Рентген сәулелерінің қасиеттері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Рентгенотерапия туралы түсінік. Кеуде мен құрсақ
қуыстары ағзаларының ауруларын рентген сәулесімен анықтау.

Орындаған: Озатбекұлы А.
Тобы:ВМ-705
Тексерген: Билялов Е.Е

Семей қаласы
2019-2020 оқу жылы
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
a. Рентгенотерапия
b. Рентгенотерапия түрлері
c. Асқорыту жолдарын зерттеу
d. Бүйректі зерттеу
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Вюрсбург университетінің физика мамандығы бойынша профессоры Вилгельм
Конрад Рентген (1845-1923) 1895 жылдың 8 – қарашасында Крукс-Гитторф түтікшесі
арқылы жоғары кернеулі электр тоғын өткізіп тәжірибе жасау барысында белгісіз бір
сәулені байқайды. Ол сәулені платина-синеродистік бариймен көмкерілген айнаның бетіне
түсіргенде, онда жарқылдаған құбылыс пайда болған. В.К.Рентген жеті апта бойы осы
белгісіз сәулені үздіксіз зерттеп, тек 1895 жылдың 28 желтоқсанында алғаш жариялаған.
Анатом Келликердің ұсынысы бойынша бұл сәулені Рентгеннің атымен атайды.
Рентгендік терапия - бұл сәулелік терапия әдістерінің бірі,
онда емдік мақсатта рентген сәулелері қолданылады. Рентгендік
терапия бұл сәулелердің ену күшіне және олардың органдар мен
тіндерге айқын биологиялық әсер етуіне негізделген.
Ірі қара малдарды рентген сәулесімен зерттеудің алдында 12
сағатқа дейін ашықтырады , анамнездік және клиникалық
мәліметтерімен танысады .малдарды рентгенді зерттеу кезінде
арнайы бағанаға бекемдеп байлайды . Жуас жылқылар мен
сиырларды , ұсақ малдарды байламай-ақ зерттеуге болады .
Рентген түтікшесін орналастырғанда орталық сәуле шоғыры
көкірек тұсының сегізінші мен тоғызыншы қабырғалар ортасына
түсу керек . Түтікше кеуде қуысынан 15-20 см қашықтықта тұруы
қажет , ол ірі малдардың өкпе жазығын 5-6 қабырғадан 15-16
қабырғаға дейінгі жазықтықтан көрінуін қамтамасыз етеді .
Түтікшеден пайда бол.ан рентген сәулелері көкірек қуысының сол
жағынан оңға немесе оң жағынан солға қарай өтіп , өкпенің оң
және сол бөліктерінің рентгендік көрінісін береді .
Рентгенотерапия түрлері
Беткі және терең сәулелік терапияны ажыратады.
•Беткі рентгенотерапия- Қалыңдығы 0,5-3 мм алюминий фильтрлерімен 80-120
кВ рентген түтіктеріндегі кернеуде жүзеге асырылады;
•терең - 180-200 кВ кернеуде және қалыңдығы 0,5-2 мм мыс сүзгілерімен.

Тіндерге рентгендік әсер ету сипаты мен мөлшері сіңірілетін дозаға және
жасушалар мен тіндердің сәулеге сезімталдығына байланысты. Сүйек кемігінің
жасушалары, лейкоциттер, ішек эпителийі, жыныс жасушалары, бұлшықет
жасушалары, тері жасушалары рентген сәулелеріне өте сезімтал.

