Өнер мен әдебиеттегі мәдени дамудың маңызды бағыттары

Презентация қосу

XX ғасырдың бірінші
жартысындағы
мәдениет пен қоғамдық
ойдың дамуы
Бүгінгі сабақта:
• - Қоғамның мәдени өмірінің дамуы;
• - Өнер мен әдебиеттегі мәдени дамудың маңызды бағыттары;
• - Жаңа концепциялар және ғылыми жаңалықтар;
• - Мистиканың, оккультизмнің таралуы, эзотерикалық, соның
ішінде шығыстық, діндердің танымдалдағы туралы білеміз
Техникалық прогресс және қоғамдық ой-сана

ХІХ ғ. соңы мен ХХ ғ. Басында Еуропа мен Америка елдерінде елеулі өзгерістер
болып өтті. Өзгерістер жаңа дүниелерді ұғынуға итермеледі. Сол заманның
философиялық пікірлері бір-біріне қарсы болды. Американдық прагматизм,
абстрактілік философияға қарсы болып, адамдарды шынайы өмірдегі
практикалық мәселелерді шешумен айналысуға шақырды. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ.
басында қоғамды зерттейтін ілім әлеуметтану дами бастады.
Неміс философтары Француз философы Австриялық ғалым
А.Шопенгауэр мен Ф.Ницше А.Бергсон З.Фрейд
• «Өмір философиясының» • Интуиция жайлы • Психоталдау ілімін
жақтастары айтты. жасады.
• Рационализмге қарсы
• Ол интуиция арқылы • Уақыт өте келе
шықты.
• Ғалымдардың айтуы шығармашылық философияға,
бойынша рационализм – адамдары әр тарихқа, дінтануға,
өмірге деген құштарлықты нәрсенің шынайы мәдениет пен өнерді
езуші. мәніне үніле алады зерттеуге тарала
деді. бастады.
Неоромантизм Модерн стилі
Өнер мен әдебиеттің көптеген Модерн дегеніміз – жаңа, заманауи. Модерн
қайраткерлері өз шығармаларында стилі пластикалық өнердің түрлі формаларын
өнердегі жаңа бір бағытты, идеялық біріктірді, әмбебап декоративтік және
жаңашылдықты іздей бастайды. эстетикалық үлгілердің түрлерін қамтыды.
Осылайша, ХХ ғ басында неоромантизм, Модерн стилі архитектурада айқын көрініс
яғни адамзаттың өткен мәдени мұрасын тапты. Театр өнерінде ерекше
шығармашылық назарды сахналық бейнеге
қайта пайымдап, жаңамен ену жағына аударды: көркемсурет,
сәйкестендіруге тырысқан бағыт пайда декорация, айрықша эскиздер, хореография
болады. Неоромантизм дәуірі барысында және т.б. ХХ ғ. Басында кинематография
әдеби символизм дамыды. Символ – саласыс дамыды. Кино жұлдыздары
көркем шығармашылықты танып білудің М.Линдер, Ч.Чаплин, А.Дид әлемге танылды.
басты құралы деп есептелінді. Бұл «Ұлы мылқау» фильмі ымдаудың, бет
шығармашылық өкілдер: В.С.Соловьев, қимылының, қимыл-қозғалыстың, арнайы
А.А.Блок, В.Я.Брюсов, А.Белый, әзілдер мен тапқыр белгілердің көрсетуімен
Л.Н.Андреев. ұтымдылығын талап етті.
Өнердегі жаңа шығармашылық ағымдар

Импрессионизм (әсер алу) дағдарысқа ұшырады.

Француз төрешісі Поль Сезанн
постимпрессионизмнің негізін салды. Өкілдері өздерін авангардтар деп
Постимпрессионизм жаңа шығармашылыққа жол атады, яғни жаңашылдықты
ашты, көзге көрініп тұрған құбылыстарды көруден жақтаушылар
бас тартып, оның мән-мағынасын, ішкі дүниесін,
мінезін зерттеуге тырысты.

