Қала статусы




Презентация қосу
«НАРХОЗ» УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КОЛЛЕДЖІ (ЕжА–131)

ПРЕЗЕНТАЦИ
Я
ТАҚЫРЫБЫ: СЫР БОЙЫ ҚАЛАЛАРЫНЫҢ
ҚАЗАҚСТАННЫҢ САЯСИ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ӨМІРІНДЕГІ РӨЛІ

Тексерген: Қайрат Құрманович
Орындаған: Жұмадилова Аяжан
Арал теңізінің айналасындағы аймақтың
картасы. Теңіздің шекаралары 1960
жылдардың басындағыдай етіп
берілген. Арал теңізіне келіп құятын
өзендердің алабында орналасқан
елдер сары түспен бөліп көрсетілген.
Origin Нарын және
Қарадария
өзендері
Өзеннің сағасы Арал теңізі

Өзенінің бассейні Қазақстан, Өзбекстан
және Тәжікстан

Ұзындығы 2,212 км
Avg. discharge 703 m³/s (сағасында)

Ауданы 219,000 км²
СЫР БОЙЫ ҚАЛАЛАРЫ:

Түркістан
Ташкент(Шаш)
Тараз
Отырар
Сауран
Яссы

Және т.б
Түркістан – шамамен 1500 жыл

Түркістан қаласының іргетасы V-VІ
ғасырларда қаланған. Есім ханнан
бастау алып, XІV-ХVIIІ ғасырларда
Қазақ хандығының астанасы
болған.Қаланың іргетасы біздің
заманымыздың 1-мыңжылдыктың
бас
кезінде каланған. Археологтар
қалның
тарихы тереңде жатқанын
дәлелдеп
отыр. Түркістан қаласының
айналасындағы аймақта тас дәуірі
ескерткіштері (Шоқтас,
Қошқорған)
бұл өңірде әуелгі адам кем
дегенде 550
Қала
Түркістан

Елтаңбасы

Әкімшілігі
Ел Қазақстан
Статусы Облыстық маңызы бар қала

Облысы Түркістан облысы

Ішкі бөлінісі Ауыл округтерінің саны: 11 Елді-
мекендерінің саны: 35

Әкімі Әліпбек Шәріпбекұлы Өсербаев
Тарихы мен географиясы
Координаттары 43°18′00″ с. е. 68°14′37″ ш. б.43.30
000° с. е. 68.24361° ш. б.
(G) (O) (Я)

Құрылған уақыты 500 жыл
Бұрынғы атаулары Йасы, Шағбар
Қала статусы 500
Жер аумағы 7,4 мың км2[1] км²
Климаты қатаң континетті
Тұрғындары
Тұрғыны 253 166[2] адам (2015)
Ұлттық құрамы қазақтар − 62,25%, өзбектер −
35,64%, басқа ұлттар − 2,11%
(2015ж.) [2]

Этнохороним түркістандықтар
Мәліметтер:
Түркістан Есім ханнан бастап Қазақ хандығының орталығы болды. Сол
кезден Ясы қаласы Түркістан деп атала бастады. 18 ғасырда жоңғар
шапқыншылықтары каланы құлдыратып жіберді. 1819—64 жылы
Түркістан Қокан хандығының қол астына қарады. Сол кезеңде
Түркістан қаласының аумағы 10 гектарға жуық болды.
19 ғасырдың 60-жылдары Түркістанда 20-ға жуық мешіттер, 2
медресе, базар, 22 су диірмені, 5 мыңдай тұрғыны болды.
1864 жылы 11 маусымда Түркістанды Ресей әскер¬лері жаулап
алды.
1872 жылдан уездік қала аталды. 20 ғасырдың басында Түркістан
1400 гектардай жерді алып жатты.
1872 жылдан уездік қала аталды. 20 ғасырдың басында Түркістан
1400 гектардай жерді алып жатты.
Өнеркәсіп және сауда орындарынан 1912 жылы мақта тазалайтын, 10
май шайқайтын, 8 сабын қайнататын, кірпіш зауытттары, 15 су
диірмені жұмыс істеді.
1918 жылы 6—9 каңтар аралығында Түркістанда Сырдария облысы
қазақтарының съезі етті. Съез¬де Сырдария облысының Алаш
автономиясына қосылу мәселесі каралды.
Түркістан қаласы 1928 жылдан Түркістан ауданының
әкімшілік орталығы. Қалада жөндеу-механик, мақта
тазалау, жем, кірпіш зауыттары, темір-бетон бұйымдарын
шығаратын, тұр¬мыс қажетін өтейтін комбинаттар т.б.
кәсіпорындар жұмыс істейді. Саттар Ерубаев мұражайы
қызмет көрсетуде.
1991 жылы "Әзіреті Сұлтан қорық-мұражайы" ашылды.
Түркістанда орта білім беретін мектептерден баска,
арнаулы білім беретін оқу орындары бар.
1991 жылы Түркістанда
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік уни
верситетінің
негізі қаланып, қазіргі кезде еліміздегі жетекші білім беру
ордасына айналды.
ЮНЕСКО шешімімен Түркістан каласының 1500 жылдық
мерейтойы әлемдік деңгейде аталып өтілді (2000).
Абай «Жиырма жеті жасында...» деген өлеңінде сүйікті
ұлы Әбдірахманның ғылым іздеп, білімін жетілдіру
барысында Түркістан өлкесімен таныс болғандығы
жөнінде айтады.
Түркістан
Тараз қаласы – шамамен 2000
жыл
2002 жылы Тараз өзінің 2000
жылдығын атап өтті. Орта
ғасырларда
Тараз Ұлы Жібек Жолының
бойында орналасқан
қалаларының бірі
болған. Ескерткіштердің
түгелдей жойылғанына
қарамастан көп
жылғы археологиялық
жұмыстардың нәтижесінде
көне және орта
ғасырдағы Тараз өмірінің
әртүрлі кезеңдерін сипаттайтын
елеулі
материалдар жинақталған.
Қала
Тараз

Елтаңбасы

Әкімшілігі
Ел Қазақстан
Статусы Облыс орталығы

Облысы Жамбыл облысы

Әкімі Рүстем Дəулет
Тарихы мен географиясы

Координаттары 42°53′ с. е. 71°22′ ш. б.42.883° с. е. 7
1.367° ш. б.
(G) (O) (Я)

Алғашқы дерек 568

Бұрынғы атаулары Жамбыл, Мирзоян, Әулие-Ата.

