Қайталану саны белгісіз алгоритм құрылысы

Презентация қосу

1
Жоспары:
І. Кіріспе бөлім

ІІ. Негізгі бөлім
1. Алгоритмдер және шешімдерді іздеу
2. Алгоритмдер қасиеттері
3. Негізгі алгоритмдер түрлері
4. Алгоритмдерді орындау

ІІІ. Қорытынды

Алгоритм түсінігі – бұл информатикадағы ең негізгі
ұғымдардың бірі.
«Алгоритм» сөзі IX ғасырдағы ұлы математик аль-
Хорезмнің латындық үлгідегі - algorithmi деген атынан
шығады, ол арифметикалық амалдарды орындау
ережелерін тұжырымдайды.
Алгоритм дегеніміз – бастапқы мәліметтерді пайдаланып
іздеген нәтижеге жеткізетін әрекеттер тізбегі.
Ондағы әрбір әрекет оның қадамы, қандай да бір
әрекетті аяқтау туралы нұсқау алгоритм командасы, ал
атқарушы жүзеге асыра алатын командалар жиынтығы
атқарушының командалар жүйесі деп аталады.
Алгоритмдік процесс дегеніміз – шешілетін
есептің нақты бастапқы берілгендеріне алгоритмді
қолдану процесі.
Алгоритмді ұсыну құралдары:
• ауызша (алгоритмдік тілде);
• блок-схема түрінде;
• бағдарламалау тілінде.

Алгоритмдеу – ЭЕМ-де есепті шығаруға арналған
алгоритмдер мен бағдарламаларды құру
техникасы.

Алгоритмнің блок-схемасы дегеніміз – алгоритмнің
логикалық құрылымын графикалық бейнелеу.
Басын және соңын білдіретін
тоқтату блогы
Берілгендерді енгізіп,
нәтижелерді шығаратын
енгізу-шығару блогы
Арифметикалық амалдарды
орындайтын процесс блогы
Шарттың орындалу немесе
орындалмауын тексеретін
шешім қабылдау блогы
Қайталану блогы
Блок-схема алгоритм командаларының
орындалу ретін көрсетуге арналған бағытталған
граф болып табылады; мұндай графтың шыңы
үш түрлі болуы мүмкін:
1.функционалдық шың
2.предикаттық шың
3.біріктірілген шың

F P

1 сурет – Граф шыңдарының бейнеленуі
Кез келген күрделі алгоритмдер үшін үш блок-
схема құруға болады:
1. композиция немесе қозғалыс, сызықты
алгоритм;
2. альтернатива немесе тармақталған алгоритм;
3. итерация немесе цикл, қайталанатын алгоритм.

Бірінші негізгі құрылым. Композиция немесе
қозғалыс алгоритмі әр кезеңі тізбектей, яғни
сызықты орындалатын есептеу процесін
бейнелейді және ондағы операторлар бір рет
қана орындалады.

Оператор деп қандай да бір әрекеттер тізбегін
орындауға арналған жазбаларды айтады. 7
Екінші негізгі құрылым. Бұл - альтернатива немесе
тармақталу. Тармақталған алгоритм есептеуді
таңдау бастапқы шарттан немесе аралық
нәтижеден тәуелді болатын есептеу процесін
бейнелейді.

Алдын ала қарастырылған бағыттар тармақтар
деп аталады.

Шартты тексеру нәтижесі келесі мәндердің бірін
қабылдайды
• ақиқат немесе жалған
• иә немесе жоқ
• 1 немесе 0.

Тармақталған алгоритм құрылысы:

иә жоқ иә жоқ
шшарт шшарт

оператор Операто
оператор
1 р2

Егер – Онда – Әйтпесе Егер- Онда
құрылымы құрылымы

2 сурет – Тармақталған алгоритм
Үшінші негізгі құрылым. Қайталанатын алгоритм
бір типті, бірнеше рет қайталанатын есептеу
аймағынан тұратын есептеу процесін бейнелейді.
Циклдер қайталану саны белгілі және қайталану
саны белгісіз болып бөлінеді.

