Ұйқы безінің ауруы

Презентация қосу

БАЛАЛАРДА
ПАНКРЕАТИТ
АУРУЫ
ЖОСПАР
Кіріспе. Анықтамасы.
Жіктелу
Этиологияы
Патогенезі
Диагностикасы
Диф.диагностикасы
Емдеу
Диспансерлік бақылау
ПАНКРЕАТИТ
Панкреатит – ұйқы безінің автокаталитикалық
ферментативті қабынулы дистрофиялық
зақымдалуы. Ас қорыту ауруларының ішінде 5-25%
дейін кездеседі. Балалардағы панкреатит
ауруының ересек ададармен салыстыратын
болсақ балаларда аз симптомды және клиникасы
гастрит, гастродуаденит, ішек дисбактериозі сияқты
болып дәл уақытылы диагноз қою қиындау
болады.
Жалпы ас қорыту жүйесінің аурулары

Ұйқы безінің ауруы

100%

5-25%
ПАНКРЕАТИТ

ЖЕДЕЛ СОЗЫЛМАЛЫ
ЖЕДЕЛ ПАНКРЕАТИТТІҢ ЭТИОЛОГИЯСЫ
1. Ұйқы безінің паренхимасының зақымдалуы салдарынан
туындайды:
Инфекциялар
Тұйық жарақаттар
2. Обструктивтік бұзылыслармен:
Анатомиялық аномалиялар
Өт түтігінің аурулары киста т.с.с.
12 елі ішектің патологиялық аурулары
Гельминтоздар
Гепатобилярлы патологиялар.
3. Дисметаболикалық себептер:
Гиперкальциемия
4.Жедел қанайналым бұзылысы (тромбоз, эмболия, ұзақ
уақыт спазмдар):
Эссенциалды гиперлипидемия
Жүйелік аурулар
5. Медикаментозды және токсикалық зақымданулар:
Уланулар (қорғасын, сынап, мышьяк, фосфор т.с.с.)
Медикаменттік ( L-7паргиназа, азатиоприн, гипотиазид,
аспирин т.с.с.)
6. Аллергиялық себептер.
ПАТОГЕНЕЗІ
Ұйқы безінің кез келген зақымдалуы
қабыну процессін тудырады, ісінуге және
жасушалық инфилтрацияға әкеп
соқтырады. Ұйқы безінің тінінің
аутолизденуі басталады бұған эластаза
және фосфолипаза көп көлемде мәнге
ие болып табылады.
КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫҚФОРМАСЫ
ФОРМАСЫ

ИНТЕРСТИЦИАЛДЫ
ИНТЕРСТИЦИАЛДЫ ДЕСТРУКТИВТІ
ДЕСТРУКТИВТІ
(ІСІНУЛІ-СЕРОЗДЫ)
(ІСІНУЛІ-СЕРОЗДЫ) (ПАНКРЕОНЕКРОЗ)
(ПАНКРЕОНЕКРОЗ)
ИНТЕРСТИЦИАЛДЫ ПАНКРЕАТИТТІҢ КЛИНИКАСЫ
ИНТЕРСТИЦИАЛДЫ ПАНКРЕАТИТТІҢ КЛИНИКАСЫ
Іш аймағының ауырсынуы, ауырсыну сол жақ қабырға
астына кейде сол иыққы, жауырынға қарай иррадиация
береді.
Ауырсыну түрі белбеу тәрізді болады. Ауырсыну ұзаққа
созылып, терең ауырсыну болады.
Метеоризм, кекіру жиі мазалайды, тамаққа тәбеті
жоғалады.
Лоқсу, құсу мазалайды, құсқан кезде жеңілдік бермейді.
Үлкен
Үлкендәреті
дәретікеш
кешкеледі.
келеді.
Дене қызуы қалыпты немесе субфебрилді болады.
Дене қызуы қалыпты немесе субфебрилді болады.
Отырған немесе
немесе сол
сол бүйірімен
бүйірімен аяғын
аяғын ішіне
ішіне жинап

Отырған жинап
жатқанда ауырсынудың азаюы.
жатқанда ауырсынудың азаюы.
Қайталап
Қайталапқұсу
құсукезінде
кезіндеауырсынудың
ауырсынудыңкүшеюі.

