Кеуде бұлшық еті

Презентация қосу

Бұлшықет
Орындаған: Муканов Ерсултан
Тексерген:Омаркулова Бану Каматаевна
Бұлшықет – жиырылуы қабілетіне ие бұлшықет ұлпасының түрі болып
келеді. Бұлшықет ұлпаларының үш түрі болады: жүрек, бірыңғайсалалы
және қаңқа. Жүрек бұлшықеттері жүрек айналасында орналасқан, ол
қанды қысып, қан жүйесімен айналуына мүмкіндік береді. Бірыңғайсалалы
бұлшықеттер ағза ішінде көп таралған; ол ішекте, бронхиолалар мен
көптеген басқа ішкі мүшелерде бар. Жүрек бұлшықеттері тәрізді,
бірыңғайсалалы бұлшықеттер де вегетативті жүйке жүйесінің
бақылауында болғандықтан, сана әрекетімен басқарылмайды. Қаңқа
бұлшықеттері, жүрек бұлшықеттері сияқты қаңқаға бекітіліп, сана
сезімінің бұйрығына жауап ретінде жиырылады.
Тұлға

Жамбас
Мойын
Кеуде
Бас
Ішж/е аяқ

Бұлшық ет
Бұлшықеттер адам қаңқасына сіңірлер
деп аталатын қатты талшықтар
арқылы бекітілген. Бұлшықет
жиырылғанда сіңір тартылады, ал,
сіңір өз кезегінде сүйекті тартады. Бұл
үдерістің нәтижесінде, буынның екі
жағындағы сүйектер үйлесімді түрде
қозғалады. Кейбір бұлшықеттер
арқылы буындарды бүгуге (мысалы,
қолдың жоғарғы бөлігіндегі екібасты
бұлшықеттер), ал, кейбіреуі буындарды
кеңейтуге (мысалы, үшбасты
• Бұлшықет қалай жиырылады?
Бұлшықеттер – ақуыз талшықтарынан
тұратын ұзын жасушалар жиынтығы. Қозу
барысында, бұлшықет және оның
жасушаларының қысқаруы әсерінен,
талшықтар бір-бірімен үйкеліседі. Дегенмен,
бұлшықеттер тек жиырыла алады,
сондықтан, оларға қайта қалпына келу үшін
қарама-қарсы әрекет ететін бұлшықет
қажет. Олар антагонистік бұлшықет деп
аталады. Мысалы, екібасты бұлшықеттер
қолды созу үшін емес, қолды бүгу үшін
жиырылады. Қолды созу үшін антагонистік
тұрғыдан әрекет ететін ұшбасты
бұлшықеттер қажет.
ТҰЛҒАНЫҢ БҰЛШЫҚ ЕТІ

Арка бұлшық еті Кеуде бұлшық еті Іш бұлшық еті

Беткейдегі Тереңдегі
Арқа бұлшық еті

Арқа бұлшықеттері көп: олардың басты бөлігін
тұлға миотомдарының дорсалды бөлімдерінен пайда құрайды, оған бастан және
қолдан арқаға ауысқан бұлшықеттер қабаттасады, соның себебінен олар екі
беткей және терең-қабат болып орналасады.
Беткей бұлшықеттер
Иық белдеуі мен тоқпан жілікке бекитін бұлшықеттер
Қабырғаларға бекитін бұлшықетте бұлардың екеуі де тұлғаның кейін қарай
ығысқан вентралды бұлшықеттерінің туындылары. Олар бас сүйек нервтерінің
алдыңғы тармақтарынан нервтендіріледі.
Терең бұлшықеттер
Арқаның беткей бұлшықеттері: Иық белдеуі мен тоқпан жілікке бекитін
бұлшықеттер екі қабат болып орналасады, олардың ең беткісі екі жалпақ
бұлшықеттен тұрады:
Трапеция тәрізді бұлшықет- Жоғарғы бөлігі жауырынды көтереді,
ортадағысыжауырынды омыртқа жотасына жақындатып, ал астыңғысы оны
төменге тартады.
Арқаның аса жалпақ бұлшықеті-иықты, қолды артқа тартып, қолды ішке бүгеді.
Ромбтәрізді бұлшықет
Жауырынды көтеретін бұлшықет
Артқы жоғары тісті бұлшықет
Артқы төменгі тісті бұлшықет.
Кеуде бұлшық еті

