Ғаламдық проблема

Ғаламдық проблема: Пластикалық қоқыстану және оны шешу жолдары

Орындаған:Мырзахан Айша Ш

Қабылдаған:Доскенова Бану Б

Пластикалық қоқыстану-ғаламдық проблема

Пластикалық қоқыстанудың қауіптілігі

Проблемамен басқұа елдер қалай күресуде

Проблеманы шешу жолдары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспар

Көбінесе өркениеттің қазіргі заманғы пайдасы адамдарға ыңғайлылықты ғана емес, сонымен бірге табиғатқа орны толмас зиян келтіреді. Соңғы 10 жылдың өзінде әлемде өткен ғасырға қарағанда көбірек пластикалық өнімдер өндірілді.

Бір рет қолданылатын ыдыс-аяқ, сөмкелер, буып-түю, бөтелкелер және әртүрлі контейнерлер - біз күн сайын «шығаратын» пластикалық қалдықтардың ең көп кездесетін түрі. Оның көлемінің бес пайызы ғана ақыр соңында өңделіп, күнделікті өмірде қайта пайдаланылады.

Пластик қоршаған ортаға, оны өндіруден бастап тастауға дейін айтарлықтай зиян келтіреді. Пластмасса зауыттары жылына 400 миллион тоннаға дейін көмірқышқыл газын атмосфераға шығарады, ал қазіргі кезде 800-ге жуық жануарлардың түрлері тамақтану және пластиктен улану салдарынан жойылып кету қаупі бар.

Бір рет қолданылатын сөмкелер қаланың кәріз жүйелерін бітеп, су тасқыны қаупін тудырады, пластикалық қоқыстар жағаға және жағалаудағы аудандарға, туризм саласына зиян келтіреді.

Океанологтар теңіз балдырларының рационына кең ауқымды зерттеу жүргізді, бұл кенеттен кенеттен теңіздегі құстардың 90% тұрғындарының асқазандарында пластмасса бөлшектері бар екенін көрсетті, бұл теңіз ойлағаннан гөрі теңіздің пластикпен ластануының неғұрлым ауыр масштабын көрсетеді.

БҰҰ экологтарының мәліметтері бойынша, жыл сайын мұхитқа шамамен 13 миллион тонна пластикалық қалдықтар түседі.

Апатты тенденцияны тоқтату әрекеттері ХХ ғасырдың ортасынан бері жалғасуда. Сол кездің өзінде, экологтар өсіп келе жатқан «Үлкен қоқыс нүктелері» туралы дабыл қақты, ол қазіргі уақытта әртүрлі бағалаулар бойынша Тынық мұхитының бір пайызын алып жатыр.

Британдық Эллен Макартур қорының болжамдары бойынша, 2025 жылға қарай мұхиттағы әрбір үш килограмға бір кило қоқыс болады, ал 2050 жылға қарай қалдық массасы жер бетіндегі барлық балықтардың салмағынан жоғары болады.

Мұхиттағы барлық қоқыстың 80 пайызы пластикке тиесілі. Күн сәулесінің әсерінен ол ұсақ бөлшектерге бөлінеді. Пластикалық микросфералар олардың бетінде тұрақты улы заттарды жинайды.

Алынбаған пластик пакеттер теңіз сүтқоректілері мен құстардың ішектеріне енеді. Экологтар жыл сайын осыдан он мыңдаған құстар, киттер, итбалықтар мен тасбақалар өледі деген болжам жасады. Жануарлар тұншығып өледі немесе асқазанға қоқыс жиналып, олардың жұмысына кедергі келтіреді.

Нәтижесінде, біз тастайтын қалдықтар асхана үстеліне тамақпен немесе сумен оралады.

Тағамда да пластик бар

Ғалымдардың жақында жүргізген зерттеулері бұл алаңдаушылықтардың жақсы негізделгенін растайды. Мәселен, Нью-Йорк университетінің профессоры Шерри Мейсон пластик барлық жерде: «ауада, суда, теңіз өнімдерінде, ішетін сырада, біз қолданатын тұзда» дейді.

Өз жұмысында ғалым бүкіл әлемдегі азық-түлік дүкендерінен алынған 12 түрлі тұзды зерттеді. Табылған пластмассадан жасалған бөлшектер адамдардың оны үнемі тамақ ішетіндігін көрсетеді. Есептеулер көрсеткендей, американдықтар күніне орташа алғанда 2, 3 грамм ұсынылатын тұздың орташа мөлшерімен жылына 660-тан астам пластикалық бөлшектерді жейді. Пластмассаны адам денсаулығы үшін қолданудың салдары көп зерттел ген жоқ, бірақ оның кез-келген тірі ағза сияқты теріс әсері болатыны сөзсіз.

Испаниялық экологтар сонымен бірге тұздың екі ондаған сынамасынан микропластиканы тапты. Көбінесе оларда полиэтилентерефталат, пластикалық бөтелкелер өндірісінде қолданылатын полимер табылды. Басқа халықаралық ғалымдар тобы полиэтилен және полипропилен сияқты пластмассаның басқа түрлерін тапты.

