АҚМОЛА ОБЛЫСЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

АҚМОЛА ОБЛЫСЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН
ПАЙДАЛАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ЖҰМЫСТЫҢ НЕГІЗГІ МАҚСАТЫ
• Ақмола облысының физикалық-географиялық
ерекшеліктерін және әлеуметтік-экономикалық жағдайын
ескере отырып, Ақмола облысындағы жер ресурстарын
және жер ресурстарын пайдалану ерекшеліктерін жан-
жақты зерттеп, талдау жасау.
МАЗМҰНЫ

•КІРІСПЕ
•1 АҚЫЛЫ ЖЕР ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
•2 АҚМОЛА ОБЛЫСЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯЛЫҚ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
•3 АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ
ПАЙДАЛАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ
•ҚОРЫТЫНДЫ
АҚЫЛЫ ЖЕР ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Тәуелсіздік алған жылдардан бастап, қоғамдық қатынастар, жекелеп алғанда жер қатынастары үлкен
қарқынмен дами бастады. Жер нарығының қалыптасуы еліміздің нарықтық экономикаға бейімделуінің
алғышартының бірі болып табылды. Жер нарығы оның құқықтық реттелуі мен табиғи- экономикалық
сипатының санғасырлық тарихы бар. Республикадағы жер қатынастарын реттеу мен жер нарығының
қалыптасуы өткен шақтан бастау алады. Қоғам дамуының кезеңдерінде жер ресурстарын пайдалану белгілі
бір аумақтың табиғи жағдайымен және материалдық өндірістің бағытына сәйкес болып келген.
ҚР же р ре сурста рын ба сқа ру жөнінде гі ме мле ке ттік орга нда р құзыре ті ме н мінде тте рі Қа за қста н Ре
спублика сында ғы же р қа тына ста рын ре тте удің көпте ге н функцияла ры Қа за қста н Ре спублика сы Үкіме тінің
са ла сында ғы, же р ре сурста рын ба сқа ру жөнінде гі орта лық уәкіле тті орга нның Құзыре ті ке зе ңде құру және
ныға йту орнықты да му же р ре сурста рын ба сқа ру "Қа за қста н Ре спублика сы а уыл ша руа шылығы
Министрлігінің ре спублика лық ме мле ке ттік ме ке ме сі же р ре сурста рын ба сқа ру жөнінде гі комите ті" орта
лық уәкіле тті орга н болып та была ды. Қа за қста н Ре спублика сының Же р ре сурста рын ба сқа ру жөнінде гі
комите ті а уыл ша руа шылығы Министрлігінің ме мле ке ттік орга ны болып та была ды және ве домство а уыл
ша руа шылығы Министрлігі құзыре тінің ше гінде жүзе ге а сыра ды, Қа за қста н Ре спублика сының стра те
гиялық, ре тте ушілік, іске а сыру және ба қыла у-қа да ға ла у функцияла рын, же р ре сурста рын ба сқа ру, ге оде
зиялық және ка ртогра фиялық са ла сында Конституцияме н өзіне жүкте лге н қызме т, за ңда рына , өзге де Қа за
қста н Ре спублика сының норма тивтік құқықтық а ктіле ріне және Е ре же ге сәйке с жүзе ге а сыра ды.
АҚЫЛЫ ЖЕР ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Же р ре форма сын құқықтық қа мта ма сыз е туді да мыту мына ла рды көзде йді: за ңна ма ны да мыту
қа тына ста рды ре тте йтін, же рге ме ншік және ба сқа да жылжыма йтын мүлік; же рге а за ма тта рдың
конституциялық құқықта рына ке пілдік жа са уға ; же рдің за ң а ктіле рін құқықтық ме ха низмі е ң тиімді
ба сқа ру, құру және на рықтық инфра құрылымды да мытуды қа былда уды көзде йтін; ре тте йтін за ңна
ма ны же р на рығын және ба сқа да жылжыма йтын мүлікті ре тте йтін за ңна ма ны; құқықтық қа мта ма
сыз е ту, же рді ұтымды па йда ла ну және қорға уды, а уыл ша руа шылық және а уылша руа шылық е ме с
са ла ла рды қа мтиды. Соңғы уа қытта же р қа тына ста рына бөлінге н а втома тта ндырылға н а қпа ра ттық
жүйе сінде гі ме мле ке ттік же р ка да стрын да мыту үлке н рөл болып та была ды. Же р ка да стры Де па рта
ме нтінің «А за ма тта рға а рна лға н үкіме т» ме мле ке ттік корпора циясы» комме рциялық е ме с а кционе
рлік қоға мының А втома тта ндырылға н а қпа ра ттық жүйе сінде гі ба сқа ру ме мле ке ттік же р ка да стрын
және те хника лық те ксе ру құрылымдық бөлімше сі болып та была ды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

