ҚАБЫНУ ОШАҒЫНДА ЗАТ АЛМАСУ БҰЗЫЛЫСТАРЫ

Презентация қосу

қабыну –
(греч. phlogosis, лат. inflamatio)

• Жергілікті зақымдануға
организмнің жауабы.
• ӘЛЬТЕРАЦИЯ, ЭКССУДАЦИЯ,
ПРОЛИФЕРАЦИЯ мен ҚАБАТТАСАТЫН
БІРТЕКТЕС ДЕРТТІК ҮРДІС.
ҚАБЫНУ СЕБЕПТЕРІ - ФЛОГОГЕНДЕР

ЭКЗОГЕНДІК ЭНДОГЕНДІК
БИОЛОГИЯЛЫҚ ТІҢ ЫДЫРАУЫНЫҢ
МЕХАНИКАЛЫҚ ӨНІМДЕРІ
ФИЗИЧЕСКАЛЫҚ УЫТТЫ ӨНІМДЕР
ХИМИЯЛЫҚ ҚАНКҰЙЫЛУ
ӘЛЕУМЕТТІК ЕРКІН РАДИКАЛДАР
ҚАБЫНУ КОМПОНЕНТТЕРІ

• ӘЛТЕРАЦИЯ
• МИКРОЦИРКУЛЯЦИЯНЫҢ
БҰЗЫЛЫСТАРЫ
• ПРОЛИФЕРАЦИЯ
ӘЛТЕРАЦИЯ – ЖАСУШАЛАРДЫҢ, ЖАСУША АРАЛЫҚ
ЗАТТАРДЫҢ, НЕРВ АЯҚШАЛАРЫНЫҢ, ҚАН ТАМЫРЛАРЫНЫҢ
ДИСТРОФИЯЛЫҚ, НЕКРОБИОЗДЫҚ НЕМЕСЕ НЕКРОЗДЫҚ
БҮЛІНУЛЕРІ

МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІК
БҮЛІНІСТЕР БҰЗЫЛЫСТАР
УЛЬТРАҚҰРЫЛЫМДЫҚ ЗАТ АЛМАСУ
ЗАҚЫМДАНУЫ БҰЗЫЛЫСТАР
ДИСТРОФИЯ ФИЗИКО-
НЕКРОЗ ХИМИЯЛЫҚ
ӨЗГЕРІСТЕР
ӘЛТЕРАЦИЯ
АЛҒАШҚЫ САЛДАРЛЫҚ
(ФЛОГОГЕННІҢ (БІРІНШІЛІК
ӘСЕРІНЕН) ӘЛЬТЕРАЦИЯСЫН
ЫҢ ЗАРДАБЫ, ЗАТ
АЛМАСУ
ӨЗГЕРІСТЕРІ МЕН,
ҚАБЫНУ
ДӘНЕКЕРЛЕРІ
ӘСЕРІМЕН
БАЙЛАНЫСТЫ)
ҚАБЫНУ ОШАҒЫНДА ЗАТ АЛМАСУ
БҰЗЫЛЫСТАРЫ

ЗАТ АЛМАСУДЫҢ САПАЛЫҚ
ЖӘНЕ САНДЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРІ:
• МАЙЛАР, КӨМІРСУ ЖӘНЕ
НӘРУЫЗДАР ЫДЫРАУЫНЫҢ
ЖОҒАРЫЛАУЫ
• ТҮЗІЛУ ҮРДІСТЕРДІҢ ТӨМЕНДЕУІ
• ЗАТТАРДЫҢ АЛМАСУЫ СОҢҒЫ
ӨНІМДЕРГЕ ДЕЙІН БОЛМАЙДЫ
ҚАБЫНУ ОШАҒЫНДАҒЫ ФИЗИКО-
ХИМИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР

