Төмен температура мен жоғары ылғалдық жағдайында бидайдың мерзімінен бұрын өніп-өсуіне α-амилаза әсері: әртүрлі сорттардағы белсенділік және изоферменттік профилі

Бидайдың мерзімінен бұрын өніп-өсу факторына α-амилазаның тигізетін әсері

Орындаған: 4 - курс студенті Адилбекова М ғылыми жетекші: б. ғ. к.,

доцент Асрандина С. Ш.

КІРІСПЕ

Бидайдың мерзімінен бұрын өніп-өсу факторы табиғатта кең таралған құбылыс. Нәтижесінде бидай толық жетілмейді және оның тұтынушылық сапасы төмендейді. Бұл процесс ауа-райының қолайсыз әсерлеріне байланысты(төмен температура, жауын-шашын, жоғары ылғалдылық) . Бұл тек Қазақстанда ғана емес(әсіресе, солтүстік облыстарда), сонымен қатар дүние жүзінің көптеген мемлекеттерінің алдында тұрған өзекті мәселелерінің бірі болып отыр. Бидайдың мерзімінен бұрын өніп-өсу факторы құрамындағы α- амилазаның синтезімен де тікелей байланысты.

Зерттеу объектілері: : Саратовская 29, Казахстанская 10, ранняя Казахстанская, Кайыр, Алмакен, Скарлет, Лютесценс 70, Лютесценс 157, Лютесценс 314, Лютесценс 462.

Сонымен қатар 2007 жылғы «Суперпщеница» жобасы бойынша: №132 озимая және №132 яровая, №138 озимая және №138 яровая бидай линиялары алынды.

Мақсаты: бидайдың мерзімінен бұрын өніп

өсу факторына қатысатын α- амилаза

ферментінің белсенділігін анықтау.

Міндеттері:

климаттық жағдайларға байланысты α-амилаза ферментінің белсенділігін зерттеу;

әр түрлі бидай сорттарындағы жалпы амилаза ферментінің белсенділігін анықтау;

амилаза ферментінің изоэлектрофоретикалық нүктесін анықтау.

Зерттелетін әр түрлі бидай сорттарын арнайы климокамераларда температура және ылғалдылық жағдайларда бақылаған күйде өсірдік. Күндізгі температура +18°С, ал кешке +10°С, ылғалдылық тұрақты мәнде -80%-ті құрады. Бақылау ретінде дән масақтары қолданылды. Бақылаудағы және тәжірибедегі дәннің 3, 4, 7 және 11 күн йод-крахмалды әдіспен α- амилаза және жалпы амилаза белсенділігін анықтадық.

Кесте 1 Әр түрлі бидай сорттарының төмен температура және ылғалдылықтың әсерінен α-амилаза белсенділігінің өзгеруі.