Қайталану саны белгілі циклді итерациялық цикл
деп аталады.
Бұл құрылымның үш түрі бар:
• "цикл - әзірше"
• "цикл - дейін"
• қайталану санымен.
Циклде қайталанатын операторлар тобын цикл
денесі деп атайды.
Қайталану саны белгісіз алгоритм құрылысы:

Шартты жоқ
тексеру Цикл денесі

иә

Цикл денесі Шарт

3 сурет – Қайталану саны белгісіз алгоритм
i=1,2,…n

оператор

Блок-схема – алгоритмді графикалық түрде
көрсету.
Басы
Алгоритмнің графиктік
кескінін блок-схема енгізу a, b,
c
түрінде беру - берілген
есепті шешуді жолдарын p=(a+b+c)/2
көрнекті етіп көрсетеді.
S= (p(p-a)(p-b)(p-c)

Шығару
S

соңы

• анықталғандық – алгоритм, алгоритмді
өңдеушіге де және алгоритмді
орындаушыға да бір мағынада түсінікті
түрде берілуі;
• нәтижелілік – міндетті түрде нәтижелер
алынуы (сандар, кестелер, дыбыстар,
кескіндер) немесе берілген алгоритмді
қойылған есепке қолдануға болмайтыны
туралы сигналдар;

• жалпылық – біртипті есептер класын шешуді
қамтамасыз ететін алгоритм қасиеті;
• дискреттік – бір-бірінен ажыратылған
ұйғарымдардың реттелген жиынтығы
түрінде алгоритмнің жазылу ;
• түсініктілік- орындаушының командалар
жүйесіндегі ғана командалар түрінде
көрсетілетін алгоритм қасиеті.
Алгоритмдік тіл дегеніміз –
алгоритмдерді біркелкі, дәл жазуға
және оларды орындауға арналған
белгілеулер мен ережелер жүйесі.
Алгоритмдік тілде пайдаланылатын
сөздер қызметші сөздер деп аталады.

1. АЛГ – қызметші сөзі. Алгоритмнің басында, оның
атауының алдында жазылады.
2. БАСЫ және СОҢЫ – қызметші сөздері (begin, end).
Алгоритмнің басы мен соңында жазылады.
3. АРГ и НӘТ – аргументті және алгоритм нәтижесін
жазу үшін қолданылады.
4. ЕНГІЗУ және ШЫҒАРУ – берілгендерді енгізу және
шығару үшін қолданылады.
5. ЕГЕР, ОНДА, ӘЙТПЕСЕ, БІТТІ – қызметші сөздері
(if, then, else, end). Тармақталған командаларды жазу
үшін қолданылады (бітті – команданың соңы).
6. ӘЗІР, ДЕЙІН, ҚАЙТАЛАУ, ЦБ, ЦС – қызметші
сөздері (while, do, repeat, until, for, to, do). Қайталау
командаларын жазу үшін қолданылады.
Қарапайым есептерге мысал
Мысал. Штаттағы жұмыскер айына 45000 теңге
жалақы алады. Ол 25 жұмыс күнінің 15 күнінінде
жұмыс істеді. Алатын жалақысын есептеу керек.
Алгоритм тілінде: Блок- схемасы
алг pr1 басы
арг S,D,D1; S,D,D1
нәт Sum
басы Sum=S/D*D1
енгізу S, D,D1
Sum
Sum=S/D*D1
шығару Sum соңы
соңы
Бағдарламаның құрамдас бөлігі
Паскаль тіліндегі бағдарламаның жалпы түрі:
PROGRAM аты;
VAR айнымалылар бөлімі;
BEGIN
оператор 1;
… …
оператор n;
END.
Бағдарлама стандартты тақырып Program сөзінен
басталады.
Тақырыбын енгізгеннен кейін берілгендерді сипаттау
орындалады. Var сөзінен кейін бағдарламада кездесетін
барлық айнымалылар көрсетіледі және олардың типі
(integer, real, boolean) көрсетіледі.
Әрі қарай Begin және End сөздерінің арасында операторлар
орналасады.
Математикалық түрде Паскаль тілінде
жазылу жазылуы

Sqrt(x)
x
2 Sqr(x)
x
Abs(x)
x
x Exp(x)
e
sinx Sin(x)
ctgx Sin(x)/
cos(x)
lnx Ln(x)
Арифметикалық өрнектерді жазу мысалдары:
1) T
Y A B 1
2.3 X
T2

Y:=A+B*T1/T2 - 2.3*SQRT(X)

2) a1 x1 b2 x2 5a3 x3
25d 14 f
(A1*X1+B2*X2+5*A3*X3)/(25*D-14*F)

3)
Y log a x 5 a x
Y:=ln(x)/ln(a)+exp(1/5*ln(a+x))

Ұқсас жұмыстар

ЕСЕПТЕУДІҢ АЛГОРИТМДІК ШЕШІМІ АЛГОРИТМДІК КҮРДЕЛІКТІ ТАЛДАУ

Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар туралы ақпарат

Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар

Алгоритм және оның қасиеттері

Алгоритм түсінігі

Сызықтық алгоритм Тармақталу алгоритмі Циклдік алгоритм

Айнымалысы бар цикл

Оралымды алгоритмдер

Алгоритмдер туралы түсінік

Қайталау операторы. Циклдік операторлар

Пәндер