АЛАКӨЛ РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ЗОНАСЫН ЖАҒДАЙЫ

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті

АЛАКӨЛ РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ЗОНАСЫН ЖАҒДАЙЫ

Орындаған: Саметова А.Ж.
Тексерген: Тажиева Д.А

Алматы 2019
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Алакөл рекреациялық зонасын қалыптастыратын
факторлар
2. Алакөл аймағындағы туризм индустриясының
қазіргі жағдайы
Қорытынды
Пайдаланаған әдбиеттер
Жұмыстың мақсаты: Алакөл аймағының табиғи туристік-рекреациялық ресурстарын,
табиғи ландшафтарын бағалау.
Міндеттері:
1) аймақтың рекреациялық потенциалын анықтау және рекреациялық зонаны
қалыптастыратын факторларды талдау;
2) рекреациялық зонаның ақпарат көздерін және ақпарат мәліметтерін өңдеу жолдарын
талдау;
3) Алакөл бассейні аумағын аудандастыру және рекреациялық потенциалы карталарын
құру;
Ғылыми-практикалық маңыздылығы. Табиғи-экскурсиялық және рекреациялық
ресурстарға туристік-рекреациялық бағалау жүргізілу нәтижесінде және статистикалық
материалға негізделе отырып туристік және рекреациялық карталар, бұндай карталар бұл
аймақ үшін жаңа болып табылады және туризм мен рекреацияның даму әлеуетін бағалауға
мүмкіндік береді. Алакөл аймағында туристік кешен құрудағы бірқатар мәселелер
анықталды және талданды.
РЕКРЕАЦИЯ
Ғылым мен техниканың дамыған кезеңінде рекреациялық
ресурстарды зерттеу мен оларға баға беру маңызды рөл
атқарады. Н.С.Мироненко мен И.Т.Твердохлебовтың
анықтамалары бойынша «рекреация» - деп белгілі бір
территорияларда адамдардың бос уақытын, денсаулығын,
спорттық және мәдени деңгейін көтеруге қолдану барысында
пайда болған құбылыстар мен қарым-қатынастар жиынтығын
айтады. Рекреация — адамның еңбек процесінде жұмсаған дене
және рухани күштерін қалпына келтіру мен дамыту.
Мұнда бұрынғы
Совет Одағы
Жағажайлық демалысты кезіндегі құрылған
Барлықарасан
дамытуда туристік
курортты орны бар.
қызығушылықты тудыратын Барлықарасан
негізгі орындардың бірі минералды
Алакөл көлі болып табылады. бұлақтары Шығыс
Алакөл көлі алабы екі Қазақстан
әкімшілік аудан Шығыс облысының
Қазақстан және Алматы оңтүстігінде, Алакөл
облыстарының Үржар және көлінен 24 шақырым
Алакөл аудандарының қашықтықта,
Барлық аңғарында
аумағында орналасқан және
және теңіз
рекреациялық әрекеттің түрлі деңгейінен 579 метр
бағыттарын дамытуға биіктікте
қолайлы аудандардың бірі орналасқан.
болып табылады. Барлықарасан өзінің
бұлақтарымен
ерекшеленеді
Алакөл зонасының аумағын рекреациялық туризмді дамыту үшін
табиғи ландшафтардың тартымдылығының дәрежесі бойынша
аудандастыру
Шарттары Ұпай Ландшафтар Аудандар
Өте қолайлы 3 ұпай Жетісу Алатауының, Тарбағатай- I – эрозионды-денудационды таулар: 1 - Батыс
Тонкурус ойпатының аласа таулы орман Тарбағатай, 2 - Жетісу Алатауы; A -
ландшафы, Барлық, Текелелі, Сайқан Колпаковский ойысы, В - Тонкурус ойысы; ІІ –
таулары адырлы-төбелі сары топырақты тау баурайлары:
1 - Тарбағатай тау бөктері, 2 - Барлық тау
бөктері. ІІІ - аллювиалды-проливиальды
тауалды еңіс жазықтықтары: 1 - Жетісу Алатау
жазығы, 2 - Барлык пен Майлы жоталар
жазықтығы, 3 - Тарбағатай таулы жазығы, 4 -
Текелі және Сайқан таулары.
Қолайлы 2 ұпай Жазықтар мен таулардың далалық Тентек, Үржар, Қатынсу өзендерінің өзен
ландшафтары, теңіздер, көлдер, алқаптары, Алакөл, Сасықкөл, Қошқаркөл
резервуварлар көлдері ерекше тартымды көрініс береді.
Жалаңашкөл көлінің емдік балшықтары,
Барлык-Арасан минералды суы
Аз қолайлы 1 ұпай Жазық жерлердің құрғақ далалы V – ұсақ шоқылы таулар мен аласа таулар: 1 -
ландшафтары, шөлейт ландшафтары, тау Арғанаты-Арқарлы, 2 - Сайқан, 3 - Арқарлы, 4 -
бөктеріндегі ландшафтар, аласа таулы, Балтабай, 5 - Вахты, 6 - Сейректас, 7 - Қызыл-
тауаралық және аласа таулы ойыс Белдеу
ландшафтары
Қолайсыз 0 ұпай Жазықтардың шөлейт және шөлді VI-құмдар
ландшафттары , мәңгі қар, шөл және
шөлейт таулы ландшафттары
Алакөл бассейні аумағын табиғи ландшафтарының таралуы бойынша аудандастыру картасы
Туристік қызметтің негізгі көрсеткіштері, бірліктер