А қмола облысы Са рыа рқа ның солтүстік-ба тыс бөлігінде , Е сіл өзе нінің жоға рғы а ғысында ғы да ла бе лде уінде орна ла
сқа н. Же рінің ба сым бөлігі а бсолюттік биіктігі 400 м-де н а спа йтын а ла са бе ле сті, ұса қ төбе лі жа зықта рда н тұра ды.
Солтүстігінде Көкше та у қыра тының сіле мде рі (Са ндықта у, Домбыра лы, т.б. а ла са та ула р) орна ла сқа н. А қмола
облысының ба тыс, орта лық, шығыс бөлікте рін Е сіл, А тба са р, Сіле ті жа зықта ры а лып жа тыр. Оңтүстік-ба тысында Те ңіз-
Қорға лжын ойысы ба р. Облыстың ба тыс жа ғында Е сіл өзе ніне де йін Торға й үстіртінің шығыс ше ті е ніп жа тыр. Е сіл өзе
нінің оң жа ға ла уы А тба са р, сол жа ға ла уы Те ңіз жа зықта рыме н ше кте се ді. Оңтүстік-шығысында орма нды, көрке м Е ре йме
нта у өңірі орна ла сқа н. Оның не гізгі бөлігі жа рта сты, қырқа ла р тізбе гіне н (100 – 500 м) тұра ды. Же р бе де рі әр түрлі ұса қ
шоқылы, а ла са бе ле сті, ұса қ төбе лі жа зық, өзе нді, сулы а ңға рла р. Ре лье фтің контра сты түрге ке луі ге ологиялық
құрылымның е ре кше лігі ме н ге ологиялық та рихына ба йла нысты. Солтүстігіне н Орта лық Қа за қста нға де йін, ұса қта улы
өлке , 2 үлке н же р бе де рінің са тысында тұра ды. Орта ша са ты де нуда тциялық жа зықтық (500-600м.) Са ты бұл да де нуда
тциялық жа зықтық (250-300м.) Бұла рдың орта ла рында изомирла нға н бөлікте ге н үстірікте р де ба р. Са рыа рқа ның биік е ме с
шоғырла ры Шорта нды, А қкөл ме н Ма кин а уда нда рының те рриториясында ке зде се ді. Же р бе де рі ұса қ шоқылы, iрілі ұса
қты та улы, мұның бәрі те хника лық е ре кше лікте рі коле нозе й ке зе ңіме н қа лыпта сқа н. Төбе шікте р суа йырықта ры ме н су
жиынтықта рыме н е ре кше ле не ді. Бірінші ке зе кте гі (жа зықтық) үстірт не ме се төбе ле р жа зықтықта н көте ріле ді және па ле
озойлық жыныста рда н түзілге н. Көл а ра лық төбе шікте р қа зіргі ке зде гі же р бе ті де нуда тциясына жа та ды. Мыса л ре тінде ,
Сіле ті а ума ғын а йтуға бола ды
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Жерінің ге ологиялық құрылымы ка ле дон және ге рцин қа тпа рлығы ке зе ңінде қа лыпта сқа н. Па ле озой
дәуірінің соңында контине нттік түзілу ке зе ңі ба ста лды. Өте ұза қ ме рзімге созылға н те гісте лудің нәтиже
сінде па йда болға н та улы өлке ме зозой дәуірінде бірте -бірте қыра тта рға а йна лды. Облыс же рі не гізіне н
па ле озойдың ме та морфта нға н та қта та ста рына н, ква рцитте ріне н, құмта ста рына н, а льбитофиритте ріне н,
әкта ста рына н, конгломе ра тта рына н түзілге н. Сола рме н бірге интрузивті (гра нит, диорит, га ббро, т.б.) және
эффузивті жыныста р ке ң та ра лға н. Ба йырғы жыныста рды не оге н ме н төрттік дәуірле рдің са рғылтым
шөгінділе рінің қа лың қа ба тта ры жа уып жа тыр.
Облыс те рриториясының топыра қ жа мылғысы 2 түрде н құра лға н: қа ра топыра қ, қоңыр және бе лде уле
