АЛКАЛОИДТАРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ МАҢЫЗЫ

Презентация қосу

Марат Оспанов атындағы БҚММУ
Факультеті: жалпы медицина
Кафедрасы: химиялық пәндер

Студенттің өзіндік жұмысы
Тақырыбы:

Алкалоидтар
Орындаған: Мақсутқызы Ұ 104Б
Алданқызы Б 104A

Тексерген: Мұхидуллақызы Н

Ақтөбе 2011
Марат Оспанов атындағы БҚММУ
Жоспар:
Факультеті: жалпы медицина
Кафедрасы:

І. КІРІСПЕ
Студенттің өзіндік жұмысы
ІІ.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. АЛКАЛОИДТАРДАРҒА ЖАЛПЫЛАМА
Тақырыбы:

ТҮСІНІК
Алкалоидтар
2. АЛКАЛОИДТАРДЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ
МАҢЫЗЫ
3. АЛКАЛОИДТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
4. ОЛАРДЫЫҢ МЕДИЦИНАЛЫҚ МАҢЫЗЫ
Орындаған: Мақсутқызы Ұ 104 Б
ІІІ.ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ
Алданқызы Б 104 A
Тексерген:
Ақтөбе 2011
Алкалоидтар — (араб.: alkali‎ – сілті және гр. eіdos –
түр) — құрамында азот атомы бар табиғи текті
органикалық негіздер; құрамында азоты бар сілті
қасиетті органикалық зат; улы және емдік қасиеттері
бар. (хинин кофеин никотин эфедрин анабазин т.б.).
Қазіргі уақытта өсімдіктерден мыңдаған алкалоидтар
бөліп шығарылған. Алкалоидтардың көбі
жабықтұқымдылардың арасында кеңінен таралған.
Әсіресе олармен көкнәр, алқалар, сарғалдақтар,
бұршақтар, алабота, күрделігүлділер тұқымдастары
бай
Алкалоид молекуласында С, Н, N атомдарынан басқа S, Cl
және Br атомдары болуы мүмкін. Алкалоидтар алынатын
зат атауының түбіріне “ин” жалғауы жалғанып аталады.
Мыс., атропин (Atropa belladonna өсімдігінен алынған),
стрихнин (Strychnos nux Vomіca өсімдігінен алынған).
Көбінесе Алкалоидтар жіктелімі молекуланың көміртек-
азотты құрылымына негізделеді. Алкалоидтардың
өсімдіктердегі мөлшері өте аз (0,001-2%), бірақ кейбір
өсімдіктердегі олардың мөлшері 10-18%-ке дейін жетеді.
Алкалоидтар негізінен өсімдіктердің белгілі бір бөліктерінде
(жапырағы, дәні, сабағы, тамырында) жинақталады. Олар
өсімдіктердегі биохимиялық процестерде де маңызды рөл
атқарады. Алкалоидтардың химиялық құрамы мен
құрылымы өсімдіктердің табиғатына, өсетін жеріне
байланысты. Олардың ең көп түрі — гетероциклді
қосылыстар. Кейбір Алкалоидтар (стрихнин, тубокарин)
өте улы болып келеді. Алкалоидтар туындыларының
физиологиялық әсері күшті. Соған байланысты медицинада
әр түрлі ауруларға қарсы дәрі ретінде кеңінен қолданылады
(мыс., морфин, эфедрин, атропин, папаверин т.б.).[2]
Алкалоидтар – негіздік қасиеттері
бар азотты органикалық
қосылыстар болып табылады.
Олар көптеген өсімдіктер
құрамында кездеседі және
аминқышқылдарынан
синтезделеді.
Биологиялық
қасиеттері көп
мөлшерде
улы,ал аз
мөлшерде емдік
зат ретінде
пайдаланылады.
Белладонна (лат.
Atropa belladonna) -
аса улы өсімдік.
Оның қошқыл күлгін
түсті шиеге ұқсас
гүлдері мен жемісі
бар. Балалар 2-3 тал
жемісінен де уланып
қалады. Белладонна
құрамында бірқатар
алкалоидтар, соның
ішінде атропин бар.
Күшала (Eminium) -
шаянот тұқымдасына
жататын көп жылдық
шөптесін өсімдік.
Қазақстанда Мойынқұм
мен Қызылқұм шөлінде,
Қаратауда және
Тянь-Шаньнің ба-тысында
өседі. Жамылғы-сының ішкі
беті мақпалдай жұмсақ,
қара күлгін түсті.
Тұқымынан көбейеді. Сәуір
— мамыр айларында гүлдеп,
жемістенеді. Жемісі —
ақжидек. Түйнегінде
алкалоидтар
болатындықтан улы.
. Алкалоидтардың бастауы ретінде
орнитин,лизин,аспаргин
қышқылы,фенилаланин,тирозин,триптофон
болып саналады.Өсімдіктерде алкалоидтар
органикалық немесе тұздар ретінде шамамен
1-2% мөлшерде кездеседі.Қазіргі кезде
белгілі алкалоидтардың барлығының бірдей
құрылысы анықталмаған.
Алкалоидтардың ашылуына үлкен үлес қасқан А. Н.
Вышеградский – белгілі орыс ғалымының оқушысы
А.М.Бутлеровтың. В 1889 ж.фармация мастері Е. А. Шацкий
алкалоидтар туралы алғашқы монографилді жасады. 1930 және
1950 ж.ж. Әлемде 400 алкалоид түрі ашылды.
Физиологиялық ең қарапайым туынды
ретінде эфедринді қарастыруға болад
Эфедрин кеңірдекті кеңітетін зат.Оға
құрылысы ұқсас адреналин жақын тұр.
маңызды биологиялық процестерді ретте
гормон ролін атқарады.
Пуриннің туындылары - кофеин шай
жапырақтары мен кола дәндерінен
алынады,
Индола туындылары - резерпин
раувольфия тамырынан , стрихни
чилибуха дәндерінен алынады.
инолин туындылары - хинин
инон қабығынан, эхинопсин
сәбіз тұқымдарынан
алынады.
Пайдаланған әдебиеттер:

1. С.Н.Ділмағамбетов,Ж.Ж. Гұмарова,
С.Қ. Борамьаева «Биоорганикалық химия»
Ақтөбе 2008 ж.
2. Қазақ Ұлттыө энцоклопедиясы І том
3. Химия пәні бойынша анықтама “Алматы”
2008 ж
4. Ғаламтор жүйесі yandex.ru

Ұқсас жұмыстар

АЛКАЛОИДТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ

МОРФИННІҢ ОРГАНИЗМГЕ ӘСЕРІ

Жалпы медицина

Алкалоидтарға жалпы сипаттама

ДӨШ-нан алкалоидтарды бөліп алу әдістері. Алкалоидтардың физика-химиялық қасиеттері және оларды ДӨШ-да анықтау әдістері

Алкалоидтар туралы түсінік, алкалоидтардың жіктелуі

Гетероциклді қосылыстар

Алкалоидтар туралы түсінік

Алкалоидтардың бастауы ретінде

Токсикологиялық химияның даму тарихы

Пәндер