ТҮРКІСТАН ДОЛАНАСЫ

Презентация қосу

ТҮРКІСТАН
ДОЛАНАСЫ
Орындаған:Ықласбек Гүлзия
Тобы:ЖБЛ-911(Ф)
Қабылдаған:Салыбекова Нұрдана
Жоспары:
◦Долана өсімдігіне жалпы сипаттама;
◦Өсімдіктің сыртқы көрінісі
◦Түркістан доланасы
◦Морфологиялық сипаттама
Долана өсімдігіне жалпы сипаттама;
◦
◦ Долана – Қазақстанның таулы аймақтарында жиі кездеседі. Раушан гүлділер тұқымдасына жатады.
Табиғатта мыңнан астам түрі болғанымен, оның 200-ге жуығы ғана кең таралған. Тікенекті бұталы
өсімдік немесе шағын ағаш түрінде кездесетін долананың биіктігі шамамен 2-8 м болып келеді.
Жапырақтарының ұзындығы 6 см, ені 4-5 см көлемінде. Барлық сұрыптары көктемде қалың гүл
ашады. Гүлдері қызыл, ақ, қызғылт түсті болады. Мамыр айының соңында гүлдері шыға бастайды
да, маусымның ортасына таман гүлдеп бітеді. Гүлдегеннен кейін кішігірім қызыл, сары, кейде қара
түсті домалақ жеміс береді. Жас көшеті жеті жылдан кейін ғана жеміс салады. Долананың шаң мен
газға төзімділігін және ауа тазартатын қасиетін ескере отырып, оны қала көшелеріне молынан егеді.
Бірақ, қала көшелеріне егілген долананың жемісін жеуге болмайды. Бойы аса биік емес, әрі
тікенекті болғандықтан долананы көбінесе жасыл қоршау жасауға қолданады. Жаз айларында
қырқып-пішіндеуге болады. Өсуі жай болғанымен, долана төзімді ағаш болып саналады. Дәрілік
мақсатта долананың жемісі мен гүлін пайдаланады. Доланадан жасалған дәрілер орталық жүйке
жүйесін тыныштандырады, жүрек бұлшық еттеріне күш береді, жүрек пен мидағы қан айналымын
жақсартады.
◦
Өсімдіктің сыртқы көрінісі
Түркістан доланасы
Түркістан доланасы
ы
◦ Түркістан доланасы(латынша: Crataegus turkestanica) - бұталы немесе кішкентай ағаш, Rosaceae
тұқымдасының долана (Crataegus) тұқымдасы. Табиғатта түрлердің таралу аймағы Копетдаг, Памир-Алай,
Тянь-Шань, Ауғанстан және Иранды қамтиды. Таулар мен шатқалдардың таулы беткейлерінде, бұталардың
баурайларында өседі. Филиалдар қоңыр-сұр түсті; жалаңаш немесе сәл шашты, жұқа, қызыл-қоңыр түседі.
Омыртқалар жоқ немесе сирек, ұзындығы 12-15 мм. Жапырақтары ашық-жасыл, төменгі жағы сәл жеңілірек,
түкті жапырақшаларда сәл қысқа немесе жапырақтарға тең. Қысқа қашу кезінде сына тәрізді, көбінесе кең
негізі бар, ұзындығы 10-30 мм, ені 7-30 мм, төменгі үш бөліктен тұрады, ұзындығы 3,5 см-ге дейін, бес бөліктен
тұрады. Стерильді өсінділерде жапырақтары едәуір үлкен, ұзындығы 5 см дейін, ені бес-жеті бөлек, кесілген
лобтармен, көбінесе қысқа қашу түрлерінен гөрі кеңірек және кесілген негізі бар. 12-15 гүлді, көбінесе сәл
шашты балталары мен педикельдері бар. Диаметрі 16-18 мм болатын гүлдер; гипантийдің ортасына жететін
тар-лансолатты сепальдар; стамендер 18-20; 1-баған, тік немесе бүгілген. Жемістер - кең эллипсоидты,
ұзындығы 11–13 мм, ені 9–11 мм, қара қызыл, 1 сүйектен тұрады. Маусым айында гүлденеді.Қыркүйектен
бастап жеміс береді.
СОҢЫ

Ұқсас жұмыстар

ТҮРКІСТАН ӨЛКЕСІ - ТҮРКІСТАН АВТОНОМИЯСЫ АТАНУЫ

Түркістан облысының топырақ жамылғысы

Түркістан

Қорықтар орналасуы картасы

Түркістан қаласы

Мұстафа Шоқай өмірбаяны

АЛҒАШҚЫ БАСЫЛЫМДАР

Қала статусы

Қазақ автономиясының кұрылуы

Түркістан қаласы - Салалас құрмалас сөйлем

Пәндер