рге ба йла нысты.А ума қтың солтүстік бөлігін өлі -қуа ң да ла а лып жа тқа ндықта н же р бе де рі ipiлi – ұса қты
та улы және төбе лікті ке дір-бұдыр болға ныме н топыра ғы –қа ра топыра қ. Оның а уда ны 487,6 мыңға же те
ді. Ола рдың а ра сында ғы е ң ке ң та ра лға ны - қа ра топыра қ. Құра мында ғы қа ра шіріктің көле мі 50-70 см де
6-8% құра йды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Жеке меншіктегі жерлердің құрамы (мың.га)
Жа лпы а лға нда , облыста ғы же ке ме ншікте гі же р
24 уча ске ле рінің көле мі – 185,0 мың.га құра йды. Соның
14.1
ішінде , А қмола облысы а ума ғында 89,8 мың.га же ке ме
81.1
ншікте гі же р уча ске ле рі а уыл ша руа шылығына а рна
185 лға н же рле рге тие сілі е ке н. Сонда й-а қ е лдіме ке н же рле
рінің 81,1 мың.га же рі же ке ме ншікте . Оның ішінде ,
қоса лқы ша руа шылық жүргізу үшін – 53,0 мың.га
болса , же ке тұрғын-үй құрылысы үшін а рна лға н же рле
89.8
рдің – 4,1 мың га , ба сқа да ма қса тта р үшін а рна лға н же
Барлығы а.ш жерлері рле р- 24,0 мың га құра йды. Өне ркәсіп, көлік, ба йла ныс,
елді мекен жерлері өзге де мақсаттарға арналған жерлер қорға ныс және өзге де а уыл ша руа шылығы ма қса тына
өнеркәсіп, көлік, қорғаныс м.ж
а рна лма ға н же рле р – 14,1 мың га құра йды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Же р уча ске сінің ба ға ла у құны же рдің са на тына және ола рдың ныса на лы ма қса тына са й а нықта
ла ды. Қа за қста н Ре спублика сының а за ма тта рына же ке ме ншікке өзіндік қоса лқы үй ша руа шылығын
жүргізу ме н ба ғба ндық және са яжа й құрылысы үшін те гін бе рілге н же р норма ла рына н а ртық бе рілге
н қосымша же р те лімде рінің ба ға ла у құны сол уча ске ле рге не ғұрлым жа қын орна ла сқа н а уылдық е
лді ме ке нде рдің же р те лімде рі үшін төле ма қының ба за лық ста вка ла рына не гізде ле отырып, а йқында
ла ды. Е лді ме ке нде рдің ше гіне н тыс орна ла сқа н, а за ма тта рға және ме мле ке ттік е ме с за ңды тұлға ла
рға құрылыс жүргізу үшін бе рілге н (бе ріле тін) не ме се үйле р (құрыылыста р, ғима ра тта р) ме н ола
рдың ке ше нде рі са лынға н же р уча ске ле рі бойынша , үйле рдің (құрылыста рдың, ғима ра тта рдың) па
йда ла ну ма қса тына сәйке с қызме т көрсе туге а рна лға н же рле рді қоса а лға нда ола рды ба ға ла у құны
облыстық ма ңызы ба р қа ла ла рда а та лға н ма қса тта р үшін бе рілге н (бе ріле тін) же р уча ске ле рі үшін
төле ма қының ба за лық ста вка ла рының он проце нті мөлше ріне не гізде ле отырып а йқында ла ды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Облыс а ума ғында , 2018 жылғы 1 қа ңта рда 182665 же р уча ске ле рінің ме ншік ие ле рі ме н же р
па йда ла нушыла р тірке лді, оның ішінде ме ншік ие ле рі – 159618, уа қытша же р па йда ла нушыла р –
