АЛҒАБАС ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН РАЗРАБОТКА СХЕМЫ

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМ. АЛЬ-ФАРАБИ

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
ДИПЛОМНАЯ РАБОТА
«ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ, Т.РЫСҚҰЛОВ АУДАНЫ
«АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН
РАЗРАБОТКА СХЕМЫ
АВТОКӨЛІК ЗОНИРОВАНИЯ
ЖОЛЫНА ЗЕМЕЛЬ
ЖЕР БӨЛІП БЕРУ»
НАСЕЛЕННОГО ПУНКТА Б.МОМЫШУЛЫ
ЖУАЛИНСКОГО РАЙОНА ЖАМБЫЛСКОЙ ОБЛАСТИ

Специальность: «5В090700 - Кадастр»

.
Студент: Туганова А.Б.
Жетекші: Турганалиев С.Р.
КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Дипломдық жұмыста қарастырылып отырған
тақырыпқа сәйкес негізгі мәселе халық шаруашылығы салалары арасында жерді
ұтымды бөлу және орналастырылатын объектінің жұмыс істеуі үшін қалыпты
аумақтық жағдайлар жасау ғана емес, өнімді жерлердің негізсіз ысырап болуына
жол бермеу, жер байлығы мен қоршаған ортаны қорғау, сондай-ақ заңдарда
белгіленген барлық ережелерді сақтау болып табылады. Жобалық шешім ауыл
шаруашылығынан тыс жер пайдаланушы үшін қолайлы болуы және ауыл
шаруашылығы өндірісінің ең аз шығынын туғызуы тиіс.
Дипломдық жұмыстық мақсаты. «Алғабас» өндірістік кооперативінің
жерінен автокөлік жолының құрылысы үшін жерлерді бөліп беру бойынша жерге
орналастыру жұмыстарын жүргізу.
Қойылған мақсатқа жету үшін келесідей міндеттер қойылды:
-жер учаскесі бөлінетін шаруашылықтың табиғи-климаттық жағдайына
зерттеулер жүргізу, сараптама жасу;
- дайындық жұмыстарын жүргізу (объект, жер учаскелері және объект
орналасқан аумақ туралы материалдар мен мәліметтерді жинау);
- есептерді жүргізуге, шығаруға қажетті нормативтік материалдармен
қамтамасыз ету;
- шаруашылық аралық жерге орналастыру жобаларын экономикалық тұрғыдан
негіздеу.
КІРІСПЕ

Зерттеу пәні. Аумақтың ерекшелігін ескере отырып, сызықтық нысандардың
құрылысы үшін бөлініп берілетін жер учаскелерінің тиімділігін, тәжірибелік
мәселелерін қарастыру.
Зерттеу нысаны. Жамбыл облысы, Т.Рысқұлов ауданының, «Алғабас»
өндірістік кооперативі.
Жұмыстың өндірістік құндылығы. Дипломдық жұмыстың аяқталған
шешімі ауыл шаруашылығы емес кәсіпорындар үшін қолайлы болуы және ауыл
шаруашылығы өндірісінің ең аз ысырабын туғызбауына жағдай жасайтын жер
иеленуші, жер пайдаланушы ұйымдардың қажеттіліктері үшін және жерге
орналастыру жобаларын дайындайтын жерге орналастыру мамандары пайдалануы
мүмкін.
Жұмыстың бастапқы зерттеу мәліметтері. Жамбыл облысы, Т.Рысқұлов
ауданы, «Алғабас» өндірістік кооперативінің жер пайдалану жоспары;
Шаруашылықтың топырақ картасы; «Алғабас» өндірістік кооперативінің жерге
орналастыру жобалары.
1 АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЕМЕС КӘСІПОРЫНДАРҒА ЖЕР БӨЛІП БЕРУДІҢ
ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