Кеуде бұлшықеттері кеуде торының бетінде басталып, одан иық белдеуі мен қолдың еркін бөлігіне
баратын бұлшықеттерге және кеуде қуысының қабырғалары құрамына кіретін меншікгі (аутохтонды)
бұлшықеттерге бөлінеді.
Кеуденің үлкен бұлшық еті- үшбұрышты. Бағана сүйегінің сыртынан, төс және 2 – 6 қабырғаның
шеміршегінен басталады. Тоқпан сүйек үлкен томпағына келіп жабысады. Атқаратын қызметі: қолды
денеге жақындатады, ішке қарай бұрып көтереді.
Кеуденің кіші бұлшық еті-үлкен бұлшық еттің астында орналасқан. 1-5 қабырғадан басталып,
жауырынның құс тұмсықшасына жабысқан.
Атқаратын қызметі: жауырынды төменге тартады, жауырын тыныш тұрғанда қабырғаларды көтеріп
тыныс алуға қатысады.
Бұғана асты бұлшық еті- кеуде қуысының сыртқы бүйірінде 1 қабырға мен бұғана сүйегінің
аралығында орналасқан. Бұғананы төменге және ішке тартады.
Алдыңғы тісті бұлшық ет- жоғарғы 9 қабырғалардан тіс тәрізді басталып жауырынның медиаль шеті мен
төменгі бұрышына келіп жабысады.
Атқар атын қызметі: Жауырынды алға тартады, қолды горизонталь созуға мүмкіндік туғызады.
ІШТІҢ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІ
Іштің сыртқы қиғаш бұлшық еті- жалпақ еті, төменгі 8- қабырғадан басталып, мықын сүйектің қырына барып жабысады. Іштің сыртқы қиғаш бұлшық етінің
талшықтары қиғаш орналасқан. Атқаратын қызметі: омыртқа жотасын бүгіп, оны бір жағына қисайтып, тұлғаны бұрап, кеудені төмен түсіреді.
Іштің ішкі қиғаш бұлшық еті – сыртқы қиғаш бұлшық еттің астында желпуішше болып орналасқан. Ол бел-кеуде шандырынан, мықын сүйегінің қырынан
жіне және шат байламынан басталып, арқада ІІІ қабырғаға жабысады, іштің қабырғасының алдында апоневрозға айналады. Атқаратын қызметі: омыртқа жотасын
бүгіп, кеудені төмен түсіреді, жамбасқа көтеріп, тұлғаны бұруға қатынасады.
Іштің көлденең бұлшық еті – ол екі алдыңғы бұлшық еттің астында орналасқан. Төменгі алты қабырғаның ішкі бетінен, бел-кеуде шандырынан, мықынның
қыры мен шат байламынан басталады. Атқаратын қызметі: іш қуысына сығымдап қысым түсіріп тұрады, төменгі қабырғаларды көтеріп, дем шығаруға ықпал етеді.
Іштің тік бұлшық еті – төс сүйегінің семсершесінен және V-VII қабырғалардың шеміршегінен басталып шат сүйегіне келіп бірігеді. Іштің тік, сыртқы, ішкі
қиғаш жіне көлденең еттерінің апоневроздарымен бірігіп, іш қуысының берік қабырғасы пайда болады.
Іштің ішдыры – іш шандыры бұлшық еттерді сыртынан жауып тұратын кеуде шандырының жалғасы, ал іш қуысының ішін жұқа сір қабық жабады.
Мойын бұлшық еттері.

