ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ

Презентация қосу

ҚАРЖЫ САЯСАТЫНЫҢ
МАЗМҰНЫ,
МАҚСАТТАРЫ,
МІНДЕТТЕРІ.

Орындаған: Нұртазина Меруерт
Топ: Экономика 18-01
1. ҚАРЖЫ САЯСАТЫНЫҢ АНЫҚТАМАСЫ МЕН
ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ.

Қаржы саясаты - экономикалық саясаттың құрамдас бөлігі;
мемлекеттің өз атқарымдары мен міндеттерін жүзеге асыру үшін
қаржыны ұйымдастырып, пайдалану шараларының жиынтығы;
қаржы ресурстарын жұмылдыру, оларды бөлу нысандары мен
әдістерінде, қаржы заңнамасында мемлекеттік кіріс пен шығыс
құрылымында көрініс табады.
Қаржы саясаты - қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуы
бойынша мемлекеттің өзінің функциялары мен міндеттемелерін
жүзеге асыруға бағытталған қаржы саласындағы
ұйымдастырылған мақсатты іс-шараларының жиынтығы.
Қаржы саясатын жасау үдерісінде мемлекеттің алдына қойған
мақсатын орындау үшін материалдық жағдайлар қамтамасыз
етіледі. Осыған байланысты қаржы саясаты экономика мен
әлеуметтік салаға әсер етудің белсенді құралы болып
табылады.Қаржы саясаты экономикалық саясаттың құрамдас
бөлігі болғандықтан, қаржы ресурстарын жиынтықтап,
шоғырландырудың және оларды экономикалық саясаттың даму
бағытттары бойынша бөлудің міндеттерін шешеді.Қаржы саясаты
қаржы стратегиясы мен қаржы тактикасынан тұрады.
2.ҚАРЖЫ САЯСАТЫНЫҢ
БАҒЫТТАРЫ:
•• Қаржы
Қаржы саясатының
саясатының
міндеттерін
міндеттерін шешуге
шешуге
Қаржы бағытталған
бағытталған қаржылық
қатынастарды
қатынастарды
ұйымдастыру
қаржылық

ұйымдастыру әдістерімен
тактикас
әдістерімен
қамтамасыз
қамтамасыз ету. Қаржы
ету. Қаржы
тактикасы экономикалық
тактикасы экономикалық
ы жағдайлар
жағдайлар және
әлеуметтік
және
факторлар
әлеуметтік факторлар
қозғалысымен
қозғалысымен
•• анықталады.
Экономикалық
Экономикалық және
анықталады. және
әлеуметтік стратегияны
әлеуметтік стратегияны
білдіретін,
білдіретін, болашаққа
болашаққа
Қаржы есептелген
есептелген ұзақ
қаржылық
ұзақ мерзімді
саясат
қаржылық саясат
жоспары.
мерзімді

жоспары. Қаржы
стратегия
Қаржы
стратегиясы
стратегиясы жасалу
жасалу
барысында
барысында оның негізгі
оның негізгі
сы бағыттары,
қолдану аясы,
қаржыны
бағыттары, қаржыны
қолдану аясы, қаржы
ресурстарының
қаржы
ресурстарының кажетті
кажетті
шоғырлануы туралы
шоғырлануы туралы
мәселелер
мәселелер шешіледі.
шешіледі.
3. ҚАРЖЫ САЯСАТЫНЫҢ МАҚСАТЫ
МЕН МІНДЕТТЕРІ.
Қаржы саясатының мақсаты - қоғам дамуының аса
маңызды қанағаттандыруға қажет қаржы ресурстарын
толық жұмылдыру. Осыған байланысты қаржы саясаты
кәсіпкерлік қызметті жандандыра түсуге қолайлы
жағдайлар жасауға шақырады.
Қаржы саясатының міндеттері:

