Қоршаған ортаны қорғау

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық
институты

Жаратылыстану және ақпараттандыру факультеті
Химия, биология және география кафедрасы

«Қазақстан – 2050» стратегиясын іске асыруда табиғи
ресурстарға өндіріс қалдықтарының әсерін оқыту
мәселелері

Ғылыми жетекші, аға оқытушы Досмагулова К.К.
5В011200 – химия 4 курс студенті Тансыкбаева А.Ж.

Арқалық, 2018
МАҚСАТЫ:

• «Қазақстан – 2050» стратегиясын іске
асыру мақсатында табиғи ресурстарға
өндіріс қалдықтарының әсерін оқыту,
тиімді пайдалауға үйрету.
НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ:
заманауи педагогикалық технологияның оқу-әдістемелік
және психология-педагогикалық әдебиеттеріне талдау
жасау;

наноматериалдардың алу тәсілдерін талдап, оның физика-
химиялық ерекшеліктерін зерттеу;

нанокомпозициялық қаптамалар туралы түсінікті оқу
үрдісінде қолдану;

Нанокомпозициялық қаптамалар туралы түсінікті
қалыптастыру негізінде әдістемелер жасап, тәжірибеден
өткізу
ЗЕРТТЕУ НЫСАНЫ:

МЕКТЕЕЕП
Зерттеудің өзектілігі:
Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына
жолдауы облыс мектептері мен білім ошақтары
тарапынан колдау тапты. Ол негізінен Отанға, туған
жерге деген махаббат оны сақтауға, қорғауға және
көркейтуге деген талпыныстан артық игілікті де күшті
сезім жоқ. Өйткені тамыры тереңнен тартылып
сусындайтын, ғасырлар койнауынан бастау алатын
мәртебелі сезім. Ата-баба дәстүрінде ежелден желісі
үзілмей келе жатқан рухани, мәдени, адамгершілік
дүниеміздегі қымбат қазыналарымыздың бірі-табиғатқа,
өзін қоршаған ортаға деген саналы да салауатты
көзқарас.
Диплом жұмысының да өзектілігі сол, Еліміздің
қазіргі экологиялық жағдайларын сауықтыруды
ілгерілетуге экологиялық білім міндеттерін ұсынып, оқу
пәнінің мазмұнын терең ұғындыру.
Табиғи ресурстар - адамның өз мұқтажын
қамтамасыз ету және көздеген мақсатына жету үшін
пайдаланатын қоршаған ортадағы заттардың,
құбылыстардың, табиғи денелердің жиынтығы.

ТАБИҒИ РЕСУРСТАР

БИОЛОГИЯЛЫҚ

САРҚЫЛ
САРҚЫЛА
МАЙТЫН
ТЫН МИНЕРАЛДЫҚ

ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ
Зерттеудің қысқаша мазмұны
1. ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ
ТҰРАҚТЫ ДАМУДЫҢ НЕГІЗГІ АСПЕКТІСІ РЕТІНДЕ
ЖЕР СУ

ӨСІМДІК АУА

ТАБИҒИ
РЕСУРСТАР
ЖЕЛ ЖАНУАРЛАР
ДҮНИЕСІ

ПАЙДАЛЫ ТОПЫРАҚ
ҚАЗБАЛАР
2. Жер қойнауы ресурстарын рационалды пайдалану
және қорғау негізінде келесі басымдықтар жатқызылуы
тиіс:

•пайдалы қазбалар өндіру технологиясын жетілдіру;

•бос, өңделген жынысты пайдалану арқылы кен
орындарын кешенді түрде өңдеу;

•пайдалы қазбалар кен орындарын үнемдеп пайдалану
олардың іске жарау мерзімін ұзартуға ұмтылу;

•қажетті жағдайларда сирек кездесетін минералды
шикізаттардың орнына басқа нәрсе қолдану;

•тау –кен орындары игерілген жерлерді кеңінен
рекультивациялау және т.б. Жер қойнауын пайдалану мен
қорғау тәртібі мен мән жайларын реттейтін және олардың
2. ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ ҚОРҒАУ
МӘСЕЛЕЛЕРІ
Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі
факторларының схемасы
Ғылыми- Халық санының
техникалық өсуі,
революция урбанизация
Өндіргіш
күштердің
өсуі
Табиғи Қоршаған
ресурстардың ортаның
азаюы ластануы
Қоршаған
ортаны
қорғау
Ауыл шаруашылығындағы және өнеркәсіптегі, ауылшаруашылығындағы
емес жер категориялары бойынша салықтың базалық ставкасы
І ІІ Ауыл шаруашылығы мақса-тына
категориялы категориялы арналмаған (өнеркәсіп, көлік,
Бонитет байланыс, қорғаныс және т.б. жерлер)
балы
Ауыл шаруашылғына
арналған

