Орыс философиясы

Презентация қосу

Студенттік өзіндік жұмысы
Дисциплина:Философия
Мамандығы:Стоматология
Кафедра: Әлеуметтік-саяси пәндер
Тақырыбы: Орыс философиясы және оның әлемдік өркениеттегі
орны.
әлемдік философиялық ойдан жырақта, дербес
дамып, европалық және әлемдік
философиялық бағыттар ықпалын сезінбей
қалыптасуына байланысты өзіндік ерекшелігі
мен сипаты, өзіне тән спецификалық зерттеу
мәселелері бар философия.

Орыс философиясы
Орыс философиясының дамуындағы
ерекше тарихи кезеңдер

1 кезең
2 кезең
Ресей 3 кезең
орыстың қайта 4 кезең
философиялық XIX ғасыр
өркендеу кеңес
ойлауының мен XX
философиясы – дәуіріндегі
қалыптасуы ғасырдың
XVIII-XIX орыс
мен дамуы – басындағы
ғасырлардың философиясы
XI-XVII философия
басы.
ғасырлар.
Моңғол-татар шапқыншылығынан азаттық үшін
күрес, орталықтанған Орыс мемлекетінің (Московская
Русь) қалыптасу және даму кезеңі тарихта да,
философияда да ХШ-ХҮІІ ғасырларға тура келеді.
Бұл кезеңге тән философияның басты такырыптары:

1. орыстық руханиятты сақтау;
2. христиандық;
3. азаттық үшін күрес;
4. мемлекет құрылысы;
5. таным;
Бұл кезеңнің көрнекті өкілдері:
• Сергий Радонежский (XIV ғ.) - күш - қуат,
христиандық универсалдылық пен әділет, орыс
халқының консолидациясы, моңғол - татар
шапқыншылығынан азаттық идеяларын насихаттаған
кұдайтанушы;
• Философий (XVI ғ.) - христиандық құдайтану,
сұрақтарымен айналысты, Рим -Константинополь -
Москва бағыты бойынша ('"Москва - Үшінші
Рим") христиандық сабақтастық идеясын жақтады;
• Максимилиан Грек (1475 - 1556) - моральдық -
адамгершіліктік кұндылықтарды: кішіпейілділікті,
қарапайымдылықты, аскетизмді насихаттады;
халыққа қамқорлық пен әділетті көздейтін монархия
және патшалық биліктің идеологы болды;
XVIII ғасырдағы орыс философиясының дамуында екі басты бағыт
қалыптасты:
1. Петрлік реформалар дәуіріндегі философия;
2. XVIII ғасырдың ортасы мен екінші жартысындағы материалистік
философия.
Петрлік реформалар дәуіріндегі философия өкілдері:
1. Феофан Прокопович;
2. В.Н.Татищев;
3. А.Д.Кантемир.
Бұл кезеңде қарастырылған философиялық сұрақтардың сипаты — саяси -
әлеуметтік:
1. монархия, мемлекет құрылысы;
2. империялық билік, оның құдіреттілігі мен бұлжымастығы;
3. империалистер құқықтары (жазалау, рақым білдіру, мұрагер тағайындау,
т.б.);
4. соғыс және бейбітшілік;
5. таным сұрақтары;
6. адами кұндылықтар;
• Феофан Прокопович
• В.Н.Татищев
• Дмитрий Кантемир (1673-1723) - Молдаваның билеушісі болған философ,
жазушы, тарихшы және шығыстанушы. 1711 жылы Ресейге келіп, I Петрдің
саяси кеңесшісі болды. Берлин академиясының мүшесі (1714)
XIX ғасырдағы орыс философиясының басты бағыттары:
1. декабристер философиясы;
2. батысшылдар мен славянофилдер философиясы;
3. Чаадаевтың тарихи философиясы;
4. консервативті діни және монархиялық философия;
5. Ф.М.Достоевский философиясы;
6. Л.Толстой философиясы;
7. революцияшыл-демократтық философия;
8. либералды философия.