4) Айналасында
1) Ауыл шаруашылық пайдалану тәртібі
өндіріс шығындары мен шектелген немесе
жер пайдаланушылар айналымнан шығарылған
залалдарын ауыл шаруашылық
болдырмайтын жергілікті алқаптарымен бірге
құрылыс Ауыл шаруашылық емес
қорғаныс, санитарлық
материалдарының мақсатта жер бөлудің 5 аймақтары анықталған
қазбаларын алу үшін тобын бөлуге болады объектілер үшін
бөлінген шағын жерлер. бөлінетін жерлер. Бұл
Шағын бүлінген жерлерді топқа жоғарғы вольтты
рекультивациялауға тасымал сызықтары үшін
кеткен шығындармен бөлінетін жерлерді
сипатталады. жатқызуға болады.

3) Шекті территорияда 5) Шекті территорияда
кері әсерлер аймағын теріс әсерлер аймағын
2) Бөлініске түспейтін
болдыратын объектілер құруды болдыратын және
шекті территорияда кері
үшін бөлінетін жерлер. санитарлық қорғаныс
жерлерді болдырмайтын
Бұл топқа автокөлік аймақтарында жерді
объектілер үшін
жолдарына бөлінген пайдалануға шектеу
бөлінетін жерлер.
жерлерді мысалға қоятын объектілер үшін
келтіруге болады бөлінетін жерлер.
1 АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ЕМЕС КӘСІПОРЫНДАРҒА ЖЕР БӨЛІП БЕРУДІҢ
ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

1. Жолдың конструктивтік элементтерінің бірінің немесе олардың үйлесімдерінің қолайсыз әсері нәтижесінде
жол қозғалысының субъектілері мен қоршаған орта үшін қауіп төну тәуекелін жоюға немесе төмендетуге;

2. Автомобиль жолдарын пайдалану кезінде климаттық, төтенше және басқа да факторлар мен оқиғаларға
байланысты мүмкін емес тәуекелдерден сақтауға;

3. Қабылданған қауіпсіздік шараларының жеткіліксіз немесе төтенше жағдайлардың туындауы салдарынан
автомобиль жолының жекеленген учаскелерінде мүмкін болатын қалдық тәуекелдер туралы ақпараттарға қол
жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған шарттар ескертілуі тиіс.

4. Автомобиль жолдарының кеңістікте орналасуы, оның геометриялық элементтерінің параметрлері және
Автомобиль
олардың арақатынастары қамтамасыз етілуі тиіс.
жолдарын
жобалау
кезінде 5. Автомобиль жолының жобасында өздерінің габариттік өлшемдері, салмақтық және өзге де параметрлері
орындалатын бойынша техникалық регламенттер мен жобалауға арналған тапсырмалар талаптарына сәйкес келетін көлік
шаралар құралдары мен жүктерінің қауіпсіз және үздіксіз өтуін қамтамасыз ететін инженерлік шешімдер болуға тиіс;

6. Автомобиль жолдарының жобаларында қабылданған техникалық шешімдер осы техникалық регламенттің
негізгі талаптарына қайшы келмеуі тиіс.

7. Автомобиль жолдарын жобалау нормаларының осы техникалық регламентке сәйкестігі онымен
үйлесімделген мемлекеттік стандарттар мен нормаларымен қамтамасыз етілуі тиіс.

8. Осы техникалық регламенттердің талаптарын бұза отырып, орындалған автомобиль жолдарының
жобалары бекітілуге жатпайды және автомобиль жолдары жөніндегі мемлекеттік уәкілетті орган салу мен
қайта жаңғыртуға жол бермеуі тиіс.
2. ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ ЖҰМЫСТАРЫ ЖҮРГІЗІЛЕТІН АУМАҚТЫҢ
ТАБИҒИ КЛИМАТТЫҚ ЖАҒДАЙЫ

