ДАРЫНДЫ ЖӘНЕ ТАЛАНТТЫ БАЛАЛАРҒА МҰҒАЛІМ

Презентация қосу

ДАРЫНДЫ ЖӘНЕ ТАЛАНТТЫ
БАЛАЛАРҒА МҰҒАЛІМ
ҰСЫНАТЫН ТАПСЫРМАЛАР
«Баланы оқытудың мақсаты —
оны әрі қарай мұғалімнің
көмегінсіз — ақ дамуға
қабілетті ету»
Эдгард Хабард
Талантты және дарынды балаларды анықтау

Дарынды және таланты бала дегеніміз -ерекше бір қырымен өз
қатарларынан әлдеқайда дамыған, ерекше зейіні бар, белгілі бір
іс-әрекет бойынша асқан қабілеттілік танытып, жоғары
жетістіктерімен дараланатын бала!
Дарынды балаларды анықтау жолдары

1. Дискуссия туындайтын жағдай жасау.
2. Сабақ үстінде экстрималдық жағдайлар (ситуациялар) туғызу.
3. Ойындар ұйымдастыру (КВН, сайыс, дебат, т.б).
4. Топтық жұмыс ұйымдастыру.
5. Творчествалық потенциалын зерттейтін тәсілдер жүргізу.
6. Әр оқушыға өсу деңгейін көрсететін мониторингтер жасау.
7. Деңгейлеп оқыту.
8. Жеке тапсырмалар беру.
Дарынды балалармен жұмыс істеудің жолдары
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең алғаш рет «Әр
баланың қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы жеке адамның дарындылығын таныту» сияқты
өзекті мәселелер енгізіліп отырғаны белгілі. Дарынды балаларға білім беруді әр ғылымның бүгінгі
дәрежесіне сәйкес жүргізу бір жағынан қоғамға талантты мамандар даярлауда тиімді болса, екінші
жағынан қоғамға ерекше дарынды балалардың тек өзінің интеллектуалдық дамуын қамтамасыз етеді.
Жас жеткіншектің бойындағы табиғат берген ерекше қабілетті, дарындылықты тани білу, оның одан
әрі дамуына бағыт - бағдар бере білу ерекше қиын іс.
Алайда әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта жетелеу - ұстаз парызы. Баланы заманына
қарай икемдеп, өз заманының озық өнегесін оның санасына сіңіре білу, оларды шығармашылық
бағытта жан - жақты дамыту - бүгінгі күннің басты талабы.
Дарындылық мәселесін зерттеушілердің еңбектері көп болғанымен, дарындылықтың мән - мағынасы
жөнінде олар ортақ бір пікірге келе қоймады. Сондықтан да, біз баланың дарындылығы деп, оны өз
құрдастарымен салыстырғанда бірдей жағдайда білім игеру деңгейінің шоғырлығымен аса ерекше
байқалатын шығармашылық қабілетінің байқалуы деп түсінеміз.
Дарындылыққа педагогикалық энциклопедияда төмендегідей анықтама берілген: «Дарындылық -
белгілі бір әрекет саласында ерекше жетістікке жеткізетін адам қабілеті дамуының жоғары деңгейі».
Дарындылық дегеніміз – адамдардың қабілеттерін жете жақсы дамуының жоғары сатысы. Осы
қабілеттілік арқылы адамдар көптеген жақсы жетістіктерге жете алады. Дарындылық – сапалы
қабілеттердің өзіндік бірлесуі: оның арқасында іс - әрекет жақсарады. Көптеген ғылымдардың ойынша
дарындылық, қабілеттілік және талант бір ұғымды білдіреді. Оларды бірдей негізде сәтті іс - әрекетте
топтастыруға әрекет жасады.
Аналитикалы
қ(Жаппай Түрлі тесттер
әдіс)

Анкеталар Бала
Ата-ананың
дарындылығын
әңгімесі
анықтайтын
әдістер

Мұғалімнің
Диагностикалы
мінездемесі
қ әдіс
Дарынды балалармен жұмыс істеу мазмұны
— Мектептегі айрықша қабілетті, дарынды оқушыларды анықтау, қолдау.
— Дарынды балалармен тұрақты, жүйелі жұмыс жасап, олардың табиғи
қабілетін ашу, дамыту.
— Дарынды балалардың күнделікті сабақта алған білімі мен іскерлігін үнемі
назарда ұстау.
— Дарынды баланың пәнге қызығушылығы қаншалықты деңгейде екендігін
анықтап, пән олимпиадаларына қатыстыру.
— Оқушының білім-біліктілігін анықтай отырып, деңгейлік тапсырмалар
беру.
- Шығармашылық ізденісін шыңдау бағытында қандай қосымша әдебиеттер
пайдалану қажеттігіне кеңес беріп отыру.
Дарынды балалармен жұмыс істеуде нені ескеру керек?