Әкімшілік Мекемелер саны
бөліністер

Барлығы Оның ішінде
туристік туристік тұрғын үй тұрғын үй
фирмалар қызметпен қызметтерін қызметтерін
айналысатын көрсететін көрсететін жеке
жеке кәсіпкерлер компаниялар кәсіпкерлер

Алакөл ауданы 41 2 10 1 38
Үржар ауданы 85 - 9 4 81
Алакөл аймағындағы
әлеуметтік- экономикалық Қамысқала, Архарлы,
потенциалдары төмен Енбекшиқазақ, Жоғары потенциалдық
жерлерге (0- 20 балл) келесі Үшбұлақ, Сапақ, көрсеткішке
ауылдық округтер Теректі, Ақжар, Лепсі.
жатқызылды:

Достық, Үшарал
Қамысқала, Ыргайты, қаласы,
Архарлы, Жайпақ, Қайнар, Қабанбай,
Енбекшиқазақ, Ақтүбек, Бескөл, Көлбай,
Үшбұлақ, Жағатал, Қарабұлақ,
Сапақ, Теректі, Ынталы, Жанама, Қаракөл
Ақжар, Лепсі. Қызылащы, ауылдық
Жыланды. округтері
Алакөл бассейні аумағын рекреациялық потенциалы бойынша бөлу
Әкімшілік бөліністер Табиғи туристік- Антропогендік Инфрақұрылыммен Нәтижесі, баллмен
рекреациялық туристік- қамтамасыз етілуі
ресурстармен рекреациялық
қамтылуы ресурстармен
қамтылуы

Үшарал қ/о 2 4 2 8

Қабанбай а/о 3 3 1 7
(Алакөл ауданы)

Үржар а/о 2 2 4 8

Қабанбай а/о (Үржар 2 4 1 7
ауданы
Алакөл қорығы.Осы өңірде аса көңіл аударуға болатын бір жай, ол 1998 жылы 21 сәуірде
құрылған сулы-батпақты Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы. Бұл қорық Алматы және Шығыс
Қазақстан (Үржар ауданы) облыстары территориясында Тентек өзені сағасындағы табиғи
кешендерді, жануарлар және өсімдіктер әлемін қорғау үшін құрылған. Сонымен қатар, реликті
шағаланың бірегей түрін және Алакөл көлі аралдарында мекендейтін құстардың сирек түрін
қорғауға алу мақсатында құрылған
Алакөл рекреациялық зонасын қалыптастыратын факторлар

