ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТІНІҢ ЖИЫРЫЛУ МЕХАНИЗМІ

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕДИЦИНА
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ АКАДЕМИЯСЫ
МИНИСТРЛІГІ

Қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Такырыбы: Жүрек етінің физиологиялық
қасиеттері. Жүректегі электрлік құбылыстар,
қозуды өту ерекшелігі.
Орындаған: Мұратұлы Қ.
Тобы: В-ЖМҚА-01-18
Қабылдаған: Адилханова Р. А.

Шымкент 2018 ж
ЖОСПАР
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жүрек етінің қасиеттері. Автоматия. Жүректің өткізгіш жүйесі.
2. Қозғыштық. Жүрек етінің ӘП. Қозғыштық кезеңдері мен ӘП.
3. Жүрек етінің өткізгіштігі.
4. Миокардтың жиырылғыштығы.
5. Экстрасистоланың физиологиялық механизмі.
Қорытынды
Пайдаланлыған әдебиеттер
Кіріспе
Жүрек - қалың жолақты еттен тұратын төрт
қуысты, үлкендігі адамның жұдырығындай (250-300г)
жұмыр ағза. Жүрек екі өкпе аралығының алдыңғы
жағында орналасқан, ірі қан тамырларға ілініп тұрады.
Ұзындығы 12-15, ені 8-11 см, ұзын білігі оңнан солға,
жоғарыдан төмен, арттан алға қарай бағытталған.
Жүрек ұшы кеуде қуысында сол жақтағы бесінші
қабырғаға не қабырға аралыққа сәйкес келеді. Жүрек 2
жүрекшеден және 2 қарыншадан тұрады. Жүрекше мен
қарынша арасында атриовентрикулярлық қақпақшасы
болады. Жүрек қабырғасы 3 қабаттан тұрады. Ішкісі –
эндокард, ортаңғысы – миокард, сыртқысы – эпикард.
Жүректің өткізгіш жүйесінің маңызы
Миокардта ет талшықтарының екі түрі болады:
жүрек етінің негізін құрайтын миоциттер -
жүректің өзіне ғана тән арнайы тін, және жүректің
өткізгіш жүйесін құратын миоциттер - арнайы емес
белсенді тип. Алғашқы аталған миоциттер
жиырылуға бейімделген, ал екінші аталған
миоциттер ешқандай әсер етпесе де өздігінен қозуға
және қозу үрдісін өздері арқылы өткізуге бейімделген.
Бейарнамалы миоциттер саркоплазмаға бай,
олардың миофибрилдері аз, бірақ өте қозғыш, ет
тінің эмбриондық жасушаларына ұқсас. Жүректің
өткізгіш жүйесі осы миоциттерден тұрады. Олар
топталып түйіндер құрайды.
ЖҮРЕКТІҢ ӨТКІЗУШІ ЖҮЙЕСІ
Қозғыштықтың кезеңдері:

1. Абсолюттік рефрактерлік
кезең (0,27 с).
2. Салыстырмалы
рефрактерлік кезең
(0,03 с).
3. Супернормалдық кезең.
Түгелдей не түк емес Боудич баспалдағы
ЖҮРЕК ЕТІНІҢ ЖИЫРЫЛУ МЕХАНИЗМІ
ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТІНІҢ
ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ:

1. Қозғыштық
2. Автоматия
3. Рефрактерлік
4. Өткізгіштік
5. Жиырылғыштық
6. Созылғыштық
7. Эластикалылық
ЖҮРЕКТІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
ҚОЗҒЫШТЫҚ

Бұл жүректің тыныштық күйден
белсенді күйге, яғни қозу жағдайына
ауысу қабілеті.
Қозу жүректің нақты өзінде болатын
үрдістердің әсерінен мерзімді түрде
туындап отырады.
Аталған құбылыс автоматия
атауына ие болды.
АВТОМАТИЯ
Бұл қозудың өз бетімен пайда болу
қасиеті.
Автоматия – бұл жүрек бұлшықетінде
туатын серпіністер арқасында жүректің
мерзімді жиырылу қабілеті.
Жүректің пейсмекер жасушалары
немесе І реттік ырғақты жүргізушілер –
оң жақ жүрекшенің ерекше бұлшықет
жасушалары.
ЖҮРЕКТІҢ ӨТКІЗГІШТІК ЖҮЙЕСІ
ЖҮРЕКТІҢ ӨТКІЗГІШТІК ЖҮЙЕСІ
Жүрекше аралық қалқа
Синоатриальды
түйін – 1-реттік
ырғақ жетекшісі Гис шоғырының оң
(60-80 соққы/мин) және сол аяқшалары

