Кокаинның медицинада қолданылуы

Презентация қосу

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті

Факультет: Жалпы медицина
Кафедра:

Тақырыбы:
Тақырыбы: Алкалоидтар
Алкалоидтар

Орындаған: Бимурзаев Райымбек
106 “А”

Ақтөбе
2011
Алкалоидтардың ашылу тарихы
ХVIII ғасырдың екінші жартысы мен XIX басында өсімдіктердің химиялық
құрамын зерттеу барысында күрдклі гидроциклді туынды анықталынды және оған
“АЛКАЛОИДТАР” деген ат берілді. “Алкалоид” терминін 1818 жылы Мейснер ғылым

Алкалоидтардың ашылуына үлкен үлес қoсқан–оқушысы А.М.Бутлеров,ол белгілі
орыс ғалымы А. Н. Вышеградскийдің оқушысы.В 1889 ж.фармация магистері Е. А.
Шацкий алкалоидтар туралы алғашқы монографиясын жазды. 1930 - 1950 ж. Ішінде
әлемде 400 алкалоид түрі ашылды.
OH OH
CH₂-CH-COOH CH-CH-CH₃ CH-CH₂-NHCH₃
NH₂ NHCH₃

Фенилаланин Эфедрин Адреналин
АТАУЫ ӘСЕРІ
Аймалин Антиаритмикалық
Атропин,скополамин,гиосциамн Антихолинергиялық препараттар
Винбластин,винкристин Ісікке қарсы
Винкамин Антигипертензивті
Кодеин Жөтелге қарсы препарат
Кокаин Анеститик
Колхицин Подаграға қарсы препарат
Морфин Наркотикалық анальгетик
Хинидин Антиаритмикалық
Резерпин Антигипертензивті
Тубокурарин Миорелаксант
Физостигмин Ацетилхолинэстераза ингибиторы
Хинин Антипиретиялық
Эметин Антипротозойнды
Эогаолкалоидтар Симпатомиметиялық,
антигипертензивті
Қазіргікезде
Қазіргі кезде5000-нан
5000-нан
астамалкалоидтар
астам алкалоидтар
белгілі.Олардың
белгілі. Олардың
құрылымыныңнегізінде
құрылымының негізінде
қандайда
қандай дабір
біргетероцикл
гетероцикл
болады.
болады.
Алкалоидтарды
Алкалоидтарды
химиялық
химиялық
жіктеуосы
жіктеу осыжағдайға
жағдайға
негізделген.
негізделген.
Орнитин
Орнитин
Триптофан
Триптофан

Лизин
Лизин
Алкалоидтар
Тирозин
Тирозин

Аспарагин
Аспарагин
қышқылы
қышқылы
Фенилаланин
Фенилаланин
Физиологиялық ең қарапайым туындысы ретінде Эфедринді
Физиологиялық ең қарапайым туындысы ретінде Эфедринді
қарастыруға болады.
қарастыруға болады.

ОН
СН СН СН3
NHCH3
Эфедрин
Эфедрин-- кеңірдекті
кеңірдекті(бронх)
(бронх)кеңітетін
кеңітетін
зат.
зат. Оған құрылысы ұқсас адреналинжақын
Оған құрылысы ұқсас адреналин жақын
тұр.
тұр.Ол
Олмаңызды
маңыздыбиологиялық
биологиялықпроцестерді
процестерді
Эфедрин
Эфедрин реттейтін
реттейтінгормон
гормонролін
ролінатқарады
атқарады
/көмірсулардың
/көмірсулардыңалмасуы,
алмасуы,жүрек
жүрек қызметі
қызметі/ /
Пиридин тобына жататын алкалоид - никотин.
Пиридин тобына жататын алкалоид - никотин.

Никотин көп
N
мөлшерде темекі
N
жапырағында кездеседі.
CH3 Өте улы зат, адам үшін
қауіпті дозасы
– 20-40 мг.

