Қатты зат

Презентация қосу

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
А) Алкалоидтар туралы түсінік. Жіктелуі
Ә) Биологиялық маңызды гетероциклді қосылыстардың:
никотин, хинин, морфин құрылысы және қасиеттері
Б) Осы қосылыстардың адам организміне әсері.
ІІІ. Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Алкалоидтар көптеген
өсімдіктердің құрамында
кездеседі және
аминқышқылдарынан
синтезделеді. Биологиялық
қасиеттері көп мөлшерде улы,
ал аз мөлшерде емдік зат
ретінде байқалады.
Алкалоидтар
Алкалоидтар

Негізгісипатты,
Негізгі сипатты,құрамы
құрамыкүрделі
күрделі
азоттыорганикалық
азотты органикалыққосылыстардың
қосылыстардың
ерекшетобы.
ерекше тобы.

Олар өсімдік организмдерінің құрамында
болады және көбінесе күшті физиологиялық және
фармакологиялық әрекеті болады.
«Алкалоид» терминін
1819 жылы фармацевт В.Мейснер
ұсынды.
Алғаш анықтама берген
1910 жылы Э.Винтерштейн мен
Г.Трир.
Жақсы кристалданатын, түссіз заттар; олардың
азғантай тобы ғана – сұйықтықтар (кониин, никотин).
Сұйық алкалоидтарда әдетте оттегі болмайды. Түсі
боялған алкалоидтар сирек.

Алкалоидтар

көпшілігі галогеналкилдермен, әсіресе йодты метилмен
әрекеттесіп, кристалдық қосып алу өнімдерін құрады.
Белладонна (лат.
Atropa belladonna) -
аса улы өсімдік.
Оның қошқыл күлгін
түсті шиеге ұқсас
гүлдері мен жемісі
бар. Балалар 2-3 тал
жемісінен де уланып
қалады. Белладонна
құрамында бірқатар
алкалоидтар, соның
ішінде атропин бар.
Орнитин
Орнитин
Триптофан
Триптофан

Лизин
Лизин
Алкалоидтар
Тирозин
Тирозин

Аспарагин
Аспарагин
қышқылы
қышқылы
Фенилаланин
Фенилаланин
Хин ағашының
қабығында
CH кездесетін
CH=CH 2
CH 2 алкалоид – хинин.
HCO
OH CH 2 Ол безгекке қарсы
қолданылады. Өте
улы қатты зат
Хинуклидин
Хинолин түрінде болады.
Хинин
Физиологиялық ең қарапайым туындысы ретінде Эфедринді
Физиологиялық ең қарапайым туындысы ретінде Эфедринді
қарастыруға болады.
қарастыруға болады.

ОН
СН СН СН3
NHCH3
Эфедрин
Эфедрин-- кеңірдекті
кеңірдекті(бронх)
(бронх)кеңітетін
кеңітетін
зат.
зат. Оған құрылысы ұқсас адреналинжақын
Оған құрылысы ұқсас адреналин жақын
тұр.
тұр.Ол
Олмаңызды
маңыздыбиологиялық
биологиялықпроцестерді
процестерді
Эфедрин
Эфедрин реттейтін
реттейтінгормон
гормонролін
ролінатқарады
атқарады
/көмірсулардың
/көмірсулардыңалмасуы,
алмасуы,жүрек
жүрек қызметі
қызметі/ /
Пиридин тобына жататын алкалоид - никотин.
Пиридин тобына жататын алкалоид - никотин.

Никотин көп
N
мөлшерде темекі
N
жапырағында кездеседі.
CH3 Өте улы зат, адам үшін
қауіпті дозасы
– 20-40 мг.

никотин
Антропин – доланада кездседі. Қатты зат. Ол тропин спирті мен
троп қышқылының күрделі эфирі. Медицинада аз мөлшерде адам
көзінің қарашығын ұлғайту үшін қолданылады.
Кокаин
• Кокаин күшті жергілікті
COOCH
жансыздандыратын зат,
3 сондықтан оны көз, тамақ
CH CH CH
2 OCOC6H5 ауруларын, ауыз, мұрын
NCH 3 қуыстарының кілегей
CH
2 қабаттарын емдегенде
CH CH 2
жергілікті анестезия үшін
қолданылады. Бейберекет
қолданғанда кокаизм деп
Кокаин аталатын өте ауыр
наркоманияға соқтырады.
Кокаинның медицинада
қолданылуы
• Кокаинның медицинада ең алғашқы рет қолданылуын 1859 жыл деп
айтуға болады. Оны Нимман кокі жапырағынан алған болатын.
• Кокаин анестезиядағы үлкен жаңалық болды. Құрамында кокаин бар
жүздеген дәрі-дәрмектер сатыла бастады. Олар травматологияда,
гинекологияда қолданылды.
• 1911 жылы новокаин синтезделген кезде, кокаин медицинада
толығымен қолданыстан шығарылды. XX ғ. 20 жылдарға дейін кокаин
тұмауға қарсы дәрі ретінде де қолданылып келді. 1912 жылдан бастап
құрамында кокаині бар препараттарды қолдануға шек қойды. Қазіргі
кезде кокаин медицинада қолданылмайды.
• Қазіргі уақытта кокаин наркотик ретінде кеңінен қолданылған. Оның
ағзаға әсері көңіл-күйді көтеріп, жұмысқа деген қабілеті жоғарылайды.
Кокаинның иісі мен дәмі болмайды.
Кокаинның адамға әсерін 2-ге бөлуге
болады.
Орталық әсерлері:
1. Эйфория
2.Энергияның төмендеуі
3.Ақыл-ойының жоғарылауы
4.Ұйқысыздық
5. Тамаққа тәбеттін төмендеуі
Перифериялық әсерлері:
1.Тахипардия
2.Тершең болу
3.Дененің температурасының жоғарлауы
4.Ентігу
5.Көз қарашығының үлкеюі
• Қорыта келгенде,алкалоид— құрамында азоты бар, күрделі
органикалық зат, көбінің фармакологиялық әсері бар.
Алкалоидтар тұңғыш рет 1806 жылы ашылған, қазір 550-ден
астам түрі бар. Алкалоидтар көбінесе өсімдіктерден, кейде
жануарлардан (адреналин) шығады.
1. С.Н.Ділмағамбетов,Ж.Ж. Гұмарова,
С.Қ. Борамьаева «Биоорганикалық химия»
Ақтөбе 2008 ж.
2. Қазақ Ұлттыө энцоклопедиясы І том
3. Химия пәні бойынша анықтама “Алматы”
2008 ж
4. Ғаламтор жүйесі yandex.ru

Ұқсас жұмыстар

ТАМАҚ ӨНІМДЕРІН ӨНДІРУДЕ ШИКІЗАТТЫ ӨҢДЕУДІҢ САЛМАҚ АЛМАСУ ҮДЕРІСТЕРІ

Масса алмасу үрдістері

Сублимация әдісі

Қатты дене қасиеті

Еріген зат еріткіш ерітінді

Атомдық кристалдық тор

Заттың күйлері және оны молекула - кинетикалық тұрғыдан түсіндіру

Алкалоидтар туралы түсінік

Алкалоидтардың бастауы ретінде

Көздің жарақаттануы

Пәндер