Ұлттық экономика




Презентация қосу
Жоспар.
• Ұлттық экономика.
• Мемлекеттік реттеудің мәні.
• Мемлекеттік нарықтық экономиканың
араласуы.
• Қазіргі экономикадағы эконамикалық
теориялар, көзқарастар.
• Ақша несие сясаты және негізгі әдістері.
• Мемлекеттік бюджет табысының қайта
бөлінуі.
Ел экономикасының дұрыс бағытта өркендеп дамуы –
халықтың ұлттық-ойлау қабілетіне тікелей байланысты. Осы
орайда айтатынымыз, тәуелсіздік алғалы экономикамыздың
өсуіне бағыт-бағдар беретін мекемелердің басқару тұтқасын
ұстаған кейбір маман-ғалымдар мен шенеуніктердің ұлттық-
ойлау қабілеті өте төменгі деңгейде. Бұл пікірге,
кемшіліктердің ең сорақыларынан дәлелдер келтірейік:
- Әлем елдері ЖЕР және СУ ресурстары тапшылығын сезініп,
қыруар қаржы бөліп, мухитты-мәңгі мұздықты-космосты-басқа
планеталарды зерттеп, оларды өз игіліктеріне пайдаланудың
бар мүмкіндіктерін қарастырып әлекке түсіп жатқанда, біздің
өзге тілде оқып, шетелдіктерше «ойлайтын» кейбір
бауырларымыз – кеше ғана ата-бабаларымыз мыңғыртып төрт
түлік малын өрістеткен-ұрпағын өсірген-әлі іздері суымаған
ауылдық өңірлерді – «болашағы жоқ (депрессивный) ауыл-
аудан» деп шатасты;
Қазақ Елі ұлттық экономикасының табиғи даму
мүмкіндіктерін әлі толық игеру үшін,
халқымыздың бүгінгі-ертеңгі несібесін опыра
жеп жатқан,

• Елдің бар қаражаты мен мүмкіндіктерін -
барлық аудан орталықтарын тікелей Үкіметке
бағынышты индустриалды кіші-қалаларға
айналдыруға бағыттау керек.
• Біз – қоғамымыздың кез-келген саласындағы ғылыми-
техникалық прогресске қарсы емеспіз, бірақ – ұлттық
экономикамыздың негізі, алтын қазығы – ата кәсібіміз – мал
шаруашылығы мен егіншілік екенін мойындап, ауыл
шаруашылығының осы салаларында, ата-бабаларымыздың
ғасырлар сынағынан өткен технологияларын қолданып,
экологиялық таза, әрі жоғары сапалы өнім өндіруде әлемдік
ең соны техника – жабдықтарын пайдаланып, дүниежүзілік
бәсекелестікке төтеп беретін ұлттық өнімдерді жаңғыртып,
оларды әлемдік экспортқа шығарудың нақты жолдарын
ұсынамыз:
• - Қазақ Елінің кез келген азаматы өз туған жерін-Ауылын
мәңгілік отаным деп тануы үшін, ұрпағының ертеңгі күніне
сенімді болуы үшін, қай уақытта болмасын өз ауылының
экономикасына үлес қосуға мүмкіндігі болуы үшін, Жерге
тек қана мемлекеттік меншік орнату арқылы әр бір елді-
мекен төңірегіндегі ЖЕР және СУ ресурстары осы Ауылдың
қазіргі және болашақ тұрғындарының ортақ байлығы
саналып, оларды пайдалану тек қана ұзақ мерізімді жалға
беру арқылы жүргізілуі тиіс;
“Экономиканы мемлекеттік реттеу –
экономикалық өсуді ынталандыру,
дағдарыстық, инфляциялық процестерді
жеңілдету, халықты әлеуметтік қорғау
мақсатымен салық, несие және басқа да
тетіктер арқылы басқару
құрылымдарының ұлттық
шаруашылыққа макроэкономикалық әсер
етуі”
Республика
Республика Президенті
Президенті
Прокуратура
Прокуратура

Парламент
Парламент Конституциялық
Конституциялық кеңес
кеңес
Премьер-
Премьер-
министр
министр