Атривентрикулярлы
түйін –
2-реттік ырғақ
жетекшісі
(40-60 соққы/мин)

Гис шоғыры –
3-реттік ырғақ
жетекшісі
(30-40 соққы/мин)

Пуркинье талшықтары Жүректің ұшы
Қарынша аралық қалқа
Қалыпты жағдайда жүрек
жиырылуының ырғағын
синоатриалдық түйіннің бірнеше аса
қозғыш жасушалары бастап береді,
олар шынайы І реттік ырғақ
жүргізушілері (пейсмекер) деп аталады.
В.ГАСКЕЛЛДІҢ АВТОМАТИЯ ГРАДИЕНТІ
Синоатриалдық түйіннен алыстаған
сайын автоматизм дәрежесі азая түседі.
Синоатриалдық түйін – І реттік ырғақ
жүргізушісі (60-80 имп/мин).
Атриовентрикулярлық түйін – ІІ реттік
ырғақ жүргізушісі (30-40 имп/мин).
Гис шоғыры - 30-40 имп/мин.
Гис шоғыры - Пуркинье талшықтары - 20
имп/мин.
Жүрек автоматизмінің табиғаты миогендік.
Арнайы (атиптік) бұлшықет талшықтарынан
тұратын миокардтың нақты аймақтарының
спонтанды белсенділігімен негізделеді.
Арнайы бұлшықеттер жүректе өткізгіштік
жүйені түзеді.
Өткізгіштік жүйеде қозуды өткізу
жылдамдығы 4-5 м/с.
Атриовентрикулярлық түйін аймағында 2-5 см/
с созылатын атриовентрикулярлық кідіріс
болады, ол жүрекшелер мен қарыншалардың іздік
жиырылуын қамтамасыз етеді.
СТАННИУСТЫҢ САЛҒАН ЛИГАТУРАЛАРЫ

ҚАЛЫПТА
2 лигатура

1 лигатура 3 лигатура
ПУЛЬС ЖИІЛІГІ БОЙЫНША
АВТОМАТИЯНЫҢ ӨЗГЕРІСІН БАҒАЛАУ
АВТОМАТИЯ ЖОҒАРЫ - ПУЛЬС
ЖИІЛЕЙДІ- ТАХИКАРДИЯ
АВТОМАТИЯ ТӨМЕН - ПУЛЬС
СИРЕЙДІ - БРАДИКАРДИЯ
ӨЗГЕРМЕЛІ АВТОМАТИЯ -
ТҮРЛІ ЖИІЛІКТЕГІ ПУЛЬС -
СИНУСТЫҚ АРИТМИЯ
КАРДИОМИОЦИТТЕР – ЖҮРЕКТІҢ ОРТАҢҒЫ ЕТТІ
ҚАБЫҒЫ – МИОКАРДТЫҢ ЖАСУШАЛАРЫ. ҚЫЗМЕТІНЕ
ҚАРАЙ: ЖҰМЫСШЫ ЖӘНЕ ӨТКІЗГІШ БОЛЫП БӨЛІНЕДІ.
КАРДИОМИОЦИТТЕРДІҢ ӘРЕКЕТ ПОТЕНЦИАЛЫ

0 фаза – шапшаң Na+
1 каналдарының белсенділігі.
Бастапқы шапшаң
реполяризация фазасы – К+
2 каналдарының белсенділігі (1
фаза).
Плато фазасы – жасушадан К+
0 баяу шығуы жасушаға Са++
иондарының баяу енуімен
3 теңестіріледі (2 фаза).
Реполяризация фазасы -
жасушадан К+ сыртқа шығуы (3
фаза).
Тыныштық фазасы
мембраналық потенциалдың
қалыпқа келуі (4 фаза).
РЕФРАКТЕРЛІК
Рефрактерлік- дегеніміз қозбаушылық.
Жүрек бұлшықетінің абсолюттік
рефрактерлік кезеңі – 0,27 с, ал
салыстырмалы рефрактерлік кезеңі 0,03 с
құрайды.
Абсолюттік рефрактерліктің ұзақ кезеңі
жүрек бұлшықетінің жеке дара жиырылу
режимі мен оның ырғақтылығын қамтамасыз
етеді.
Жүрек бұлшықетіне тетанустық жиырылу тән
емес.
ӨТКІЗГІШТІК
Бұл – қозуды белсенді күйдегі аймақтардан тыныштық
күйдегі аймақтарға өткізу қабілеті.
Жүректің өткізгіштік қасиеті электротониялық табиғатқа ие.
Ол атиптік және жұмысшы миокард жасушалар арасындағы