күшеюі.
Мейо-Робсон, Френкеля,
Френкеля, Бергман
Бергман және
және Калька

Мейо-Робсон, Калька
симптомдары оң мәнді болады.
симптомдары оң мәнді болады.
ДЕСТРУКТИВТІ
ДЕСТРУКТИВТІ(ПАНКРЕОНЕКРОЗ)
(ПАНКРЕОНЕКРОЗ)ДІҢ
ДІҢКЛИНИКАСЫ
КЛИНИКАСЫ

Өте
Өтеқатты
қаттытұрақты
тұрақтыауырсыну.

ауырсыну.
Тоқтаусыз
Тоқтаусызқұсу.

құсу.
Типті
Типтігемодинамикалық
гемодинамикалықбұзылыстар:
бұзылыстар:шок,
шок,коллапс.

коллапс.
Акроцианоз.
Акроцианоз.Терісінде
Терісіндесары
сарынемесе
немесекүлгін
күлгінтүсте
түстедақтар
дақтарпайда

пайда
болады.
болады.(тері
(теріастылық
астылықшел
шелмай
майқабатының
қабатыныңнекрозы
некрозысалдарынан
салдарынан
бұл әсресе кіндік айналасында көрінеді)
бұл әсресе кіндік айналасында көрінеді)
Геморрагиялық
Геморрагиялықбөртпелердің
бөртпелердіңпайда
пайдаболуы.

болуы.
Дене
Денеқызуы
қызуысубфебрилді
субфебрилдінемесе
немесефебрилді
фебрилдіболады.

болады.
Артериалды
Артериалдыгипотензия.

гипотензия.
ПАНКРЕОНЕКРОЗДЫҢ АСҚЫНУЫ
ПАНКРЕОНЕКРОЗДЫҢ АСҚЫНУЫ

Ерте Кеш
Шок Ұйқы безінің псевдокистасы
Ұйқы безінің абцесс және
Бауыр жетіспеушілі
флегмонасы
Бүйрек жетіспеушілі Жыланкөздер
ҚШҰ, қанағулар Перитонит
Қантты диабет
ДИАГНОСТИКАЛАУ
Анамнез жинау
Ұйқы безінің ферменттеріне зерттеу жүргізіу
(қанда, зәрде)
УЗИ
КТ
МРТ
Қандағы және зәрдегі панкреатикалық
ферменттердің қалыпты деңгейі
Қандағы амилаза
Смит-Роу бойынша 16-30 г/ч/л
Каравей бойынша 12-32 г/ч/л
Зәрдегі амилаза
Смит-Роу бойынша 160 г/ч/л дейін
Каравей бойынша 160 г/ч/л дейін
Қандағы липаза Нейтельсон бойынша 0,3-1,9ед.
Қандағы трипсин
Спектрофотометрия 1-4 ммоль/л минутына
Радиоиммунологиялық 10-60 нг/мг
ДИФ.ДИАГНОСТИКА ЖАСАУ

Жара ауруының перфорациясы
Жедел ішек өткізбеушілігі
Бауыр шаншуы
Жедел аппендицит
Жедел холецистит
Жәнеде абдоминалды симптомды аурулармен
ЕМДЕУ
Диета:
Бірінші 3 күндік аштық
Ұнтақталған тамақ және минералды су
Егерде ауыр түрдегі обструктивті түрі болса суға тиым салынады
және деназогастралды зондпен асқазан ішіндегі суықтық сорып
отырылады.
Жағдайына қарай алғашқысында суға араластырып ботқа
дайындалып беріледі кейін сүтпен араластырып беріліеді.
Сілімейлі сорпа, сүзбе, ақ нан, омлет, сухари, сүтті кисель 7-күннен
бастап Певзнердін №5 диеталық столын тағайындалады.
№5 ДИЕТА ТАҒАМДАРЫ
Таң еретенгі тамақ:
Күрішті ботқа сүтсіз айындалған, алма немесе апельсин, чай қантпен.
Екіншілік түске дейінгі тамақ:
Сәбіз немесе картопты пуйре, майсыз тауық еті.
Түскі тамақ:
Буда пысырылген котлет, тұңбалы балық, картопты пуйре, қырылған алма.
Түскі тамақтан кейінгі тамақтану:
Сүзбе майсыздалғаны, шай қантпен.
Түнгі тамақтану:
1 стакан қайнаған сумен 1 қасық әсел.
МЕДИКАМЕНТОЗДЫ
МЕДИКАМЕНТОЗДЫЕМДЕУ
ЕМДЕУ