• ГИПЕРОСМИЯ
• ГИПЕРОНКИЯ
• АЦИДОЗ (ГИПЕР Н+ ИОНИЯ)
ЗАТ АЛМАСУ БҰЗЫЛЫСТАРЫ

• ЖЫЛУ ӨНДІРІЛУІНІҢ ЖЕРГІЛІКТІ
ЖОҒАРЫЛАУЫ
• ТОТЫҚПАҒАН ӨНІМДЕРДІҢ
ЖИНАЛУЫ
• ФИЗИКО-ХИМИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕР
ҚАБЫНУ МЕДИАТОРЛАРЫ:
ЖАСУШАЛЫҚ ГУМОРАЛДЫҚ
ЖАСУШАЛЫҚ ДӘНЕКЕРЛЕР
• ГИСТАМИН (МЕЗ ЖАСУШАЛАРЫ,
БАЗОФИЛДЕР, ТРОМБОЦИТТЕР)
• СЕРОТОНИН (ТРОМБОЦИТТЕР)
• ЛИЗОСОМАЛДЫ ФЕРМЕНТТЕР
(НЕЙТРОФИЛДЕР,
МАКРОФАГТАР)
• ПРОСТАГЛАНДИНДЕР
(ЛЕЙКОЦИТТЕР, ЭК,
ТРОМБОЦИТТЕР)
• ЛЕЙКОТРИЕНДЕР
(ЛЕЙКОЦИТТЕР)
• ТРОМБОЦИТТЕРДІ
БЕЛСЕНДІРЕТІН ЖАЙЫТТАР
(ЛЕЙКОЦИТТЕР, ЭК)
• ОТТЕГІНІҢ БЕЛСЕНДІ
РАДИКАЛДАРЫ (ЛЕЙКОЦИТТЕР)
• АЗОТ ТОТЫҒЫ (МАКРОФАГТАР)
Цитокиндер
интерлейкиндер, ӨТЖФ, интерферондар ж.б.
ГУМОРАЛДІ ДӘНЕКЕРЛЕР

• ХАГЕМАН ЖӘЙТІҢ
ӘСЕРЛЕНУІ
• КАЛЛИКРЕИН-КИНИН
ЖҮЕНІҢ БЕЛСЕНДЕНУІ
(БРАДИКИНИН)
• ҰЙЫТҚЫШ және ҰЮҒА
ҚАРСЫ ЖҮЙЕНІҢ
БЕЛСЕНДЛЕНУІ
• КОМПЛЕМЕНТ ЖҮЙЕСІНІҢ
БЕЛСЕНДІЛЕНУІ
ҚАБЫНУ КЕЗІНДЕГІ ҚАН ТАМЫРЛЫҚ
ӨЗГЕРІСТЕР

• ТАМЫРЛАРДЫҢ ҚЫСКА МЕРЗІМДІ
ТАРЫЛУЫ – ИШЕМИЯ
• АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРЕМИЯ
• ВЕНОЗДЫ ГИПЕРЕМИЯ
• СТАЗ
ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ҚАН ТАМЫРЛАРДЫН
ТАРЫЛУЫ – ИШЕМИЯ

• НОРАДРЕНАЛИННІҢ ӘСЕРІ,
ВАЗОКОНСТРИКТОРЛАРДЫҢ
ТОНУСЫНЫҢ ЖОҒАРЫЛАУЫ
АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРЕМИЯ

• ВАЗОДИЛАТАТОРЛАР ТОНУСЫНЫҢ
ЖОҒАРЫЛАУЫ
• ВАЗОКОНСТРИКТОРЛАР САЛДАНУЫ
• ДӘНЕКЕРЛЕР ӘСЕРІ
ВЕНОЗДЫ ГИПЕРЕМИЯ
ВЕНОЗДЫ ГИПЕРЕМИЯНЫҢ
ПАТОГЕНЕЗІ
ТАМЫРІШІЛІК ТАМЫР СЫРТЫЛЫҚ
ЖАЙТТАР ЖАЙТТАР
• ҚАН ІРКІЛУІ • ҚАН ТАМЫРЛАРДЫҢ
• МИКРОТРОМБТАР СЫРТТАН ҚЫСЫЛЫУ
ТҮЗІЛУІ • ДӘНЕКЕР
• ЛЕЙКОЦТТЕРДІҢ ТАЛШЫҚТАРЫНЫҢ
КЕМЕРЛІК ТҮРУЫ ЫДЫРАУЫ
• ҚАН ТАМЫРЛАР
КЕМЕРІЛЕРІНІҢ
ДОМБЫҒУЫ
СТАЗ
(ІРКІЛУЛІК, НАҒЫЗ- КАПИЛЛЯРЛЫҚ)