Балаларның пәнге қызығушылығын, білуге құштарлығын нақты
анықтау.
Балаға тапсырманы деңгейлеп беріп, зейінін тұрақтандыру қажет.
Баланың мінезін – құлқын ерекшелігін білу.(Нені ұнатады, нені
ұнатпайды,қай кезде білімді жақсы меңгереді, қай кезде шаршайды?
т.б)
Баланың бір қалыпты, жүйелі жұмыс жасауына көңіл бөлу.
Берілген тапсырманы бірлесе талдау.
Бала қызығушылығына қолдау көрсету, орынды кеңес бере білудің
маңызы зор.
Негізгі міндеттерді көздеу үшін бағдарламалар мен ережелер әзірленген:

қабілеттілікті ерте айқындауды қамтамасыз ету;

оқушының шығармашылық мүмкіндігін
көрсететін диагностика жүргізу;

қабілетті балалармен жұмыс істейтін
мұғалімдерге арналған педагогика-
психологиялық кепілдемелер әзірлеу;

дарынды балаларға практикалық көмек көрсету.
Оқушылардың қабілетіне, ерекшеліктеріне қарай
үшке бөлуге болады:

- Интеллектуалды,
Лидерлік
Шығармашылық табиғи
дарындылық.
дарындылық; дарындылық;
1.есте сақтауы және білімі:
-олардың есте сақтау қабілеттері өте жоғары;
-олар ақпаратты біліп қана қоймай, оны пайдалана алады;

2.өз білімін жетілдіруі:
-олар оқыту жүйесінің қалай жүретінін басқалардан гөрі жақсы біліп, өздерінің оқуын
реттей алады.

3.ойлау қабілетінің жылдамдығы:
-олар жоспарлауға көп уақыт жұмсауы мүмкін, бірақ жоспардың жүзеге асуына тез
жетеді;

4.мәселені шешуі:
-олар ақпаратты толықтырып, олардың қайшылықтарын анықтап, мәніне тезірек
жетеді;

5.икемділігі:
-басқаларға қарағанда олардың ойлау қабілеттері жақсы ұйымдастырылған, дегенмен
олар оқуда және проблемаларды шешуде балама шешімдерді көріп, қабылдай алады;
6.күрделілікке деген сүйіспеншілігі:
- қызығушылығын арттыру үшін олар күрделі ойын мен тапсырмаларға ұмтылады;

7.шоғырлануы:
-ерте жасынан бастап ерекше қабілеттерін ұзақ уақытқа шоғырлау қабілеттері бар;

8.ерте символдық белсенділігі:
-олар ерте жасынан сөйлей, оқи және жаза бастайды
«Логикалық ойлау» дегеніміз –
логика заңдылықтарын пайдалана отырып, ой-
пікірлерді тұжырымдарды қолдануға негізделген
ойлаудың бір түрі.Баланың логикасын дамыту
ұғымдарын өсіру, оқу- тәрбие үрдісіндегі ұдайы
жүргізілетін жұмыс.
Осы кезеңдегі берілетін тапсырмалар түрлері:
1.Көру қабілетін дамытатын тапсырмалар (ребус, сөзжұмбақ, анограмма, сиқырлы шаршылар, геометриялық
фигуралар)
2.Есту қабілетін дамытатын тапсырмалар (математикалық мақал-мәтел, логикалық есептер, қалжың есептер).
Логикалық жаттығулар:
1. Үш ағайынды.
Арман, Аян, Абзал ағайынды үшеуі әртүрлі класта оқиды.Абзал арманнан, ал Аян
Абзалдан кіші емес. Бұл үйдің үлкені ортаншысы,кішісі кім?
(Ең үлкені Аян,ең кішісі Арман, ортаншысы Абзал.)
2. Қай ауылдың балалары?
Әділет, Еркін, Ерлік үшеуі лагерьде кездесті. Бұлардың біреуі –Қосқұдықтан, екіншісі –
Үштөбеден, үшіншісі – Көктөбеден.
Әділет пен Қосқұдықтан келген Еркін екеуі бір бөлмеге орналасты, Бұлардың екеуі де
Үштөбеде болып көрмегенділігі белгілі болса, қай бала қай ауылдан келген?
(Еркін- Қосқұдықтан, Әділет- Көктөбеден, Ерлік -үштөбеден.)
Қызықты әзіл-есептер.
Оқу іс – әрекетінің тақырыбы: Хайуанаттар бағындағы қызықтар
Оқу іс – әрекетінің мақсаты:Балаларға хайуанаттар бағы туралы түсінік беру,
жабайы аңдар туралы білімдерін тиянақтау.Аңдардың кейбір ерекшеліктерін
салыстыра айтуға үйрету арқылы ойлау қабілеттерін дамыту.Жан – жануарларды
қорғауға, қамқор болуға, сүйіспеншілікпен қарауға тәрбиелеу.

Көрнекіліктері: аңдардың, тордың суреттері, ойыншықтар, суреттер.
Оқу іс – әрекетінің барысы:
1. Кіріспе бөлім.
А)Жұмбақтар шешу.
1.Қалқиып қос құлағы,
Елеңдеп қорқып тұрады. ( Қоян)
2.Қорықпайды күшті аңнан,

2.Қорықпайды күшті аңнан, Қорқады тек тышқаннан. (Піл)

Қорқады тек тышқаннан. (Піл)
Әр баланың бойында дарындылық бар, мұғалім оны танып,
дамытуға тиіс. Бүгінгі дарын иесі – ертеңгі біздің болашақ
тірегіміз екенін ұмытпау керектігін ұғына отырып,
мұғалімдердің алдында жаңа міндет: балалардың жеке
қабілеттілігін, дарындылығын, бейімділігін анықтау және оны
дамыту, соның негізінде олардың болашағына бағыт беру, өз
заманының озық өнегесін санасына сіңіру.
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

ДАРЫНДЫ БАЛАЛАРДЫ АЙҚЫНДАУ ЖӘНЕ ДАМЫТУДАҒЫ ЖҰМЫС ІСТЕУДІҢ ЖОЛДАРЫ

Дарынды балаларды анықтау жолдары

Миға шабуыл жасау

Педагогикалық қарым - қатынастың қажетті элементі педагогикалық этика

Жұптық Биология жабдықтармен құрылысы және дамыту

EVEREST баспа үйі

Кері байланыс

Етістіктен өткенді қайталау

Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту

Талантты және дарынды балалар

Пәндер