Ликвидациялық Ферментативтік
ауырсыну: улануды төмендету:
Протеолиз ингибиторы:
Анальгетиктер: Антисекреторлы Контрикал, Трасилол, Гордокс,
Баралгин, анальгин, трамал
ауыр жағдайда препараттар: Зимофен.
промедол 2% (тек морфин Н2-гистаминоблакаторлар: Дезинтоксикациондық
емес) Кваматель (Фамотидин) мақсатпен:
Спазмолитиктер: Глюкоза ерітіндісі 5%, натрий
Соматостатин:
папаверин но-шпа, галидор. хлориды 0,9%, альбумин 10%,
Сандостатин (Окреотид) плазма, витамин С1, В1.
Холинитиктер:
платифиллин, бускопан, Ауыр жағдайда плазмоферез
метацин. немесе гемосорбция.
ДИСПАНСЕРЛІК
ДИСПАНСЕРЛІКБАҚЫЛАУ
БАҚЫЛАУ

Диспансерлік бақылауда 3 жыл бойы тұрады,
1жылы 4 рет, 2 жылы 2 рет тексеріледі.
Ал одан кейін клиникалық зерттеуде қанын және
зәрін амилазаға тесереді, копрограмма, УДЗ
жасалынады.
3жылдан кейін бала қауып қатер тобына
созылмалы пакреатит тобына ауыстырылады
және жылына бір рет тексеріледі.
СОЗЫЛМАЛЫ ПАНКРЕАТИТ
СОЗЫЛМАЛЫ ПАНКРЕАТИТ

Созылмалы панкреатит (СП) – 6 айдан
жəне одан да көпке созылатын, паренхима
фиброзының дамуы жəне функциялық
жеткіліксіздікпен сипатталатын ұйқыбезінің
қабынулық-дегенеративтік ауруы.
ЖІКТЕМЕСІ
ЖІКТЕМЕСІ

Жіктемесі: (Г. В. Римарчук)
Осы классификацияға сəйкес, созылмалы
панкреатит келесідей параметрлермен
белгіленеді:
1. Пайда болуы - біріншілік жəне екіншілік.
2. Ауру ағымы бойынша - қайталанатын, бір сарынды.
3. Ауырлығы бойынша - жеңіл, орташа, ауыр.
4. Ұйқы безінің функциялық жағдайы бойынша:
- сыртқы бөліністік функция - гипобөліністі, гипербөліністі
обтурациялы, панкреатиттік бөліністің қалыпты түрі;
- ішкібөліністік функция - инсулярлы аппараттың
гиперфункция, гипофункциясы.
5. Асқынулар бойынша - жалған жалауық, панкреолитиаз,
қант диабеті, плеврит жəне т.б.
6. Ілеспелі аурулар бойынша - асқазанның ойық жарасы,
гастродуоденит, холецистохолангит, гепатит, энтерит,
колит, бейспецификалық асқазанның ойық жарасының
колиті жəне т.б.
ДИАГНОСТИКА

Диагностика критерийлері
Шағымдар мен анамнез: тамақ ішкеннен кейін пайда
болатын арқа аймағына берілетін эпигастральды
байламды ауру сезімі; диспепсиялық бұзылыстар:
тəбеттің бұзылуы, кекіру, жүректің айнуы, құсу,
метеоризм, сілекейдің көп бөлінуі. Іш қату, іш қатудың
іш өтумен кезектесуі, дене салмағының азаюы, сондай-
ақ, айқын астеновегетативтік көріністер.
ФИЗИКАЛЫҚ ТЕКСЕРУ
ФИЗИКАЛЫҚ ТЕКСЕРУ
1. Ауыру синдромы. Ішті пальпациялау кезінде келесі
ауырсыну зоналары мен нүктелері анықталады:
- Шоффар зонасы;
- Губергриц-Скульский зонасы;
- Дежарден нүктесі;
- Губергриц нүктесі;
- Мейо-Робсон нүктесі.
Шоффар зонасы

