Аминқышқылдарға жалпы сипаттама




Презентация қосу
АМИНҚЫШҚЫЛДАР
ЖОСПАР
I. Аминқышқылдарға жалпы
сипаттама
II. Аминқышқылдардың адам
организіміндегі қызметі
III. Атаулары және изомерлері
IV. Ақуыз молекуласының құрамына
кіретін аминқышқылдар
Аминқышқылдар -
молекуласында амин (~NH2)
және карбоксил (-
СООН) топтары бар
органикалық қосылыстар
Аминқышқылдар туралы қызықты ақпараттар
Аминқышқылдары
Аминқышқылдары
табиғатта
табиғатта көп
көп
таралған:
таралған:
ақуыздардың,
ақуыздардың,
пептидтердің
пептидтердің және
және
т.б.
т.б. физиологиялық
физиологиялық
белсенді
белсенді Белок
Белок биосинтезіне
биосинтезіне
қосылыстардың
қосылыстардың жиырма шақты а-
кұрамына
кұрамына кіреді
кіреді және
және аминқышқылдары
аминқышқылдары
бос
бос күйінде
күйінде де
де қатысады.
қатысады. Олардың
Олардың
кездеседі.
кездеседі. біразы
біразы алмаспайтын
алмаспайтын
аминқышқылдары.
аминқышқылдары. Олар
Олар
Құрамында
Құрамында әр
әр түрлі
түрлі организмде
организмде
функционалды синтезделмейді
синтезделмейді немесе
немесе
топтары
топтары өте
өте аз
аз мөлшерде
мөлшерде
болғандықтан,
болғандықтан, синтезделеді
синтезделеді
аминқышқылдары
аминқышқылдары гетгет
ерофункционалды
ерофункционалды қо қо
сылыстарға
сылыстарға жатады
жатады
Аминқышқылдардың адам организиміндегі қызметі
Табиғатта
Табиғатта
аминқышқылдардың
аминқышқылдардың
150-ден
150-ден астам
астам түрі
түрі
бар.
бар. Олардың
Олардың 20-сына
20-сына
жуығы
жуығы ақуыздар
ақуыздар
түзілісінде
түзілісінде аса
аса
маңызды
маңызды қызмет
қызмет
атқаратын
атқаратын мономер
мономер
блок-топшалар.
блок-топшалар. Аминқышқылдары
Аминқышқылдары барлықбарлық
ағзалардың
ағзалардың затзат алмасу
алмасу
процесіне
процесіне қатысып
қатысып
гормондар
гормондар витаминдер
витаминдер
мидиаторлар
мидиаторлар пуринді
пуринді және
және
пиримидинді
пиримидинді азоттық
азоттық
негіздердің
негіздердің алқолоидтердің
алқолоидтердің
т.
т. б.
б. гормондар
гормондар
биосинтезінің
биосинтезінің негізгі
негізгі
қосылыстарын
қосылыстарын түзу
түзу қызметін
қызметін
атқарады.
атқарады.
Адам мен барлық жануарлар
аминқышқышқылдарын өздері түзіле
алмағандықтан оларды дайын түрінде
ішіп-жейтін қорегіне алады. Қазіргі кезде
адам және жануарлардың тамағына
косылатын аминқышқылдары
биотехнологиялықсинтездеуәдісімен
(химия және микробиология) игеріледі.
Сонымен қатар олар өнеркәсіптік
полиамидтер– бояулар мен дәрі-дәрмек
шығаруда да үнемі пайдаланылатын өнім.
Аминқыш-
қылдар
Атаулары және изомерлері
Аминқышқылын
ың қарапайым
өкілі — NH2—СН2—СООН
аминсірке
қышқылы
.
Аминқышқылдарының изомерленуі көміртек тізбегінің
изомерленуімен және амин тобының орналасуы
бойынша анықталады. Атау үшін карбоксил тобы бар
көміртек атомынан бастап нөмірлейді:
Я. Беккори 1736 жылы тұңғыш рет
бидай
бидай ұнынан
ұнынан желімтіктелген
желімтіктелген ақуыз
ақуыз
алды.
алды. Бірақ
Бірақ ақуыздың
ақуыздың құрамы
құрамы тек
тек жүз
жүз
жылдан
жылдан кейін
кейін ғана
ғана басқа
басқа ғалымдардың
ғалымдардың
тәжірибелері
тәжірибелері негізінде
негізінде анықталды.
анықталды. ОныОны
анықтау
анықтау үшін
үшін жасалған
жасалған алғашқы
алғашқы қадам
қадам
ақуызды
ақуызды ыдырату
ыдырату анықталды.
анықталды. Егер
Егер
ақуызды
ақуызды күшті
күшті қышқылмен
қышқылмен (тұз
(тұз
қышқылымен)
қышқылымен) араластыра
араластыра отырып
отырып
қыздырса,
қыздырса, олол өте
өте кішкене
кішкене бөлшектерге
бөлшектерге
ыдырайды.
ыдырайды. БұлБұл бөлшектерді
бөлшектерді мұқият
мұқият
зерттегенде
зерттегенде олардың
олардың құрамында
құрамында
карбоксил
карбоксил (СООН)
(СООН) тобының
тобының
қышқылдық
қышқылдық жәнежәне амин
амин (NH2)
(NH2) тобының
тобының
негіздік
негіздік қасиет
қасиет көрсететіндігі
көрсететіндігі
дәлелденді.
дәлелденді. Кейіннен
Кейіннен осы
осы топтарды
топтарды
аминқышқылдары
аминқышқылдары деп деп атады.
атады.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар
АСПАРАГИН ҚЫШҚЫЛЫ
НЕГЕ БЕЛОКТАР ТІРШІЛІКТІҢ МАҢЫЗДЫ ҚҰРАМБӨЛІГІ
Генетикалық код туралы қазіргі қалыптасқан көзқарасқа 1960 жылы
Ұйқы безі ауруының туындау себептері
Аминқышқылдар
Асқорыту
ЛЕКСИКОЛОГИЯ, ЗЕРТТЕУ НЫСАНЫ
БАЛАЛАРДЫ ТАМАҚТАНДЫРУ
Пәнге көзқарас
Вакцина антигендер
Пәндер