1-10 0,25-1,25 0,25-0,50 25-250
11-20 1,50-2,50 0,75-2,50 275-562
21-30 2,75-5,00 2,75-5,00 590-825
31-40 7,50-12,50 5,25-7,50 853-1075
15,00- 7,75-
41-50 1102-1338
20,00 10,00
22,50-27- 10,25-
51-60 1365-1625
50 12,50
30,00-
61-70 - 1652-1925
42,50
45,00-57-
71-80 - 1953-2238
60,00-
81-90 - 2265-2550
75,00
Елді-мекендік жерлерге қойылған салықтың базалық ставкасы

Тұрғын-үй емес Тұрғын үйлер, оларға
құрлыстар, ғимараттар, қоса салынған құрлыстар
Елді-мекеннің түрі сонымен қатар мен ғимараттар алып
объектілерді тұрған жерлерге салық
санитарлық қорғау ставкасы, теңгемен.
зоналарына салық
ставкасы, теңгемен.
Қалалар: 15,00 0,2
Алматы
Астана 3,50 0,2
Ақтау 5,00 0,2
Ақтөбе 3,50 0,2
Арқалық 3,00 0,2
Атырау 4,25 0,2
Қарағанды 5,00 0,2
Қызылорда 4,50 0,2
Қостанай 3,25 0,2
Павлодар 3,00 0,2
Орал 3,00 0,2
Шымкент 4,75 0,2
2.5.1 «Оттегі .Оксидтер. Жану» тақырыбын табиғи
ресурстарға әсерін оқыту әдістемесі

Сабақтың мақсаты: білімділік: Оттегі алынуы, жану
реакциялары туралы біліктерін қалыптастыру
Дамытушылық: ойын элементтерін қолдана отырып
ойлау дағдыларын, есте сақтау қабілеттерін арттыру
Тәрбиелік: оқушыларды ұйымшылдыққа,рухани
азаматтық қабілеттерін қалыптастыруға, қоршаған
ортаны сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: бекіту, қорытындылау сабағы
Оқыту әдісі: ұжымдық
Сабақтың жоспары: 1. «Жұбыңды тап»
2. «Мені таңда»
3. «Жұмбақ тізбек»
4. «Ой-толғаныс»
5. «Жорға»

Оттегінің аллотропиялық түр өзгерісі -
Озон
3O2 → 2O3
Химиялық формуласы О3. Түсі қою көк, өткір
иісті газ,ал сұйық озон күлгін көк; балқу t –
192,7°С, қайнау t – 112°С. Суда ерігіштігі 0,394 г/л
(0°С-та). Озонды 1785 жылы голландия физигі М.
ван Марум ашқан.
Озон қабаты - Стратосферада (10-50 км
биіктіктегі) қалыңдығы 2-4 мм-ді құрайтын қабат.
Атмосферада электр зарядтарының, Күннің
ультракүлгін радиацияларының әсерінен оттегінің
молекуласынан (02) озон молекуласы (О3) түзіледі.
О3 → O2 + "О"
Озонның ыдырау циклі
О3 + NO → NO2 + О2
О3 + O → 2О2
Cl + O3 → ClO + O2
ОН + О3 → НО2 + О2;
НО2 + О3 →ОН + 2О2
ОН + О3 → НО2 + О2;
НО2 + О3 →ОН + 2О2
Озондық қабаттарды талқандайтын негізгі
заттар
ОЗОН
қабаты

ХЛОР АЗОТ
туындылары қосылыстары
Ауа құрамындағы газдар
Фреондардың ең көп таралғандары

дифтордихлорметан (CF2Cl),
фтортрихлорметан (CFCl3)
Салдарынан, тері рагы аурулары мен көз
ауруларын тудырады және ағзадағы
иммунды жүйе бұзылады. Әлемдік
глобальды мәселе туындап, нәтижесінде
табиғи ресурстар зардап шегуде.

