнделікті сабақта бірнеше рет пайдаланамын. Балалар бірге
қайталамаса да, шама шарқынша қимыл көрсетуге тырысады. Саусақ жаттығуына арналған
тақпақты айта бастағанда бала қандайда бір әрекет жасап, көңіл күйі көтеріліп өз ішкі
дүниесін қимыл-қозғалысы, ым-ишарасы арқылы жеткізуге тырысады. Әрбір түзете-дамыту
сабағын балаларға тек ойын арқылы жеткізе аламыз. Сондай ойын түрлері: «Саусақ театры»,
«Бала, бала, балақан», «Саусақ көлеңкелері», «Қуырмаш», т.б. атап өтуге болады.
2. Әртүрлі заттарды пайдалану арқылы қолдың бірізділіктері мен саусақтарына
арналған жаттығулар ұсынылады:
— Пирамида, мозаика, матрешка құрастыру;
— Тоқымаға шеңбер өткізу;
— Қағазға түйме, жіп, замок әр түрлі ұзындықта жапсыру жұмысы;
— Тиындарды іріктеу;
— Жарманы жинау;
— Сіріңкемен жұмыс;
— Қағазбен жұмыс;
— Жапсыру (балшықтан, пластелиннен, қамырдан);
— Арнайы шеңберге, бәтенкеге бау байлау;
— Жуан жіппен түйіншек жасау;
— Құммен, сумен ойнау;
— Өзінің саусағына жіңішке сымды орау (жүзік немесе орам жасалады);
— Бұрандалы шегені немесе гайканы бұрау;
— Конструктор немесе кубиктер ойнау;
— Ауада сурет салу;
— Әр түрлі материалдармен суреттер салу (қарындаш, қалам, бор, көмір, және т.б);
— Қолөнері.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНЕ ДӘРІГЕРЛІК

Шағын жинақты мектептегі бір пәнділік, бір тақырыптық сабақтарды дұрыс ұйымдастыру

Ата - аналарды педагогикалық қолдау орталығының қызметін білім беру ұйымының қажеттілігі негізінде жоспарлау

Пән талабы

Жартылай стационарлық ұйым

Отбасы тәрбиесі

Тәрбиедегі жаңашылдық

Балалардың тамақтану жағдайы және тамақтану кезіндегі балалардың тәртібі

Тәрбие түрлері

Оқу-әдістемелік құжаттар: типтік бағдарлама, оқулық, әдістемелік нұсқау, жылдық күнтізбелік жоспар, сабақ жоспары, сабақ жоспарының конспектісі, сабаққа арналған дидактикалық материалдар үлгілерін слайд арқылы презантциядан түсіндіру

Пәндер