Орыс философиясы

Студенттік өзіндік жұмысы

Дисциплина:Философия

Мамандығы:Стоматология

Кафедра: Әлеуметтік-саяси пәндер

Тақырыбы: Орыс философиясы және оның әлемдік өркениеттегі орны.

әлемдік философиялық ойдан жырақта, дербес дамып, европалық және әлемдік философиялық бағыттар ықпалын сезінбей қалыптасуына байланысты өзіндік ерекшелігі мен сипаты, өзіне тән спецификалық зерттеу мәселелері бар философия.

Орыс философиясы

Орыс философиясының дамуындағы ерекше тарихи кезеңдер

1 кезең Ресей философиялық ойлауының қалыптасуы мен дамуы - XI-XVII ғасырлар.

2 кезең орыстың қайта өркендеу философиясы - XVIII-XIX ғасырлардың басы.

3 кезең

XIX ғасыр мен XX ғасырдың басындағы философия

4 кезең кеңес дәуіріндегі орыс философиясы

Моңғол-татар шапқыншылығынан азаттық үшін күрес, орталықтанған Орыс мемлекетінің (Московская Русь) қалыптасу және даму кезеңі тарихта да, философияда да ХШ-ХҮІІ ғасырларға тура келеді. Бұл кезеңге тән философияның басты такырыптары: 1. орыстық руханиятты сақтау; 2. христиандық; 3. азаттық үшін күрес; 4. мемлекет құрылысы; 5. таным; Бұл кезеңнің көрнекті өкілдері: • Сергий Радонежский (XIV ғ. ) - күш - қуат, христиандық универсалдылық пен әділет, орыс халқының консолидациясы, моңғол - татар шапқыншылығынан азаттық идеяларын насихаттаған кұдайтанушы; • Философий (XVI ғ. ) - христиандық құдайтану, сұрақтарымен айналысты, Рим -Константинополь - Москва бағыты бойынша ('"Москва - Үшінші Рим") христиандық сабақтастық идеясын жақтады; • Максимилиан Грек (1475 - 1556) - моральдық - адамгершіліктік кұндылықтарды: кішіпейілділікті, қарапайымдылықты, аскетизмді насихаттады; халыққа қамқорлық пен әділетті көздейтін монархия және патшалық биліктің идеологы болды;

XVIII ғасырдағы орыс философиясының дамуында екі басты бағыт қалыптасты: 1. Петрлік реформалар дәуіріндегі философия; 2. XVIII ғасырдың ортасы мен екінші жартысындағы материалистік философия. Петрлік реформалар дәуіріндегі философия өкілдері: 1. Феофан Прокопович; 2. В. Н. Татищев; 3. А. Д. Кантемир. Бұл кезеңде қарастырылған философиялық сұрақтардың сипаты - саяси - әлеуметтік: 1. монархия, мемлекет құрылысы; 2. империялық билік, оның құдіреттілігі мен бұлжымастығы; 3. империалистер құқықтары (жазалау, рақым білдіру, мұрагер тағайындау, т. б. ) ; 4. соғыс және бейбітшілік; 5. таным сұрақтары; 6. адами кұндылықтар; • Феофан Прокопович • В. Н. Татищев • Дмитрий Кантемир (1673-1723) - Молдаваның билеушісі болған философ, жазушы, тарихшы және шығыстанушы. 1711 жылы Ресейге келіп, I Петрдің саяси кеңесшісі болды. Берлин академиясының мүшесі (1714)

XIX ғасырдағы орыс философиясының басты бағыттары: 1. декабристер философиясы; 2. батысшылдар мен славянофилдер философиясы; 3. Чаадаевтың тарихи философиясы; 4. консервативті діни және монархиялық философия; 5. Ф. М. Достоевский философиясы; 6. Л. Толстой философиясы; 7. революцияшыл-демократтық философия; 8. либералды философия. Декабристік философияны И. Якушкин, М. Лунин, И. Киреевский, В. Кюхельбекер, т. б. шығармашылықтары құрайды. Декабристік философияның сипаты - саяси - әлеуметтік. Негізгі идеялары: табиғи кұқық; Ресей үшін кұқықтық кұрылыстың аса қажеттілігі; крепостнойлық құқықты жою және жерді жермен жұмыс істеушілерге беру; адамның жеке бас бостандығы; самодержавиені заңмен, өкілетті органдармен шектеу немесе республикамен амастыру.