Мойынның бұлшық еттері

үстінде тереңде
орналасқан орналасқан

Мойынның бетінде орналасқан бұлшық етіне
платизма немесе мойынның тері асты бұлшық
еті мен төс-бұғана-еміздікше бұлшық ет жатады.
Платизма сүтқоректілердің
мускулатурасының рудименті. Адамда
платизма терінің астында жайғасқан.
Мойынды жанынан және жартылай алдыңғы
бетін жауып тұратын жұқа бұлшық ет
пластинкасы.
Төс-бұғана-емізікше бұлшық ет. Мойынның ең
ірі және қуатты бұлшық еті. Екі сабақ болып
төс сүйектің жоғарғы жиегі мен бұғананың төс
ұшынан баталып, саай сүйектің емізікше
өсіндісіне бекиді. Бір жағынан жиырылса,
басты қарама-қарсы жағына қарай бұрады, ал
мойынның екі жанынан бірдей жиырылса,
баты артқа қарап тартады.
Қолдың бұлшық еттері.

Қолдың бұлшық еттері.

Иық белдеу Қолдың өз
бұлшық еті
Қолдың бұлшық еттері
миотомдардың вентральды
бөлігінен пайда болады.
Дельта тәрізді Кіші жұмыр
бұлшық ет бұлшық ет

Иық
Жауырынның
көлденең белдеуінің Үлкен жұмыр
өсіндісі бұлшық бұлшық ет
үстіндегі еттері.

Жауырынның Жауырын асты
көлденең өсіндісі бұлшық ет
асты
Білектің бұлшық еттері.
Аяқтың бұлшық еттері.

Аяқтың бұлшық
еттері.

Жамбас Аяқтың
белдеуі еттері
Аяқтың бұлшық еттері
қызметінің ерекшелігіне
байланысты қолдың бұлшық
еттеріне қарағанд күшті
жетілген.
Аяқтың бұлшық еттері қызметінің ерекшелігіне
байланысты қолдың бұлшық еттеріне қарағанд
күшті жетілген.
Жамбас белдеуінің бұлшық еті.

Жамбас белдеуінің бұлшық еттері алдыңғы
және артқы бұлшық еттер болып екі топқа
бөлінеді. Алдыңғысына :мықын-бел бұлшық еті
жатады. Жамбас-ортан жілік буынның қуатты
бүккіші болып табылады. Артқы бөлігіне:
Бөксенің үлкені, кіші және ортаңғы бөке, алмұрт
тәрізді бұлшық ет, санның шршы бұлшық еті,
сыртқы қол сұғарлық бұлшық ет, ішкі қол сұғарлық
бұлшық ет.
Санның бұлшық еттері үш топқа бөлінеді:
алдыңғы, артқы, және медиальдық
топтарға.
Санның алдыңғы бетінде екі бұлшық ет
орналасқан – санның төртбасты бұлшық еті
мен тігінші бұлшық еті.
Санның артқы бетінде сирақтың үш ұзын
бүккіштері орналақан.
Санның медиалдық бетінде қырқалы
бұлшық ет, жіңішке бұлшық ет пен үш
келтіруші бұлшық еттер орналасады.
Сирақтың сіңірлерінен басқа аяқ басында өзінің меншікті қысқа бұлшық
еттері бар. ОЛардың бәрі аяқ басының өзінен басталады. Бүгушілер табанда
орналады, жазғыштар аяқ басының сыртқы бетіне жайғасқан. Аяқ басының
сыртқы бетіне екі қысқа жазғыштар – башпайлардың қысқа жазғыштары мен
улкен башпайдың қысқа жазғыштары жайғасқан.

Ұқсас жұмыстар

Бұлшықет жиырылу түрлері

БҰЛШЫҚ ЕТТЕР ЖҮЙЕСІ (МИОЛОГИЯ)

Гимнастика және атлетикалық дайындық

Пәндер