Nervus trigeminus тройничный нерв, смешанный

АНАТОМИЯ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ

ПРЕЗЕНТАЦИЯ

Тақырыбы: Балалардың бас миының анатомиясы.

Орындаған: Айбатиллаева Өміргүл

Тобы: В-ЖМҚБ-04-19

Қабылдаған: Джубанишбаева Гаухар Ниязкуловна

Қалыпты және паталогиялық физиология кафедрасы

Бас ми 5, 7, 9, 10, 11, 12 жұп нервтерінің топографиясы

Бас ми 5, 7, 9, 10, 11, 12 жұп нервтерінің

нервтендіру аймағы

Бас миының жастық ерекшеліктері.

Бас миының эмбриогенезі.

Бас миының жеке бөліктері.

V. Nervus trigeminus

тройничный нерв, смешанный

Үшкіл жүйке (тройничный нерв) ; ( n. trigeminus лат. nn - жүйке, trigeminus- үшкіл) - мидан шығатын ең ірі аралас жүйке . Ми көпірінен сезімтал және қозғалтқыш түбіршіктер: көздік, жоғарғы жақ және төменгі жақ жүйкелер болып шығып, қосылып бір жүйке бағанын түзеді.

Көздік жүйке - көздік аумағын, мұрынның иіс сезу бөлігінің кілегейлі қабығын, маңдай, самай, қабақ терілерін жүйкелендіретін сезімтал жүйке. Оның құрамында көзжасы I безінің қызметін реттейтін парасимпатикалық жүйке талшықтары болады.

Жоғарғы жақ жүйкесі бастың жоғары жақ аумағын, мұрын қуысының,

тандайдың, жоғарғы еріннің кілегейлі қабықтарын жүйкелендіретін сезімтал жүйке. Төменгі жақ жүйкесі - самай және төменгі жақ аумағына сезімтал, шайнау бұлшық еттеріне қозғалтқыш жүйке талшықтарын беретін аралас жүйке.

Нерв тармақтарының құрамында, сонымен қатар бет қуыстары аймағында жататын бездерге баратын секрециялық талшықтар өтеді. Үшкіл нерв аралас болғандықтан, оның төрт ядросы болады, олардың екі сезімтал және бір қозғалыс ядросы артқы мида, бір сезімтал ядро ортаңғы мида жайғасқан. Қозғалыс ядросында, nucleus motorius жайғасқан жасушалардың өсінділері, нервтің қозғалыс түбіршегін, radix motoria, түзе, көпірден оны мишықтың ортаңғы аяқшасынан бөлетін linia trigeminofacialis деп аталатын V және VII нервтердің мидан шығатын жерлерін қосатын сызықтан шығады.

Нерв тармақтарының құрамында

VII. Nervus facialis беттік нерв, аралас

n. facialis, бет нерві-аралас нерв. Екінші желбезек доғасы нерв ретінде одан дамыған бұлшықеттерді барлық мимикалық және тіласты бұлшықеттерінің тіл бөлігін нервтендіреді және оның құрамында қозғалыс ядросының осы бұлшықеттерге баратын эфферентті талшықтары мен сол бұлшықетердің рецепторлрынан шығатын афферентті талшықтары болады. Сондай-ақ онық құрамында аралық, n. intermedus, нервке жататын дәм сезу және секреттік талшықтары бар.

Құраушы бөліктеріне сәйкес бет нерві көпірде жайғасқан үш ядросы бар: қозғалыс-nucleus motorius nervi facialis, сезімтал ядросы-nucleus solitarius және секретті ядросы-nucleus solitarius. Соңғы екі ядросы nervus intermediusке жатады.

Бет нерві көпірдің артқы жиегінің бүйір жағында кіреберіс-ұлу нервімен қатарласа, lenea trogeminofacialis-тен шығады. Содан кейін соңғы нервпен бірге ішкі есту тесігіне өтіп, без қзегіне сanalis facialis енеді. Нерв өзекте алдымен горизонталды жазықтықта дабыл қуысының ішкі қабырғасының жоғарғы бөлігінде өтеді. Дабыл қуысының артқы қабырғасында нерв қайтадан иіліп, тік төмен түсіп, foramen stylomastoideum арқылы бассүйекте шығады. Нервтің артқа қарай бұрылатын жерінде бұрыш түзіледі.

Үлкен тастық жүйке, n. petrosus major

Дабыл шегі, chorda tympani

Үзеңгі нерві, n. stapedius

Бет нервінен келесі тармақтар

тармақталады:

Бет нерві стилоидтық тесіктен шыққаннан кейін бет нерві жоғарғы

бұлшықеттің артқы ішіне, артқы құлақ бұлшықетіне - артқы құлақ нервіне, n. auricularis posterior, және дигастрий бұлшықетінің артқы ішіне - дигастрий тармағы, r. digastricus, стилогиоидты бұлшықетке - стилогиоид тармағы, r. stylohyoideus беріледі .