Авангардтық көркемсуреттің Неопремитизм –
дамуына кубизм зор ықпал етті. қарапайымдылыққа назар
Ағымның негізін салушылар аударғандар бағыты.
П.Пикассо, М.Дюжан, Ж.Брак. Экспрессионизм бағыты заттың
Кубистер нысанның ішкі шынайы мәнін ашып көрсетуге
энергетикалық ортасын табуға ұмтылды. Осы ағымды австриялық
тырысты, ішкі мазмұнын жазушы Ф.Кафка өзінің алғашқы
көрсетуге әрекеттенді. шығармаларында пайдаланды.
Әдебиет дамуының ерекшеліктері. Сыни реализм

• ХХ ғ. Басында өнер мен әдебиет қайраткерлерін шығармашылық мәселелерімен қатар,
әлеуметтік теңсіздік сияқты қиындықтар алаңдатты. Көптеген әдебиетшілердің көңіл-күйін
пессимизм мен торығу сезімі жайлады. Бұл олардың шығармаларында көрініс тапты.
Жазушылар мен драматургтер осы кезде сыни реализмнің әлеуметтік әдебиеттерінің тамаша
үлгілерін дүниеге әкелді. Фрнцуз жазушысы Р.Роллан атақты суретшілер мен музыканттар
туралы «Ерлікке толы өмір» атты биографиялық шығармаларын жазып шығады. Тағы бір
француз жазушысы А.Франс өзінің романына зорлықты, соғысты, діни фанатизмді,
екіжүзділікті айыптады. Драматургия саласындағы жаңашылдардың бірі Г.Ибсен мен орыс
жазушысы А.П.Чехов болды. Неміс жазушысы Т.Манн, ағылшын жазушысы Г.Уэллс,
американдық жазушылар Ф.Норрис, Дж.Лондон, Т.Драйзер сыни реализмнің әлеуметтік
1-тапсырма. Миға шабуыл
• 1) Абстракциялы ойлау дегенімізді қалай түсінесіз?
• 2) Рационализмге қарсы болған ғалымдар?
• 3) Модерн дегеніміз нені білдіреді?
• 4) Авангард дегеніміз кімдер?
1-тапсырма. Жауаптары
• 1) Құбылысты сырттай тану, ішкі
мән-мағынасына назар аудармау
• 2) Артур Шопенгауэр және
Фридрих Ницше
• 3) Модерн- жаңашылдық,
заманауилық
• 4) Жаңа бағытты қолдаушылар
2-тапсырма. «Сұраққа жетіп ал»
Оқу тапсырмасы

1. Глосарий
• Неоромантизм-
• Модерн-
• Реализм-
• Авангардизм -
• Әлеуметтік дарвинизм-
Мәдениет Авторлар мен Жаңалықтарының Нәтижелері
пен олардың ашқан сипаттамасы мен мәні
2- қоғамдық
ойдың
жаңалықтары

тапсырма салалары

. Кестені
толтырың
ыз

Ұқсас жұмыстар

Әдебиеттанудағы ағымдар - бағыттар, әдебиет теориясының зерттелуі

Модернизм және авангард

Абайдың әдеби ортасы мен нәр алған рухани көздері

ҰЛТТЫҚ ОЮ-ӨРНЕК НЕГІЗІНДЕ БАЛАБАҚША ЖОБАСЫН ФИРМАЛЫҚ СТИЛЬДЕ ӘЗІРЛЕУ

ҒАБИТ МҮСІРЕПОВ (1902-1985)

Қазақ халық әншісі

Мемлекеттік мұрағатынан 482 құжат

Жаһандану ұғымы

Мәдениет және өркениет ұтымдарынын жалпы аныктамасы

ҚАЗАҚСТАН - МАЛАЙЗИЯ ҚАТЫНАСТАРЫ

Пәндер