Тапсырма: Оттегі қатысымен жүретін
қандай ондірістерді білесіңдер?
Лас қосындылардың белгілі бір бөлігі
озондық қабатқа жетіп, оны бұзады.
Озондық қабаттың бұзылуы жерге
ұзындығы 0,29км ультра күлгін сәуленің
енуіне мүмкіндік туғызады. Бұл қысқа
толқынды ультракүлгін сәулелену
биосфера үшін өте қауіпті: өсімдіктер
әлемі құриды, анкологиялық және көз
аурулары көбейеді.
Сурет 3. Бақылау тобының білім сапасының салыстырмалы
көрсеткіш нәтижелері

Сурет 4. Эксперимент тобының білім сапасының салыстырмалы
көрсеткіш нәтижелері
2.5.2 «Күкірт қышқылын өндірісі» тақырыбына кейс
стади әдісін құрастыру арқылы табиғатты қорғау
туралы түсінік қалыптастыру
H2SO4 өндірісінің технологиялық деңгейлері

1. Темір колчеданы. Химиялық құрамында FeS2 және басқа
да металлдардың сульфидтерінен (Cu, Zn, Ni, Co),
корбанаттарынан тұрады. Колчеданды өндіріске дайындау
кезінде, одан бірінші бағалы металлдарды бөліп алады, FeS 2
концентрациясын көбейтеді.
2. Күкірт. Жай S- ті күкірт рудаларынан немесе
құрамдарында SO2 немесе H2S бар газдарынан алады.
3. Күкіртсутек. Бұны алудың негізгі көзі түрлі жанғыш
газдар: коксты , генераторлы, мұнай өнімдерінің газдары.
Тазартылғанда құрамдарында H2S мөлшері 90 %-ға дейін
жетеді. Осыдан кейін арнайы тазартуларды қажет етпейді.
4. Түсті металлургияның газдары. Бұл газдар құрамында
4% тен — 10% дейін SO2 бар.
Кейс стади әдісі - білім алушылардың креативті
ойлауын дамытып, дәрістің мазмұнын ерекше құруға
шығармашылық мүмкіндігін кеңейтуге жағдай
жасайды.

КЕЙС ТАПСЫРМАСЫ:

Бұлтты күн болатын. Қала сыртында велоситпед
тебуді әдепке айналдырған сіз, бүгін жаңбыр астында
қалдыныз. Қатты нөсерде қалмай автобусқа отырайын
десеңіз, велосипедініз сыймай, қалаға ақыры
велосипедтен жетіп, бүгінгі жаңбырдың басқаша екенін,
денеңіз қышып, құрғағанын сездіңіз. Бұдан нендей ой-
тұжырым жасадыңыз және сыныптастарыңмен ой
бөлістіңіз бе?
Сурет 5. Бақылау жұмысының нәтижесі
ҚОРЫТЫНДЫ:
Қазақстан өз жерінің табиғат ресурстарына толық
ие болған шақта, оларды игеру мен өндіруге
бұрынғы қалыптасқан көзқарасын түбегейлі
өзгертіп, өзінің негізгі байлығының бірі – табиғат
шикізатын пайдалануда үнемділік, аймақтық
экономикалық және экологиялық қауіпсіздікпен
республика экономикасының тұрақты дамуына
негізделген жаңа экономикалық саясат
қалыптастыруы қажет. Осындай кезек күттірмес
келелі мәселені жүзеге асырудың бірден-бір құралы
табиғат ресурстарын пайдалану және қоршаған
ортаны қорғау төлемдері мен салық жүйелерін
ғылыми тұрғыдан негіздей отырып іс - тәжірибеге
енгізу болып табылады.
Жалпы, диплом жұмысын орындау нәтижесінде мынандай
қорытындылар жасалынды:

• Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарына сипаттама
берілді;

• - табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану және қорғау жайында
ұғымдар қалыптастырылды;

•- «Қазақстан – 2050» стратегиясын іске асыруда табиғи
ресурстарға өндіріс қалдықтарының әсерін оқыту мақсатында
««Оттегі .Оксидтер. Жану», «Күкірт қышқылы өндірісі»
тақырыптарына әдістемелер ұсыну және зерттеу әдістемесінің
эффективтілігіне педагогикалық зерттеу жасалынды;

•- табиғат ресурстарының жеке түрлерін пайдалануға
байланысты белгіленген ережелерін, тәртібін, нұсқауларын
талданып және зерттеулер жүргізілді.

Ұқсас жұмыстар

Қоршаған ортаны

Табиғатты пайдалану қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің құқықтық негіздері

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы негізгі халықаралық ұйымдар

Қоршаған ортаны бақылаудың халықаралық бірлестігі

Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі қағидалары физикалық химиялық әдістері

МСОП халықаралық

Азаматтардың қоршаған ортаға құқықтары

Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының негіздері

Адам денсаулығы қоршаған орта мен әлеуметтік ортаның туындысы

Қазақстанның қорықтары. Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерді қорғау. Қоршаған ортаны қорғау және алдын алу жолдары. Ластауыш заттарды атмосфераға тастауды бақылау

Пәндер