Декабристік философияны И.Якушкин, М.Лунин, И.Киреевский,
В.Кюхельбекер, т.б. шығармашылықтары құрайды.
Декабристік философияның сипаты - саяси - әлеуметтік.
Негізгі идеялары:
табиғи кұқық;
Ресей үшін кұқықтық кұрылыстың аса қажеттілігі;
крепостнойлық құқықты жою және жерді жермен жұмыс істеушілерге беру;
адамның жеке бас бостандығы;
самодержавиені заңмен, өкілетті органдармен шектеу немесе республикамен
амастыру.
Қазіргі заманғы орыс философиясының басты сипаты
мыналар:
1. кеңестік дәстүрдің әсерінің күштілігі (материализм,
тарихқа формациялық қатынас);
2. түрлі бағыттарының (кеңестік, шетелдік т.б.) жаңаруы,
бірігуі;
3. догмалардан тазарып әлемдік философияға жақындауы.

XIX гасырдың соңы мен XX ғасыр басындағы орыс
халқының философиясының басты бағыттары:
1. "алтын ғасырдағы" философия (діни философия, космизм);
2. ғылыми — жаратылыстық философия;
3. кеңестік философия;
4. шетелдік орыс философиясы.
Орыс мәдениетінің өзіндік ерекшеліктері мынада:

Ресей әруақытта көп ұлтты,
Орыс мемлекеті
көп мәдениетті құрылым,
Батыс пен Шығыс
бірақ оларды біріктіретін,
өркениеттерінің қиылысу
Өзінің дамуында ұзақ бір – біріне етене жақын
кеңістігінде орын тепкен
уақыт артта қалушылық ететін негіз де болған.
пен қуып жетушілікті
басынан кешіргендіктен,
Ресей бөтен идеялар мен
үрдісті тез қабылдауға
ғана емес, оны өз
жағдайына лайықтап Орыс мәдениеті көптеген
өзгертуге, дамытуға Батыс және Шығыс
Еркіндіктің дамуы үшін мүмкіндік беретін сирек мәдениеттерінен кейін
маңызды сала – рухани сала қабілеттілікке ие болды. қалыптасқан, ал XIX
болды. ғасырдан бастап өзі де басқа
елдерге ықпал ете бастаған.
Орыс философиясына мынадай ерекшеліктер тән:

- діни ықпалдың, әсіресе православие ықпалының молдығы;

- философиялық ойлар мен ізденістердің көркем шығармашылық, әдеби
сын, публицистика, өнер түрінде берілуі;

- мораль және адамгершілік мәселелерінің үлкен маңызы;

- көп адамдарға таныстығы.