Қазіргі «Алғабас» өндірістік кооперативі Луговое ауылының бөлектенген шаруа
қожалықтарының бірігуінен құрылған болатын. 1953 жылы «Восток» шаруашылығы
көршілес «Октябрь Шаруа» колхозымен қосылып қайта құрылды. Жер пайдаланылып
қазіргі кезде 4 учаскеден тұрады. Оларға негізгі учаске, Салық, Шүйгін және ұзақ
мерзімді пайдаланымдағы Сусамыр учаскесі Луговой ауданының (қазіргі Т. Рысқұлов
ауданы, сурет 1) жерінің оңтүстік шығысында орналасқан. Жер пайдаланымы
оңтүстікте Қырғыз Алатауының етегінен басталып солтүстігінде Мойынқұм құмына
дейін созылып жатыр, екі тар жолақпен орналасқан (сурет 2).

Сурет 1. Т.Рысқұлов ауданының жер пайдалану Сурет 2. Алғабас ӨК жер пайданудың
жоспары схемасы
2. ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ ЖҰМЫСТАРЫ ЖҮРГІЗІЛЕТІН АУМАҚТЫҢ
ТАБИҒИ КЛИМАТТЫҚ ЖАҒДАЙЫ

Шаруашылық орталығы облыс орталығы Тараз қаласынан 120
Жер бедері. Геологиялық құрылымы бойынша
км жерде, жол қатынасы – мемлекеттік маңызы бар жол
бұл тау етекті жазықтықты төрт бөлікке бөлуге
Алматы-Тараз – Ташкент асфальт жолы арқылы жүргізіледі
болады: Төбелі-Шоқылы тау етегі. Тау етекті
(сурет 3), елді мекен телефон, радио, электр желілерімен толық
Шлейф – Жоғарғы бөлігі. Террассалық бөлік-
қамтамасыз етілген. Мәдени-әлеуметтік ошақтары бар.
орталық бөлік.
Климаты. Шаруашылықтың орналасқан жері тез
Топырағы. Аймақтық агротехниканы қажет
континенталды аймақта жатады, жазы ыстық, әрі құрғақ, қысы
етеді суармалы жерлер. Аймақтық
суық ауа райы тез өзгеріп отырады. Жыл бойына 10 С°-тан
агротехниканы қажет ететін тәлімі жерлері.
жоғары ауа температурасының ұзақтылығы 35 күн 24 С°
Өсімдік жамылғысы. Аймақтың жері
құрайды.
шөлейтті аймаққа жатады. Өсімдік дүниесі тез
ауыспалы континентальды климатқа
бейімделген, топырақ құрылымының әртүрлі
болуы, жер бедерінің төменді биіктілігі өсімдік
дүниесінің көп түрлі болғандығын дәлелдейді.
Жер асты және жер беті сулары.
Шаруашылықтың жеріндегі гидрография
жүйесін негізінен таудан ағатын өзендермен
өзекшелер құрайды,олардың су қорлары еріген
қардан, жауын шашыннан құралады. Жыл
бойына екі мезгілде ылғалдың мөлшерінің
жоғарлауы байқалады.
Негізгі учаскенің оңтүстік батысындағы ағып
өтетін 2 өзекшелер Ащыбұлақ пен Сарыбұлақ
шаруашылық қажетіне пайдаланылады. Мал
Cурет 3. Жер пайдаланушылар бойынша Т.Рысқұлов суғаруға, жайылымдықтарды суландыруға
ауданының жер кадастрлық картасы жарайды.
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Автокөлік жолы мен қызмет көрсету нысандары үшін тұрақты алынатын алап түрлері және
жерлердің ауданын есептеу
Жер № Алынатын алап Алынатын жер Алынатын Соның ішінде алап түрлері
пайдалану учаск түрлері алап түрлері егістік шабы жайы басқал
шлық енің ұзындығы, м ені, м бойынша ндық лым ары
атауы номер ауданы, га
і

