Ежелгі Рим өнері

Презентация қосу

Презентация

Тақырып: Ежелгі Рим өнері
Ежелгі Рим өнері - Б. э. бұрынғы VIII ғасырдан б. э. V ғасырына дейінгі он екі ғасырдан астам кезеңді
қамтитын тарихы бар Ежелгі Рим адамзатқа орасан бай мәдени, көркем мұра қалдырды.

Ежелгі Римнің қирандылары.

Біздің дәуірімізге дейінгі 1-мыңжылдықта, көрші халықтар есебінен өз меншігін кеңейте бастаған Рим
қаласының айналасында мемлекет пайда болды. Бұл әлемдік держава мың жылға жуық уақытқа созылып, құлдық
пен жаулап алған елдердің күшін пайдалану арқылы өмір сүрді. Жерорта теңізіне іргелес жатқан барлық жерлер
Еуропада да, Азия мен Африкада да Римге тиесілі болды. Сондықтан өнер, әсіресе сәулет өнері бүкіл әлемге
мемлекеттік биліктің құдіретін көрсетуге арналды. Рим жетіліп, өскен шексіз соғыстар, жаулап алуға деген
құштарлық барлық күштердің күш салуын талап етті, сондықтан армиядағы қатаң тәртіп, мемлекеттегі қатаң
заңдар және отбасындағы берік билік Рим қоғамының негізіне айналды.
РИМ ІРГЕСІНІҢ ҚАЛАНУЫ ТУРАЛЫ АҢЫЗ

Бір заманда Тибр өзенінің сол жағалауын латындар тайпасы мекендеген.
Олардың көп қалаларының біреуін Нумитор деген патша билепті. Патшаның
кенже інісі Амулий зұлым және қызғаншақ болады. Ол Нумитордан үкімет
билігін тартып алады да, патшаның қызы Рея Сильвияны еріксіз
шырақшылыққа – от пен үй ошағының құдайы Вестаның храмына абыз етіп
қояды.

Веста храмының ішінде тұрып, әйел- құдайдың ошағына отын салып
отыруға міндетті болады. Басқа шырақшылар секілді бұл қыздың да күйеуге
шығып, бала сүйюіне тыйым салынады. Алайда жыл өтпей Рея Сильвия егіз
ұл табады. Жас ару балалардыңәкесі соғыс құдай Марстың өзі деп ант-су ішіп
иландырады. Бұл хабарды естіген қаныпезер Амулий егіз баланы Тибр
өзеніне батырып, олардың шешесін қараңғы зынданға қамауды бұйырады.
Қызметкерлер балалар салынған себетті өзенге қарай алып жүреді.

Тибр буырқана тасып, құмдауыт пен иен жағалауға су қаптаған кез.
Қызметкерлер себетті тайыз суға тастай салып, кері қайтады. Себет бір
ағаштың бұтағына ілініп қалады да, суға батпайцды. Егіз баланың
шырқыраған дауысын естіген бір қасқыр жетіп келеді. Балаларды тілімен
жалап тұрып, еміренеемізіп кетеді. Соларада бір бақташы балалар салынған
себетті көреді де, үйіне алып барады.

Бақташы мен әйелі тауып алған балаларға Ромул және Рем деп ат қояды. Оларды қайсар және күшті етіп тәрбиелейді. Егіздер ұзақ жыл мал
бағып, аң аулап өмір сүреді. Ал өздерінің қалай туылғаныныңсырын білгеннен кейін, кек алудың жолын ойластыра бстайды. Дос – жарандарын
қаруландырып, патша сарайына басып кіредіде, Амулийді өлтіреді. Аталарын, қарт Нумиторды алып келіп патшалық тағына қайта отырғызады.
Енді егіз бала өздерін қасқыр емізген жерге жаңа қала салуды ұйғарады. Сол арада ағайындылар ерегісі қалады: Рем қала салу үшін жағалауға
жақан жотаның үстін таңдайды. Ол қорғанның дуалын бастағанда, Рем мазақтап дуалдан ара – бері секіреді.Ромул бұған ызаланып салып жібереді.
Соққы жеген Рем жан тапсырады. Содан Ромул Римнің тұңғыш патшасы болады.
Рим өнерінің дамуына орасан үлесін
тигізген Ежелге Греция өнері. Римдіктер
сонымен қатар көптеген сенімдер мен
аңыздарды гректерден алған.

Римдіктер тастардан аркалар,
қарапайым қоймалар мен күмбездер
салуды үйренді. Олар әртүрлі
құрылымдар салуды үйренді, мысалы,
Пантеон дөңгелек ғимараты - барлық
құдайлардың ғибадатханасы, оның
диаметрі 40 метрден асады.

Пантеон үлкен күмбезбен жабылған.
Бұл ғасырлар бойы құрылысшылар мен
сәулетшілерге үлгі болды.
Император Титтің салтанатты аркасы.
Рим ақсүйектерінің көңіл
көтеруіне арналған
ғимараттар ерекше сән-
салтанатқа ие болды.

Ең үлкен Рим циркі -
Колизей, 50 мың көрермен
сыйды. Бұл амфитеатр болды.
Қазір цирктер мен стадиондар
осындай үлгіде салынуда.

