Хирургиялық науқастарды заманауи тексеру әдістері

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Оңтүстік Қазақстан
Денсаулық Сақтау Медицина академиясы
Министрлігі

Хирургиялық пәндер кафедрасы

Тақырыбы. Хирургиялық науқастарды заманауи тексеру әдістері.

Орындаған: Кубеев.Н.Н
Тобы: В-ЖМҚА-04-18
Қабылдаған: Аширов. Б.О

Шымкент,2020
Жоспар
I.Кіріспе
Науқасты қосымша тексеру әдістері
II.Негізгі бөлім:
•Рентгенологиялық, эндоскопиялық,
функцияоналдық-аспаптық және ультрадыбыстық
зерттеу әдістері
•Науқасты тексеруге арналған аспаптардың түрлері
Аспаптық талдау əдісінің жіктелуі
III.Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
I.Кіріспе
• Науқасты тексеру әдістері — белгілі бір ауруды танып білу үшін,
аурудың әртүрлі белгілерін анықтау үшін және ағзадағы өзгерістерін
анықттау үшін қолданылатын клиникалық зерттеу әдістері.
Науқасты зерттеу барысында табылатын симптомдарды объективті
симптомдар деп айтады.
Сондықтан науқасты клиникалық тексеру әдістері:
субъективті,
объективті,
зертханалық,
аспаптық болып бөлінеді
Диагноз қою әдістері негізгі және қосымшаға бөлінеді. Негізгі
клиникалық әдістерге сұрастыру, науқасты қарау, сипап – сезу,
соққылау, тыңдау жатады. Мейірбике оны әр науқасқа қатысты
жүргізу тиіс. Негізгі әдістерден кейін дәрігер ары қарай қандай
қосымша тексерулер жүргізу керек екенін шешеді.
• Қосымша (зертханалы – аспапты) тексерулерді арнайы
дайындалған мамандар жүргізеді. Қосымша әдістер (биопсия,
эндоскопия, рентген, цитодиагностика және т. б.) негізгі
тексеру әдістері сияқты маңыздылығы зор, кейде диагнозды
дұрыс қоюға шешуші рөлді атқарады.
Әр науқасқа қандай жағдайда қосымша әдістерді жүргізу
керектігін дәрігер өз бетінше шешеді. Қосымша зерттеу
әдістерін дәрігер тек кейбір жағдайларда ғана
тағайындайды: белгілі бір нәтиже алу мақсатында, яғни
зерттеу барысында арнайы әдістердің клиникалық диагнозды
қою үшін, көлемі минимальді, жеткілікті болу қажет және
барлық патологиялық үдерістердің ағу ерекшеліктерін
анықтағанда, өз алдына емдеу тактикасы қолданылады.
Арнайы диагностикалық әдістерді тағайындағанда, міндетті
түрде мына ережелерді орныдау керек: қарапайымнан
қыйынға, инвазивті емес әдістен инвазивтіге өту.
• Аспаптық талдау әдісінде аналитикалық қасиеттердің
сезгіштігі, іріктеу қасиеті, дұрыстығы талдау процесін
автоматтандыру жоғары болатын арнайы аспаптардың
көмегімен анықтайды. Аспаптық талдау әдісі заттардың
физикалық, физика-химиялық қасиеттеріне негізделеді.
Көптеген физика-химиялық қасиет спецификалық болып
келеді, олар талдаудың сезімталдығын арттырады.
Аспаптық талдау әдісінде талдаудың толық
автоматтандыруын жүргізуге рұқсат етеді. Оларды сандық
талдаумен қатар, заттарды анықтауда кеңінен қолданады.
Инструменттік әдістер организмнің ағзалар мен
жүйелерінің құрылымдық ерекшеліктерін анықтауға және
олардың қызметтер көрсеткіштерін өлшеуге мумкіндік
береді (аудиометрия, спирометрия, электрокардиография,
электроэнцефалография, реография, т.б.).
• Қазіргі кезде ауруханаларда науқастардың жағдайын бақылайтын
техникалық құралдар жете зерттеліп дайындалған. Сөйтіп
медицинаның көптеген саласында автоматты анықталым
(диагностика) және бақылау әдістері кеңінен енгізілді.
