Лимон шырынымен матадағы дақтарды кетіру




Презентация қосу
Жамбыл облысы Меркі ауданы Сарымолдаев а/о “Нұршуақ” бөбекжай-бақшасы МКҚК

«Лимон және оның
таңғажайып қасиеттері»

Тәрбиеші: Азаматова Г.М.
Зерттеудің мақсаты: Лимон жемісінің өзіндік
ерекшеліктерін таныта отырып, оның адам ағзасына
тигізетін пайдалы жақтарына терең талдау жасау. Лимоннан
дайындалатын сусындар мен ем-домның жасалу жолдарын
зерттеп танып-білу.
Міндеттері:
- Лимонның шығу тегін анықтау;
- Лимонның ботаникалық сипаты мен химиялық құрамы
зерттеп білу;
- Лимонның емдік қасиеттері айқындау;
- Лимонның иіс кетіргіш және тазартқыш т.б. өзіндік ерекше
қасиеттерін анықтау
Лимонның шығу тегі
Лимон бізге сонау Үндістан мен Қытай жерлерінен келген екен. Кезінде экзотикалық болған бұл
жеміс қазірде елімізде орнығып, халқымыздың көңілінен шығып жатыр.
Цитрологтардың (цитрус дақылдардың мамандары) арасында лимонның шығу тегі туралы біртұтас
пікір жоқ. Оның цитроннан ауып кетіп шыққан мутация деген жорамалдар кездеседі. Қалай болса
да, табиғатта лимон жабайы түрде кездеспейді.
Лимон жемісі туралы алғашқы мәлімет Қытайдағы VIII ғасырға жатады. Ал XI ғасырда арабтар
оны Испанияға әкелген. Тап сонда осы өсімдік қазіргі түрінде қалыптасқан деп саналады.
Александр Македонскийдің әскерлері Еуропаға Үндістаннан лимон жемістерін алып келді. Оларды
үнді алмалары деп атап кеткен. Ал атақты теңіз саяхатшысы Джеймс Кук өз теңізшілерін цинга
ауруынан қорғау үшін лимон жегізген, XVII ғасырдың британдық теңізшілерін «лаймиз»
(лимондықтар) деп атап кеткен.
Осыдан жүз жылдан аса Нижний Новгородтың маңайындағы Павлово селосындағы орыс шаруалар
лимонды өз үйлерінде өсіре бастаған. Осы лимондар павлов бөлме лимондары деп аталды.
Лимон ағашынын мекені – Үндістан, Қытай және Тынық мұхитының тропикалық аралдары.
Қазіргі кезде тропикалық аймақтарда ғана емес, сонымен қатар мәдени түрлері субтропикалық
Кавказ, Орта Азия, Калифорния, Флорида, Жерорта теңізі аймақтарында да өсіріледі
Қазақстанда
Қазақстанда климаттық
климаттық жағдайымызға
жағдайымызға
Лимон
Лимон –– цитрустар
цитрустар тұқымдасына
тұқымдасына байланысты
байланысты бақшаға
бақшаға өсіре
өсіре
алмағанымызбен,
алмағанымызбен, жылыжайда
жылыжайда өсіруге
жататын
жататын көпжылдық мәңгіжасыл
көпжылдық мәңгіжасыл болады.
өсіруге
болады.
өсімдік.
өсімдік. Лимон
Лимон ағашының
ағашының биіктігі
биіктігі Елімізде
Елімізде осы
осы уақытта
уақытта екі
екі жерде
жерде ғана
ғана лимон
лимон
5-8 метр. Бұтақтарының инелері
5-8 метр. Бұтақтарының инелері өсіріледі.
өсіріледі. Ол
Ол Шығыс
Шығыс Қазақстан
Қазақстан облысында,
облысында,
Өскемен
Өскемен қаласының
қаласының маңайындағы
болады.
болады. Жапырағы
Жапырағы жұмыртқа
жұмыртқа Украинка
маңайындағы
Украинка деген
деген ауылда
ауылда Земляные
Земляные Николай
Николай
пішінді,
пішінді, ұшы
ұшы сүйірленген.
сүйірленген. мен Людмиланың
мен Людмиланың отбасы
отбасы және
және Оңтүстік
Оңтүстік
Жапырағындағы Қазақстан
Қазақстан облысының
облысының Дидар
Дидар Имашев
Жапырағындағы эфир эфир майы
майы басқаратын
Имашев
әсерінен басқаратын «Нығметолла»
«Нығметолла» деген
деген
әсерінен өсімдік жағымды иіс
өсімдік жағымды иіс шаруашылығы. Онда
шаруашылығы. Онда «Бейбітшілік»
«Бейбітшілік» деген
деген
бөліп
бөліп тұрады.
тұрады. Гүлі
Гүлі ақ
ақ түсті,
түсті, хош
хош лимон
лимон түрін
түрін өсіре
өсіре бастады.
бастады. Шаруашылықта
Шаруашылықта
5 жылыжай
жылыжай бар,бар, оларда
оларда 1500
1500 лимон
лимон көшеті
көшеті
иісті.
иісті. 5
салынған.
салынған. Қазақстанға
Қазақстанға лимондарды
лимондарды
Испания,
Испания, Аргентина
Аргентина және
және Турция
Турция елдерінен
елдерінен
әкеледі.
әкеледі.

