Қан құрамы

Презентация қосу

Тақырыбы: Қан жүйесі туралы түсінік.
Қанның негізгі қызметтері мен
физиологиялық қасиеттері .

Жоспар:
1. Қан организмнің ішкі ортасы ретінде.
Гомеостаз.
2. Қан құрамы, плазма құрамы.
3. Қанның физикалық-химиялық қасиеттері.
4. Эритроциттер.
5. Гемоглобин, ҚТК.
6. Гемолиз.
7. ЭТЖ.
Қан, лимфа, ұлпааралық сұйықтық
организмнің ішкі ортасын құрайды. Ішкі
ортаның құрамы және қасиеттері тұрақты
болады. Ішкі ортаның тұрақтылығын
гомеостаз (У. Кэннон), ал оны қамтамасыз
ететін механизмдерді гомеокинез дейді.

Гомеостазға: изоиония, изоосмия,
изогидрия (рН), изоволемия, изотермия
т.б. жатады.
Қан құрамы
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды

Плазма 52-58% Формалық элементтер 42-48%

Эритроциттер
Лейкоциттер Тромбоциттер
Ерлер (4,5-5,1)*1012/л
(4-9)*109/л (180-320)*109/л
Әйелдер (3,7-4,7)*1012/л

Гематокриттік көрсеткіш – плазма мен формалық элементтердің
көлемдік ара қатынасы.
Ерлерде – 0,40 – 0,48 л/л
Әйелдерде – 0,36 – 0,42 л/л
Ерлер (4,5-5,1)*1012/л (180-320)*109/л
Әйелдер (3,7-4,7)*1012/л

(4-9)*109/л
Плазма құрамы
Су 90-92% Құрғақ қалдық 8-10%

Органикалық заттар 7-9% Бейорганикалық заттар ~1%

Азотты заттар Азотсыз заттар Na+ - натрий - 130-150 ммоль/л
K+ - калий - 3,0-8,0 ммоль/л
Белктар – 60-80 г/л Билирубин – 8-20
Ca+ - кальций – 2,5-2,75 ммоль/л
Альбумин – 35-45 г/л ммоль/л
Cl - - хлор – 95-110 ммоль/л
Глобулин – 20-35 г/л Липидтер – 4,0-8,0
ммоль/л Mg – магний – до 1 ммоль/л
Фибриноген – 3-5 г/л
Холестерин (жалпы) –
Қалдық азот - 14,3-28,6
3,0-7,0 ммоль/л
ммоль/л
Глюкоза – 3,3-5,6
Мочевина – 3,0-8,0 ммоль/л
ммоль/л
Қанның физикалық-химиялық қаасиеттері
1. Түсі.
2. Дәмі.
3. Иісі.
4. Қанның меншікті салмағы – 1,050-1,060
плазма меншікті салмағы – 1,024-1,032
формалық элементтердің меншікті салмағы – 1,089-1,098
5. Тұтқырлығы – 4-5
6. Осмостық қысымы – 290-310 мосм/л
7. Онкотикалық қысымы – 3,0-4,0 мосм/л
8. рН (ҚНО) веналық – 7,36
артериалық – 7,44

Қанның буферлік жүйелері
HHb
1. Гемоглобин жүйесі - 75%
KHbO 2
H 2CO3 H 2CO3
2. Карбонаттық - плазмада, эритроциттерде
NaHCO3 KHCO3
3. Фосфаттық - Na 2 HPO 4
NaH 2 PO 4
4. Белоктық.