Жоғары
Жоғары сот
сот
Сенат
Сенат Мәжіліс
Мәжіліс
Укімет
Укімет

Әкімдер
Әкімдер
Мәслихаттар
Мәслихаттар
Ақша несие саясаты
• Қазақстан Ұлттық Банкі мемлекеттік ақша-несие саясатын
анықтайтын және жүзеге асыратын орган болып табылады.
• ҚҰБ ақша-несие саясатының басты мақсаты: ұлттық
валютаның тұрақтылығын, яғни оның төлем қабілеттілігі мен
басқа шетел валюталарына қатысты түрактылығын
қамтамасыз етуді көздейді. Ақша-несие саясяты—бұл
айналыстағы ақша массасын, несие көлемін, сыйақы
(мүдделендіру) мөлшерлемесін өзгертуге жалпы банк
жуйесінің қызметін реттеуге бағытталған шаралар
жиынтығы.
• Ақша-несие саясатының макроэкономикалық деңгейдегі
субъектісі — Ұлттық Банк болып табылады. Ал ақша-несие
саясатының Ұлттық Банк тарапынан реттеу объектісіне
экономикадағы қолма-қол және колма-қолсыз ақша
массасының жиынтығы жатады.
• Шаруашылық конъюктурасынын, жағдайына байланысты
ақша- несие саясатының екі түрі болады:
Рестрикциялық ақша-несие саясаты Экспанцондық ақша-несие саясаты.

Екінші деңгейлі банктердің Несие беру көлемін
несиелік кеңейтумен,
Оператциялар көлемін шектеуге Айналыстаға ақша массасының
Және қатаң шарт белгілеуге сондай- Өсуіне бақылаудың әлсіздігімен
Ақ сыйақы мөлшерін деңгейін Және сыйақы мөлшерлемесінің
Арттыруға бағытталған шаралар Төмендеуімен байланысты
Жиынтығы. шаралар.
• Соңғы жылдардағы ақша-несие саясатының басты
көздеген бағыты: инфляцияны төмендету және теңгені
тұрақтылығын қамтамасыз ету. Бұл мақсатқа жетуде
Ұлттық Банк қатаң ақша-несие саясатын жүргізуде.
• Қазақстан Ұлттық Банкі мемлекеттің ақша-несие саясатын
(бұдан әрі — АНС) жүргізуші болып табылады. Нақтырақ
айтсақ ақша-несие саясатының бағдарламасын және қайта
қаржыландыру мөлшерлемесін ҚҰБ Басқармасы
анықтайды, ал Директорлар кеңесі оны жүргізеді және өзге
ресми мөлшерлемелерді белгілейді. Сонымен қатар АНС-
ның жүзеге асырылуына ҚҰБ-нің ақша-несие саясаты
жөніндегі Техникалық комитеті тікелей жауап береді.
Техникалық комитет әр апта сайын АНС-на байланысты
мәжіліс өткізеді және ұсыныстар жасайды. Оның құрамы
13 мүшеден: басшы, екі орынбасары, төрт департамент
директорлары, төрт басқарма бастықтары, Төрағаның
кеңесшісі және Қаржылық қадағалау агенттігінен бір өкіл
кіреді.
• АНС-ның мақсаты — инфляцияны төмендету және
теңгені тұрақтылығын қамтамасыз ету. 2004 жылдан
бастап, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің
қолданып отырған ақша-несие саясатының
құралдары екі топқа бөлінеді. Тікелей құралдар
(несие бағасы мен немесе сомасына тікелей
бақылауға арналған):
• несиенің бағасын (Р — сыйақы мөлшерлемесін) не
санын (Q) белгілеу немесе шектеу;
• коммерциялық банктердің балансына қатысты
несиелік лимиттер белгілеу.
• Жанама құралдар (нарыққа ықпал ету арқылы
ақшаға деген сұраныс пен ұсынысқа ықпал етуге
арналаған):
• ашық нарықтағы операциялар;
• міндетті резервтік талаптар;
• несиелеуге және вексельдерді қайта есепке алуға
байланысты операциялар.

Ұқсас жұмыстар
ЭКОНОМИКА СЕКТОРЫ
Көлеңкелі экономиканың ұлттық экономикаға тигізетін әсері
Халықаралық экономика теориясының объектісі және пәні
Ұлттық экономиканың құрылымы
МАКРОЭКОНОМИКА ПӘНІНЕ КІРІСПЕ
ЖҰӨ дефляторы номинальды ЖҰӨ нақты ЖҰӨ
Нақты ЖҰӨ номинальды ЖҰӨ баға индексі
НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ БІРІНШІ ЭЛЕМЕНТІ
Макроэкономиканы агрегаттау ішкі және сыртқы айнымалылар макроэкономикалық айналым
Бүкіләлемдік экономика
Пәндер