• АГРЕГАЦИЯ

• БӨЛШЕКТЕНУІ

• СЛАДЖ
ЭКССУДАЦИЯ –
ҚАБЫНУ ОШАҒЫНА ҚАННЫҢ НӘРУЫЗЫ БАР
СҮЙЫҒЫНЫҢ ШЫҒУЫ

ЭКССУДАЦИЯНЫҢ ПАТОГЕНЕЗІ
ҚАН ТАМЫРЛАР ӨТКІЗГІШТІГІНІҢ ЖОҒАРЫЛАУЫ

• Қыл тамырлары мен венуларда
гидростатикалық қысымының
жоғарылауы
• Қабыну ошағында осмостық және
онкотикалық қысымының
жоғарылауы
ҚАН ТАМЫРЛАР ӨТКІЗГІШТІГІНІҢ
ЖОҒАРЫЛАУЫ
ЭКССУДАТТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ

• САРЫ СУЛЫҚ
• ФИБРИНДІ
• ГЕМОРРАГИЯЛЫҚ
• ІРІНДІ
• ШІРУЛІК
• АРАЛАС
ЭКССУДАЦИЯНЫҢ МАҢЫЗЫ

ЖАҒЫМДЫ ЖАҒЫМСЫЗ
• БАКТЕРИЯЛЫҚ • АҒЗА ҚЫЗМЕТІНІҢ
УЫТТАРДЫ БҰЗЫЛУЫ
АРАЛАСТЫРУ • ТІНДЕРДІҢ
• ФЕРМЕНТТЕР МЕН ИШЕМИЯЛЫҚ
АНТИДЕНЕЛЕР ЗАҚЫМДАНУЫ МЕН
АРҚЫЛЫ МИКРОАРНАНЫҢ
МИКРООРГАНИЗМДЕ БҰЗЫЛУЫ
РІДІ ЖӘНЕ
УЫТТАРДЫ АЛАСТАУ
• ҮРДІСТІ ШЕКТЕУ
ЛЕЙКОЦИТТЕРДІҢ ЭМИГРАЦИЯСЫ –
ЛЕЙКОЦИТТЕРДІҢ ҚАБЫНУ ОШАҒЫНА
ШЫҒУЫ

• ҚАН ТАМЫРЛАР КЕМЕРІНІҢ КАСЫНДА ТҮРУ
• ҚАН ТАМЫРЛАР КЕМЕРЛЕРІ АРҚЫЛЫ ТІНГЕ
ӨТУІ
• ҚАБЫНУ ОШАҒЫНДА ЛЕЙКОЦИТТЕРДІҢ
ЖЫЛЖЫУ
ЛЕЙКОЦИТТЕР
ЭМИГРАЦИЯСЫНЫҢ
ПАТОГЕНЕЗІ
ЛЕЙКОЦИТТЕР
ЭМИГРАЦИЯСЫНЫҢ
ПАТОГЕНЕЗІ
Оң хемотаксис –
хемоатрактанттар
әсерінен лейкоциттердің қабыну ошағына
жылжуы
хемоатрактанты

Бейспецификалық: Спецификалық:
• Бактериялардың • Интерлейкин-8
өнімдері (нейтрофилдерге)
• Комплементтің • MCP-1
белсенді бөлшектері
(моноциттерге)
• Лейкотриендер
• Тромбоциттерді
• Лимфотаксин
белсендіретін фактор • Эотаксин
ФАГОЦИТОЗ – микроорганизмдерді
жұту мен қорыту үрдісі

