5-сынып: Алғашқы адамдардың өмірі мен антропологиялық белгілері

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ

5-СЫНЫП

Сабақтың тақырыбы:

Алғашқы адамдардың өмірі

Гылымбекова Айгерим Советпековна №83 МГ тарих пәні мұғалімі

Оқу мақсаты:

5. 1. 1. 1 - алғашқы адамдардың антропологиялық белгілерін сипаттау

Бағалау критерийлері:

Алғашқы адамдардың антропологиялық белгілерін сипаттай алады, адамдардың даму сатыларын біледі.

Суреттеді салыстырыңыз: Алғашқы адамдардың қайсысы қазіргі адамдарға көбірек ұқсайды?

bilimland. kz/kk/subject/qazaqstan-tarihy/5-synyp/alhashqy-adamdardyng-omirhttps://

Бейнероликке назар аударыңдар.

Антропология дегеніміз не?

Адамның шығу тегі мен даму эволюциясын, адам нәсілдерінің пайда болуы мен сыртқы биологиялық қасиеттерін зерттейтін ғылым-антропология деп аталады. Адамдардың белгілі бір географиялық аймаққа бейімделіп, шығу тегінде қалыптасатын ұқсастық - нәсіл деп аталады. Сыртқы биологиялық қасиеттеріне қарай адамзат баласы 3 нәсілге бөлінеді. Олар: еуропалық, монғолдық және негрлік нәсілдер. Нәсілдік ерекшеліктер адамның тек сыртқы түр-түсіне байланысты болып келеді.

1-тапсырма.

1. Кескін картаға Оңтүстік Қазақстаннан табылған тұрақтарды түсіріңіз.

2. Кескін картаға Батыс Қазақстаннан табылған тұрақты түсіріңіз

Дескриптор: Білім алушы

- Оңтүстік Қазақстаннан табылған тұрақтарды атайды, кескін картада түсіреді

- Орталық Қазақстан Қазақстаннан табылған тұрақтарды атайды, кескін картада түсіреді.

Жауабы

1. Оңтүстік Қазақстаннан табылған тұрақтар: Тәңірқазған, Бөріқазған

2. Батыс Қазақстаннан табылған тұрақ: Шақпақата

Адамның даму сатысы

Өмір сүрген уақыты

Табылған жері

Тұрмыс тіршіліг

Епті адам

Питекантроп адам

Синантроп адам

Неандерталь адам

Саналы адам

2-тапсырма. Адамның антрополгиясына сипаттама беріп, тұрмыс тіршілігін сипаттаңыз.

Дескриптор: Білім алушы

- Адамның өмір сүрген жылдарын анықтайды

-Табылған жерін айта біледі

-Тұрмыс тіршілігін сипаттайды.

Адамның даму сатысы

Өмір сүрген уақыты

Табылған жері

Тұрмыс тіршіліг

Епті адам

1 млн 750 мың жыл бұрын

Шығыс Африкадағы Олдувэй шатқалы

Үнгірлерде тұрып отты пайдаланған

Питекантроп адам

б. з. б. 1 млн. жыл бұрын

1891 жылы Индонезиядағы Ява аралынан

тік жүру қабілетін меңгерген ерте палеолит адамы

Синантроп адам

б. з. б. 1 миллион жыл

1927 жылы Қытайдағы Чжоу-коу-дянь үңгірінен

ерте палеолитте өмір сүрген «тік жүретін адамның» екінші түрі.

Неандерталь адам

б. з. б 100-35 мың жыл

1856 жылы Германияның Неандерталь жотасынан

орта палеолит кезеңінің адам

Саналы адам

б. з. б. 40-35мың жыл бұрын

1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірі

кейінгі палеолитте

Жауабы:

Термин сөздермен жұмыс.

Антропология- адамның шығу тегі мен даму эволюциясын, адам нәсілдерінің пайда болуы мен сыртқы биологиялық қасиеттерін зерттейтін ғылым-антропология деп аталады.

Питекантроп - б. з. б. 1 млн. жыл бұрын өмір сүріп, тік жүру қабілетін меңгерген ерте палеолит адамы. Алғашқы питекантроп 1891 жылы Индонезиядағы Ява аралынан табылды. Питекантроптың миының көлемі - 950 см3, оларда маймылдың кейбір нышандары сақталған.

Синантроп - ерте палеолитте өмір сүрген «тік жүретін адамның» екінші түрі. Алғаш рет 1927 жылы Қытайдағы Чжоу-коу-дянь үңгірінен қазып алынған. Оның миының көлемі - 1075 см3, жасы - б. з. б. 1 миллион жыл. Кейде синантропты «Пекин адамы» деп те атайды.

Неандерталь адам - 1856 жылы Германияның Неандерталь жотасынан қазып алынған орта палеолит кезеңінің адамы. Табылған жерінің атына байланысты «неандерталь адам» деген атау алған.

Кроманьон - адамның эволюциялық даму сатысында неандерталь адамнан соң кейінгі палеолитте қалыптасқан қазіргіге ұқсас саналы адам. Бұл адамның қаңқасы 1868 жылы Франциядағы Кро-Маньон үңгірінен табылғандықтан, оны «кроманьондық» деп атайды. Оның миының көлемі - 1500-1800 см3, бойы - 1, 68-1, 94 метр, жасы б. з. б. 40 мың жыл.