Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ «ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ» АҚ
МИНИСТРЛІГІ

«Әлеуметтік медициналық сақтандыру және қоғамдық денсаулық» кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Медициналық әлеуметтік сараптамалық
комиссияны ұйымдастыру. Санитарлық-эпидемиологиялық
қызметті ұйымдастыру

Орындаған: Мұратұлы Қ.
Тобы: В-ЖМҚА-01-18
Қабылдаған: Бейсембаева З.И.

Шымкент 2020 ж.
ЖОСПАР
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Медициналық әлеуметтік сараптамалық
комиссияны ұйымдастыру
2. Санитарлық-эпидемиологиялық қызметті
ұйымдастыру
III. Қорытынды
IV. Пайдаланған әдебиеттер
Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу
құрылымы

Мүгедектікті және еңбек ету
қабілетінен айырылу Ауру мен мүгедектiктiң
дәрежесін белгілеуді, сондай-ақ деңгейiне, құрылымына қарай
куәландырылатын адамның МӘС бөлімдері жалпы
әлеуметтік қорғау шараларына бейіндегі, мамандандырылған
қажеттілігін айқындауды ҚР бейіндегі (кәсіптік ауруы бар,
Денсаулық сақтау және туберкулезбен ауыратын,
әлеуметтік даму министрлігі психикалық ауытқулары бар
Еңбек, әлеуметтік қорғау және науқастар үшін) және
көші-қон комитетінің аумақтық педиатриялық бейіндегі МӘС
медициналық-әлеуметтік бөлімдері болып бөлінеді.
сараптама жолымен жүргізеді.
МӘС жүргізу үшін негіздер

• Медициналық ұйымның дәрігерлік-консультациялық
комиссиясының жолдамасы:
• 1) организм функциялары тұрақты бұзылған кезде алғаш куәландыру;
• 2) қайталап куәландыру (қайта куәландыру);
• 3) медициналық ұйымдардың дәрігерлеріне консультациялық көмек
көрсету мақсатында МӘС жүргізу үшін негіздеме болып табылады.
• 4) Медициналық ұйымдар ауруға, жарақат зардаптарына немесе
кемістікке байланысты организм функцияларының тұрақты бұзылуын
растайтын диагностикалық, емдеу және оңалту іс-шараларын
жүргізгеннен кейін, анатомиялық кемістіктері немесе организм
функцияларының едәуір немесе өте айқын білінетін бұзылушылықтары
бар және оңалту әлеуеті жоқ жазылмайтын ауруларды қоспағанда,
уақытша еңбекке жарамсыз болған адамдарды, диагнозы белгіленген
сәттен бастап кемінде төрт айдан кейін МӘС-ке жібереді.
Нормативтік-құқықтық база

Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы
Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі N 193-IV Кодексі

12-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ САРАПТАМА ТҮРЛЕРІ
57-бап. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама
Қазақстан Республикасында денсаулық сақтау саласындағы сараптаманың
мынадай түрлері:
1) медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама;
2) еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама;
3) әскери-дәрігерлік сараптама;
4) сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық
сараптамалар;
5) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама;
6) дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техникаға сараптама;
7) ғылыми-медициналық сараптама;
8) аурудың қызметкердің еңбек (қызметтік) міндеттерін орындауымен
байланысына сараптама жүзеге асырылады.
«Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша
жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларын бекіту туралы»
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақатау және әлеуметтік қорғау министрінің 2015
жылғы 31 наурызындағы №183 бұйрығы

Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) еңбекке уақытша жарамсыздық - адам организмінің сырқаттанумен немесе
жарақаттанумен негізделетін жай-күйі, мұндай кезде функциялардың
бұзылуы еңбекке жарамдылығын қалпына келтіру немесе мүгедектікті
белгілеу үшін қажетті уақыт бойы кәсіптік еңбекті орындаудың мүмкін
болмауымен ілесе жүреді;
2) еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасы - мақсаты жеке адамның
еңбекке жарамсыздығын және оның сырқаттану кезеңінде еңбек міндеттерін
орындаудан уақытша босатылуын ресми тану болып табылатын денсаулық
саласындағы сараптаманың түрі;
3) медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі - МӘС) - оңалтуды қоса
алғанда, организм функциясының тұрақты бұзылуынан туындаған
тіршілік-тынысының шектелуін бағалау негізінде куәландырылатын
адамның әлеуметтік қорғау шараларына қажеттіліктерін айқындау;
4) дәрігерлік-консультациялық комиссия (бұдан әрі - ДКК) - медициналық
ұйым ұйымдастыратын комиссия;
5) еңбекке уақытша жарамсыздық парағы - еңбекке уақытша
жарамсыздықты куәландыратын және жұмыстан уақытша босатуға және
еңбекке уақытша жарамсыздығы бойынша жәрдемақы алуға құқығын
растайтын құжат;
6) еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы - жәрдемақы алмай
жұмыстан (оқудан) босату үшін негіз болып табылатын, денсаулық сақтау
саласындағы уәкілетті орган бекіткен нысандар бойынша еңбекке
жарамсыздық фактісін куәландыратын құжат.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мына жағдайларда:
1) жіті немесе созылмалы аурулар асқынған;
2) еңбекке жарамдылығын уақытша жоғалтуға байланысты жарақаттанған
және уланған;
3) жүктілікті жасанды үзген;
4) науқас балаға күтім жасаған;
5) жүкті болған және босанған;
6) жаңа туған ұл/қыз баланы асырап алған;
7) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;
8) карантин;
9) протездеген кезде беріледі.
Еңбекке уақытша жарамсыздық анықтамасы мына жағдайларда:
1) ауырған, жарақаттанған және уланған;
2) алкогольге немесе есірткіге мас күйінде жарақаттанған, сондай-ақ
алкогольге немесе есірткіге жіті уыттанған;
3) өзге бұзылулармен және аурулармен асқынбаған созылмалы алкоголизмді,
нашақорлықты емдеген;
4) науқас балаға күтім жасаған;
5) инвазивтік тексеру әдістерін жүргізу кезеңінде консультациялық-
диагностикалық ұйымдарда зерттеп-қараудан өткен;
6) жүктілікті жасанды үзген;
7) жүкті болған және босанған;
8) жаңа туған ұл/қыз баланы асырап алған;
9) санаторийлік-курорттық ұйымдарда толық емделген;
10) карантин;
11) протездеген кезде береді;
12) ауысымның соңына дейін еңбекке жарамсыз болған кезде
кәсіпорындардың және ұйымдардың медициналық пункттерінің медицина
қызметкерлері береді.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын:

1) мемлекеттік және жеке меншік нысанындағы медициналық
ұйымдардың, сондай-ақ жеке медициналық практикамен айналысатын
дәрігерлер (бұдан әрі - денсаулық сақтау субъектілері) өздерінде еңбекке
уақытша жарамсыздықты сараптау жүргізуді қамтитын медициналық
қызметтің түрін жүзеге асыруға лицензиясы болған жағдайда береді;
2) ауылдық жерде дәрігер болмаған жағдайда еңбекке уақытша
жарамсыздық парағы мен анықтамасын фельдшердің беруіне рұқсат
беріледі.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы:

1) еңбекке уақытша жарамсыздық белгілері анықталмаған жағдайда
медициналық ұйымға медициналық көмек сұрап, өтініш білдірген;
2) әскери басқару органдарының жолдамасы бойынша медициналық
куәландырудан, медициналық тексеруден өтетін немесе емделетін;
3) қамаудағы немесе әкімшілік қамаудағы;
4) амбулаториялық-емханалық жағдайларда әртүрлі ем-шаралар мен
манипуляциялар қабылдайтын, тексеруден өтетін, асқынудан
(нашарлаудан) тыс созылмалы аурулары бар адамдарға берілмейді.
Көрсетілген жағдайларда амбулаториялық (стационарлық) науқастың
медициналық картасынан көшірме беріледі.
Мынадай медициналық ұйымдарда:

