Мораль және оның түрлері

Презентация қосу

«Мораль және оның
түрлері»

Орындаған: Алимова Томирис, Талғат Айғаным
Мораль түсінігі

▰ Мораль – әртүрлі әлеуметтік қызметті
• ізеттілік қызметі;
атқаратын қоғамдық құбылыс. Мораль
қоғамдық сананың басқа формаларына
қарағанда ертерек пайда болды, тіпті қатынастары;
алғашқы қоғамда да, қоғамдық өмірдің • ізеттілік
барлық салаларында: күнделікті
өмірде, жұмыста, жеке қатынастарда
адамдардың мінез-құлқын реттеуші • моральдық сана.
рөлін атқарды.
▰ Мораль құрылымы негізгі 3
әлементтен тұрады:
Ағылшын жазушысы Джером К. Джером атап өткендей, «Ең ауыр зат – ол
адамдардың біз туралы не айтатындығы жайлы ой». Әдептіліктен
айырмашылығы, мораль адамның ішкі моральдық реттеушісіне ие екендігін
болжайды. Сонымен, мораль дегеніміз - бұл жеке адамгершілік, өзін-өзі бағалау
деп айтуға болады.

1) Дүниетану функциясы

Адамгершілікті қарапайым нормаларға дейін төмендетуге болмайды. Ол
осы нормаларды негіздеп, «негіздеуі» керек, олардың орындалуы керек
екенін көрсетуі керек, яғни моральдық сана сөзсіз жоғары құндылықтарға,
«өмірлік маңызы бар» сұрақтарға ауысуы керек.

Мораль айналасындағы әлемнің адамы үшін, әсіресе оның күнделікті
қызметіндегі әлеуметтік құндылықтар әлемі үшін маңызы туралы түсінік
береді. Жоғарыда айтылғандай моральдық идеологиялық функцияның
болуын көрсетеді.

Мораль біздің іс-қимылымызды, мінез-
құлқымызды, жалпы өмірімізді білдіреді. Бұл
адамға өз іс-әрекеттері мен өмірден
қанағаттанудың жағымды сезімін береді.

Адамгершілік адамға жағымсыз, кейде
қайғылы жағдайларға қарамастан өмір сүруге,
күш береді. Нағыз мораль әрқашан оптимистік
көзқарасқа негізделеді.

2) Болжалды-императивті
функция

Адамның мінез-
құлқын моральдық Ерекше дүниетаным ретінде
реттеудің ерекшелігі адамгершілік адамды жоғары
оның бағалау- құндылық ретінде тануды
императивті мазмұны қажет етеді.
болғандықтан,

Ол адамның қоғаммен қарым-
моральдың белгілі қатынасын анықтауды талап
бір функциясын етеді, оған қоғамдық
бағалау-императив қозғалыстың мақсаттары мен
деп санауға болады. мұраттарын таңдау үшін
жауапкершілік жүктейді.

3) Адамгершілік функциясы

Адамгершіліктің функциясы – ол жеке
тұлғаны тәрбиелеу. Адамгершілік
тәрбиесінің мақсаты - өзін-өзі жетілдіруге
қабілетті рухани тұлға қалыптастыру.
Мұндай адам жауапкершілігі жоғары және
еркін болып қалыптасады. Адамгершілік
бірнеше рет қайталағанымыздай адамды
адам етеді. Сондықтан адамгершілік тәрбие
әрқашан моральдың негізі болып саналды.

• Ұқсас моральдық құндылықтары бар адамдар өзара
түсінушілікті оңай табады, олардың қарым-
4) коммуникативті қатынасында кедергілер аз, оларға серіктестік және
достық қатынастар орнату оңайырақ;

•Адамгершілік сана адамды оның табиғи инстинкттерінен
жоғары қояды. Мораль барлық адамдарға, шығу тегіне және
5) ізгілендіру әлеуметтік мәртебесіне қарамастан тең келеді: моральдық
(мотивациялық) міндет барлық адамдарға жүктеледі. Сонымен мораль
адамға тұтастықты, оның болмысының құндылығын береді;

Моральдық нормалардың түрлері:

1) Тыйым салу - - адамдардың санасында қоғамға қатер төндіретін және табиғаттан тыс
күштермен жазаланатын кез-келген әрекетті жасауға қатаң тыйым салу;
бұл құбылыс адамзат қоғамының дамуының алғашқы кезеңдеріне тән болды және
дәстүрлі мәдениеттерде біздің заманымызға дейін сақталды;

2) Әдет-ғұрып - белгілі бір жағдайларда
қайталанатын және қоғамдық пікірді
қолдайтын әлеуметтік практика барысында
қалыптасқан іс-әрекет бағыты; әдет-
ғұрыптың маңыздылығы әсіресе дәстүрлі
қоғамда үлкен;

3) Дәстүр - ұрпақтан ұрпаққа беріліп, қоғамның ұзақ кезеңінде қайта шығарылатын
тұрақты әдет-ғұрып, мінез-құлық нысаны;

4) Моральдық ережелер - адамның мінез-құлқын реттейтін
саналы түрде қалыптасқан нормалар мен мұраттар;
Ритуалдық тыйымдардан, әдет-ғұрыптар мен дәстүрлерден
айырмашылығы, олар адамгершілік өзін-өзі анықтауды,
адамнан саналы таңдауды талап етеді .

Қорытынды
Моральдық принциптер мен құндылықтардың кейбіреулері
салыстырмалы, ал басқалары абсолютті және өзгермейді. Олар
өзгермейді, өйткені көптеген басқа нәрселермен қатар, олар біздің
қадір-қасиетімізге қарсы бағытталған әрекеттер жасауға мүмкіндік
бермейді.

Ұқсас жұмыстар

МОРАЛЬДЫҚ НОРМАЛАР ТҮРЛЕРІ

Эмпириялық этика

Моральдық ережелер мен талаптар қоғамның ғасырлар

Өнердің түрлері

АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІНІҢ МІНДЕТТЕРІ

Моральдық нормалардың ерекшеліктері

Этикадағы мораль мәселесі

МОРАЛЬ – ПРИНЦИПТЕР, НОРМАЛАР ЖӘНЕ ИДЕАЛДАР ЖҮЙЕСІ

Этика және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері

Этика құрылымы мазмұны

Пәндер