Соңғы жылдары емдеу-анықтау істерінде кванттық физика және
биофизика жетістіктеріне негізделген биорезонанс тәсілдері
кеңінен таралып отыр. Мұнда төменқуатты электромагнит
сәулеленісімен (квант) тірі организмнің ақпараттық-қуаттық
құрылымдарының өзара әрекеттесуін, гомеостазды қалыптастыру
үшін жиі қолданылады. Өйткені тірі организмнен сейілетін
сәулеленіс (толқындар) кванттық немесе электромагниттік
өрістен құралады. Басқа толқындар іспетті, оларда да
организмнің физиологиялық күйін көрсететін қуат және белгілі
ақпарат болады. Оның компьютерлік анықтау әдістері (Фоль,
Накатана, Акабане т.б.) адамның қалыпты күйінің өзгерістерін,
аурудың симптомдары білінбей тұрғанда, ертерек тіркей алады.
• Тіршілік кибернетика дәрігерлердің еңбегін өте
женілдетеді. Есептегіш құралдарды, алгоритмдерді,
әртүрлі бағдарламаларда емдеу және анықтау
аппараттарын кеңінен пайдаланып, ақпараттың
орасан зор көлемін тез өңдеуге және талдауға
мүмкіндік туды. Осыған байланысты иедициналық
анықталым орталықтарын ұйымдастыру мәселесінің
болашағы зор.
II.Негізгі бөлім:
• Аспаптық талдау əдісінің жіктелуі:
1) Спектрлік – заттардың оптикалық қасиетін
өлшеуге негізделген.
2) Электрометриялық – ерітіндідегі заттардың
электрлік параметрлерін өлшейді.
3) Радиометриялық – заттардың радиоактивтілігін
өлшейді
4)Термиялық- сәйкес процестердің жылу эффектісін
өлшеуге негізделген
5) Хромотаграфиялық əдіс – əртүрлі заттардың
талғамды сорбциялануға қабілетін қолдануға
негізделген.
• Аспаптық әдістері рентгенологиялық, эндоскопиялық
және ультрадыбыстық зерттеулер жатады.
Эндоскопиялық зерттеу әдістері
Эндоскопия (грек. endon — ішінде, skopeo — қарау,
бақылау) әдісі көзбен шолып зерттеу, ішкі органдардың
тексеру арқылы олардың ішкі бетінің оптикалық
аспаптардың көмегімен (эндоскоптарды), жабдықталған
жарық беру құрылғысымен жабдықталады. Сызба
түрінде, кез-келген эндоскоп білдіреді полую түтікке
байланысты лампочкой, оны енгізеді саңылау зерттелетін
органның немесе қуысына. Конструкциясы тиісті
эндоскоп, әрине, байланысты формасы, көлемі, орналасу
тереңдігі және сол немесе өзге де орган. Эндоскопиялық
ішкі ағзаларды зерттеу әдісі мүмкіндік береді қарауға
шырышты анықтауға, деформация, жаралар және қан
кету көзі, табу ісік білім және полиптер.
• Арнайы құрылғылардың көмегімен (2-сурет)
эндоскопия суретке түсіруге мүмкіндік береді
белгілі бір учаскелері ішкі бетінің зерттелетін
органның жүргізуге биопсию (шырышты
ауруларының ісік процестері білім беру)
микроскопиялық зерттеу үшін, енгізу қажет болған
жағдайда дәрілік препараттар.
• Эндоскопиялық әдіс:
Бронхоскопия – бронхоскоп аппараты
арқылы кеңірдекті және бронх
тарамдарын тексереді: шырышты
қабатын, қан ағу орнының жерін, ісікті
көріп анықтауға болады.
• Эзофагоскопия – өңештің шырышты қабатын, оның
өзгеруін, ісігін, қан кетуін эзофагоскоп аппараты
арқылы көре алатын тексеріс.
• Фиброгастроскопия – асқазан мен он екі елі ішекті
гастроскоп құралы арқылы тексеретін әдіс.
Асқазанның ішкі кілегей қабатын, жарасын, ісігін
көзбен көріп анықтайды.
• Колоноскопия – колоноскоп аппараты арқылы тоқ
ішектің төменгі бөліктерінің сілекейлі қабатындағы
өзгерістерді анықтайды. Манипуляцияның алдында
міндетті түрде тоқ ішекті тазартып алады.