1) қан қызметі саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;
2) сот медицинасы саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;
3) травматологиялық пункттерде және стационарлық көмек көрсететін
медициналық ұйымдардың қабылдау бөлімшелерінде;
4) санаторийлік-курорттық ұйымдарда;
5) апаттар медицинасы ұйымдарында;
6) саламатты өмір салтын қалыптастыру және құнарлы тамақтану
саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың саласындағы қызметті
жүзеге асыратын ұйымдарда;
7) дәрігерлік-дене шынықтыру диспансерлерінде;
8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы
қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда;
9) жедел медициналық көмек ұйымдарында еңбекке уақытша жарамсыздық
парағы берілмейді.
Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу,
еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және
анықтамасын беру тәртібі

Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы және анықтамасы жеке басын
куәландыратын құжатын, 16 жасқа дейінгі балалар туу туралы куәлігін
ұсынған кезде беріледі.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беруді және
ұзартуды медицина қызметкері адамды тексеріп-қарағаннан және науқастың
амбулаториялық (стационарлық) медициналық картасына оны жұмыстан
уақытша босату қажеттігін негіздейтін денсаулық жағдайы туралы деректерді
жазғаннан кейін жүзеге асырады.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен анықтамасы еңбекке
уақытша жарамсыздығы белгіленген күнінен бастап мереке және демалыс
күндерін қоса алғанда, еңбекке жарамдылығын қалпына келтірудің бүкіл
кезеңі бойына беріледі.
Аурулар мен жарақаттар кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық
парағын және анықтамасын медицина қызметкері күнтізбелік үш күнге
(халықтың тұмаумен қатты сырқаттанушылығы кезеңінде алты күнге
дейін) және жалпы ұзақтығы күнтізбелік алты күннен аспайтын мерзімге
жеке өзі және бір мезгілде береді.
Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы мен анықтамасын алты
күннен артық ұзарту медициналық ұйымның бөлімше меңгерушісімен
бірлесіп, жалпы ұзақтығы күнтізбелік жиырма күннен аспайтын мерзімге
жүргізіледі. Еңбекке уақытша жарамсыздық парағынан көрсетілген
мерзімнен артық ұзарту ДКК-ның қорытындысы бойынша жүргізіледі.
Жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар еңбекке
уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын күнтізбелік алты
күннен аспайтын мерзімге береді.
Жұмыс (ауысым, оқу) уақыты аяқталғаннан кейін медициналық
көмекке өтініш білдірген адамдарға еңбекке уақытша жарамсыздық
парағында және анықтамасында келесі күннен бастап жұмыстан босату
күні көрсетіледі.
Мүгедектік мынадай мерзімдерге:

он алты жасқа дейінгі адамдарға - 6 айға, 1
жылға, 2 жылға, 5 жылға және он алты
жасқа толғанға дейін;

он алты жастан он сегіз жастағы адамдарға
– 6 айға, 1 жылға, он сегіз жасқа толғанға
дейін;

он сегіз жастан асқан адамдарға – 6 айға, 1
жылға, 2 жылға немесе қайта куәландыру
мерзімінсіз белгіленеді.
Мүгедектікті белгілеу
критерийлері