Губергриц нүктесі

Мейо-Робсон нүктесі

Дежарден нүктесі
2. Диспепсиялық синдром.
3. Жүдеу.
4. Панкреатогенді іш өтулер жəне
жеткіліксіз ас қорыту жəне сіңірілу
синдромы.
Лабораторлық зерттеулер: гиперферментемия и
гиперферментурия.
Инструменталды зерттеулер
Ұйқы безін УДЗ: жоғары эхогенді учаскелермен
ұйқы безінің біркелкі емес құрылымы, темір
кальцинозы жəне панкреаттық жолдағы тас, ұйқы
безі көлемінің ұлғаюы/кішіреюі, ұйқы безінің
біркелкі емес контуры.
НЕГІЗГІ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ШАРАЛАР ТІЗІМІ:

1. Жалпы қан анализі (6 параметр).
2. Жалпы зəр анализі.
3. АСТ анықтау.
4. АЛТ анықтау.
5. Билирубинді анықтау.
6. Нəжістік 1-эластазаны анықтау (енгізуді қажет етеді).
7. Рентгендік үлбірлік тесті.
8. Нəжісті копрологияға зерттеу.
9. Глюкозамен провокациялық тесті жасау.
10. Диастазаны анықтау.
11. Глюкозаны анықтау.
12. Құрсақ қуысы ағзаларының УДЗ.
13. Эзофагогастродуоденоскопия.
14. Отоларинголог кеңесі.
15. Стоматолог кеңесі.
ҚОСЫМША ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ШАРАЛАР
ТІЗІМІ:

1. Холангиопанкреатография (компьютерлік,
магниттік-резонансты томография).
2. Ретроградты панкреатохолангиография.
3. АІЖ жоғарғы бөлімінің рентгеноскопиясы.
4. Қырынды.
5. Холестеринді анықтау.
ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ

- клиникалық-лабораторлық ремиссияға қол
жеткізу;
- ауру сезімі, диспепсиялық, диареялық
синдромдарды тоқтату;
- қан жəне зəрдегі ферменттер деңгейін қалыпқа
келтіру.
Дəрі-дəрмексіз ем: диетамен емдеу.
Дəрі-дəрмектік ем:
1. Спазмолитикалық ем.
2. Антисекреторлық терапия.
4. Қабынуға қарсы терапия.
5. Алмастырғылық ферменттік ем.
Аурудың өршуін стационарда емдеу
жүргізіледі. Айқын өршуде бірінші күндері
тамақ ішуден бас тарту керек. Ауру
белгілері басылғанда, бөлшектік
тамақтану қағидасын сақтай отырып,
пероралды түрде тамақ ішуге ауысады.
Диета белоктың физиологиялық құрамымен
сипатталады, майлар мен көмірсуларды
шектеу жəне экстрабелсенді заттектер мен
шырын айдайтын (шикі көкөністер мен
жеміcтер, шырындар) азық-түлікке тиым
салынатын - №5 диета «панкреатиттік» -
үгіттелген түрі. 1-1,5 айдан кейін бала
үгітілмеген диетаға ауысады.
Ішкі ағзалардың тегіс бұлшықеттерінің тонусын,
оның жиырылу белсенділігін төмендету,
экзокринді бездер бөлінісін азайту мақсатында –
гиосцин бутилбромид (инъекциялар ертіндісі 10
мг 1 мл, драже 10 мг-нан, свечалар 10 мг-нан)
немесе
фенпивериний бромиді немесе платифиллин 0,5-
3,0 мл күніне 2-3 рет анальгетиктермен
үйлестіріледі (баралгин, триган).
Асқазан сөлінің бөлінісін басу мақсатында
протонды помп ингибиторларын қолданады
(рабепразол* 20 мг, омепразол* 20мг,
эзомепразол 20мг) - түнге, жатар алдында, 2-
3 апта бойы. Пероралды қабылдау мүмкіндігі
болмағанында, парентералды түрде Н2-
гистаминді рецепторларының тежегіштері
(блокаторлары) (фамотидин) енгізіледі.
Асқазан сөлінің бөлінісін басу мақсатында
протонды помп ингибиторларын қолданады
(рабепразол* 20 мг, омепразол* 20мг,
эзомепразол 20мг) - түнге, жатар алдында, 2-
3 апта бойы. Пероралды қабылдау мүмкіндігі
болмағанында, парентералды түрде
Н2-гистаминді рецепторларының тежегіштері
(блокаторлары) (фамотидин) енгізіледі.
Қажеттілік туғанда, инфузиялық ем - гемодез,
декстрандар тағайындалады. Ферментемия жəне
ферментурия жоғары болғанда, антиферментті дəрі-
дəрмектер - протеаз ингибиторлары (контрикал,
гордокс, трасилол) тағайындалады.
Жылауық жəне жыланкөздердің перитониттің, екіншілік
инфицирлену қаупінің қалыптасуы антибактериалды
емнің: цефалоспориндер*, кларитромицин*
тағайындалуын қажет етеді.
Ауру өршуінің клиникалық белгілері басылуында:
біртіндеп анальгетиктерді қолдану тоқтатылады.
Ұлтабар, өт жолдарының қозғалыстық қызметін
қалыпқа келтіру үшін прокинетиктер - домперидон*
0,25-1,0 мг/кг күніне 3-4 рет, тамақ ішуден 20-30
мин. бұрын қабылдау тағайындау ұсынылады.
Жоғары ферментемия жəне/немесе ферментурия
болмаса - тамақ ішкен сайын ферментті
комбинирленбеген панкреатин* дəрі-дəрмегі (1-2
капсуладан) тағайындалады. Ферменттік ем ұзақ
мерзімді, 3 айдан - 6 айға дейін созылады.
Созылмалы панкреатитпен науқас-
танғандар стационардан шығарыл-
ғаннан кейін жылына екі рет
диспансерлік бақылауда болады (қайта
қарап тексеру жəне амбулаторлы-
емханалық жағдайда зерттеу).
НЕГІЗГІ ДƏРІ-ДƏРМЕКТЕР ТІЗІМІ:
1.Рабепразол 20 мг, 40 мг табл.
2.Омепразол 20 мг табл.
3.Алгелдрат+магния гидроксид 15 мл
4.Панкреатин 4500 ЕД, капс.
5.Домперидон 10 мг табл.
6.Цефалексин 250 мг, 500 мг табл. және капс.; 125 мг, 250 мг/5
мл суспензия жəне сироп
7.Дротаверин 40 мг, 80 мг табл.; 40 мг/2 мл инъекцияларға
арналған ертінді
ҚОСЫМША ДƏРІ-ДƏРМЕКТЕР ТІЗІМІ:

1. Гиосцин бутилбромид 10 мг драже; 1 мл амп.; 10 мг свечалары
2. Кларитромицин 250 мг, 500 мг табл.
3. Цефуроксим аксетил 125 мг табл.
4. Амоксициллин+клавулан қышқылы, қапталған таблеткалар 500
мг/125 мг, 875 мг/125 мг, ішуге, суспензиялар дайындауға
арналған ұнтақ 125 мг/31,25 мг/5 мл, 200 мг/28,5 мг/5 мл, 400
мг/57 мг/5 мл
5. Платифиллин 0,2% амп.
НАЗАР
АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗ
ҮШІН РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Ұйқы безінің басы

Жедел панкреатитті жіктеу

Ұйқы безінің гормондары

Ұйқы безі ауруының туындау себептері

Жедел панкреатит

ЭНДОКРИНДІК ЖҮЙЕ АУРУЛАРЫ БАР ПАЦИЕНТТЕРДІ ТЕКСЕРУ

Инсулин гармонын бөлетін без

Кілегейлі қабықтар мен мүшелердің құрамындағы эпителий тіндерінің мамандануы

Қалқанша безі гормондары

Бауыр және ұйқы безінің пальпациясымен және перкуссиясы

Пәндер