нексустардың және кардиомиоциттерді бөліп тұратын
қосымша пластинкалардың төменгі электрлік кедергісімен
қамтамасыз етіледі.
Нәтижесінде, кез келген аймақты табалдырықтан жоғары

тітіркендіру миокардтың түгел қозуын тудырады.
Бұл жүрек бұлшықетінің ұлпасын жекелеген жасушаларға

(функционалдық синцитий) морфологиялық түрде
ажыратылған деп санауға мүмкіндік береді.
Жүрекшелер бойынша қозуды өткізу жылдамдығы 1 м/с.
Қарыншалар бойынша қозуды өткізу жылдамдығы 0,8 м/с.
ЖИЫРЫЛҒЫШТЫҚ
Бұл – жүрек бұлшықетінің ұзындығының
өзгеруі немесе оның кернеу күшінің өзгеруі.
Жүрек ырғақты түрде, жеке дара жиырылу
режимінде жұмыс атқарады.
Жүректің жиырылуы систола деп алатады.
Алдымен жүрекшелер, содан соң қарыншалар
жиырылады.
Жиырылу фазасынан кейін босаңсу фазасы,
яғни диастола болады.
ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТІНІҢ ЖИЫРЫЛУ МЕХАНИЗМІ
Созылғыштық – жүрек бұлшықетінің созу
күшінің (қысымының) әсерінен өз құрылымын еш
бұзбай отырып, ұзындықты арттыра алу қабілеті.

Эластикалылық – жүрек бұлшықетінің
деформациялайтын күштің әсері аяқталған соң
бастапқы күйге қалпына келе алу қабілеті.
ЭКСТРАСИСТОЛА
Қорытынды
Сонымен қорытындылай келе, ЖҮРЕК – өмір
бойы тынымсыз, тоқтаусыз жұмыс жасайтын
мүше болып табылады.
Жүрек белгілі бір ырғақпен, жиілікпен,
тереңдікпен жиырылып отырады. Жүрек адам
организмінде ерекше орын алатын, зат алмасуды
реттеп, тасымалдау, реттеуші, иммунды
қорғаныс қызметтерін атқарады. Жүрекке тән ең
бір ерекше қасиет – автоматизм болып
табылады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. Бабский Е.Б., Бабская Н.Е. Адам физиологиясы:Оқулық 1-2-3 том.-Эверо, 2015.
2. Қалыпты физиология : оқулық. - М. : ГЭОТАР - Медиа, 2015.
3. Нұрмұхамбетұлы, Ә. Орысша- қазақша медициналық (физиологиялық) сөздік =
Русско-казахский медицинский - Алматы : Эверо, 2014.
4. Қалыпты физиология: оқулық ; ред. Л. З. Тель - М. : "Литтерра", 2015.
5. Қасымбеков, В. Қ. Қалыпты физиология бойынша ахуалдық есептер жиынтығы : оқу-
әдістемелік құрал /. - Алматы : Эверо, 2016.
6. Қасымбеков, В. Қ. Физиологиялық зерттеу әдістері : оқу- әдістемелік құрал / Алматы :
Эверо, 2016.
7. Сайдахметова, А. С. Физиологиядан тәжірибелік сабақтарға нұсқаулар : оқу құралы /
А. С. Сайдахметова, С. О. Рахыжанова. - Караганды : АҚНҰР, 2016.
8. Миндубаева, Ф. А. Физиология пәнінен практикалық сабақтарға арналған нұсқау :
оқу-әдістемелік құрал . - Алматы : Эверо, 2012.
9. Адам физиологиясы : оқулық / Л. З. Тель [ж. б.]. - ҚР Денсаулық сақтау м-лігі оқу-
ғыл.-әдіст. орт. мед. инновациялық технологиялық орталығы. - Алматы : Эверо, 2012.

Ұқсас жұмыстар

Супернормалдық кезең

Көлденең жолақты қаңқа

Жүректің өткізгіш жүйесі

Бұлшықет жиырылу түрлері

Жүрек ырғағы

ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТІ

Бұлшықеттердің жиырылу түрлері

КӘСІПОРНЫ ЖҮРЕК

Бұлшықет тінінің түрлері

Жүрек және қан айналымы патологиясы

Пәндер