• Адамды мүгедек деп тану үшін мынадай бірнеше міндетті шарттардың бір
мезгілде болуы:
• 1) организм функцияларының тұрақты бұзылуынан денсаулықтың бұзылуы;
• 2) тіршілік-тынысының шектелуі (адамның өзіне өзі қызмет көрсету,
өздігінен жүріп-тұру, бағдарлану, қарым-қатынас жасау, өзінің мінез-құлқын
бақылау, оқу немесе еңбек қызметімен айналысу қабілетінен немесе
мүмкіндігінен толық немесе ішінара айырылуы);
• 3) әлеуметтік қорғау шараларын жүзеге асыру қажеттігі негіздеме болып
табылады.
• Жас мөлшеріне қарай организмде пайда болатын өзгерістер мүгедектік тобын
белгілеу үшін негіздеме болып табылмайды.
• Тіршілік-тынысының мынадай санаттарының бірінің:
• 1) үшінші дәрежедегі өзіне-өзі қызмет көрсетуге;
• 2) үшінші дәрежедегі жүріп-тұруға;
• 3) үшінші дәрежедегі еңбек қызметіне (еңбек ету қабілеті);
• 4) үшінші дәрежедегі оқуға;
• 5) үшінші дәрежедегі бағдарлай білуге;
• 6) үшінші дәрежедегі қарым-қатынас жасауға;
• 7) үшінші дәрежедегі өзінің мінез-құлқын бақылауға қабілетінің өте айқын
білінетін шектелуіне немесе олардың ұштасуына әкеп соқтыратын
аурулардан, жарақаттар немесе кемістіктер салдарынан болатын организм
функцияларының тұрақты едәуір немесе өте айқын білінетін бұзылуы бірінші
топ мүгедектігін белгілеу үшін критерий болып табылады.
• Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк санитариялық-
эпидемиологиялық қызметi - органдар мен мекемелердiң бiрыңғай
орталықтандырылған жүйесi, олардың басты мiндетi қоршаған
ортаның қолайсыз факторларының халықтың денсаулық
жағдайына зиянды әсерiн болдырмау, анықтап, жойып отыру,
санитариялық-эпидемиологиялық жағдайға бақылау жасау және
кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың, лауазымды
адамдар мен азаматтардың санитариялық ережелер мен
нормаларды, гигиеналық нормативтердi, санитариялық заңдарды
және

• Қазақстан Республикасы заңдарының адамның денсаулығын
сақтауға қатысты бөлiгiн орындауын қадағалау арқылы жұқпалы
және кәсiптiк аурулардың алдын алу болып табылады.
* МЕМЛЕКЕТТIК САНИТАРИЯЛЫҚ-
ЭПИДЕМИОЛОAГИЯЛЫҚ
ҚЫЗМЕТТIҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызметтiң құрылымына мыналар кiредi:

- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Санитариялық-эпидемиологиялық бас
басқармасы;
- Қазақстан Республикасының тиiстi аумақтарында мемлекеттiк санитариялық-
эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге асыратын органдар мен мекемелер:
- Қазақ республикалық санитариялық-эпидемиологиялық станциясы
- Облыстық санитариялық-эпидемиологиялық станциялар
- Қалалық санитариялық-эпидемиологиялық станциялар
- Аудандық санитариялық-эпидемиологиялық станциялар;
- Темiр жол көлiгiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге
асыратын органдар мен мекемелер:
- Жол санитариялық-эпидемиологиялық станциялары
-Бөлiмшелiк станциялық-эпидемиологиялық станциялар
- Желiлiк санитариялық-эпидемиологиялық станциялар;
- Әуе көлiгiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын
органдар мен мекемелер:
- Орталық санитариялық-эпидемиологиялық станция
- Бiрлескен авиаотрядтардың санитариялық-эпидемиологиялық станциялары;
- Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгiне iссапарға жiберiлiп, оның
объектiлерiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге асыратын
органдар мен мекемелер
Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық
қызметке, оның органдары мен мекемелерiне
басшылық жасау
• Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызметтi Қазақстан Республикасының
мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерi басқарады, ол Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрiнiң орынбасары болып табылады, қызмет органдары мен
мекемелерiне орталықтан басқару қағидаларына сай басшылық жасауды қамтамасыз
етедi.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Санитариялық-
эпидемиологиялық бас басқармасы мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық
қызметке басшылық жасайды, оны Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарманың
бастығы - Қазақстан Республикасы мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерiнiң бiрiншi
орынбасары басқарады. Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарма бастығының
орынбасарлары Қазақстан Республикасының мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерiнiң
орынбасарлары болып табылады. Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық
қызметтi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерi басқарады,
ол Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрiнiң орынбасары болып табылады,
қызмет органдары мен мекемелерiне орталықтан басқару қағидаларына сай басшылық
жасауды қамтамасыз етедi.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Санитариялық-
эпидемиологиялық бас басқармасы мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық
қызметке басшылық жасайды, оны Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарманың
бастығы - Қазақстан Республикасы мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерiнiң бiрiншi
орынбасары басқарады. Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарма бастығының
орынбасарлары Қазақстан Республикасының мемлекеттiк санитариялық Бас дәрiгерiнiң
орынбасарлары болып табылады.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк
санитариялық-эпидемиологиялық
қызметiнiң
функциялары
• 1. Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарма
• 2. Республикалық санитариялық-эпидемиологиялық станция
• 3. Облыстық, қалалық және аудандық санитариялық-
эпидемиологиялық станциялар
• 4. Облыстардың, республикаға бағынысты аудандық
санитариялық-эпидемиологиялық станциялары бар қалалардың
санитариялық-эпидемиологиялық станциялары (басқармалары),
темiр жолдардың жол санитариялық-эпидемиологиялық
станциялары, әуе көлiгiндегi Орталық санитариялық-
эпидемиологиялық станция сонымен бiрге мынадай ұйымдық-
нұсқамалық функцияларды орындайды т.б.
Мемлекеттiк санитариялық-
эпидемиологиялық қызметтiң мүлкi және оны
материалдық-техникалық қамтамасыз ету
• Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызмет құрамына
кiретiн органдар мен мекемелердiң үйлерi, ғимараттары,
жабдықтары, көлiк құралдары және басқа мүлкi Қазақстан
Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң иеленуiне,
пайдалануы мен басқаруына берiледi және жекешелендiруге,
акцияландыруға, басқаға беруге және басқа шаруашылық жүргiзушi
субъектiлерге сатуға болмайды.
Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары
мен материалдық-техникалық қамтамасыз ету республикалық және
жергiлiктi бюджеттер, бюджеттен тыс арнаулы қаражат және
Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн басқа да
қаржыландыру көздерi есебiнен жүзеге асырылады.
Әкiмдер, министрлiктер, темiр жолдар, компаниялар, концерндер
және корпорациялар өз қаражаты есебiнен санитариялық-
эпидемиологиялық станциялардың материалдық-техникалық базасын
нығайтады, оларды байланыс құралдарымен және
коммуникациялармен, ал қызметкерлерiн осы ведомстволар үшiн
Пайдаланған әдебиеттер
Негізгі:
1) Бөлешов М. Ә., Қоғамдық денсаулық және денсаулықты сақтау:
оқулық / М. Ә. Бөлешов. - Алматы: Эверо, 2015 ж.
2) Кэмпбелл А., Медициналық этика : оқу құралы: ағылшын тілінен
ауд. / А. Кэмпбелл, Г. Джиллет, Г Джонс ; ред. Ю. М. Лопухин. - М. :
ГЭОТАР - Медиа, 2016 ж.
3) Общественное здравоохранение: учебник / А. А. Аканов [и др.]. - ;
Одобрено и рек. комитетом по контролю в сфере образования и науки.
Мин-ва образования и науки РК. - М.: "Литтерра", 2017 г.
4) Рыманов Д. М., Денсаулық сақтауды басқару этикасы: оқу-әдістемелік
кешен = Этика управления в здравоохранении: учебно-методическиий
комплекс / - Алматы: Эверо, 2015 ж.
5) Лисицын, Ю. П. Общественное здоровье и здравоохранение
[Электронный ресурс]: учебник / Ю. П. Лисицын, Г. Э. Улумбекова. -
3-е изд., перераб. и доп. - Электрон. текстовые дан. ( 43,1Мб), ГЭОТАР
- Медиа, 2017 г.

Ұқсас жұмыстар
КАДРЛЫҚ ЕСЕП ЖӘНЕ ЖАЛАҚЫ ЕСЕПТЕУІ
Кешенді медициналық ақпараттық жүйе (КМИС)
Аурушаңдық көрсеткіштері
Мейіргер Жұмысындағы пациент күйін клиникалық тұрғыдан бағалаудың маңызы
Еңбек қорғау жөнінде нұсқаулар беру және іс-жүргізу
Қызметкерлерге еңбекақы төлеу туралы құжаттар
Созылмалы аурулары бар науқастар диспансеризациясы
Міндеттемелер мен капиталдардың аудиті
МЕМЛЕКЕТТІК БЮДЖЕТТЕН ТЫС ҚОРЛАР
Мүгедектерді жұмыспен қамту
Пәндер