Жер аумағы 139 км²

Уақыт белдеуі UTC+6:00

Тұрғындары

Тұрғыны 357 663[1] адам (2019)
ТАРАЗ
Сайрам(Исфиджаб) қаласы

Сайрам – Оңтүстік Қазақстан
Сайрам ауданындағы ауыл,
Сайрам ауылдық округі орталығы.
Оңтүстік Қазақстандағы ең ірі қала
Исфиджаб саналады. Ол
629 ж. Сюань-Цзянның
жылнамасында “Ақ өзендегі қала”
атымен алғаш аталады. Кейін
Махмұт Қашқари Сайрам – ақ
қаланың аты (әл-Мединат әл-
Байда), ол Исфиджаб деп, кейде
Сайрам деп те аталғанын жазады.
Сайрамнан Шашқа баратын
жол бойында 8 – 10 ғасырларда
Газгирд (Қазығұрт) болған.
Ауыл

Сайрам

Әкімшілігі

Ел Қазақстан

Облысы Түркістан облысы

Ауданы Сайрам ауданы

Аудандар саны Сайрам ауылдық округі

Әкімі Хусанхан Ахмадханов
Тарихы мен географиясы

Координаттары 42°18′07″ с. е. 69°46′13″ ш. б.42.
30194° с. е. 69.77028° ш. б.
(G) (O) (Я)

Уақыт белдеуі UTC+6:00

Тұрғындары

Тұрғыны 48 000 адам (2009)

Ресми тілі қазақ тілі
Исфиджабтың шығыс жағында
Шарап, Будухкет, Тамтаж, Абараж, Жувикат
қлары мен елді мекендері орналасқан.
Шарапқа –
Төрткөл Балықшы, Будухкетке Қазатлық
қалаларының жұрты сай келеді. Тамтаж,
Абараж
– керуен сарайлары іспетті. Арыстың төменгі
ағысында орталығы Отырар қ. болған
Фараб
(Отырар) өңірі жатты. Отырар аты
(Отырарбенд) 8 – 9 ғ-лардағы жазба
деректерде аталады. Оның Фараб, Тарбанд
секілді атаулары да бар. Отырардан
төменірек Сырдария бойындағы Шауғар
өңірінде сол аттас орталығы болған. Шауғар
қаласы(соғды тілінен аударғанда “Қара
Тұрғындары егін
шаруашылығымен айналысып,
бидай,
тары егіп, бақ, жүзім өсірген. 9 –
10 ғасырларда
солтүстік-шығыс Жетісуда да
қалалар салына бастаған.
Іле өз. бойындағы көшпелілер
қоныстарының орнына
пайда болған бұл қалалар тез
арада-ақ қолөнері мен
сауда орталығына айналды.
Ташкент(Шаш) қаласы
Ташкент (өз.
Toshkent, Тошкент)
— Өзбекстанның
елордасы, Ташкент
уəлаятының
әкімшілік орталығы.
2006 жылы қаланың
ресми түрде
тіркелген тұрғын
саны 2.1 миллион
болды, бейресми
деректер бойынша 3
Елтаңбасы

Әкімшілігі
Ел Өзбекстан
Статусы Астана

Ішкі бөлінісі 11 аудан

Хакімі Жахонгир Ортиқхужаев
Тарихы мен географиясы

Координаттары 41°18′ с. е. 69°16′ ш. б.41.300° с. е. 6
9.267° ш. б.
(G) (O) (Я)

Алғашқы дерек II ғ. б. э. б.

Бұрынғы атаулары Чач, Шаш (Мадина-аш-Шаш), Бинкет
(Бинкат)

Қала статусы 1930 жыл

Жер аумағы 334,8[1] км²

Орталығының биiктігі 455 м

Климаты қатаң континенталды

Уақыт белдеуі UTC+5
Тұрғындары
Тұрғыны ▲ 2 571 700 адам (2019)
Тығыздығы 7535 адам/км²
Агломерация 3 000 000 шамасы
Ұлттық құрамы өзбектер — 63,0 %,
орыстар — 20,0 %,
татарлар — 4,5 %,
корейлер — 3,2 %,
қазақтар — 2,1 %,
ұйғырлар — 1,2 %,
басқалары — 7,0 %[2]

Конфессиялар мұсылмандар, христиандар,
атеисттер және басқалары

Этнохороним ташкенттік, ташкенттіктер
Ресми тілі өзбек
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар
Семей-Қазақстанның рухани астанасы
Екібастұз қаласы
Өскемен қаласы
Шығыс Қазақстан облысы туралы
Халықаралық қатынастардағы Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі
Тұлғаның әлеуметтену процесі
Атырау облысы
Әкімшілік құқықтың қайнар көздері
Әлеуметтік стратификация - әлеуметтанудың орталық тақырыбы
Ауғанстандағы босқындар
Пәндер