I. Елдің дамуының әрбір нақты кезеңінің ерекшеліктері
негізінде қаржылық ресурстардың неғұрлым мүмкін
болатын көлемін жасаудың жағдайларын қамтамасыз
ету;
II. Қаржылық ресурстарды қоғамдық өндірістің сфералары
арасында, ұлттық шаруашылықтың секторлары арасында
ұтымды бөлу және пайдалану, ресурстарды белгілі бір
мақсаттарға бағыттау;
III. Экономикалық дамудың белгіленген бағыттарын орындау
үшін тиісті қаржылық механизмді жасап, оны үнемі
жетілдіріп отыру.
4. ҚАРЖЫ МЕХАНИЗМІ, ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ.
Қаржылық механизм - экономикалық және әлеуметтік даму үшін
қолайлы жағдайлар жасау мақсатында қоғам қолданатын қаржылық
қатынастарды ұйымдастыру нысандарының, қаржылық ресурстарын
қалыптастырып пайдалану әдістерінің жиынтығы. Ол қаржылық қатынастарды
ұйымдастырудың түрлерін, нысандарын және әдістерін, оларды сан
жағынан анықтаудың амалдарын кіріктіреді.
Қоғамдық шаруашылықтың жеке бөлімдерінің ерекшеліктеріне қарай жән
қаржылық қатынастардың сфералары мен буындары бөлінуінің негізінде
бөлінеді:
қаржылық механизм : қаржы әдістері, қаржылық тұтқалар, құқықтық, нормативтік

және ақпараттық қамтамасыз ету
мемлекет қаржысының механизмі:

бюджеттік механизм (республикалық бюджеттің механизмі мен жергілікті

бюджеттердің механизмінен тұрады.)
бюджеттен тыс қорлар механизмі,

мемлекеттік кредит механизмі

Бюджеттік механизм

шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық механизмі,

сақтық механизмі

Аумақтық бөлініске сәйкес :
Республиканың қаржылық механизмі

Биліктің жергілікті органдарының қаржылық механизмі
5. ҚАРЖЫЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ, ОНЫҢ МӘНІ.
Қаржылық жоспарлау- бұл қаржылық
механизмнің қосалқы жүйесі,
саналыбасқарудың аса маңызды
элементтерінің бірі және әлеуметтік
экономикалық жоспарлаудың құрамды
бөлігі.
Қаржылық жоспарлаудың өзіндік
ерекшелігі сол, бұл жоспарлау өндірістің
материалдық-заттай элементтеріне
ақшамен қауыштырылған бөлудің қоғамдық
ұдайы өндіріске белсенді ықпал жасауына
ақша қозғалысының салыстырмалы
дербестігіне байланысты ақшал ай нысанда
жүзеге асырылады.
6. ҚАРЖЫЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ ӘДІСТЕРІ:

Экстраполяция (коэффициенттер) әдісі - Қаржы
көрсеткіштер динамикасы арқылы жоспарлау.
Нормативтік әдіс- сәйкес жоспарлы қаржылық
көрсеткіштер белгіленген нормалар мен
нормативтердің негізінде есептеп шығарылады.
Баланстық әдіс- шығындардың оларды жабу
көздерімен үйлесуін, қаржы жоспарларының
барлық бөлімдерінің, сонымен бірге өндірістік
және қаржылық көрсеткіштердің өзара үйлесуін
қарастырады.
Сараптық бағалаулар әдісі- жоспарлау
обьектісінің жай күйінің параметрлерін анықтау
үшін аса білікті мамандардың тәжірибесін
пайдалануды қажет етеді.
7. ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
ТҮРЛЕРІ.

Қаржылық бақылау - мемлекеттік ақша қорларын қалыптастыру және бөлу,
сондай-ақ
мемлекеттің ақша қаражаттарын пайдалану процестерінің заңды түрде және
мақсатқа сәйкес
жүргізілуі.
Қаржылық бақылау түрлері:
кешенді бақылау – мемлекеттік қаржылық бақылау объектісінің нақты

кезеңдегі қызметін барлық мәселелер бойынша тексеру және бағалау;
тақырыптық бақылау – мқбо нк жекелеген мәселелер бойынша тексеру және

бағалау;
үстеме бақылау - мқбо қатысты ақпарат алу қажеттігіне байланысты үшінші

тұлғаларды бақылау, ол операциялардың бірдейлігіне қарай бір-бірімен өзара
байланысты құжаттарды бір –бірімен салыстырып қарауды білдіреді.
Өткізілу мерзіміне байланысты:
алдын ала;

ағымдағы;

Кейінгі.

Қаржылық бақылау жүзеге асыратын субьектілерге байланысты:
Жалпы мемлекеттік және қоғамдық;

Жалпымемлекеттік бақылау;

мемлекеттік және ведомстволық.
7. ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ
ОЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ.