Экологтардың пікірінше, Қытай жаһандық мұхитты ластауда көшбасшы. Одан кейін Азияның басқа елдері - Индонезия, Филиппин, Таиланд және Вьетнам. Бұл штаттардағы жағалаудың тұрғындары оның тазалығына әрдайым мән бермейді және мұндағы барлық қоқыстар, әдетте, мұхитқа түседі.

Күн сайын АҚШ, ЕО, Норвегия және Қытайға шығарылатын пластмасса бұйымдарының жалпы саны 37 мың тоннаға, Ресейде - 10 мың тоннадан аспайды. Қолданыстағы пластикті қайта өңдеу технологиялары тек экологиялық проблеманы шеше алады.

Өндірісті реттеу

Өндіріс деңгейінде пластмассаны қолдануды келесі жолдармен азайтуға болады

балама, қайта өңделген немесе биологиялық ыдырайтын материалдарды қолдануға;

пластмасса мөлшерін азайту, бұйымның қызмет ету мерзімін арттыру, оны жөндеу және қайта пайдалану мақсатында бұйымдардың дизайнын жақсарту;

полимерлер, қоспалар мен қоспалардың мөлшерін шектеу арқылы материалдардың өңделуін жоғарылату;

бір рет қолданылатын пластик түрлеріне тыйым салуға,

өнімнің өмірлік циклын және қаптамасын бағалаңыз - бұл оны қолданудың әртүрлі кезеңдерінде өнімнің экологиялық параметрлерін жақсарту жолдарын анықтауға көмектеседі.

Экодизайн

оны қайта пайдалану және қайта өңдеу мүмкіндігі бар тауарларды орау;

аз энергияны қажет ететін материалдарды пайдалану;

Сізге ыңғайлы жеткізу үшін тиімді конфигурацияларды жасау, яғни сізге бір көлікте мүмкіндігінше көп тауарды тасымалдауға мүмкіндік беретін өнім формасын ұсыну қажет.

Бірақ экоэкономикалық жобаны жүзеге асыру көп энергияны қажет етуі немесе өнімнің қызмет ету мерзімін қысқартады. Мұндай факторларды да ескеру қажет.

Пластикалық шығынды азайту

Пластмассаны тұтынуды азайту пайдалы, бірақ азық-түліктің қауіпсіздігі мен қолайлылықтың болмауына байланысты кейде қол жеткізу қиын.

Дегенмен, қажетсіз орамадан (мысалы, қосарланған) аулақ болуға немесе экологиялық таза баламаларды таңдауға болады.

Пластмассадан жасалған өнімдерге деген өсіп келе жатқан сұраныс, өз кезегінде, компанияларды өз өнімдерін қайта жобалауға мәжбүр етеді.

Халықтың хабардарлығын арттыру

Тұтынушылардың қоршаған ортаға тигізетін әсері туралы олардың хабардарлығын арттыру ұзақ мерзімді стратегия болып табылады. Бұл формальды білім беру арқылы қамтамасыз етілуі мүмкін: мектептерде, университеттерде немесе бейресми - жаңалықтар, видеолар. Экологиялық мәселелерге қызығушылық артып келеді және ақысыз онлайн курстар, дәрістер мен акциялар, тақырыптық мобильді қосымшалар қолдау табуда.

Іздеу жүйелерінде және әлеуметтік желілерде «микропластика» кілт сөзіне сұраныс бойынша статистика өсуде. Бұқаралық ақпарат құралдары осы тақырыптағы материалдардың санын көбейтті. Алайда, пластмасса тұтынудың төмендеуі, ең алдымен, онсыз балама құралдардың болуына байланысты.

Қалдықтарды жинау және жою жүйесін жетілдіру

Қалдықтарды басқару 4R тұжырымдамасына негізделеді: істен шығу, азайту, қайта пайдалану, қайта өңдеу. Төмендету және қайта пайдалану басым бағыт болғанымен, орау қиынға соғады. Бұл қалпына келтіруді, сұрыптауды және толтыруды қажет етеді. Бұл тамақ өнеркәсібі үшін қолайсыз, бірақ мұндай материалды азық-түлікке жатпайтын өнімдерді орау үшін пайдалануға болады.

Ұқсас жұмыстар

ӘЛЕМДІК ЭКОНОМИКАДАҒЫ ҒАЛАМДЫҚ ПРОБЛЕМАЛАР

Адамзаттың ғаламдық

Ғаламдық проблемалар

Ресурстар проблемасы

Демографиялық проблема

Табиғатты қорғау қызметіне БҰҰ - ның барлық басты органдары мен мамандандырылған мекемелері

Ғаламдық проблемалардың типтері

Ғаламдық экономикалық – экологиялық проблемаларды шешу жолдары

Нәтижені талдау Ақпаратты талдау

СҰРАНЫМ ҰСЫНЫС БАҒА

Пәндер