Рентгендік терапия негізінен беткей орналасқан ісіктерді емдеу үшін
қолданылады. Қатерлі ісіктерге рентгендік терапияны қолдану қалыпты
жасушаларға қарағанда ісік жасушаларының рентгенге сезімталдығының
жоғарылауына байланысты. Рентгендік терапия сонымен қатар тері ауруларымен
(экзема, дерматит, фурункулоз және т.б.) және дерматомикозмен (темір,
трихофитоз) жүргізіледі.
Рентген сәулелерінің қасиеттері
Рентген сәулелерінің қасиеттері:
•рентген сәулесі мөлдір емес денеден және заттардан адам мен жануарлар
денесінен, қағаз, ағаш және металдың жұқа қабатынан тікелей өтетіндігі.
•Рентген сәулесі әртүрлі тығыздықтағы денеден өткенде, оның сәулесі бір
жерде көп, ал енді бір жеріне аз сіңеді.
Рентген сәулесін зерттеу тәсілдері:
Клиникалық және лабораториялық зерттеулермен бірге рентген сәулесін
қолдана отырып ауру малға толық дәл диагноз қоюға болады.
Құрсақ және кеуде қуысының ағзаларын
зерттеу
Рентген сәулесімен зерттеу ас қорыту жүйесінің аурулары мен жарақаттарды
диагностикалауда маңызды орын алады. Асқазан-ішек жолдарының органдарын
рентгендік зерттеуге рентгенотеледидар және сәулелеік бақылаудағы
рентгенография кіреді. Рентгендік теледидарлар ас қорыту жүйесінің моторлық
функциясын зерттеу үшін, сондай-ақ оптималды проекцияны, толтыру моменті
мен қозғалыс жылдамдығын және түсірілімге арналған қысу дәрежесін таңдау
үшін қолданылады.
Өкпені рентгенологиялық зерттеудің
әдістері
Рентгеноскопия
Әдісімен өкпенің
функционалды Ветеринарияда
жағдайын бұл зерттеу
морфологиялық көрінісі Рентгенография әдістерінен басқа
арқылы анықтайды . Әдісі өкпедегі флюрография да
Қабылдағыш экранда морфологиялық кеңінен
ағзалардың бейнелері өзгерістерді өте дәл қолданылады .
арқылы оның қозғалыс көрсете алады . Сонымен бірге ,
сипатын , диафрагманың Рентгенскопияға аурудың түріне ,
қалыпты жағдайын және қарағанда асқынуына
ауытқуын , қабырға рентгенография әдісі
етінің қозғалысын , дем
байланысты –
алғанда және дем
арқылы алынған бронхография ,
шығарғанда өкпе рентгенограммада ұсақ рентгенокимограф
фонының , түсінің , майда потологиялық ия және
өзгеруін , сонымен бірге құбылыстар анық томография
бұлшық ет көрінеді . сияқты әдістер де
құрылысында кездесетін пайдаланылады.
патологиялық
өзгерістерді бақылауға
болады .
Өкпе және плевра
қабынуының
рентгенологиялық
диаг
ностикасы

Көлеңкеленуі Жарықтануы
Қарай
Қарай
дөңгелек
дөңгелек
дақтар
дақтар
(эхинококк)
(эхинококк)

Сызықша
Сызықша
және
және тәж
тәж
тәрізді
тәрізді Сақина
Сақина
тарамдар
тарамдар тәрізді
тәрізді
(өкпе
(өкпе (абсцестер
(абсцестер ,,
тамырлар
тамырлар каверналар
каверналар ))
мен
мен Патологиялы
бойындағы
бойындағы )) қ өзгерістер
формасына
қарай

Үшбұрышты
Үшбұрышты Сопақша
Сопақша
(ателектазда
(ателектазда (қалталанға
(қалталанға
р
р )) н
н плеврит
плеврит ))
Бөлектенген
Бөлектенген
бронхоэктати
бронхоэктати
• Кеуек бронхымен тар тесік арқылы қосылып я
я
рентгенограммада өзгеше қуыс береді .
Қапшық
Қапшық
тәрізді
тәрізді
• Бронхы біркелкі емес екі бүйірі шығыңқы , яғни бронхоэктази
бронхоэктази
я
я
қапшық тәріздес .
• - бронхылардың бірегейлі кеңеюі , ол Цилиндірлік
Цилиндірлік
бронхоэктази
бронхоэктази
рентгенограммада 2 жиегі шектелген ашық я
я
паралелді жолақ болып немесе бірыңғай түзу
көлеңкелерге ұқсас болып көрінеді.
Бронхының жартылай бекітілуі
Дем алғанда бронхыда ауаның өтуіне кішкене болса да
жол қалады

Бронхының вентильді бекітілуі
Өкпеге ауа бронхымен тек дем алғанда ғана өтеді.