(1) уақытша тармақтар, rr. temporales, уақытша аймаққа дейін көтеріліп, құлақ бұлшық еттерін, үстіңгі сүйек бұлшықетінің маңдай ішін және көздің айналмалы бұлшықетін нервтендіреді;

(2) зигоматикалық бұтақтар, rr. zygomаtici, алға және жоғары қарай жүріп, көздің айналмалы бұлшықетін және үлкен зигоматикалық бұлшықетті нервтендіреді;

(3) бұқаралық бұлшықеттердің, rr. buccаles, беткейі бойымен алға бағытталған және зигоматикалық мажор мен минорды нервтендіретін буккал бұтақтары, жоғарғы ерінді көтеретін бұлшықет және аузының бұрышын, бұлшықет бұлшықетін, аузының дөңгелек бұлшықетін, мұрын бұлшықетін, күлкі бұлшықеттерін көтереді;

(4) төменгі жақтың шеткі тармағы, r. marginalis mandibulae (mandibuldris), төменгі жақтың денесі бойымен төмен және алға қарай түсіп, төменгі ерін мен ауыздың бұрышын түсіретін бұлшықеттерді, сонымен қатар иек бұлшықеттерін нервтендіреді;

(5) Жатыр мойны тармағы, r. colli, төменгі жақтың бұрышынан артқы мойынға түсіп, мойынның теріасты бұлшықетіне өтіп, мойын өрімінен мойынның көлденең нервімен байланысады.

IX. Nervus glossopharyngeus тілжұтқыншақ нерв, аралас

Үшінші желбезек доғасы нерві даму үрдісінде нервтердің X жұбынан бөлінген. Онда үш текті талшықтар болады.

Жұтқыншақ, дабыл қуысы, тілдің шырышты қабаты, бадамшалар және таңдай доғалықтары рецепторларынан шығатын афферентті талшықтар;

Жұтқыншақ бұлшықеттерінің біреуін-r. styloparyngeus нервтендіретін эфферентті талшықтар ;

Glandula parotis үшін эфферентті парасимпатикалық талшықтар.

Құрам бөліктеріне сәйкес оның үш ядросы болады: nucleus solitaries, оған афферентті түйін-ganglia superius er inferius-тердің жасушаларының орталық өсінділері келеді. Вегетатиті парасимпатикалық ядро-төменгі сілекей бөлетін ядро-торлы құрылымында кезбе нервпен ортақ үшінші қозғалыс ядросының-nucleus ambiguous пен жанында шашыраған жасушалардан тұрады. Тіл-жұтқынша нерві түбіршіктері арқылы оливияның артында, кезбе нервтің үстінде сопақша мидан шығып, соңғы нервен бірге мойындырық тесігі арқылы бассүйектен шығады.

Дабыл нерві, n. tympanicus, ganglion inferius -тен шығып, дабыл қуысына, cavitas tympani-ге өтіп, сол жердегі өрім plexus tympanycus -ті түзеді. Бұл өрім дабыл қуысы мен есту түтігінің шырышты қабығын нервтендіреді.

Біз-жұтқыншақ тармағы, r. stylopharyngei -аттас бұлшықетке барады.

Таңдай бадамшасы тармағы, r. tonsillares - таңдай бадамшаларына және доғашықтарына барады.

Жұтқыншақтық тармағы, r. pharyngei -жұтқыншақ өріміне барады.

Тілдік тармағы, r. linguales -тіл-жұтқыншақ нервінің соңғы тармақтары тілдің артқы 1/3-іне барып, оны сезімтал талшықтарымен жабдықтайды, олардың арасында papillae valatae -ге баратын дәм сезу талшықтары да өтеді.

R. sinus carotici- sinus caroticus-ке баратын сезімтал нерв.

Тармақтары:

X. Nervus vagus блуждающий нерв, смешанный

N. vagus, кезбе нерв-төртінші және одан кейінгі келесі желбезек доғаларынан дамыған кең таралағандықтан осылай деп аталады. Бұл бассүйек нервтерінің ішіндегі ең ұзыны. Кезбе нерв тармақтары арқылы тынысалу ағзаларын, асқорыту жолының едәуір бөлігін сигматәрізді ток ішекке дейін нервтендіреді, сондай-ақ ол жүрекке оның соғуын баяулататын тармақтар береді.

N. Vagus дененің 4 бөлігінен

тармақталады:

Бас бөлігінде

Ramus meningeus- артқы бассүйек шұңқыры аймағындағы мидың қатты қабығына барады.

Ramus auricularis- сыртқы есту жолының артқы қабырғасы мен құлақ қалқаны терісінің бір бөлігіне барады.

В. Мойын аймағында

Rami pharyngei- тіл-жұтқыншақ нерві және симпатикалық сабау тармақтарымен бірге өрім - plexus pharyngeus -ті түзеді.

N. laryngeus superior- дауыс саңылауынан жоғарылау көмей, тіл түбірі бөлігі мен көмей қақпағынаң шырышты қабығын сезімтал талшықтармен, ал көмей бұлшықетінің бір бөлігі мен жұтқыншақтың төменгі тарылтқышын қозғалыс талшықтарымен қамтамасыз етеді.

Rami cardiaci cervicalic superiores et inferiores-тің бір бөлігі n. laryngeus superior құрамынан шығып, жүрек өрімін түзеді.