Агорафобия АУЫРУДАН ҚОРҚУ

Психология пәні

Тақырыбы: Фобия және оның түрлері

Орындаған:Арапбай Г

ЖОСПАР:

1. Фобия дегеніміз не?

2. Фобия кімдерде пайда болады?

3. Фобия түрлері

4. Жас балалар фобиясы

5. Фобиядан емделудің жолы

6. Тапсырмалар

Фобия дегеніміз не ?

Фобия (гр. phobos - қорқыныш) - небір жағдайларда қайта-қайта пайда болатын қоркыныш; бұл невроздың ығыр қылатын түрінің көрінісі. Белгілі бір жағдайда немесе белгілі бір заттың алдында кетпейтін үрей мен мазасыздануды байқайды, ауырулар өздерінің үрейлерінің ерсіз және дәлелсіз екенің жақсы сезеді, бірақ бұл күшті олар жеңе алмайды.

Фобия

Фобия қай кезде пайда болады?

Фобиялар субъектіні белгілі бір (фобиялық) жағдайда билеп алатын вегетациялық дисфункциялардың астасатын (жүректің атқақтауы, ағыл-тегіл терлеу және т. б) нақты мазмұндағы барабар емес жабыспа қорқыныш сезімдері. Фобиялар невроздар, психоздар және мидың органикалық аурулары кезінде болады. Нервоздық фобиялар кезінде аурулар, әдетте, өз қорқыныштарын негізі жоқ екенін ұғынады, оларға өзін қинайтын субъективтік, бақылай алмайтын кінәраттар деп қарайды.

Фобия жеке түрлері ерекше аталады:

Агорафобия

кең көшелер мен алақдардан қорқу

жабық бөлмеде

қалу үрейі;

- жалғыз қалу үрейі,

- көп кісілерден қорқу

ауырудан қорқу,

клаустрофобия

монофобия

антропофобия

нозофобия

эрейтофобия

- қоғам алдында ұялу, қызару

3. Айналадағы адамдардың барлық тіршілігі, өлім халінде жатқан адамға бағыттталуы жөн. Онымен қарым-қатынаста үстіртін оптимизмнен аулақ болу қажет, өйткені ол күмән туғызады;

4. Өлім халіндегі адамдар тыңдағаннан көрі өзі сөйлегенді ұнатады;

5. Өлім халіндегі адамдардың сөзінде жасырын мағына болады. Оны жақсы түсіну үшін қолданылған символдардың мәнін ашу керек. Әдетте, науқастың ым-ишарасы, әңгімелері мен естеліктері көп мағыналы болады;

6. Өлім халіндегі адамды тек күту, аялау нысаны деп қарастырмаған жөн. Көбінесе айналасындағылар, өлім халіндегі адамға «не жақсы?» деген мәселені шын көңілден шешкісі келеді. Бірақ жауапкершілікті барынша өзіне тарту пациенттің дербестігін азайтады. Мұның орнына оны тыңдап, емдеу туралы шешім қабылдауға қатыстыру керек;

АГОРОФОБИЯ

КЛАУСТРОФОБИЯ

МОНОФОБИЯ

НОЗОФОБИЯ

ЭРЕЙТРОФОБИЯ

АНТРОПОФОБИЯ

Фобия сау адамда кездеседі ме?

Фобия жалпы мазасыздану, тамырдың соғуы мен демнің ұлғаюы, бозғылттану немесе тез қызару.

Уақытша тұрақсыз фобия көп шаршағаннан немесе ауыр психикалық қатерден кейін дені сау адамдарда да болады . . .

Фобиялар

Фобиялар (гр. phobos - қорқыныш) - субъектіні белгілі бір (фобиялық) жағдайда билеп алатын вегетациялық дисфункциялардың астасатын (жүректің атқақтауы, ағыл-тегіл терлеу және т. б) нақты мазмұндағы барабар емес жабыспа қорқыныш сезімдері. Фобиялар невроздар, психоздар және мидың органикалық аурулары кезінде болады.

Невроздық фобиялар

Аурулар, әдетте, өз қорқыныштарын негізі жоқ екенін ұғынады, оларға өзін қинайтын субъективтік, бақылай алмайтын кінәраттар деп қарайды.

Фобиялардың:

мозофобиялар (аурудан қорқу - канцерофобиялар, кардиофобия және т. б),

сотцо-фобиялар (жұрт алдында сөйлеуден қорқу, қызарып кетуден қорқу және т. б), кеңістіктен қорқу

клаустрофобия - жабық үй-жайда болудан қорқу,

агарофобия - ашық кеңістіктен қорқу және т. б. түрлері бар.

Үлкендерге қарағанда балаларда фобия жиі кездеседі, олар кішкентай жануарлардан немесе өткір заттардан, судан, өлімнен т. б. қорқады. Кейде жасөспірімде белгілі бір әрекеттің түрінен қорқыныш пайда болады, мысалы, тақта алдында жауап беру, көпшіліктің алдына шығу т. б.

Өсе келе фобия ауыр түрі де кездеседі, мысалы,

жұтыну қорқынышы -•фагофобия немесе ес ауысудан үрей.

Фобия жақын балалар өте сезімтал болады.

Фобия шалдығуға баларды түрлі қорқыту, мектептегі қақтығыс, отбасындағы жағдайлар себепкер болады.

Егер емделуші өз қорқыныштарының негізсіздігін, ақылға сыймайтынын сыни тұрғыдан анық ұғынбайтын болса, онда мұның өзі көбіне фобиялар емес, патологиялық күмәндар (қауіптенулер), сандырақ болып шығады. Фобиялардың жүріс-тұрыста белгілі бір көріністерінен болады, олардың мақсаты - фобия затына жоламау не ырымдар жасап қорқынышын басу. Невроздық фобиялар бейнелі ойлауға бейім, жан-дүниесі енжар, вегетациялық орнықтылығы кем адамдарда көбірек байқалады. Білікті психотерапевтік шаралар арқылы мұндай кінәраттардан көбіне арылтуға болады.

Фобиядан арылудын жолы?

Фобия емдеу неврозды емдеумен бірдей. Негізгі орын психотерапияға келеді, аяу тәртібі, жалпы шынықтыратын және жұбататын шаралар. Кейбір кездерде пайдалы: ортаны езгерту, санаториялық жағдайда болу және арнайы депрессантық дәрілерді ішу андаксин, аминазин т. б.