Бронхының толық бітелуі
Ауа бронхы арқылы өкпенің кейбір бөліктеріне мүлдем
өтпейді.
Құрсақ қуысының рентгенографиясы
Рентгенодиагностика әдісі әртүрлі тығыздықтағы тіндердің рентген
сәулелерін әртүрлі сіңіруіне негізделген. Мысалы, сүйек сәулелерді
нашар өткізеді. Әдіс ағзалардың орналасқан жерін, олардың
тұтастығын, бөгде денелер мен ісіктердің болуын анықтауға
мүмкіндік береді.
Аш ішекті зерттеу әдістері. Тоқ ішекті зерттеу әдістері.
Рентгендік әдістер қолданылады: Зерттеу іш қуысының рентгенографиясын
энтерография (контраст ортасының өтуі), зерттеуден басталады. Алайда, суреттерде
салқындатылған контрастты суспензиясы ішектің нақты көрінісі алынбайды. Қарапайым
бар энтерография. зерттеу ішек өтімсіздігіне күдік келтірілген
Өңеш пен асқазан зерттеу аяқталғаннан жағдайда көрсетіледі. Тоқ ішектің анатомиялық
кейін преоральы контрастпен әр 15-30 және функционалдық ерекшеліктерін
минут сайын аш ішектің қайталанатын толығырақ зерттеу үшін оның жасанды
рентгенографиясы жасалады. контрастын қолданады. Тоқ ішекті зерттеу
Рентгенограммада ішек ілмектерінің үшін екі әдіс қолданылады: ауыздың
орналасуы, мөлшері, пішіні, пішіні, орнын контрастты және ирригоскопия (контрасттық
ауыстыру және қозғалғыштығы зерттеледі. клизма). Контрасты таңғы ас әдісі (ауызша
Бұл әдістің кемшілігі - зерттеудің ұзақ контраст) негізінен функционалды
ұзақтығы (2-ден 4 сағатқа дейін), бұл ерекшеліктерді зерттеу үшін қолданылады тоқ
жеткілікті үлкен радиациялық дозамен ішектің барлық бөліктерін біркелкі толтыруды
байланысты. қамтамасыз етпейді. Индикативті бағалау үшін
ішек функциясы 24 сағаттан кейін суретке
түсумен шектеледі, ішек қалыпты жағдайда бір
күннен кейін барий суспензиясымен
толтырылады.
Егер иттерде асқазанның инверсиясына күдік болса, рентгендік суреттерді талдау
кезінде келесі өлшемдер бағаланады, соның негізінде иттерде асқазанның
инверсиясының болуы туралы қорытынды жасалады:

асқазанның газ толықтығы іш қуысы көлемінің 75% дейін;