19882, тұра қты же р па йда ла нушыла р – 3165. 913 се рікте стік пе н а кционе рлік қоға м, 146 а уыл
ша руа шылығы коопе ра тивте рі, 291 ба сқа ме мле ке ттік е ме с кәсіпорында р, 192 ме мле ке ттік
кәсіпорын ме н 60227 ша руа қожа лықта ры жұмыс істе йді.
Түге нде у жұмыста рын жүргізу ба рысында көпте ге н па йда ла на нылма й жа тқа н, ұтымсыз па
йда ла нылма й жа тқа н, ма қса тына са й па йда ла нылма й жа тқа н а уылша руа шылығы же рле рі а
нықта лды, осы ора йда құзіре тті орга нда рға ба қыла уды күше йтіп, соныме н қа та р топыра қ құна
рлылығын жа қса рту қа лпына ке лтіру жұмыста рын жүргізуге ба йла нысты, тиісті же р уча ске ле рін
ме мле ке ттік ме ншікке қа йта рды. Жа лпы а лға нда же ке ме е ншікте н, ме мле ке ттік ме ншікке 47045
га , оның ішінде е гiстiк — 24127 га , жа йылым — 22918 га қа йта рылды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Не гізіне н же р мәсе ле сін ше шу, ол бүкіл ха лықтың та ғдырын ше шу. Се бе бі, же рге қа тысты ке ле сі мәсе ле
ле р за ңда көрсе тілге н ше кте р ме н та ла пта рға тіке ле й ба йла нысты: Же рді а қылы па йда ла ну ныса ны, субъе
ктіле рі; же рді ұтымды па йда ла ну ме н қорға у жөнінде гі а йма қтық ба ғда рла ма ла р; же р ша руа шылық жоспа
рла рын бе кіту т.с.с. Сондықта н да же р за ңда ры ха лықтық,экологиялық, экономика лық та ла пта рға са й боуы қа
же т, а л оны за ң шыға рушы орга нда р қа мта ма сыз е туі ке ре к. А л, сол за ңда рдың орында луын же ргілікті а тқа
рушы орга нда р, сола рдың ішінде же р қа тына ста ры жөнінде гі өкіле тті орга нда р қа мта ма сыз е те ді.
Біріншіде н, же рді тиімді па йда ла ну ба рысында ба сты мәсе ле ле рдің біре уі же рле рдің а зуы болып та была
ды. Ме мле ке ттік же р ка да стрінің жүргізе тін ма ма ндырылға н ұйымның а қпа ра тына сәйке с, 2019 жылдың 1
қа нта ры бойынша 13 179,7 мың. га а уылша руа шылық а лқа пта ры тозуына жа та ды, соның ішіңде ұса қ та ста
лға н же рле рдің а ума ғы 2 390,8 мың. га құра йды, тұзда лға нда р – 1 556,7 мың. га ,сорта ң – 3 186,2 мың.. га , ша
йылға нда р – 562 мың.. га , а зға нда р – 9,6 мың..га , тым ылға лда нға нда р – 164,5 мың. га , ба тпа қта лға нда р –
115,6 мың. га .
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Ақмола облысындағы тозған а\ш алқаптарының құрамы (мың.га) Бұл көрсе ткішке әке ліп соқтыра тын жа ғда й ре тінде
ке ле сіле рді қа ра стырса қ бола ды. Мыса лға , облыста а
уылша руа шылық же рле рінің 76,3% (8230,0 мың га ) ша ма
3186.2
562 164.5 115.4 сында ме мле ке ттік е ме с а уылша руа шылығы за ңды тұлға
ла рының па йда ла нуында . Ша руа қожа лығын жүргізу
1567.7
үшін а за ма тта рдың же рле рі а уылша руа шылығы же рле
2390.8
13179.7 рдің құра мында 23,4% (2525,9 мың га ) құра йды. Ба
қшылық не ме се са яжа й са лу үшін а за ма тта р же рле рінің
үле сі 6,9 мың га (0,06%) құра йды.

