АРХИМЕД ЖАЙЛЫ АҢЫЗ




Презентация қосу
Архимед күші

trength of Archimedes
Сергіту сәті және топқа бөлу
“Үштік әдіс”
й тапсырмасын пысықта
Бағалау
“Жұлдызшалар” арқылы
Жаңа сабақ
АРХИМЕД ...
Архимед (б.з.б. 287-212) Ежелгі Грекияның ұлы ғалымы, математигі,
механигі. Ол Сицилия аралындағы Сиракуз қаласында туып, сонда өмір
сүрген. Архимед астроном Фидийдің баласы деген жорамал бар.
Оның математикалық еңбектері өз заманынан озық болған.
Архимедтің көптеген математикалық еңбектерінің ішінен қисық
сызықтардың ұзындықтарын, әр түрлі фигуралар мен денелердің көлемін
және беттердің ауданын есептеу ерекше орын алды. Архимед рычаг заңын,
суда өлшеу арқылы қорытпаның құрамын анықтау тәсілін тапқан, өз
атымен аталған гидростатика заңын ашқан, жер суаратын механизмдерді,
жүк көтеретін рычаг жүйелері мен блоктарды, тас ататын, қамал бұзатын
соғыс қондырғыларын, т.б. ойлап шығарған. Рычагтың математикалық
заңын тапқанда, Архимед “Тіреу нүктесін берсеңдер, Жерді де төңкеріп
тастаймын” деп айтқан екен. 9-11 ғасырларда Архимедтің еңбектері араб
тіліне, ал 13 ғасырда олар араб тілінен латын тіліне аударылып, Батыс
Еуропа елдеріне тараған.
АРХИМЕД ЖАЙЛЫ АҢЫЗ ...
Аңыз бойынша, бұл заңның ашылуына себепкер болған сиракуз патшасы Гиерон болған екен. Ол Архимедке
өзінің тәжінің таза алтыннан жасалғанын біліп беруді тапсырады.
Кері итеруші күш қайда бағытталған?
АРХИМЕД ЗАҢЫ:
Сұйыққа батырылған
денеге осы дене
ығыстырып
шығарған сұйықтың
салмағына тең
ығыстырушы күш
әрекет етеді.
Архимед күші немесе кері итеруші күш

� �= � �

� А =� � � � д
Топтық жұмыс
“Шатастырылған логикалық тізбектер”

Топтарға 3 тілде жазылған
шатастырылған сөздер беріледі. 5 минут
уақыт ішінде шатастырылған тізбектерді
құрастыра отырып, 3 тілдегі термин
сөздерді табуы керек.
Архимед күші Buoyant force Закон Архимеда

Volume of the Density of water
Ығыстырушы
body
Судың
Сұйықтық The weight тығыздығы
Выталкивающа Кері итеруші
я сила Дене күш

Салмақ Liquid
Вес

Sink Объем тела
Pushing

Тонуть Бату
Плотность
воды Body Тело

Дененің көлемі Archimedes’
Жидкост Выталкивающи principle
ь й
І-топ
Закон Archimed
Архимед
Архимед es’
күші principle
а
Салма The
қ
Вес weight

Дененің Объем Volume of
көлемі тела the body
ІІ-топ
Судың
Плотнос Density of
тығызды
ть воды water
ғы

Жидкост
Сұйықтық Liquid
ь
Выталк
Ығыстыру
шы ивающи Pushing
й
ІІІ-топ
Дене Тело Body

Бату Тонуть Sink

Кері Выталки
Buoyant
итеруші вающая
күш force
сила
Неге өзен суына қарағанда ,теңіз суында
жүзген жеңілірек?

Жауабы: теңіз суы тұзды , тұзы неғұрлым
көп болған сайын тығызырақ келеді.
Архимед күші көбірек болады.
3 түрлі кубтар берілген, осылардың қайсысына
көбірек ығыстырушы күш әсер етеді? Егер керосинге
батырсақ ығыстырушы күштің шамасы өзгере ме?

Денелердің көлемдері әртүрлі болғандықтан оларға әсер
етуші ығыстырушы күш те әртүрлі. Көлемі көп денеге
ығыстырушы күш көп болады. Керосинге батырсақ
ығыстырушы күштің шамасы кемиді, себебі, керосиннің
тығыздығы судың тығыздығынан кем.
Суңгуір үйрек су бетінде қамыстың
сабағынан ұя жасайды. Ұя су бетінде
жел қалай соқса, солай қарай жүзеді.
Құстың ұясын су бетінде қандай күш
ұстап тұрады. Ұяның пішіні мен
көлемі туралы не айтуға болады?

Судың бетінде ұяға Архимед күші әсер
етеді. Ұя пішіні ұяның салмағымен оған
әсер ететін ығыстырушы күштен бірнеше
есе аз болуы керек.
Рефлексия
Үйге тапсырма:

Архимед туралы
аңызды біліп
келу. Үйде
эксперименттік
тапсырма
орындау.

Ұқсас жұмыстар
Кері итеруші күш
АРХИМЕД ЗАҢЫ
Архимед күшінің өлшем бірлігі
Манометр тобына
Архимед күші дененің ауадағы және сұйықтағы
Тоқырау кезеңіндегі Грекия мәдениеті
Көне философтар
Сан қилы есеп
Ақсақ құлан, Жошы хан аңызы
Аңыз әңгімелер туралы пікірлер
Пәндер