Вирусқа қарсы вакцина алу үрдістері

Орындаған:Нуртилеу Айзада

Вакцина тірі, бірақ әлсіретілген немесе өлтірілген вирустан алынған биологиялық препарат.

Notes: Это вопрос, на который дает ответ ваш эксперимент

Вакцинаға қойылатын талаптар:

Біріншіден, вакцина белгілі бір ауру қоздырушысының түріне сәйкес болуы керек;

Екіншіден, вакцина зиянсыз, індет туғызбайтындай қасиеті болуы керек;

Үшіншіден, вакцинаның жеткілікті иммуногендік қасиеті болуы қажет, яғни вакцина еккеннен соң 2-3 апта өткен соң, сол вирусқа қарсы организмде иммунитет пайда болуы шарт

Әлсіретілген тірі вакциналар

Әлсірету (аттенуация) - вирустың ауру тудырушылық қабілетін жою, яғни қоздырушының зардаптылық және уыттылық қасиеттері жойылады, алайда иммуногендік қасиеті сақталады.

Вирустарды әлсіретудің тағы бір жолы бар. Ол вирустарға төменгі температурамен әсер ету. Оларға ts-мутанттар, организм клеткаларында белгілі бір температурада ғана өсіп-көбейетін, температураға сезімтал штамдар жатады.

Notes: Опишите исследования в 3-5 пунктах.

Вирустық ауруларға қарсы тірі вакцина алу

1. Авистелген (лат. тілінде avis - құс деген сөзінен шыққан) вакциналар. Көптеген вирустар тауық эмбриондарында (ТЭ) өсіп-көбейеді. ТЭ вакцина алу үшін өте қолайлы, себебі әрі арзан, әрі иммундық жүйелері жетілмегендіктен вирусқа сезімтал, стерильды орта.

2. Клетка өсінділеріне вирусты сеуіп алынатың вакциналар - вирустарды әр түрлі клетка өсінділерінде өсіріп-көбейтіледі. Ол үшін алғашқы-трипсинделген, диплоидты, тұрақты клетка өсінділері қолданылады. . Адамды егуге арналған вакиналарға БДҰ-ның /1966/ ұсынысы бойынша мынандай талаптар қойылады: вирус өсетін клеткалар сау организм мүшелерінен, ұлпаларынан алынуы қажет, ал дұрыс нәтиже алу үшін клетка өсінділерін эмбрионнан алған жөн.

3. Лапинделген вакциналар - вирустарды қоян организміне бейімдеу арқылы алынған. Мысалы, шошқа обасына қарсы егетін АСВ вирусвакцинасын атауға болады

Тірі вакцина

Тиімді ерекшелігі

мал организмінде ұзақ уақыт сақталады, тұрақты иммунитеттің пайда болуына әсер етеді. Себебі вакцинадағы әлсіретілген вирус организмде өсіп-көбейеді. ұзақ уақыт вирус антигендері организмнің иммундық жүйесін тітіркендіргіш қызметін атқарады.

вакциналар тек бір рет қана, аз мөлшерде егіледі.

Вакциналарды тек тері астына егу арқылы ғана емес, тыныс жолдарына да жіберуге және ішкізуге де болады.

Кемшілігі

- Әлсіретілген вирустардың уыттылық қасиеті өршіп (өсіп) кетуі де мүмкін.

Тірі вакциналардың таза болмауы да мүмкін. Себебі вирустарды өсіретін клетка өсінділерінде, тауық эмбриондарында, зертханалық жануарлардың ағзасында да жасырын вирустардың болуы мүмкін.

- Тірі вакцинамен еккен кезде интерференция құбылысы болуы мүмкін. Мысалы: энтеровирусты індетке қарсы ішкізілетін тірі вакцинаны қолданған кезде ішектерде жасырын вирустар болса, онда вакцина әсерінің жойылуы мүмкін.

Әлсіретілген вирустардың уыттылық қасиеті өршіп (өсіп) кетуі де мүмкін.

вакциналар тек бір рет қана, аз мөлшерде егіледі.

Вакцина тек тері астына егу арқылы ғана емес, тыныс жолдарына да жіберуге және ішкізуге де болады.

Белсенді қасиеті жоқ, өлтірілген немесе инактивтелген вакцина деп тазаланған вирусты химиялық немесе физикалық жолмен өлтірілген вакцинаны айтады. Өлтірілген вирустар организмде өсіп-көбейе алмайды

Гипотеза

Notes: Выдвиньте гипотезу перед началом эксперимента. Это должно быть научно обоснованное предположение на основании ваших исследований.

Вирусты өлтірудің физикалық факторлары:

1. Вирустарға жоғары температурамен әсер ету. Жоғары температурамен (800С, одан да жоғары) әсер етекенде вирус белоктары өзгереді, ал төменгі температура (-600С) нуклеин қышқылы бұзылады.

2. Ультракүлгін саулемен әсер ету. УК сауленің өлтіру қасиеті оның толқынының ұзындығына байланысты болады. Вирустар толқынның 537 А0 ұзындығында өз белсенділігін жоғалтады. Ең алдымен нуклеин қышықлының құрлысы, содан соң белок қабығы бұзылады.

3. Гамма-саулесінен вирустардың әрі нуклеин қышқылы, әрі белок қабаты бұзылады. Қауіпті сәуле қолданып, шешек, аусыл аурулардан сақтандыратын вакциналар алынады. Олар соңғы кезде кен қолданыла бастады, себебі гамма-сәулемен әрі вирусты өлтіруге, әрі қоректік ортамен ерітінділерді тазартуға (стерильдеуге) қолданылады.

Вирусты өлтіру үшін әр түрлі химиялық заттар қолднылады;

1. Формалин - вирус өлтіру үшін өте кеңінен қолданылады. Ол вирустың нуклеин қышқылының құрлысын зақымдайды. Себебі формалин нуклеин қышқылының пуринді және пиримидиндік негіздерінің амин топтарымен байланысып, сутегі байланыстарын үзеді.

2. β- пропилактон -вирустың белок қабатынан өтіп нуклеин қышқылыныа әсер етеді е, ауру туғызатын қасиетін жоғалтады, ал антигендік қасиетін сақтайды.

3. Гидроксиламин мен этиленаминнің маңызы да зор. Бұлар, тіпті бірнеше күн бойы әсер етсе де белок қабатын өзгертпейді.