Қаржылық бақылау
түрлері.
8.Қаржылық
бақылаудың
1) Қаржымақсаттары
заңнамаларын
бұзуы немесе 2) Кінәлілерді
3) Қаржылық
қаржылық айқындау мен
тәртіпті
қатынасқа оларды
бұзудың және
түсушілердің заңмен
оның
өз белгіленген
салдарының
міндеттерін жауапкершілік
алдын алу мен
сапасыз ке
жою.
орындауы тарту;
фактілерін
айқындау;
9. ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУДЫҢ
ҚАҒИДАТТАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ.
Мемлекеттік қаржылық бақылау қағидаттары:
Тәуелсіздік кағидаты - мемлекеттік каржыльқ бақылау органдарының

және олардың жұмыскерлерінің қызметті жүзеге асыру кезінде
тәуелсіздігіне нұксан келтіретін кез келген араласушылыққа жол бермеу.
Бақылаудың объективтілік қағидаты - бақылауды Қазақстан Республикасы

заңнамасына, мемлекеттік қаржылық бақылау стандарттарына қатаң
сәйкестікпен жүргізу, мүдделер қактығысын болдырмау.
Анықтық қағидаты - бақылау нәтижелерін бухгалтерлік, банктік құжаттар-

мен, бақылау объектінің өзге құжаттарымен растау.
Бакылаудың ашьщтық қағидаты - бақылау нэтижелерін баяндаудың

айқындығы, мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының Қазақстан
Республи- касы Президентіне, Үкіметіне, мэслихаттарға, жұртшылыққа
есеп берушілігі.
Құзырлылық қағидаты - мемлекеттік қаржылық бакылау органдары

жұмыскерлерінің бакылауды жүзеге асыруы үшін қажетті кәсіби білімдер
мен дағдылардың жиынтығы.
Жариялылық қағидаты - құпиялылық режімді, кызметтік, коммерциялық

және заңмен корғалатын өзге құпияны қамтамасыз етуді ескере отырып,
мемл- кеттік қаржылық бақылау нәтижелерін міндетті жариялау.
9. ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУДЫҢ ӘДІСТЕРІ:

1) Қаржылық жоспарлардың (жобасын, немесе бекітілгендерін)
есептеулерін тексеру, оған қоса мәлімдемелерді тексеру;
2) Алғашқы ақша құжаттарын тексеру, оған қоса өзара байланыста
тұрған ұйымдардың қосымша құжаттарын тексеру;
3) Ақша құжаттарын және тауарлыматериалдық құндылықтарды
түгендеу, оған қоса кассаны тексеру және тексеру өлшемін жүргізу;
4) Қаржылық есеп беру құжаттарын талдау, қайта есептеп тексеру,
оған қоса баланстарды, жылдық (тоқсандық) есептеулерді санақ
мәліметтерін т.б. тексеру;
5) Тексерілуші объект тапсырған баяндамаларды, есептеулерді,
мәлімдемелерді және басқа хабарларды тыңдау және оқып тексеру
(жалпы және арнайы сұрақтар бойынша);
6) Азаматтардың үндеулері мен бұқаралық ақпарат құралдарының
жариялымдарын талдап, қорыту;
7) Ревизия. Қаржылық бақылаудың ең негізгі әдісі – ревизия. Қаржылық
шаруашылық қызметінің заңды түрде мақсатқа сәйкес жүргізілуінің,
қаржы тәртібінің сақталуын тексеру.
10. МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫЛЫҚ
БАҚЫЛАУДЫҢ ҚАҒИДАТТАРЫ.
Мемлекеттік қаржылық бақылау бұзушылықтарды
және болғызбау мақсатында бақылау обьектілерін
Республикасының бюджет және өзге де заңнамасын
сақтау және талдау.
Мемлекеттік қаржылық бақылау,оны жүзеге

асыратын
органға байланысты ішкі және сыртқы мемлекеттік
қаржылық бақылау.
Бюджеттің тиісті деңгейіне байланысты

республикалық
және жергілікті мемлекеттік басқару деңгейінде
жүргізілуі.
ҚАРЖЫНЫ БАСҚАРУ ПРИНЦИПТЕРІ, ЭЛЕМЕНТТЕРІ.
Қаржыны басқарудың элементтері:
- ақпарат,
- жоспарлау,
- ұйымдастыру,
- реттеу,
- бақылау.
Ақпараттың уақтылы жиналуы әрі дәл болуы
оқиғаларды олардың даму барысын, түпкі нәтижесін
анықтауға мүмкіндік береді
Қаржыны басқарудың негізгі принциптері:

Басқарудағы демократизм;

Қаржылық мәселелерге саяси тәсілдеме;

Басқаруда экономикалық және әкімшілік әдістердің

оңтайлы үйлесуі;
Басқарудың ғылымилығы;

Орталықтандырылған, салалық және аумақтық
11. ФИСКАЛДЫҚ САЯСАТ ҰҒЫМЫ,
ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ.