«Алғабас» 1 Шабындық 365,0 25,0 0,90 - 0,90 - -
2 Жайылым 955,0 25,0 2,39 - - 2,39 -
3 Бұталар 175,0 25,0 0,44 - - - 0,44
4 Егістік 1110 25,0 2,78 2,78 - - -
Барлығы 2605,0 - 6,51 2,78 0,90 2,39 0,44
Автокөлік жолы мен қызмет көрсету нысандары үшін уақытша пайдалануға алынатын алап
түрлері және жерлердің ауданын есептеу
Жер № Алынатын алап Алынатын жер Алынатын Соның ішіңде алап түрлері
пайдалан учаске түрлері ұзындығы, м ені, м алап түрлері егістік шабы жайы басқал
ушлық нің бойынша ндық лым ары
атауы номері ауданы, га

«Алғабас 1 Шабындық 365,0 13 0,47 - 0,47 - -
» 2 Жайылым 955,0 13 1,24 - - 1,24 -
3 Бұталар 175,0 13 0,23 - - - 0,23
4 Егістік 1110 13 1,44 1,44 - - -
Барлығы - 3,38 1,44 0,47 1,24 0,23
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Жерді тұрақты және уақытша пайдалануға алғаннан кейін алынатын жердің жобалық
экспликациясы жасалынады. Жалпы «Алғабас» шаруашылығы жерінен автокөлік жері үшін
жердің ауданы 9,89 га соның ішінде тұрақты пайдалануға алынатын жерлер 6,51 га, уақытша
пайдалануға алынатын жерлер 3,38 га құрады. Алынатын жердің жобалық экспликациясы
келесі кестеде келтірілген
Автокөлік жолына алынатын жердің жобалық экспликациясы

№ п/п Жер пайдаланушлық Жалпы Соның алап түрлері
атауы ауданы, га егістік шабындық жайылым басқ
алар
ы
1 2 3 4 5 6 7
Жерді тұрақты пайдалану
«Алғабас» 6,51 2,78 0,90 2,39 0,44
Жерді уақытша пайдалану
«Алғабас» 3,38 1,44 0,47 1,24 0,23
Барлығы 9,89 4,22 1,37 3,63 0,67
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Негативті әсер ететін аймақтардың ені тапсырма бойынша 200 м. құрайды. Негативті әсер
ететін аймақтардың ұзындығы жоспар бойынша бойынша – 2605 м. Аймақтың жалпы ауданы
– 52,1 га. Соның ішінде ауыл шаруашылық алап түрлері – 48,6 га (егістік – 22,2 га, шабындық
7,3 га, жайылым – 19,1 га, бұталы жерлер – 3,5 га.) Келесі кестеде негативті аймақтардың
мәліметтері толығымен келтірілген.
Ауыл шаруашылығы емес жерлердегі негативті әсер ететін аймақтардың мінездемесі

Жер № контур Ай негативті әсер Аймақ Ауыл Соның ішінде алап түрлері
пайдала номері мақ ететін параметрлері шаруаш бойынша
нушлық түрі аймақтардың ені, Ұзын ылығы егістік шабы жай Бұта
атауы алап түрлері м дығы емес ндық ылы лы
бойынша ,м аймақтағ м жерл
атаулары ы ер
ауданы

«Алғаба 1 негат Шабындық 200 365,0 7,3 - 7,3 - -
с» 2 ивті Жайылым 200 955,0 19,1 - - 19,1 -
3 әсер Бұталы 200 175,0 3,5 - - - 3,5
4 ететін Егістік 200 620,0 12,4 12,4 - - -
5 аймақ Егістік 200 490,0 9,8 9,8 - - -
барл 2605 52,1 22,2 7,3 19,1 3,5
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Тұрақты пайдалануға алынатын құнарлы қабатын анықтау ведомосі
Шаруашылық Контур № және Алап түрлері Учаске Учаске ені, м Учаскенің
атауы топырақ түрі ұзындығы, м ауданы,м2
1 Сл Жайылым 955 25 23875
2 Чоп Егістік 620 25 15500
«Алғабас» 3 Чт Егістік 490 25 12250
4 Тл Шабындық 365 25 9125
барлығы 2430 60750