Лимонның
Лимонның құрамы
құрамы
Оның
Оның құрамында
құрамында пектин,
пектин, эфир
эфир Дұрыс
Дұрыс күтіп
күтіп баптаса,
баптаса, лимон
лимон үйүй
майлары,
майлары, биофлавоноидтар бар.
биофлавоноидтар жағдайында
бар. жағдайында да гүлдеп, жеміс береді.
да гүлдеп, жеміс береді.
Лимон
Лимон асқазандағы
асқазандағы қорытуға
қорытуға Үйде
көмектесетін Үйде өсірілетін
өсірілетін лимонның
лимонның қабықтары
қабықтары
көмектесетін заттардың
заттардың бөлінуіне
бөлінуіне жұқа,
әсер жұқа, дәні майда, хош
дәні майда, хош иісі
иісі көбірек
көбірек
әсер етіп, ағзаға темір
етіп, ағзаға темір мен
мен болады.
кальцийдің болады. Дәнінен
Дәнінен өсірген
өсірген лимон
лимон 7-8
7-8
кальцийдің сіңіруін
сіңіруін жылдан,
жеңілдететін
жеңілдететін энзимдарды
энзимдарды бөледі.
бөледі. жылдан, кейде
кейде 15-20
15-20 жылдан
жылдан кейін
кейін
Өзі ғана
ғана жеміс
жеміс береді.
береді. Бұл
Бұл процесті
процесті
Өзі қышқыл
қышқыл болғанына
болғанына
қарамастан,
қарамастан, ол
ол асқазан
асқазан суларының
суларының тездету
тездету үшін, бір жылдық көшетті
үшін, бір жылдық көшетті
қышқылдығын
қышқылдығын төмендетеді.
төмендетеді. жеміс
жеміс беретін
беретін ағаштың
ағаштың бұтағымен
бұтағымен
телу
телу керек
керек .
Катарактаның
қалыптасу қаупін Анемияны және
азайтады, кіші қан ревматизмді емдеуге
тамырлардың жәрдемдеседі.
қабырғаларын
қатайтады.

