ЖАНУАРЛАР ЭКОЛОГИЯСЫ - экологияның бір саласы

Cүтқоректілер экологиясы

ЖАНУАРЛАР ЭКОЛОГИЯСЫ- экологияның бір саласы. Бұл салада экожүйедегі популяцияның тіршілік ету заңдылықтарын анықтап, жануарлардың қоршаған ортаға бейімделуі зерттеледі.

. Омыртқалылардың ішіндегі сүт қоректілер алуан түрлі болып кездеседі. Өйткені ұзақ уақыт дамудың нәтижесінде сүт қоректілерге жататын организмдер жер бетіне кең таралып, әр түрлі тіршілік жағдайларына бейімделген.

Алғашқы сүт қоректілер жерде, орманда тіршілік еткендіктен эволюциялық бейімделушілік төмендегідей зкологиялық топтардың шығуына себепші болған:

жер бетін;

жер астын;

суды мекендейтіндер;

ұшатын жануарлар.

Өзі тіршілік еткен ортасына қатысына қарай жоғарыда көрсетілген әрбір топ өзінен де ұсақ топтарға бөлінеді.

Жер бетін мекендейтіндер

Нағыз маманданған тобына ағашқа өрмелеп шығатын жануарлар жатады. Олар өмірінің көпшілігін ағашта өткізеді. Қорегін ағаш басынан табады, көбею және дем алу үшін ұя жасайды, жауларынан қорғанады.

Орман жануарларының ішінде жартылай ағашта, жартылай жер бетінде тіршілік ететін көптеген түрлері бар.

Олар тамағының бірсыпырасын ағаштан тауып, ұясын кез келген жерге салады. Мысалы, бұлғын тамағының көпшілігі - тышқан тәрізді кемірушілерді (20-50%) жерден тапса, 30-60 процентке дейін жаңғақ пен бүлдірген, оған қосымша 5-10% құстарды, 1-15% тиіндерді ұстап қоректенеді. Бұлғын биік ағаштардың қуысында, құлаған ағаштың шіріген қуысында, тамырының астына ұялайды. Қиыр Шығыстық қара аюлар жемістермен, кемірушілермен, насекомдармен және араның балымен қорейтенеді.

Ашық кеңістікте мекендейтіндер

әр түрлі тіршілік жағдайында тіршілік ететін жануарлар

Саршұнақтар

Қосаяқтарға (Dіроdіdае)

Орманда тараған

жануарлар

Тұяқтылар

Жоғарыда айтылған топтардың ешқайсысына жатқызуға болмайтын түрлері де бар.

Бұл кеңінен таралған, әр түрлі тіршілік жағдайында тіршілік ететін жануарлар.

Оларға көптеген жыртқыштар (қасқыр, түлкі, борсық), жабайы шошқалар жатады. Мысалы, қасқыр, түлкі тундрада, тоғайлы, далалы жерде, шөлде және таулы-тасты жерде мекендейді.

Жыртқыштардың көбеюі, қоректік азықтарының құрамы және оларды іздеп табу, тәсілдері тұрған орталығының жағдайларына байланысты. Мысалы, тоғайлы жерде қасқыр жер бетіндегі шұңқырға күшіктейді, ал шөлде және тундрада кейде ін қазады.