Уақытша пайдалануға алынатын топырақтың құнарлы қабатының анықтау ведомосі
Шаруашылық Контур №
атауы және топырақ Алап Учаске Учаске ені, Учаскенің
түрі түрлері ұзындығы, м м ауданы,м2
1 Сл Жайылым 955 13 12415
«Алғабас» 2 Чоп Егістік 620 13 8060
3 Чт Егістік 490 13 6370
4 Тл Шабындық 365 13 4745
барлығы 2430 31590
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Тұрақты пайдалануға алынатын құнарлы қабаттың көлемін анықтау
Шаруа № Топырақ түрінің Учаскенің ТҚҚ Алынатын Қопсыту Қопсыту коэфф-
шылық уч. атаулары және әр ауданы,м2 қалыңдығы, ТҚҚ коэффициенті ициентін
атауы түрлілігі м көлемі, м 3
ескергендегі ТҚҚ,
м3
«Алғаб 1 Сл 23875 0,19 4536 1,12 5080
ас» 2 Чоп 15500 0,25 3875 1,12 4340
3 Чт 12250 0,27 3308 1,12 3705
4 Тл 9125 0,21 1916 1,12 2146
60750 13635 15271

Уақытша пайдалануға алынатын құнарлы қабаттың көлемін анықтау
Шару № Топырақ түрінің Учаскенің ТҚҚ Алынатын Қопсыту Қопсыту коэфф-
ашыл уч. атаулары және әр ауданы,м2 қалыңдығы, ТҚҚ коэффициенті ициентін
ық түрлілігі м көлемі, м 3
ескергендегі ТҚҚ,
атауы м3
«Алға 1 Сл 12415 0,19 2359 1,12 2642
бас» 2 Чоп 8060 0,25 2015 1,12 2257
3 Чт 6370 0,27 1720 1,12 1926
4 Тл 4745 0,21 996 1,12 1116
31590 7941
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Үйіндінің ауданын есептеу

Шаруаш Үйіндіні ТҚҚ осы үйінді Алынатын Үйіндінің Үйіндінің Ескер
ылық ң жасалған ТҚҚ биіктігі, м астындағы ту
атауы №№ учаскеледің cаны көлемі, м3 (Н) жер ауданы,
(V) га
1 2 3 4 5 6 7
1 1 2146 2,8 1500 1,2
2 2954
барлығы 5100
2 2 2126 2,8 1500 1,2
«Алғаба 3 2974
с» барлығы 5100
3 3 1366 2,8 1500 1,2
4 3705
барлығы 5071
Барлығы 15271
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Құрама кесте
Шаруаш Жер Жақсарт Жер Учаскені Алын Әрбір Төселе Жақс ТҚҚ
ылық пайдалан ылатын учаскесі жақсарту ған үйіндін тін арты жақсарт
атауы у және учаскені үшін ға жер ің қабатт луға ылғанн.
рекульти ң атауы пайдалан пайдалан ТҚҚ жақсар ың белг. кейінгі
вациялан атын ған үйінді көлем т. қалың алап қалыңд
атын жер ТҚҚ номері і, м3 учаскег дығы, тың ығы, м
учаскесі қалыңдығ е дейін м аудан
ы қашықт ы, га
ық, км