никотин
Никотин
Хин ағашының
қабығында
CH кездесетін
CH=CH 2
CH 2 алкалоид – хинин.
HCO
OH CH 2 Ол безгекке қарсы
қолданылады. Өте
улы қатты зат
Хинуклидин
Хинолин түрінде болады.
Хинин
Антропин – доланада кездседі. Қатты зат. Ол тропин спирті мен
троп қышқылының күрделі эфирі. Медицинада аз мөлшерде адам
көзінің қарашығын ұлғайту үшін қолданылады.
Кокаин
• Кокаин күшті жергілікті
COOCH жансыздандыратын зат,
CH CH CH сондықтан оны көз, тамақ
2 OCOC6H5
NCH 3
ауруларын, ауыз, мұрын
CH
қуыстарының кілегей
CH CH 2 қабаттарын емдегенде
жергілікті анестезия үшін
қолданылады. Бейберекет
Кокаин қолданғанда кокаизм деп
аталатын өте ауыр
наркоманияға соқтырады.
Кокаинның медицинада қолданылуы
• Кокаинның медицинада ең алғашқы рет қолданылуын 1859 жыл деп
айтуға болады. Оны Нимман кокі жапырағынан алған болатын.
• Кокаин анестезиядағы үлкен жаңалық болды. Құрамында кокаин бар
жүздеген дәрі-дәрмектер сатыла бастады. Олар травматологияда,
гинекологияда қолданылды.
• 1911 жылы новокаин синтезделген кезде, кокаин медицинада
толығымен қолданыстан шығарылды. XX ғ. 20 жылдарға дейін кокаин
тұмауға қарсы дәрі ретінде де қолданылып келді. 1912 жылдан
бастап құрамында кокаині бар препараттарды қолдануға шек қойды.
Қазіргі кезде кокаин медицинада қолданылмайды.
• Қазіргі уақытта кокаин наркотик ретінде кеңінен қолданылған. Оның
ағзаға әсері көңіл-күйді көтеріп, жұмысқа деген қабілеті
жоғарылайды. Кокаинның иісі мен дәмі болмайды.
Кокаинның адамға әсерін 2-ге бөлуге болады.
• Орталық әсерлері:
1. Эйфория
2.Энергияның төмендеуі
3.Ақыл-ойының жоғарылауы
4.Ұйқысыздық
5. Тамаққа тәбеттін төмендеуі

Перифериялық әсерлері:
1.Тахипардия
2.Тершең болу
3.Дененің температурасының жоғарлауы
4.Ентігу
5.Көз қарашығының үлкеюі
Морфин
• Морфин апиының құрамында 8-12 % шамасында
кездеседі. Оның құрамында негізінен йзохинолин
ядросымен конденсацияланған фенантрен ядросы кіреді.
Морфин молекуласында екі OH= тобы бар, оның біреуі
фенолдардың, ал екіншісі спирттердің қасиеттерін
көрсетеді.
• Морфин аз мөлшерде қолданғанда ұйықтататын және
ауруды жансыздандыратын қасиет көрсетеді. Жиі
қолданғанда организм қатты уланып, адам жаны оған
үйреніп кетеді.
• Қорыта келгенде,алкалоид— құрамында
азоты бар, күрделі органикалық зат, көбінің
фармакологиялық әсері бар. Алкалоидтар
тұңғыш рет 1806 жылы ашылған, қазір 550-
ден астам түрі бар. Алкалоидтар көбінесе
өсімдіктерден, кейде жануарлардан
(адреналин) шығады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
I. “Биологическая химия” А.Я. Николаев;
II. Интернет материал;
III. “Биологическая химия” Т.Т.Березов;Б.Ф.
Коровкин.
IV. “Медициналық биохимия” С.Тапбергеов;
V. “Ішкі аурулар” Б.Калмурзина.

Ұқсас жұмыстар

Қатты зат

Мырыш - ІІБ топ элементі

Полимерлену реакциясы, маңызы және медицинада қолданылуы

Тіршілікке қажетті элементтер

d - элементтердің сонымен қатар Cr, Mo, W қосылыстарының медицина мен фармация қолданысындағы химиялық негіздер туралы түсінік

Зиянды әрекеттер

Медицинада олардың қосылыстарының қолданылуы

Физикалық қасиеттер

ҚҰРАМЫНДА ЭФИР МАЙЛАРЫ БАР ӨСІМДІКТЕР

НАУҚАСТЫҢ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАНЫҢ МӘЛІМЕТТЕРІН САҚТАУ

Пәндер