Азамат соғысының Қазақ өлкесіндегі алғышарттары, шетелдік интервенциясы және салдары (1918-1920 жылдар)

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік медициналық Университеті

Факультеті: Қоғамдық денсаулық сақтау

Кафедрасы:

Тақырыбы:

Орындаған: Уайдаева Б. Ә

Тексерген: Қалманова Г. Т.

Ақтөбе 2011 жыл

Жоспары:

І. Кіріспе: Азамат соғысының

алғышарттары

ІІ. Негізгі бөлім: 1) Шетелдік интервенция

2) Қазақ өлкесіндегі

майдандардың жойылуы

3) Азамат соғысының салдарлары

ІІІ. Қорытынды

IV. Қолданылған әдебиеттер

Азамат соғысының алғышарттары:

Кеңестердің өкіметті басып алуы құлатылған таптардың күшті қарсылығын туғызды.

Большевиктердің экономикалық саясаты және оны іске асыру әдістері экономикалық дағдарысты жоя алмады.

Азамат соғысының алғышарттары:

Кеңестердің өкіметті басып алуы құлатылған таптардың күшті қарсылығын туғызды.

Большевиктердің экономикалық саясаты және оны іске асыру әдістері экономикалық дағдарысты жоя алмады.

Антанта және АҚШ I-дүниежүзілік соғысты соза түсіп Ресейді әлсіретуді ойластырды.

Халықаралық империализм Ресей үлгісі өз елдеріне таралады деп қауіптенді.

Кеңес үкіметі монополистердің патша үкіметіне және Уақытша үкіметке берген қарыздарын қайтарудан бас тартты.

Интервенттердің негізгі мақсаты:

Большевизмді қоршауға алып, жою.

1918 жыл, наурыз-ағылшын, француз, американ әскерлері Мурманскіге, Архангельскіге енгізілді.

1918 жыл, сәуір-Қиыр Шығыста жапон интервенциясы басталды.

1918 жыл, күз-интервенттер бүкіл Қиыр Шығысты жаулады.

1918 жыл-герман импералистері Украинаны оккупациялады, Дондағы Ростовты, Таганрогты жаулап, Қырым мен Грузияға енді.

Түркия Арменияны, Әзірбайжанның көп бөлігін басып алды.

Ағылшын импералистері орта Азияны жаулауға әрекеттенді

Большевизмді қоршауға алып, жою.

1918 жыл, наурыз-ағылшын, француз, американ әскерлері Мурманскіге, Архангельскіге енгізілді.

1918 жыл, сәуір-Қиыр Шығыста жапон интервенциясы басталды.

1918 жыл, күз-интервенттер бүкіл Қиыр Шығысты жаулады.

Түркия Арменияны, Әзірбайжанның көп бөлігін басып алды.

Ағылшын импералистері орта Азияны жаулауға әрекеттенді

Интервенттер Ресейге басып кіргеннен бастап ішкі контрреволюция күштерімен одақтасты:

Ақ гвардияшыларды қару-жарақпен, қаржымен жабдықтады.

Біріккен соғыс операцияларын жоспарлады.

Ішкі контрреволюция күштері-

Капиталистер

Помещиктер

Ескі армияның офицерлері

Кулактар

Казактар

Дінбасылар

Кеңестер басшылығымен “мұсылман әскери” бөлімдері құрылып, олар ұзақ тұрақтамады. Оның себептері:

Державалық шовинистер қаруланған мұсылман Ресейдің жауы деп санады.

Қазақтар армия үшін сенімсіз элемент, олар әскери қызмет құрметін көрсетуге жеткен жоқ деп есептеді.

Азамат соғысы жылдарындағы алғашқы қазақ әскери басшылары:

Дала өлкесінің төтенше комиссары - Ә. Жангелдин.

Торғай уезінің әскери комиссары - А. Иманов

Қазақ атты әскер бригадасы саяси бөлімінің меңгерушісі - Б. Қаратаев.

Әскери бөлімшелердің командирлері мен комиссарлары -

Т. Әлиев, С. Арғыншиев, Б. Алманов, Ж. Жәнікешов, М. Масанчи, А. Розыбақиев, О. Исаев, А. Оразбаева.

1918 жылғы мамыр - Антанта импералиастері чехословак корпусын ( 30 мыңдай соғыс тұтқындары мен эмигранттар) бүлік шығаруға айдап салды.

Бүлікшілер:

27 мамыр - Челябіні,

31 мамыр - Петропавлды,

Маусым - Көкшетау, Ақмола, Омбы, Павлодар, Семей, Қостанайды басып алды.

1918 жылғы 29 наурыз- ақ гвардияшылар Орал

қаласын жаулады. Сәуірде оларға қарсы “ерекше армия” құрылды.

Черкасск қорғанысының тарихи маңызы:

Колчакшылардың Жетісуға шабуылы тоқтатылды.

Сібір контрреволюциясымен бірігуіне жол берілмеді.

Колчак тобына қарсы өрістеген партизан соғысы болып өткен аймақтар:

1919 жылғы 12-13 наурыз - Львов, Денисов деревнялары.

1919 жылғы 27 наурыз - Долбушин, Боровской, Камен, Белояр деревнясы.

1919 жылғы 5 сәуір - 25 мыңдық партизан отрядтары Қостанайды колчакшылардан азат етті. Бірақ жақсы қаруланған Колчак топтары Қостанайды қайта жаулап алып, 18 мың адамды қатыгездікпен өлтірді.

Қазақ өлкесіндегі майдандардың жойылуы:

1919 жылғы маусым - Оңтүстік топ (қолбасшысы М. В. Фрунзе) әскерлері Уфаны азат етті.

1919 жылғы шілде - 25-Чапаев дивизиясы мен қазақ атты әскер бригадасы Оралды жау қоршауынан босатты.

1919 жылғы жаз - Қызыл Армия Челябіні азат етті.

1919 жылғы қыркүйек- 1-армия Ақтөбе майданымен Мұғалжар станциясында (Орынбор-Ташкент темір жолы) түйісті. Нәтижесінде Түркістан Орталық Ресеймен қайта қосылып, Ақтөбе майданы жойылды.

1919 жылғы қараша - Қызыл Армия Ілбішін мен Жымпитыны азат етті.

1919 жылдың соңы- Орал облысы ақ гвардияшылардан толық азат етілді.

1920 жыл қаңтар - Орал майданы жойылды.

Ұқсас жұмыстар

1918-1920 жылдардағы Қазақстан: азамат соғысы, шетелдік интервенция және партизандық күрес

Қазақстандағы Азамат соғысы (1917-1920): Алашорда, антикеңестік күштер және әскери коммунизм

Қазақстандағы Азамат соғысы (1917-1918): Орынбор мен Орал ошақтары, Алашорда және Чехословак корпусының рөлі

1917 жылғы Ақпан төңкерісі және қазақ өлкесіндегі Уақытша үкіметтің саясаты мен салдары

Қазақстандағы саяси қуғын-сүргін: 1917-1991 жылдар аралығындағы кезеңдер, себептері және салдары

Қасым Қайсенұлы (1918-2006): Ұлы Отан соғысының партизаны, жазушы және қоғамдық қайраткер

Қазан төңкерісі мен Қазақстандағы Кеңес өкіметінің орнауы: азамат соғысы, Алаш қозғалысы және Қазақ АКСР-нің қалыптасуы

Қазақ хандығының қалыптасу алғышарттары мен құрылуы