«Алғабас 1 егістік 0,15 1 4554 0,5 0,10 4,6 0,25
» 2 егістік 0,17 2 4554 0,90,6 0,09 5,0 0,26
3 егістік 0,16 3 4527 1,20,7 0,11 4,0 0,27
Барлығы - - - - - 13,6 -
3 «АЛҒАБАС» ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН АВТОКӨЛІК
ЖОЛЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Ауыл шаруашылық өндірісі шеккен шығындардың көлемін анықтау
Жалпы жер Алап Жаңа Ауыл
Нысандар көлемі, га түрлері, га Топырағын жерлерді шаруашылық
атауы ың игеру өндірісінің
типі бағасы, шығындары өтеу
теңге/гек сомасы мың тг.
тар
Автокөлік жолы мен 2,78 Егістік қара 227,8
қызмет көрсету қоңыр
нысандары 0,90 Шабындық Қоңыр 11,6
(автотұрақтар, 2,36 Жайылым Сұр 14,5
автотрассаға қосылу
және түсу жолдары,
жол айрықтары) үшін
қосымша жерлер
Барлығы: 253,9
ҚОРЫТЫНДЫ

Берілген дипломдық жұмыстың тақырыбы «Жамбыл облысы, Т.Рысқұлов ауданы «Алғабас»
өндірістік кооперативінің жерінен автокөлік жолына жер бөліп беру».
Дипломдық жұмыста Т. Рыскулов ауданындағы жерлерді жер пайдаланушылар мен жер
иеленушілерден алу, қалған жерлерді үшінші санаттағы жерлер өндіріс, байланыс, қорғаныс және
өзге де ауыл шаруашылығы емес мақсаттағы жерлерге ауыстыру бойынша автокөлік жолына жер
бөліп беру жұмыстары орын алған.
Жамбыл облысы, Т. Рыскулов ауданы «Алғабас» шаруашылығы бойынша автокөлік жолын
шаруашылықпен жалпы пайдаланылымдағы жолдарды қосу жаңартуға тұрақты пайдалану
құқығымен қосымша табысталатын жер учаскелерінің көлемін анықталды. Алдымен жеке Т.
Рыскулов ауданы аралығындағы жерлердің көлемін анықтадық, автокөлік жолын қайта жол
аралықтарын қосу автокөлік жолы мен қызмет көрсету нысандары үшін тұрақты пайдалану
құқығымен табысталатын жер учаскелерінің жер экспликациясы жасалды.
Автокөлік жолы мен қызмет көрсету нысандары үшін тұрақты алынатын алап түрлері ауданы
6, 51 га құраса, уақытша пайдалануға алынатын алап ауданы 3,38 га болды. Жобалық
экспликациясыға сәйкес барлығы 9,89 га.
Алынатын жердің құндылығы тұрақты пайдалануда 143,88 балл/га, ал уақытша пайдалануда
74,61 балл/га болса, негативті әсер ететін аймақтардың шамасы 2605м құрап отыр.
Тұрақты пайдалануға алынатын құнарлы қабаты 60750 м2 болса, уақытша пайдалануға
алынатын топырақтың құнарлы қабаты 31590 м2 , үйіндінің жалпы көлемі 15271 м3 құрайды.
Ауыл шаруашылық өндірісі шеккен шығындардың көлемі алынған жер учаскелерінің
(алаптардың) сапасына қарай анықталды. Оны есептеу үшін топырақтың бонитет балы қолданылды.
Аталып отырған шығындар нарықтық жағдайда негізінен сол учаскенің кадастрлық құнын арқылы
анықтау үшін арнайы бекітілген базалық ставка және түзету коэффициенттері қолданылды.

Ұқсас жұмыстар

Діни бірлестік

Жарлысу ауылының төр жағындағы шатқалда кіре беріс тұста

Мемлекеттік органдар

Ацетиленнің қосылу реакциялары

Биологиядағы катастрофизм мен креационизмнің табиғи - ғылыми мазмұны және олардың пайда болуы

Кесте тігуде пайдаланатын құралдар

Өнеркәсіптік кәсіпорынның инвестициялық қызметін талдау

Аумақтық экономиканы зерттеу әдістері

Ежелгі ПАЛЕОЛИТ

Бәйшешек гүлі

Пәндер