Фискалдық саясат – бұл салық салу және
мемлекеттік шығыстарға қатысты мемлекеттің
саясаты ФИСК (лат. fiscus) – мемлекеттік қазына .
Қазақстанда фискалдық саясат жүргізу Қаржы
министрлігімен жүзеге асырылады
Фискалдық саясаттың екі түрі бар:

Ынталандырушы фискалдық саясат, салық

ауыртпалығын азайту және мемлекеттік шығыстарды
көбейтуді кірістіреді, бюджет тапшылығына әкеледі.
Рестриктивті фискалдық саясат, салыұ ауыртпалығын

өсіріп, бюджет шығыстарын азайтуды кірістіреді,
мемлекет бюджетін толықтыруға бағытталған.
12. ҚР ЖҮРГІЗІЛІП ЖАТҚАН ФИСКАЛДЫҚ САЯСАТЫ.
Қазақстан Республикасының салықтық жүйесінің негізі 1991 ҚСРО салықтық
сұрақтар бойынша құжат пакетінің болғанында салынған. Әрине, ол өзінің көп
қалпында, елде болған салық салудың тәртібінен тәжірибелік айырмашылығы
болған жоқ. Алайда, Қазақстанның егемендігін жариялағаннан соң, ондағы
нарықтық қатынастардың қалыптасу шамасымен сәйкес оның салықтық жүйесі
өзгерді.Салықтық заң шығаруға енгізілген өзгерудің алғаш саты күйелі мәні
болған жоқ және өзінің бағытталуы бойынша өркениетті нарықтық сипат емес,
өкілетті сипатта болды. Солай бюджетке салықтардың және басқа міндетті
(төлемдердің саны өсті, сол кезде салықтық заң шығаруда жаңа жеңілдіктер
енгізілді. Ақырында, өз мәнінде жүйесіз көпшілікті үймелеуді, жиі бір-біріне
қарама-қайшылықты және барлық салықтық жүйенің заңдардың, заң актілерінің
қызмет етуін көрсетті.

Салық салу мемлекетпен құқықтық актілер шығарумен (жүзеге асырылады
және реттеумен және осыған сәйкес құқықтық формаға ие). Сәйкес құқықтық
актілер арқылы мемлекет оған өкілтті мемлекеттік органдармен салықтарды
бекітеді және енгізеді, осының негізінде салықтық саясат пен салықтық жүйені
қалыптастырады, әр салықтың түрі бойынша (салық салудың тәртібін
анықтайды, өзінің арнайы салықтық органдарын құрайды және олардың
хабардардығын анықтайды, салықтық заң шығарудың бұзушылығы үшін
жауапкершілікті бекітеді және т.б. Бұл актілер қоғамдық қатынастардың
көпсандық негізінде жатыр, олар мемлекеттің салықтық қызметінің процессінені
құрылады. Бұл құқықтық бұзушылықта мемлекет субьектілердің тәртібін
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРМИНДЕР:
Қаржы стратегиясы - экономикалық саясаттың
құрамды бөлігі; мемлекеттің өз функциялары мен
міндеттерін жүзеге асыру үшін қаржыны
ұйымдастырып, пайдалану шараларының жиынтығы.
Стратегия-экономиканың ірі ауқымды міндеттерін
және қоғамның әлеуметтік дамуына бағытталған
қаржы саясатының ұзақ мерзімді курсы.
Тактика-стратегиялық мақсаттарды анықтап, шұғыл
және ағымдағы міндеттерді шешуге бағытталады.
Қаржы құқығы - мемлекеттің қаржылық қызметімен
байланысты қатынастарын реттейтін құқық саласы.
Қаржылық болжау - мемлекеттің мүмкін
болатын қаржы жағдайын алдын ала көре
білу, қаржы жоспарларының көрсеткіштерін
негіздеу (дәлелдеу).

Ұқсас жұмыстар

Қаржылық бақылау органдары

Менеджменттің бақылау қызметі

Қаржылық бақылаудың негізгі міндеттері

Бұрмалаулар және түрлері (алаяқтық фактісі) Аудиторлық тәуекелдік және оның компоненттері “Тәуекелділікті бағалау” “Ішкі аудит”

Бақылау басқару функциясы

Қаржы бақылауының мемлекеттік жүйесі

Аудиттің түрлері

Мемлекеттік қаржылық бақылау

Қазақстанның қаржы нарығын мемлекеттік реттеу

Үшінші Алтын адам

Пәндер