- біртұтастық, яғни орыс ойшылдарының бәрлігі дерлік жеке проблемамен
емес, өзекті мәселелердің кешенді жүйесімен айналысқан;
ХУШ-ХХ ғғ. орыс философиясының бағыттары мен
ағымдары
Материализм (Ломоносов, Радищев, Ленин)
Масондық (Елагин, Шварц, Лопухин, Лабзин)
Батысшылдар (Грановский, Бакунин, Герцен, Огарев,
Белинский) Славянофилдер - (Киреевский, Хомяков, Самарин,
ағайынды Аксаковтар) Жершілдер - (Григорьев, Страхов,
Данилевский, Леонтьев, Достоевский) Революцияшыл-
демократтар - (Чернышевский, Добролюбов, Писарев)
Халықшылдар - (Ткачев, Лавров, Бакунин, Кропоткин)
Діни философия - (Сковорода, Толстой, Федоров, Соловьев,
Бердяев, Булгаков, Франк, Лосский, Шестов, Флоренский,
Андреев).
Орыс марксизмі - (Плеханов, Ленин)
Орыс космизмі - (Одоевский, Сухово-Кобылин, Федоров,
Батаев, Соловьев, Блаватская, Умов, Циолковский, Флоренский,
Чижевский, Рерих, Манеев)
Теософия және Тірі Этика - (Блаватская, Рерихтер,
Абрамовтар)
Марксизм-ленинизм - (Аксельрод, Деборин, Митин, Ильенков,
Мамчур, Степин, Келле, Барулин т.б.)
.Б е р д я ев
Н.А ны ң
со ф и яс ы
фил о
г і зг і ...
не
ін д ік ” ;
с ы – “ е рк
я
•Категори категориясы –
м ы с ты қ
• Бо л
;
“ А да м ” р и я сы –
р и х к а т его
•Та
уа қ ы т ”;
“ а л д ау
р и хт ы т д е н и е т ”
•Т а ы – “М ә
о р и ял ар
к ат е г е т” ;
Ө рк ен и ы ң
ж ә н е “ я с ы н
ф и л о с оф и т,
•Б ер д я е в с уб ъ е к
ы с п е н
ә н і – б олм т а н у.
м р қ ы л ы
д а м а
яғни а
П.Я Чаадаев (1974-1856)
тарих философиясын
дамытты. Оны адам
және қоғам
философиясы
қызықтырды.
Чаадаевтың пікірінше, адам - материалдық
және рухани субстанцияның бірлігі. Адам өзін
тек ұжымда ғана адам ретінде сезіне алады.
Туғанынан өмірінің соңына дейін ұжымда
өмір сүретін болғандықтан, адам онда тұлға
ретінде өсіп жетіледі. Ұжымдық өмір -
адамның басқа тіршілік иелерінен ең негізгі
айырмашылығы. Чаадаев менмен жекешіл
эгоизмнің барлық түріне қарсы шықты.
Ойшылдың пікірінше, тарихи процесс
құдайдың көріп келдігіне сүйенеді. Құдай
еркінің шынайы көрінісі – христиандық дін.
XIX ғасырдың философиялық дамуы либералды
бағытпен аяқталады. Оның көрнекті өкілі
В.С.Соловьев (1853-1900).
Оның негізгі философиялық идеялары:
- бүкіл бірлік идеясы – материалдық
және рухани болмыстың бірігуі мен
үйлесуі;
- адам өмірінің бастапқы қыры
адамгершілік, оның төменгі деңгейі –
құқық, жоғарғы деңгейі – сүйіспеншілік;
- барлық ұрпақтардың өзара
байланысына негізделген прогресс
идеясы;
- игіліктің көрінісі болатын Құдай
идеясы;
- өмір жолы құдай, адамгерішілік,
игілік құндылықтарына құрылған
«құдайдан адам идеясы»;
- жалпы Құдай даналығы – София
Қорытынды:
Философиялық ой-пікірдің Ресейде
дүниеге келуі XI ғ. басталып, негізінен,
христиандық дінді қабылдаумен
байланысты болды. Осы уақыттан
бастап Ресейдің ойшылдары өз
мемлекеттерінің Құдай нұрының
шапағатына қатысты екенін негіздей
бастады. Алғашында ойшылдардың ой
өрісі адамның жүріс-тұрысын ретке
келтіретін мақал-мәтел, нақыл сөздерге,
соңынан православие дінінің бүкіл
адамзат цивилизациясының
дамуындағы ерекше орыны негіздеуге
бағытталды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• Ғабитов Т.Х. Философия оқулық. Алматы 2002 жыл
• Сыдықов Қ. Философия Алматы 2001 жыл
• Кішібеков Д. Философия Алматы 1998 жыл.
• Тұрғынбаев қ. Философия Алматы 2001 жыл
з ға ра х м ет !
рған да рыңы
Назар ауда

Ұқсас жұмыстар

Орыстың діни философиясы

Славянофиндер философиясы

Чаадаевтің орыс тарихи либералдық материализмі

Аралығындағы орыс философиясы

Орыс философиясына тән ерекшеліктер

Философияның қалыптасуының негізгі кезеңдері

Кеңестік философтар және олардың көзқарастары, тұжырымдары

КЕҢЕСТІК ФИЛОСОФИЯ

Христиандық философия:

Православие философиясы

Пәндер