Құрамындағы
Құрамындағы калийдіңкалийдің
Бәріміз
Бәріміз білеміз,
білеміз, лимон
лимон С С дәруменіне
дәруменіне маңыздылығы
маңыздылығы соншалықты,
соншалықты, жүрек-
жүрек-
Ол
Ол әрі
әрі тіске
тіске
бай,
бай, ал
ал ол
ол қыс
қыс мезгілінде
мезгілінде иммунитетті
иммунитетті қан
қан тамыр
тамыр жүйесінің
жүйесінің жұмысын
жұмысын
пайдалы,
пайдалы, әрі
әрі
жоғарлатуда,
жоғарлатуда, әртүрлі тыныс
әртүрлі тыныс реттейді, яғни қан қысымы
реттейді, яғни қан қысымы
қызыл иектің
қызыл иектің
жолдарының
жолдарының ауруларында көп септігін
ауруларында көп септігін жоғарылаған
жоғарылаған науқастарға,
науқастарға, жүрек
жүрек
қанауында
қанауында
тигізеді. Біле білсеңіз, 100 г лимонда
тигізеді. Біле білсеңіз, 100 г лимонда инфарктін,
инфарктін, инсульттің алдын алуда
инсульттің алдын алуда
көмектеседі.
көмектеседі. Суға
Суға
150
150 гг С
С дәрумені
дәрумені бар.
бар. Ал,
Ал, ересек
ересек пайдасы
пайдасы зор.
зор. Кейде
Кейде тіпті,
тіпті, адамның
адамның
лимон
лимон шырынын
шырынын
адамға
адамға тәулігіне
тәулігіне 60
60 гг С
С дәрумені
дәрумені көңіл-күйі
көңіл-күйі болмаған
болмаған кезде,
кезде, тәбеті
тәбеті
қосып,
қосып, тісіңізді
тісіңізді
қажет.
қажет. тартпай
тартпай тұрса, 1 тілім лимонды шайға
тұрса, 1 тілім лимонды шайға
шайсаңыз
шайсаңыз да да салып ішсеңіз болады.
салып ішсеңіз болады.
болады.
болады.
Бірақ, ескерте кету керек,
лимон цитрустық жеміс
болғандықтан, кейбір
аллергиялық реакциялар
туындауы мүмкін.
Әсіресе, асқазан-ішек
жолдарының созылмалы
аурулары бар адамдарға
қолданбағаны абзал,
себебі оның құрамында
қышқыл бар.
Судың адам ағзасына қаншалықты пайдалы екені бұрыннан-ақ
белгілі. Диетолог-мамандар су диетасына сәйкес күн сайын аш
қарынға 1 стақан таза су ішу керектігін айтады. Сондай-ақ,
олар таза суға лимон тілімдерін қосып, ішкен дұрыс екенін
дәлелдей білген.
Лимон тілімдері қосылған суды «Денсаулық сусыны» деп
атайды. Ол иммунитетті жақсартуға, склероз,анемия сияқты
аурулардан арылуға жол береді.
Лимон құрамындағы магний, калий мен С дәрумені ми, жүрек
және жүйке жүйесі жұмысын жақсартады, қан қысымын бір
қалыпқа келтіреді. Теріге нәр береді, тырнақ, шаш өсіміне оң
әсерін тигізеді.

Артық салмақтан арылуды мақсат тұтқан жандарға
лимон қосылған су көмегін тигізе алады. Лимон
шырынының құрамындағы пектин ас қорыту жүйесін
жақсартып, артық салмақтан арылуға жол береді. Ол үшін
күнделікті 1 стақан лимон қосылған суды үш мәрте қабылдау
керек.

Лимон қосылған қайнатылған жылы су бауыр, өт, бүйрек
ауруларының алдын алып, бұл мүшелердің жұмысын
жақсартады