ФАГОЦИТОЗДЫҢ сатылары
• ЖАҚЫНДАСУ
• ЖАБЫСУ
• ЕНУ
• ҚОРЫТУ
ФАГОЦИТОЗДЫҢ ТАПШЫЛЫҒЫ

ТҰҚЫМ ҚУАЛАЙТЫН ЖҮРЕ ПАЙДА
• ЛЕЙКОЦИТТЕР БОЛҒАН
ЖАБЫСУЫНЫҢ АДГЕЗИЯ, ХЕМОТАКСИС,
БАКТЕРИЦИДТЫҚ
АҚАУЛАРЫ (ДАЛ-1; ЖҮЙЕНІҢ БҰЗЫЛУЫ,
ДАЛ-2) ҚАНТТЫ ДИАБЕТ КЕЗІНДЕ
ЛИЗОСОМАЛЫҚ
• ХЕМОТАКСИСТЫҢ ФЕРМЕНТТЕРДІҢ
АҚАУЫ БЕЛСЕНДІЛІГІНІҢ
ТӨМЕНДЕУІ, АУЫР
• ФАГОЦИТТЕРДІҢ МЕТАЛДАРДЫҢ
БАКТЕРИАЛДЫҚ ТҰЗДАРЫМЕН УЛАНУ.
ЖҮЙЕНІҢ АҚАУЫ
ПРОЛИФЕРАЦИЯ
ДӘНЕКЕР ТІННІҢ ЖАСУШАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ
ӨСІП-ӨНУІ.

ПРОЛИФЕРАЦИЯНЫ ПРОЛИФЕРАЦИЯНЫ
Ң ДЕМЕУШІЛЕРІ Ң ТЕЖЕГІШТЕРІ
• ӨСУ ФАКТОРЛАРЫ • ӨСПЕ ТІРШІЛІГІН
• ЦИТОКИНДЕР ЖОЙЫТАТЫҢ
(ИНТЕРЛЕЙКИН-1) ФАКТОР
• ИНТЕРФЕРОН
• АДГЕЗИЯЛЫҚ
МОЛЕКУЛАЛАР
ҚАБЫНУДЫҢ ЖЕРГІЛІКТІ БЕЛГІЛЕРІ

• ҚЫЗУ – CALOR
• ҚЫЗАРУ – RUBOR
• ІСІНУ – TUMOR
• АУЫРУ - DOLOR
• ҚЫЗМЕТІНІҢ БҰЗЫЛУЫ – FUNCTIO LAESA
ҚАБЫНУДЫН ЖАЛПЫ
БЕЛГІЛЕРІ
• ҚЫЗБА
• ҰЮҚЫШЫЛДЫҚ
• ТӘБЕТТІҢ ТӨМЕНДЕУІ
• БҰЛШЫҚ ЕТТЕРДІҢ АУЫРУЫ
• ЖЕДЕЛ ФАЗАСЫНЫҢ НӘРУЫЗДАРЫНЫҢ ТҮЗІЛУІ
• НЕЙТРОФИЛЬДІ ЛЕЙКОЦИТОЗ ЯДРОЛЫҚ СОЛҒА
ЖЫЛЖЫУМЕН
• ИММУНДЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ЖАСУШАЛАРЫНЫҢ
БЕЛСЕНДІЛЕНУІ
Цитокиндер
интерлейкиндер, ӨТЖФ, интерферондар
ж.б.
СОЗЫЛМАЛЫ ҚАБЫНУДЫҢ ПАТОГЕНЕЗІ
• ТОЛЫҚ ЕМЕС ФАГОЦИТОЗ
• ЫДЫРАУҒА ЖАРАМСЫЗ ЗАТТАРДЫҢ ФАГОЦИТОЗЫ
(SiO2)
• ИММУНДЫҚ ӘСЕРЛЕНУӘ

МАКРОФАГТАРДЫҢ БЕЛСЕНДІЛЕНУІ
СОЗЫЛМАЛЫ ҚАБЫНУ

Ұқсас жұмыстар

Қабыну және оның түрлері

ҚАБЫНУ ТҮРЛЕРІ

Қабыну

Серозды периостит

Жіті қабынуды тәжрибеде үлгілеу

Пәндер