Бидай сорттары

Амилолитикалық белсенділік белсенділігінің бірлігі/мл. сағ

Бақылау 0 тәулік

3 тәулік

7 тәулік

11 тәулік

Бақылау 11 тәулік

Саратовская

212. 80 ±78. 84

820. 20 ± 34, 44

775. 80 ± 24, 03

3638. 40 ± 167, 35

227. 20 ± 12, 03

2. Казахстанская

241. 60 ± 10, 63

754. 20 ± 25, 64

706. 80 ± 27, 92

2534. 40 ± 101, 38

235. 60 ± 9, 4

3. Казахстанская

ранняя

235. . 60 ± 8, 95

583. 60 ± 24, 51

784. 00 ± 34, 49

1407. 60 ± 54, 95

224. 80 ± 7, 34

4 . Кайыр

220. 00 ± 8, 80

567. 60 ± 18, 67

573. 00 ± 23, 49

1519. 20 ± 54, 98

229. 40 ± 8, 47

5. Алмакен

220. 40 ± 9, 24

637. 20 ± 22, 93

581. 00 ± 22, 07

1256. 40 ± 52, 12

205. 20 ± 7, 79

6. Скарлет

222. 40 ± 8, 67

616. 20 ± 24, 03

525. 60 ± 15, 22

468. 00 ± 21, 06

222. 10 ± 9, 10

7. Лютесценс 70

230. 00 ± 9, 20

622. 20 ± 26, 75

536. 80 ± 16, 08

773. 80 ± 30, 56

220. 40 ± 7, 46

8. Лютесценс 462

228. 40 ± 8, 91

729. 60 ± 30, 64

853. 80 ± 24, 02

3048. 00 ± 975, 36

226. 00 ± 10, 39

9 Лютесценс 314

217. 40 ± 9, 78

679. 20 ± 24, 45

629. 40 ± 22, 37

684. 00 ± 33, 65

225. 80 ± 6, 13

10 Лютесценс 157

209. 40 ± 8, 38

414. 00 ± 16, 97

667. 20 ± 24, 01

1128. 00 ± 43, 99

208. 60 ± 7, 48

11. 132 озимая

230. 00 ± 9, 68

1600. 80 ± 62, 43

1515. 60 ± 57, 51

2246. 40 ± 89, 84

229. 60 ± 7, 78

12. 132 яровая

243. 00 ± 10, 45

1736. 40 ± 69, 44

1207. 20 ± 48, 28

2431. 20 ± 92, 37

236. 60 ± 8, 28

13. 138 озимая

229. 00 ± 8, 24

1286. 40 ± 50, 15

1090. 80 ± 45, 76

2580. 00 ± 105, 78

226. 60 ± 9, 04

14. 138 яровая

268. 20± 9, 92

899. 60 ± 34, 16

966. 00 ± 41, 73

2071. 20 ± 86, 98

246. 60 ± 9, 84

1 сурет. Бидай сорттарының төмен температура және ылғалдылықтың әсерінен α-амилаза белсенділігінің өзгеруі (3-тәулік) .

1. Саратовская 29, 2. Казахстанская, 3. Казахстанская ранняя, 4. Кайыр, 5

Алмакен, 6-Скарлет, 7-Лютесценс 70, 8-Лютесценс 462, 9- Лютесценс 314,

10-Лютесценс 157, 11-№132 озимая, 12-№132 яровая, 13-№138 озимая, 14

№138 яровая.

2 сурет. Бидай сорттарының төмен температура және ылғалдылықтың әсерінен α-амилаза белсенділігінің өзгеруі (7-тәулік) .

1- Саратовская 29, 2-Казахстанская, 3-Казахстанская ранняя, 4-Кайыр, 5

Алмакен, 6- Скарлет, 7-Лютесценс 70, 8-Лютесценс 462, 9-Лютесценс 314,

10- Лютесценс 157, 11-№132 озимая, 12-№132 яровая, 13-№138 озимая, 14

№138 яровая.

3 сурет. Бидай сорттарының төмен температура және ылғалдылықтың әсерінен α-амилаза белсенділігінің өзгеруі (11 -тәулік) .

1-Саратовская 29, 2- Казахстанская, 3-Казахстанская ранняя, 4-Кайыр, 5

Алмакен, 6-Скарлет, 7-Лютесценс 70, 8- Лютесценс 462, 9- Лютесценс 314,

10- Лютесценс 157, 11-№132 озимая, 12-№132 яровая, 13-№138 озимая, 14

№138 яровая.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

рН 9

а б

рН 4

1-Саратовская 29, 2-Казахстанская, 3-Казахстанская ранняя, 4-Кайыр, 5- Алмакен, 6-Скарлет, 7-Лютесценс 70, 8-Лютесценс 462, 9-Лютесценс 314, 10-Лютесценс 157, 11-№132 озимая, 12-№132 яровая, 13-№138 озимая, 14- №138 яровая.

рН 9

в г

рН 4

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

ҚОРЫТЫНДЫ

1. Бидайдың мерзімінен бұрын өніп-өсу факторын зерттеу үшін бидай дәндерінің құрамындағы α-амилаза ферментінің белсенділігі анықталды.

2. Төмен температура және ылғалдылық жағдайымен өңдеуден кейін, осы факторларға жоғары тұрақтылық және төзімділік көрсеткен 4 сорт және 1 линия анықталды. Оларға: Скарлет, Лютесценс 70 Лютесценс 314, Лютесценс 157 және №138 озимая жатады.

3. Қолайсыз жағдайлармен өңдеудің 7-ші тәулігінде жоғары белсенділік көрсететін, жоғары изоэлектрлік нүктеге (ИЭТ) ие α-амилазаның изоферменттік құрамының ерекшеліктері зерттелді.

4. Пісіп-жетілу кезеңіндегі немесе бидай дәнін сақтау кезеңінде масағында бидай дәнінің өніп-өсу эффектісі α-амилаза ферментінің синтезіне байланысты болатыны анықталды.

Ұқсас жұмыстар

Міндеттемені орындау: орындау орны, тараптар, үшінші тұлғалар және мерзімінен бұрын орындау

Микроорганизмдерге физикалық факторлардың әсері: температура, ылғалдылық, қысым және сәулелену

Мерзімінен ерте және мерзімінен асқан жүктілік: диагностика, басқару және шала туылған нәрестелерге күтім

Бидайдың химиялық құрамы және сақтау кезіндегі микрофлора мен микотоксиндер

Химиялық кинетика: реакция жылдамдығы, молекулалық ерекшеліктері және температура мен катализдің әсері

Төмен молекулалық дәрілік заттардың ерітінділері және жоғары молекулалық қосылыстардың қосындылары мен коллоидтары

Өрістік транзистор: түрлері, негізгі параметрлері және температура әсері

Көмешбұлақ ауылы (Сайрам ауданы, Оңтүстік Қазақстан облысы) жағдайында дәндік жүгеріден жоғары өнім алу технологиясын әзірлеу

Бидайдың тозаңды қара күйесі (Ustilago tritici): жіктелуі, белгілері, даму циклі мен агрономиялық салдары

Мезгілінен бұрын босану: себептері, клиникалық белгілері, ем және алдын алу

Пәндер