Барлығы ұсақталған жерлер тұздалған
сортаң шайылған ылғалданған
батпақтанған
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

2016ж. ша руа қожа лықта рына бе кітіп бе рілге н же рле рдің а уда ны 2015 жылме н (2444,5
мың.га ) са лыстырға нда 81,4 мың га (3,3 %-ға ) өсті. Ша руа қожа лықта рдың е ле улі өсуі А рша лы
(12,5 мың.га ), Е ре йме нта у (46,0 мың.га ), Е нбе кшілде р (20,4 мың..га ) а уда нда рда . Бұл же рле р же
ке ме ншіктің қолына ке ле сіде й құқықты са тып а лу ре тіме н өтке н. Же р уча ске сінің ка да стрлық (ба
ға ла у) құнын а рттыру ша ртыме н ке мінде е кі а укцион өткізу қорытындыла ры бойынша оны са ту
мүмкін болма ға н ке зде же р уча ске сінің ка да стрлық (ба ға ла у) құнын е лу па йыз мөлше ріне н төме н
е ме с ба ға ме н са ту. Бұл та ла пта р же р уча ске ле рінің жа лда у ме рзімі за ңды тұлға ла р үшін а уыл ша
руа шылығына а рна лға н же рле рді па йда ла ну бизне с бойынша -жоспа рына сәйке с құйыла тын инве
стицияла рдың көле міне ба йла нысты е ме с. Се бе бі А қмол облысы бойынша комме рциялық же р те
лімде рінің 1 жыл ме рзімінде па йда ла нылма ға ны үшін 22 ұйға рым бе рілді, жа лпы сома сы 5 млн.
507 мың тг (онда ғы: ме мле ке т та бысына 2 млн. 507 мың тг төле нді) а йыппұл са лынды.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Е кінші қа ра стырыла тын мәсе ле , Қа за қста ндықта рға жа лға бе ріле тін а уыл ша руа шылығы
же рле рінің ше кті (е ң жоға ры) мөлше рі бе лгіле нбе ге н. Облыста , бірқа та р же р па йда ла
нушысына 25-те н 50 мың га . де йін, а л ба сқа ла рына – 50-де н 10 мың га де йін және де 100 мың
га а ртық а ла ңыме н же р уча ске сі жа лға бе рілге н. Ше кті мөлше рле ме нің болма уы, ла тифундисте
рдің па йда болуына а лып ке ле ді. Е ге р же рді жа лға а лушы, инве стиция көзін ра ста са , же рді бе
лгіле нге н ме рзімде ұтымды па йда ла нса , ше кті мөлше рле ме ге қосымша же р көле мін қосу тура
лы ынта ла ндыру ша ра сын қолда нуға бола ды. Жа лға бе ріле тін же р уча ске ле рінің а лқа пта р
түрле рі бойынша ше кті мөлше рін бе лгіле у е се пке а лудың бірыңға й әдісте ме сі бойынша жүзе ге
а сырылуға тиіс, ол ғылыми не гізде лге н болуы және әр өңірдің же ргілікті жа ғда йла ры ме н е ре
кше лікте рі (же р ре сурста ры, клима ттық жа ғда йла ры, ха лық са ны, а уыл ша руа шылығы са ла
сының жүргізіле тін ба ғыты, топыра ғының са па сы және ба сқа ла р) е ске рілуі тиіс.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Үшіншіде н, же рді дұрыс па йда ла ну ме н бұзылғын же рле рді қа лпына ке лтіруге ба йла
нысты, же рді ішкі ша руа шылық қоқыста рда , па йда лы қа зба ла р ка рье рле рінде па йда ла ну
тәртібін ре тте у, же рдi тиімді па йда ла нуға ба йла нысты ба рлық жұмыстың функциона лдық
тиімділігі үшін Қа за қста н Ре спублика сының Үкіме ті ме мле ке ттік же р инспе кциясы құрылды.
Сол инспе кция не гізінде , өңірде гі же р ре сурста рының тиімді па йда ла ну мәсе ле ле рін ше шу ма
қса тында 2019 жылдың 10 а йы бойынша 236 мың га же рде 294 жоспа рда н тыс те ксе ріс ша ра ла
ры өткізілге н және жа лпы а уда ны 185 мың га же рде 224 же р за ңна ма сы норма ла рын
бұзушылығы а нықта лға н. Осы бұзушылықта р бойынша 120 әкімшілік істе р қозға лға н. Нәтиже
сінде , 107әкімшілік а йыппұл, жа лпы сома сы 13 065 360 те нге және 13 е ске рту түрінде гі
әкімшілік жа за қолда нылға н. Же рді тиімді па йда ла ну та ла пта рын бұзу ке ле сі за ңдық са на тта
рда а йқын көрініс та уып отыр.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Төртіншіде н, же ке тұрғын үй құрылысына же р бе ру мәсе ле сі, яғни, а уыл ша руа шылығы же
рле рінің ныса на лы ма қса тын, өзiндiк қоса лқы ша руа шылық жүргізуге а рна лға н же рле рге өзге
ртуге тыйым са лу. Бе лгілі болға нда й ЖҚТ үшін же р е лімізде те гін бе ріле ді. А ла йда ,же р уча ске
ле рін те гін а луға 1,3 млн. а ста м а да м ке зе кте тұр. А қмола облысының ке йбір а уда нда рында а
уыл ша руа шылығын жүргізу үшін а лға н же р уча ске ле рін, қоса лқы ша руа шылық жүргізу ма қса
тында бөліп, же рді ЖҚТ үшін на рықтық ба ға ме н са ту көбе йге н. Соныме н бірге 2017 ж. са
лыстырға нда а уыл ша руа шылық са на т же рле рінің а уда ны Бура ба й (9,7 мың га ), Це линогра д
(5,6 мың га ) а уда нда рында төме нде ге нін а та п өтке н жөн.
АҚМОЛА ОБЛЫСЫНДАҒЫ ЖЕР РЕСУРСТАРЫН ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