Римдіктер гректерден бағандар салу шеберлігін қабылдады.
Генералдардың құрметіне римдіктер салтанатты аркалар
тұрғызды.
Бастапқы пантеон б.э.д. 27-25 жылдары ауданды
жаңарту жоспарының бөлігі ретінде Рим императоры
Августдің күйеу баласы Marcus Vipsanius Agrippa салған
тікбұрышты храмы болған. Пьяцца-дель-Ротондада
демалған кезде қандай туристер көреді, бұл түпнұсқа
храмнан өзгеше.

Адрия құрылымды қайта қалпына келтірді; кірпіштегі
өндірушінің маркалары 118-ден 125-ке дейінгі аралықтағы
қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Дегенмен,
архитрагадағы жазба үшінші кеңес кезінде Агрипаға
құрылыс салады. Пантейонның алдында тұрған портик
Агрипаның түпнұсқалық ғибадатханасының қалдықтары
болып табылады.

Интерьерді басқаратын алып күмбез 43,30 метр
немесе диаметрі 142 фут (салыстыру үшін Ақ үйдің
күмбезі 96 фут диаметрі). Пантеон 1420-36 жылдары
Флоренция соборында Брунеллескінің күмбезі болғанға
дейін ең үлкен күмбез болған. Бұл әлі де әлемдегі ең
үлкен тас күмбез. Пантеон қабырғадан күмбездің
жоғарғы бөлігіне диаметріне тең болатындығымен
үйлесімді болып келеді.

Адитондар (қабырға ішіне кіретін қасиетті орындар)
және кордондар (батпақты панельдер) күмбездің салмағын
ақылды түрде төмендетеді, ал жоғарғы деңгейде
қолданылатын жеңіл сымнан жасалған жеңіл цемент.
Күмбез осколға жақын болған сайын жұқа болып шығады,
күмбездің жоғарғы жағындағы тесік интерьер үшін жарық
көзі ретінде пайдаланылады.
Гард көпірі. Б. э. I ғ. Рим
(Оңтүстік Франция)

Акведук - жоғарыда орналасқан көздерінен елді мекендерге,
ирригациялық және гидроэнергетикалық жүйелерге су
жеткізуге арналған су өткізгіш.

Аттылы император. Марк Аврелийдің мусіні. Қола. Б. э.
Октавиан Август мүсіні. Мәрмәр. Б. э. I ғ. басы. Рим. Ватикан 170 ж. шамасы. Рим. Капитолийдегі алаң.
Римдік жас жігіттің
Римдіктің портреті портреті

Рельефті мүсін
Ежелгі тарихшылар Октавиан Августтың
билік ету кезеңін Рим мемлекетінің «алтын
ғасыры» деп атады.
Октавиан Августың мәрмәрден қашалған
мүсіні оны қолбасшы әрі мемлекет басшысы
ретінде даңққа бөледі. Тәкаппар, айбынды кескін-
келбет пен қолдың көсіле созылған әсерлі
ишараты мүсінге монументтік сипат дарытады.
Сулығы білегіне сәнмен оралған, күрзісі
сардарлық өктемдігін нышандайды. Август
бедерлі бейнелермен әшекейленген сауыт киген.
Жетілген, атлет денелі алып тұлға, бұлшық еті
ойнаған жалаңаш балтыр грек құдайлары мен
қаһармандарының мүсіндерін еске түсіреді.
Августың аяқ жағына мүсінші тәңірия
Венераның баласы Амур бейнесін орналастырған.
Август әулеті содан тарапты-мыс деген сөз бар.
Августың бет әлпеті шынайы бейнеленіп, ал
келбетіне турашылдық, ерлік, адалдық сияқты
қастерлі қасиеттер берілген. Август,
тарихшылардың айтуынша, әккі, қатал саясатшы
бола тұрса да, оның бойында өнегелі азамат
сипаттары баса көрсетілген.
Жарамсақтанған сенаторлар «отан әкесі» деп
атаған императордың қаһарманға айналдырылған
бейнесіне ақын Горацийдің: «От шашатын
Юпитердің аспанды билеп-төстейтініне сенеміз
біз: Римге айбарлы британдықтар мен парсыларды
бағындырған Август жер бетіндегі тәңірі іспетті»
— деген жолдары таңғажайып үндеседі.
IV ғасырдың соңы мен III ғасырдың басында Рим империясы әлсіреп, солтүстік-шығыстан
көптеген тайпалар елді жаулап алып, жаугершілік әрекетпен қоныстана бастады. Олар бірінен соң бірі
келіп, Римді басып алып, оны тонап, байлықтарын талан-таражға салды. Осындай қозғалыстан кейін,
476 жылдар шамасында Рим шапқыншы-одақтас тайпалардың колына көшті. Сөйтіп, Рим
империясының бір бөлігі — Батыс империя өз өмірін тоқтатты. Екінші бөлігі — Шығыс империясы
өз экономикасы мен өнерін дамытып, одан әрі өркендеді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Ежелгі Рим мәдениеті

Император өнері

Гомер дәуірінің мәдениеті

Тоқырау кезеңіндегі Грекия мәдениеті

ЕЖЕЛГІ ГРЕК - РИМ МӘДЕНИЕТІ

Византия, Византия империясы

Антикалық мәдениет

Ежелгі Грек мәдениеті

Византия өнері

Византия империясы

Пәндер