Қазіргі заманғы орыс философиясының басты сипаты мыналар: 1. кеңестік дәстүрдің әсерінің күштілігі (материализм, тарихқа формациялық қатынас) ; 2. түрлі бағыттарының (кеңестік, шетелдік т. б. ) жаңаруы, бірігуі; 3. догмалардан тазарып әлемдік философияға жақындауы. XIX гасырдың соңы мен XX ғасыр басындағы орыс халқының философиясының басты бағыттары: 1. "алтын ғасырдағы" философия (діни философия, космизм) ; 2. ғылыми - жаратылыстық философия; 3. кеңестік философия; 4. шетелдік орыс философиясы.

Орыс мәдениетінің өзіндік ерекшеліктері мынада:

Орыс мемлекеті

Батыс пен Шығыс өркениеттерінің қиылысу кеңістігінде орын тепкен

Еркіндіктің дамуы үшін маңызды сала - рухани сала болды.

Өзінің дамуында ұзақ уақыт артта қалушылық пен қуып жетушілікті басынан кешіргендіктен, Ресей бөтен идеялар мен үрдісті тез қабылдауға ғана емес, оны өз жағдайына лайықтап өзгертуге, дамытуға мүмкіндік беретін сирек қабілеттілікке ие болды.

Орыс мәдениеті көптеген Батыс және Шығыс мәдениеттерінен кейін қалыптасқан, ал XIX ғасырдан бастап өзі де басқа елдерге ықпал ете бастаған.

Ресей әруақытта көп ұлтты, көп мәдениетті құрылым, бірақ оларды біріктіретін, бір - біріне етене жақын ететін негіз де болған.

- діни ықпалдың, әсіресе православие ықпалының молдығы;

- философиялық ойлар мен ізденістердің көркем шығармашылық, әдеби сын, публицистика, өнер түрінде берілуі;

- мораль және адамгершілік мәселелерінің үлкен маңызы;

- көп адамдарға таныстығы.

- біртұтастық, яғни орыс ойшылдарының бәрлігі дерлік жеке проблемамен емес, өзекті мәселелердің кешенді жүйесімен айналысқан;

Орыс философиясына мынадай ерекшеліктер тән:

ХУШ-ХХ ғғ. орыс философиясының бағыттары мен ағымдары

Материализм (Ломоносов, Радищев, Ленин) Масондық (Елагин, Шварц, Лопухин, Лабзин) Батысшылдар (Грановский, Бакунин, Герцен, Огарев, Белинский) Славянофилдер - (Киреевский, Хомяков, Самарин, ағайынды Аксаковтар) Жершілдер - (Григорьев, Страхов, Данилевский, Леонтьев, Достоевский) Революцияшыл-демократтар - (Чернышевский, Добролюбов, Писарев) Халықшылдар - (Ткачев, Лавров, Бакунин, Кропоткин) Діни философия - (Сковорода, Толстой, Федоров, Соловьев, Бердяев, Булгаков, Франк, Лосский, Шестов, Флоренский, Андреев) . Орыс марксизмі - (Плеханов, Ленин) Орыс космизмі - (Одоевский, Сухово-Кобылин, Федоров, Батаев, Соловьев, Блаватская, Умов, Циолковский, Флоренский, Чижевский, Рерих, Манеев) Теософия және Тірі Этика - (Блаватская, Рерихтер, Абрамовтар) Марксизм-ленинизм - (Аксельрод, Деборин, Митин, Ильенков, Мамчур, Степин, Келле, Барулин т. б. )