Бе сіншіде н, а уылша руа шылық же рле рін па йда ла нушы же р уча ске сін па йда ла на тын е ң
қысқа ме рзім тиімсіз, оны қа йта ру ша ртта ры орын а лу үшін 2 – 5 жылдық ке зе ң өту ке ре к.
Соныме н қа та р, ме мле ке т ме ншігінде гі же р уча ске сінің ме ншік ие сі же рді па йда ла ну ке
зінде ке піл бе ру бойынша ме ншік ие сінің ке лісуі күшін жойға н. Соныме н қа та р, же рді па йда
ла ну құқығыме н бе рілге н көпте ге н же рле р ба нк және ба сқа да не сие лік ұйымда рға ме ншік
ие сінің яғни ме мле ке ттің ке лісімінсіз ке пілге са лына ды, бұл же ргілікті а тқа рушы орга нда р
та ра пына н ба қыла усыз жа ғда йға әке ле ді.
ҚОРЫТЫНДЫ

Қорыта ке ле , же р ре сурста ры қоға мның экономика лық өмірінде ба сты және е ре кше орында тұр. Же
рге же ке ме ншік е нгізілуіне орa й, е ліміздің a уылшa руa шылық а лқа пта рын тиімді де ұтымды пa йдa лa
нуғa көштік. Се бе бі дүние жүзілік дa мығa н ме мле ке тте рдің тәжірибе сі a нықтa ғa ндa й, ме ншік түрі өзге рге
нде ғa нa же р ре сурстa рын тиімді де ұтымды пa йдa лa нуғa қол же ткізу мүмкіндігін зе ртте уле р көрсе тті.
А қмола облысының же р қорының жа лпы а уда ны 1.11.2019 ж. жа ғда йы бойынша 14 621,9 мың га құра
йды. Облыс же р қорының жа лпы құрылымында а уыл ша руа шылығы ма қса тында ғы же рле р 73,7% не ме
се 10782,2 мың га , е лді-ме ке нде рдің же рле рі- 1325,4 мың.га (9,1%), өне ркәсіп, көлік және ба йла ныс,
қорға ныс және өзге а уылша руа шылық е ме с та ға йылымда ғы же рле р - 144,9 мың га (1%), е ре кше қорға ла
тын та биғи а ума қта рдың же рле рі - 472,2 мың га (3,2%), орма н қоры же рле рі - 573,8 мың га (3,9%), су
қоры же рле рі – 199,4 мың га , боса лқы же рле рі – 1 122,8 мың га (7,7 %) құра йды. Е ге ме ндік а лға н жылда
рда н ба ста п же рге көпте ге н ме ншік түрі қа лыпта сты және же р рыногының да муына әке лді. Жер ре сурста
рын тиімді пa йдa лa ну көрсе ткіші тa биғи-климa ттық жa ғдa йлa рме н және шa руa шылықтa рдың қолдa нa тын
те хнологиялa рының дa му де ңге йіме н, әле мде гі же р ре сурстa рын пa йдa лa ну же тістікте ріме н a нықтa лa ды.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылықта пайдаланылатын су ресурстары(Өсімдік шаруашылығы)

Түркістан облысының топырақ жамылғысы

Меркі ауданы ауылдық округтері бойынша ауыл шаруашылығы алқаптарының құрылымы

ҚОРДАЙ АУДАНЫНЫҢ АВТОКӨЛІК ЖОЛДАРЫНА ЖЕР БӨЛІП БЕРУ

Қызылорда облысы

Шамалған ауылдық округі

Ипотекалық несиелендіру жүйесінің артықшылықтары

Жерді өңдеу

ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ МАҚТАРАЛ АУДАНЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ

Жамбыл облысының территориясы

Пәндер