• Ректороманоскопия – тік және сигма тәрізді
ішектің шырышты қабатын ректоскоп арқылы
зерттейтін әдіс (ішкі кілегей қабатын, жарасын,
ісігін, қан ағу орнының жерін т.б. өзгерістерді
көзбен көріп анықтайды).
• Цистоскопия – цистоскоп арқылы қуықты
зерттейтін әдіс. Қуықтың ішкі кілегей қабатынан
басқа, зәр аққыштардың қуыққа құятын санлары
көрінеді, оның қызметі анықталады
• Ангиография – ұйқы артериясына контрастты
затты енгізу арқылы мидың қантамырлар жағдайын
анықтау КТ – ми тіндерінің қабаттарының
тығыздығын тіркеуде қолданылатын мидың
рентгенодиагностикалық әдісі
• Пневмоэнцефалография – бас миындағы
қарыншалар мен субархнойдальді кеңістіктің оттегіге
толуы краниография көмегімен анықталатын әдіс. ПЭГ
негізінен травманың паталогиясын, не қабынуды,
басми ісіктері мен туа пайда болған ақауларды
диагностикалауда қолданылады. Паталогиялық
процесстің локализациясына байланысты көрінісі әр
түрлі.
• Эхоэнцефалография – мидың самай сүйектен
медиальді сүйек құрылымын анықтайтын ультра
дыбыстық зерттеу әдсі. Оңға және солға
бағытталған ультрадыбыстық сигналдарды
тіркейді. Осцилоскоп экранында бірнеше сигналдар
бақыланады, М-эха сигналын бөліп қараймыз
• Реоэнцефалография – бас миы қан тамырларының
тонусы мен қан айналымын өлшеуге, анықтауға
арналған әдіс. Рэограф тіркеу аппаратымен
электроэнцефалографқа не электрокардиографқа
жалғанады. РЭГ ми және қан тамырлар құрылымын,
барлық қан тамырлар бұзылысы ауруларында
қолданылады.
• Ультрадыбыс (лат. ultra – шектен тыс, үстінде және
дыбыс) – адам құлағына естілмейтін жиілігі 20 кГц-
тен жоғары серпімді толқындар. Ультрадыбысты
жануарлар (жарғанаттар, балықтар, жәндіктер)
қабылдай алады.
Ультрадыбыстар, керісінше, физикалық және
технологиялық әдістерде кеңінен қолданылып отыр.
Бұл дыбыстарды адамдар арнайы құралдардың
көмегімен естиді және қабылдай алады.
• Ультрадыбыс толқындарының басты ерекшелігі — оларды
дыбыс көзінен белгілі бір бағытта таралатындай етіп
бағыттауға болады.
Дыбыстың шағылу құбылысына теңіз тереңдігін өлшеуге
арналған құрал — эхолоттың және су астындағы
нысаналарды табу үшін қолданылатын сонардың (лат. sound
navigation and ranging — «дыбыстық навигация және
кашықтықты өлшеу» деген сездерден) құрылысы
негізделген. Шағылған ультрадыбысты пайдаланып,
нысананың орнын анықтау тәсілі эхолокация деп аталады.
Кеме табанына орнатылған құралдардың көмегімен белгілі
бір бағытта ультрадыбыстар жіберіледі. Бұл дыбыстар теңіз
түбінен немесе ізделінді нысанадан шағылып, бір мезеттен
кейін кемеге қайта оралады. Кемедегі өте сезімтал
аспаптардың көмегімен тіркелетін бұл толқындар электр
импульстеріне түрлендіріледі де, экранда, мысалы, сүңгуір
кайықтың кескіні пайда болады.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Ұқсас жұмыстар

Науқасты аспаптық тексеру әдістері

ҚАТЕ БІРІКТІРІЛГЕН ЖАҚ СҮЙЕКТЕРІНІҢ СЫНУЫН ЕМДЕУ

Жоғарғы жақ тістерінің төменгі жақ тістерін жабуы

Медбике емдеу - профилактикалық мекемелерде дәрігердің көмекшісі

Амбулаторлы хирургия бөлімінің жабдықталуы

Науқастарды тасымалдау

Ауруханалардың ішін ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар

Сыртқы жыныс мүшелерін қарау

Диспансерлік топтар

АРАХНОИДИТ БЕЛГІЛЕРІ

Пәндер