пилораның алдыңғы немесе сол жақ гипохондриядағы орналасуы (кардио мен пилораның
анатомиялық орналасуынан жылжуы асқазанның бүйір-медиальды проекцияда бұралуын
көрсетеді);
газбен толтырылған асқазанның деформациясы, дорсо-вентральды проекцияда
сағаттық стаканның рентгендік симптомымен көрінеді;
ішек пен көкбауырдың оң жақ гипохондрияға немесе лимо-медиальды проекцияда
орналасуы.
Асқазан-ішек жолдарының
рентгенографиясы
Көптеген жағдайларда екі рентген сәулесінің көмегімен патологияның табиғаты
туралы түпкілікті қорытынды жасау мүмкін емес, сондықтан арнайы зерттеу
әдістеріне жүгінеді.
Барий сульфатын қолданатын асқазан-ішек рентгенографиясы асқазан-ішек жолын
зерттеу кезінде ісіктердің, бөгде заттардың, инвагинациялардың болуы үшін
қолданылады. Ол үшін барий сульфатының суспензиясы жануарға 10 кг дене
салмағына 50-100 мл мөлшерінде буланады. Іш қуысының рентгенографиясы
жасалады: ішкеннен кейін бірден өңеш пен асқазанға зерттеу жүргізу үшін;
дезунумның бастапқы бөлімі 2-4 сағаттан кейін; соқыр, ішек ішкеннен 4-6 сағаттан
кейін, тік ішек - 6-8 сағаттан кейін. Егер тік ішек пен тоқ ішектің патологиясына
күдік болса, барий сульфаты бірдей мөлшерде тік ішекке енгізіледі, сурет дереу
түсіріледі. Егер контрастты бөгде заттардың рентгенографиясы, асқазан мен
ішекте ісік болмаса, суретте толтыру ақауы анықталады. Егер ішекте бітелетін
зат болса немесе ішекте болса, ішекте барийдің толық немесе ішінара тоқтатылуы
байқалады. Ішектің толық кедергісімен барий мүлде ішектен өтпейді, ал
патологиялық процестің аймағынан кейін ішінара кедергі болған кезде барий
рентгенде көрінетін жұқа ағынмен ағып кетеді. Барийдің іш қуысында бұлыңғыр дақ
түріндегі таралуы ішектің перфорациясын да көрсетеді.
Бүйректі зерттеу
Бүйректің экскреторлық функцияларын зерттеу (экскреторлы урография)
бүйректің экскреторлық қабілетін, несепағарлардың өтуін, бүйрек жамбас пен
несепағарларда кальцийдің бар-жоғын анықтау үшін жүргізіледі. Осындай
зерттеу жүргізу үшін рентгендік тексеруден 15-25 минут бұрын жануарға 1 кг
дене салмағына 1-2 мл омния пакеті-300, бірақ 50 мл-ден аспайды. Дорсо-
вентральды проекциядағы рентгенография бүйректің жамбас қуысының
толтырылу дәрежесін, бүйректің мөлшері мен орналасуын, несептердің
орналасуы мен енін, несепағарлардың обструкциясын анықтайды, сонымен
қатар қуық патологиясын контрастты цистография сияқты диагноз қоюға
болады.
Қорытынды
Қорытындылай келгенде, жануаолардығ рентгенографиясы жиі қолданылады
және маңызды диагностикалық маңызы бар әдіс болып табылады. Бұл зерттеу
үшін жалғыз қарсы көрсеткіш - алдын-ала тұрақтандыруды қажет ететін
жануардың өте ауыр жағдайы.Жануарлардың жағдайын дұрыс бағалау үшін
дәрігерге бірнеше суреттер қажет болуы мүмкін, олар жануардың денесіне,
иесіне және дәрігерге радиациялық әсер тұрғысынан қауіпсіз.Егжей-тегжейлі
рентгенографияны жүргізбеу диагноздың жеткіліксіздігіне әкеледі және
жануардың өліміне әкелуі мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Жануарлар ауруларының клиникалық диагностика. оқу құрал – Алматы,
2007. / М.А. Молдағулов, А.Н. Ермаханов, Ө.К. Есқожаев, А.З. Дюсембаева
т.б.
2. Малдәрігерлік тәжірибеде ауруларды анықтау және емдеу техникалары /
Қожанов, К.Н. – 2013
3. Терапевтикалық техника малдәрігерлік тәжірибеде / Қожанов, К.Н. – 2006
4. Рентгенография в диагностике заболеваний органов грудной клетки -
Мельников В.В. 2017
5. Компьютерная томография - Хофер Матиас - Базовое руководство 2008
6. Нормы и критерии патологии в эхокардиографии - Шульгина Л.Э
7. Г.Г. Щербаков, А.В. Яшин, А.П. Курдеко, К.Х.Практикум по внутренним
болезням животных,2016 г.

Ұқсас жұмыстар

Рентген сәулесінің денеден тікелей өтуі

РЕНТГЕН ТҮТІГІ

Рентген сәулесі

Оптикалық сәуле

Жарықтың кванттық қасиеттерімен түсіндірілетін физика

Хромосомалық мутациялар

ЖАРЫҚ ДИФРАКЦИЯСЫ

Мутация туралы

Кванттық физика тарихы және тарихи деректерді физика пәнін оқытуда қолдану әдістемесін оқыту

Бөлшектің толқындық қасиеті

Пәндер