Ацидоз – қан реакциясының қышқыл жаққа ауытқуы
Алкалоз – қан реакциясының сілті жаққа ауытқуы
Эритроциттер ядросыз жасушалар, пішіні екі жағы ойыс диск
тәріздес
Эритроциттердің диаметрі 7,4-7,6 мкм
Эритроциттердің орташа көлемі MCV – 78-108 фента/литр
Эритроциттердің өмір сүру ұзақтығы – 100-120 күн

Эритроциттердің химиялық құрамы

Су 60% Құрғақ қалдық 40%

Гемоглобин 36% Басқа заттар 4%

Эрироциттегі гемоглобиннің орташа мөлшері MCH – 26-
34 пг
Эритроциттердің қалыпты мөлшері: ерлерде – (4,5-5,1)*1012,
әйелдерде – (3,7-4,7)*1012.
Эритроцитоз – эритроциттер санының артуы, эритроцитопения –
эритроциттер санының азаюы

Эритроцитоз Эритроцитопения

Физиологиялық Патологиялық Физиологиялық Патологиялық

Абсолюттік Абсолюттік Абсолюттік Абсолюттік
Салыстырмалы Салыстырмалы
Салыстырмалы Салыстырмалы
Эритроциттердің қызметі
1. Тыныс алу, оттегіні өкпеден ұлпаларға және
көмірқышқыл газын ұлпалардан өкпеге тасымалдайды.
2. Қышқылдық-негіздік тепе-теңдікті қамтамасыз етуге
қатысады (Hb буфері).
3. Ұлпалардан өкпеге суды тасымалдайды.
4. Біріншілік осмостық ауытқуларды қалпына келтіруге
қатысады, олар микроосмометрлер тәрізді әсер
көрсетеді (Х.Қ. Сәтпаева).
5. Кейбір улы заттарды адсорбциялайды.
6. Қанның ұюына қатысады.
7. Қан тобын анықтайды.
Гемоглобин – күрделі белок, хромопротеид,
96% глобин және 4% гем. Гемоглобиннің бір
молекуласы О2 4 молекуласын
байланыстырады, гем құрамына 2 валентті
темір кіреді.
Гемоглобиннің түрлері:

1. HbP – примитивті, эмбрионның жатырда
дамуының 9 аптасына дейін.
2. HbF – феталдық гемоглобин, ұрықта және
жаңа туған нәрестелерде.
3. HbA - ересек адамда.
Гемоглобиннің газдармен қосылысы

Физиологиялық: Патологиялық:
1.HbO2 - оксигемоглобин 1.HbCO - карбоксигемоглобин

2.HbCO2- карбогемоглобин 2.HbOH – метгемоглобин

3.HHb – тотықсызданған 3.HbS - сульфгемоглобин
гемоглобин

Hb қалыпты мөлшері:
ерлер – 130-160 г/л
әйелдер – 120-140 г/л
ең жоғары мөлшері 166,7 г/л
Қанның түсті көрсеткіші (ҚТК) –
эритроциттердің гемоглобинмен қанығу
дәрежесі.

Hbг/л * 3
ҚТК = эритроцитсаны бастап3цифры

Қалыпты ҚТК = 0,86 – 1,05 - нормохромия
ҚТК 0,86-дан төмен – гипохромия
ҚТК 1,05-тен жоғары – гиперхромия
ҚТК өзгермей эритроциттер мен гемоглобин мөлшерінің
азаюы – нормохромды анемия
Гемолиз – бұл эритроциттер қабығының бұзылып Hb-
нің плазмаға шығуы. Қан мөлдір, «лак тәрізді» болады.

Гемолиздің түрлері:
1. Биологиялық.
2. Химиялық.
3. Механикалық.
4. Температуралық.
5. Электрлік.
6. Физиологиялық.
7. Осмостық.

Эритроциттердің осмостық резистенттілігі:
минималдық – 0,42-0,48% NaCl
максималдық – 0,32-0,34 % NaCl
Эритроциттердің тұну жылдамдығы (ЭТЖ).
ерлерде – 1-10 мм/сағ.
әйелдерде – 2-15 мм/ сағ.

Қабыну үрдістері кезінде ЭТЖ артады,
жүктілік кезінде 45-50 мм/сағ. дейін
жетеді.

Ұқсас жұмыстар

Қанның құрамы мен қасиеттері

Қан жасушалары мен қан құрамы

Қаннын құрамы мен қызметі

Қан жүйесі

Қан құрамы, қан жасушалары. Эритроциттер

ҚАН ПЛАСТИНКАЛАРЫ

ҚАН ӨКПЕДЕ

Қан түсі

Жас ерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы

Қанның құрамы

Пәндер