Күнделікті таңертең аш қарынға қабылданған лимон
қосылған су жүйке жүйесінің жұмысын бір қалыпқа
келтіріп, бойға күш-қуат пен сергектік береді.
Лимонның иіс кетіргіш , тазартқыш қасиеттері
1.Әртүрлі жағымсыз иісті бірден кетіреді
2. Ас бөлмесіндегі сұр алюминий заттар мен ыдыстарды жылтырлатуға болады
3. Киімдегі дақтарды кетіруге бір стақан лимон шырыны көмектесе алады
4. Бөлме бұрыштарына, терезе астына сеуіп қойсақ, үйге өрмекшілер, құмырсқалар, бүргелер мен
тарақандар кіруін қояды
2.1- тәжірибе: Лимон шырынымен матадағы дақтарды кетіру
Қажетті құралдар: йод, лимон, мақта дисктері.
Мақта дискіне йодты тамшыладым, одан кейін пайда болған даққа лимон шырының
құйдым. Оны 5 минут уақытқа қалдырдым. Лимон шырынындағы лимон қышқылы йод
дағын кетірді.
2.2 - тәжірибе: Аллюминийден жасалған қасықты тазарту
Қажетті құралдар: Аллюминийден жасалған ыдыс, лимон, су, шүберек.
Аллюминийден жасалған ыдыстың ішін лимонның жартысымен сүртіп, 10
минутқа қалдырып кеттім. Кейін сумен шайып, шүберекпен сүрттім. Лимон
ыдысты тазартты.
Тұжырым: Ыдыс тазартқыштардың орнына лимон шырының қолдануға болады.
Тұжырым: қымбат, зиянды дақ кетіргіштердің орнына лимон шырының
қолдануға болады.
2. 3 - тәжірибе: Лимонның шай түсін өзгертетінін тексеру
Қажетті құралдар: 2 шыны ыдыс, шай шығарылған аққұман, лимон
Шайды аққұманға шығарып, екі ыдысқа құйдым. Біреуіне лимон қостым.
Сол ыдыстағы шайдың түсі ағарды.
Тұжырым: лимон шайдың түсін ағартып, біздің тісімізді сарғаюдан қорғай
алады.
Қандай лимонды таңдау керектігін айта кеткен
жөн. Қазіргі кезде лимонның түрі өте көп.
Оның түрі көп болғанымен, барлығының
тигізер пайдасы бірдей. Лимонның ең бірінші
сыртқы түсіне, яғни сыртқы түсі қанық сары
түсті, сырты тегіс және піскен екендігіне көз
жеткізуіңіз керек, бірақ дақтары болмағаны
абзал.Лимонның пішіні және түсі маңызды
емес.Пішіні үлкен болса , оның құрамындағы
дәрумендер азаяды да қабығы қалыңдайды.
Лимонда қара дақтар болса онда ол лимон
тоңазытқышта мұздатылған , ол да жақсы
белгі емес. Егер лимон сыртынан май шығып
тұратын болса , онда ол табиғи өнім,
ешқандай бояусыз. Ал егер лимонның соңы
жасылдау болса , ол жас лимон , демек оның
құрамындағы дәрумендер саны жеткілікті
.Ондай лимон дәрумендерін бір жыл бойы
сақтай алады. Лимонның дәнін жеуге
болмайды,себебі ол өт жолынан қышқылдың
көп бөлінуіне әкеледі
Жағымды жақтары
Лимонның барлық бөліктері пайдалы;
Лимонның құрамындағы С дәрумені басқа жемістермен салыстырғанда ұзақ уақыт
сақталады;
Тазартқыш, ақтағыш, иіс кетіргіш қасиеттері бар.
Жағымсыз жақтары
Тұқымы мен ақ қабығы тамақтың дәмін бұзады (ащы дәм береді);
Қазақстан жерінде аз өсіріледі (басқа мемлекеттерден әкелінеді);
Елімізде лимонның бағасы қымбат (иіс кетіргіш, тазартқыш ұнтақ сатып алу арзанға
түседі).
Мүмкіндіктері
Мемлекетімізде лимонды жылы жайларда өсіру саласын дамыту; Үйде өсіру.
Лимонды өсірудегі кездесетін қиындықтар
Жылыжай салып, лимон көшеттерін сатып алу үшін мүдделі ұйым немесе адам
керек;
Лимон тұқымынан өсірілген ағаш жеміс бермейді, оған жеміс беретін шыбықша
ұластыру қажет.
Тәжірибе арқылы мен лимонның шын мәнінде
таңғажайып жеміс екенін дәлелдедім. Ол үй шаруасына
жақсы көмектеседі: киімдегі дақтарды кетіреді,
ыдыстарды тазартады, тістің ақ болуына жақсы ықпал
етеді, тіпті электр қуатын да береді. Ал адам
денсаулығына деген пайдасы шексіз. Сондықтан
жемістердің арасында лимонға тең жеміс жоқ деп
анықтадым. Күнде бір лимон жесеңіз – ешқашан
ауырмайсыз, - деп жұмысымды қорытындылауға
болады

Ұқсас жұмыстар
Лимон және оның таңғажайып қасиеттері
Анардың пайдасы мен зияны
Өңдеудің соңында аршылған ядролардағы тұқым мөлшері
Ауытқыған тәртіп түрлері
Балаларға арналған дәрі түрлері
Балды бұрмалау және оларды анықтау әдістері
Балалардағы уланулар
ТАРИХЫ СУСЫННЫҢ ҚҰРАМЫ
Тамақпен улану
Жағар майлар
Пәндер