Алакөл зонасындағы жағдайлар кейбір факторларға жауап бермесе де (табиғи-
климаттық жағдайы қатал, транспортты жол жағдайы нашар, аз қоныстанған) табиғи -
рекреациялық ресурстарын тиімді дұрыс пайдалану жолдарын қарастыруымыз керек.
Мысалы, қарастырып отырған аумақтағы таулы аудандарында мұздану дамыған, ондағы
гляциалды пішінді жер бедері халықаралық альпинизм, шаңғы туризмін және тағы басқа
белсенді демалу түрлерінің дамуына мүмкіндік туғызады. Мұнда көптеген жаңа, қызықты,
күрделі таулы-жаяу жүру маршруттарын ұйымдастыруға болады.
Рекреацияық іс-әрекеттерді қалыптастыруда ең негізгі табиғи факторлар өзендер мен
көлдер болып саналады. Олар рекреациялық кешендердің дамуында негізгі рөл атқарады.
Олар қарым-қатынас жағдайын жақсартуға, су маршруттарын ұйымдастыруға, курорт
орындарын салуға мүмкіндік туғызады. Сонымен қатар Алакөл көлдері мен өзендері
балыққа бай. Мұнда дем алушыларға су спортымен, балық аулаумен айналысуға мүмкіндік
туады. Көл жағалауының рекреациялық потенциалын Алакөл көл жағалауларынан
байқауға болады. Алакөл көлі өзінің минералды бұлақтарымен, емдік қасиеті бар
батпақтарымен көзге түседі.
Алакөл аймағында ерте темір ғасырынан бергі ескерткіштер орналасқан: қорымдар, орта ғасырдың
ескерткіштері: Үшарал, Көктұма. «Ақши» ерте темір ғасырының қорымдары Ақши ауылынан
оңтүстік-батысқа қарай 1,5 және 1,0 км жерде орналасқан.
Көктұма қалашығынан табылған заттар - шыныдан жасалған керамика, шыны, күйдірілген
кірпіштердің біреуінде стильденген арыстанның фигурасы бейнеленген - бұл қалашықтың ірі сауда
мен мәдени орталық ретінде танылғанының дәлелі. Қалашық қазіргі орнындағы көл себебінен
толығымен жойылды.
Көктұма қалашығынан табылған заттар - шыныдан жасалған керамика, шыны, күйдірілген
кірпіштердің біреуінде стильденген арыстанның фигурасы бейнеленген - бұл қалашықтың ірі сауда
мен мәдени орталық ретінде танылғанының дәлелі. Қалашық қазіргі орнындағы көл себебінен
толығымен жойылды. ауылдың бүкіл ұзындығы бойындағы жағалауда, тар жол бойымен тас
көмірмен, қыш құмыралармен, күйдірілген кірпіштен, сүйектерден тұратын алтын түсті мәдени
қабаттың ізі қалған. Жағалау сызықтарында керамика кешені жинақталды.
Алакөл аймағында ерте темір ғасырынан
бергі ескерткіштер орналасқан:

«Ақши» ерте темір Көктұма қалашығынан табылған
ғасырының қорымдары Ақши заттар - шыныдан жасалған
ауылынан оңтүстік-батысқа керамика, шыны, күйдірілген
қарай 1,5 және 1,0 км жерде кірпіштердің біреуінде
орналасқан. стильденген арыстанның
фигурасы бейнеленген
Алакөл аймағындағы туризм индустриясының қазіргі жағдайы

Қазіргі уақытта көл жағалауларында көптеген жекешелендірген демалыс орындары
салынуда. Алакөл көлінің аты тек сол аймақ көлемі ғана емес одан тыс жерлерге де
мәшһүр болып, демалушылар саны жылдан жылға артып келеді . Суы таза ауасы кәусар
бұл өңірге Ресейдің солтүстік облыстары мен Алтай өлкесінен де туристер көптеп
келуде. Алакөл зонасының рекреациялық потенциалы өте жоғары деп бағалауға болады,
өйткені мұнда табиғат ландшафтарының барлық дерлік түрі кездеседі. . Таулар,
жазықтар, көлдер, жасыл аймақтар, құмдар, осының барлығын Алакөлден кездестіруге
болады. Көлге демалуға тек біздің еліміздің азаматтары ғана емес, Ресей, Польша,
Германияданда келетін туристер бар.
2018 жылдың 9-мамыр күні Елбасы Н.Ә. Назарбаев Алакөлге іс сапарға барды.
«Алакөл Қазақстан бойынша ең көп демалушы баратын жерге айналуы керек.
Алакөл еліміздің туризм саласы үшін өте маңызды»,– деді, Елбасымыз .
Пайдаланылған әдебиеттер

• Сағымбаев Ғ. Экология негіздері. – Алматы, 1995. – 185-211 б.
• Аничев К.В. Қоршаған орта мәселелері. – М.: Прогресс, 1984.
• Бейсенова Ә. Қазақстан табиғатын зерттеу.
• Достайұлы Ж. Алакөл ойысындағы өзен көлдер өзгерістері //
«Биология, география және химия» журналы. – №3. – 2000.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Балқаш манындағы туризм саласынның дамуы

Туристік - өлкетану жұмысы мақсатында аймақты рекреациялық бағалау

Шығыс Қазақстан облысының аумақтарында емдік туризмді дамытудың алғышарттары

САНИТАРЛЫҚ - ҚОРҒАУ АЙМАҒЫ

ШҚО кластері

Батыс Қазақстан туралы

РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ ТУРИЗМ ТҮРІ

Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы

Қазақстанның туризм географиясы

Дайындық кезеңі Қорытынды кезең

Пәндер