Қазақстанда йод жетіспеушілігі үлкен проблема

Презентация қосу

Микроэлементтер
004f
Жоспар;
1-микроэлементтер дегеніміз не
2-МИКРОЛЕМЕНТТЕРДІҢ ФИЗИОЛОГИЯСЫ

3 қорытынды
Микроэлементтер- бұл адам ағзасында өте аз мөлшерде
болатын химиялық элементтер. Микроэлементтер адам
ағзасында маңызды функцияларды орындайды.
Микроэлементтер биологиялық белсенді заттар
құрылымына кіреді; ферменттер гормондар және
витаминдер. Олардың жетіспеушілігі түрлі ауруларға
себеп болады. Микроэлементтер белоктардың,
майлардың, көмірсулардың метоболизміне , организмдегі
ақуыз синтезіне, жылу алмасуға, қан түзілуіне, сүйектің
түзілуіне, көбеюіне, имундық реакцияларға қатысады.
Организмге қажетті негізгі микроэлементтерге йод I,
магний Mg, темір Fe, мырыш Zn, кальций Ca, калий K,
фосфор P, селен Se, фтор F жатады
Йод. Қалқанша безінің гармондарын құруға өте қажет.
Денедегі йодтың жетіспеуі жүйке, жүрек қантамыр
жүйесінің, асқазан-ішек жолдарының жұмысының
бұзлылуына әкеледі. Балалардың ақыл ой, дене және
жыныстық даму, интелектуалдық қабілеттер, есте сақтау
қабілеттерінің төмендігі байқалады. Йодтың нормасы
күніне 150-300 мкг. Йод теңіз өнімдерінде, грек
жаңғағында кездеседі.
Қазақстанда йод жетіспеушілігі үлкен проблема. Теңіз
өнімдері аз болу себепті ас тұзына йод қосылады.Йод
жеткіліксіз болған жағдайда йодомаринді пайдалануға
кеңес беремін.
Магний. Денеге шамадан тыс жұмысты, кофені,
алькагольді, никотинді көп қодангудан
туындаған қатты қозуды жеңуге, жүйкелік
бұзылулардан және стрестен кейін тез қалпына
келуге көмектеседі. Жүктіәйелдерде және
диетада отырғандарға ұйықтататын дәрілер мен
контрацептивтерді қабылдауға кеңес беріледі.
Ересек адамдардың қажеттілік мөлшері 400-
800мг
Магний жетіспеген жағдайда;бал, бидай, сұлы,
гречка, арпа, кептірілген жемістер, банан және
т.б. Өнімдер тұтыну қажет.
Магний В6 ішуді ұсынамын
Темір. Көптеген ферменттер мен белоетардың ажырамас
бөлігі. Ең алдымен, гемоглабиннің құрамында, қызыл қан
жасушаларының темірі бар ақуызының синтезі бұзылады,
нәтижесінде органдар мен тіндерге оттегі аз жеткізіледі.
Оттегінің жетіспеушілігі адам өмірінің сапазын
нашарлатады. Ең алдымен жүрек, ми, бүйрек аурулары.
Темір жылдамдығы ерлерде 10мг, әйелдерде 18мг. Тұтынуға
рұқсат етілкен жоғарғы деңгей 45мг.
Темір жетіспеушілігінің алдын алу үшін ет, саңырауқұлақ,
гречка, какао, жаңғақ тұтыну қажет. Бұл микроэлементтер
имунологиялық реакциялардың, әсіресе жасушалық
иммунитеттің дамуында маңызы зор.
Мырыш. Гипофиз, бүйрек үсті бездері, ұйқы безі
гармондарының жұмысына қатысады. Бұл сезімнің
қалыпты дамуы мен жұмыс істеуі үшін маңызды; көру,
дәм, иіс сезу. Тәуліктік қажеттілігі 10-20 мг құрайды.
Мырыш жеткілікті болу үшін; дәнді дақылдар,
саңырауқұлақ, балық, нан, ет өнімдерін тұтыну қажет.
Калций. Сүйек тінінің қалымтасуы мен
нығаюына көмектеседі. Тістердің өсуіне өте
қажет. Барлық жасушалардың қайта қалпына
келуіне көмектеседі.Эндокриндік бездердің
қалпты жұмысын қамтамасыз етеді. Ересек
адам үшін кальцийді қабылдау мөлшері
тәулігіне 1000-2500мг құрайды.
Сынған жердің қалпына келуінің қиындауы
кальций жетіспеушілігін білдіреді. Аллергиялық
реакциалардың сыбебінен мұрыннан су ағу,
мұрын бітелуі, түшкіру, дененің қышуы кальций
жетіспеушіліктің белгісі. Қазіргі уақытта
аллергия өте көп.
Калций жеткілікті болу үшін;сүт өнімдері,
айран, құрт, творог, жұмыртқа, гречка т.б.
Калий. Жүректің тыныш, ырғақты және біркелкі
соғуына көмектеседі, ағзада тұз-су алмасуын
реттейді, бұлшықеттерге жүйке импульстерін
өткізуге қатысады, көмірсулар мен мен
алмасуын қалыпқа келтіреді. Тәуліктік мөлшер
ересектерге 2,5г баларға 10-15г
Калий жеткілікті болу үшін кептірілген
жемістер, картоп, теңіз өнімдері, банан,
апельсин.
Фосфор. Ол басқа мениралдармен бірігіп қаңқа
құрайды, жүйке жүйесі мен ми тіндерінің
қызметіне жақсы әсер етеді. Бауыр мен
бүйректің қалыпты жұмысын қамтамасыз етеді.
Тұтыну нормасы тәулігіне 700-1600мг.
Фосфор жеткілікті болу үшін теңіз өнімдері,
балық, тары, ірімшік, құс еті, жұмырқа т.б.
қолдану керек.
Селен. Имундық жүйені бактериялардың,
вирустардың және басқа да жағымсыз
факторлардың жойғыш әсерінен қорғаудың
қатысушысы. Бос радикалдарға қарсы етуге
қабілетті, қатерлі ісікке қарсы тұра алады.
Селеннің арқасында жасушалар ұзақ өмір
сүреді. Тұтыну нормасы күніне 60-150мкг
Селен жеткілікті болу үшін сарымсақ, сұлы,
гречка, балдырлар тұтыну қажет. Пісірілген
жағдайда селен ә есе төмендейдің.
Фтор. Адам ағзасындағы миниралды
метабольизмде маңызды. Тіс эмальін
зақымданудан сақтайды. Фторсыз гемопоэз
процесі жүрмейді, ол остеопороздың дамуына
жол бермейді, сынған сүйек тінінің тез қалпына
келуіне көмектеседі. Тәуліктік қажеттілік 1,5мг
Фтор көздері еңіз өнімдері, жаңғақ, балық,
гречка, күріш, картоп, қара және көк шай.
Қорытынды
Адам микроэлементтерлің көп бөлігін
сырттан тамақпен алады. Тазартылған
өнімдерден тұратын тағамдық, рацион
дәрумендер микроэлементтердің қажетті
мөлшерін қамтамасыз етпейді, оның
қадеттілігі қоршаған ортаның қолайсыз
жағдайларында физикалық және
психологиялық шамадан тыс
жүктемелерде артады.
Тазартылған тағамдарға мысалы:ақ
күріш, бидай ұны, қант және олардан
жасалған өнімдер жатады.
Егер адам тек тазартылған тағамдар
тұтынса микроэлементтер
тапшылығына ұшырайды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• info@10gkb.by
• drozdogan.com
• acikders ankara.edu.tr.
Сайттарынан қазақшаға аударылды.

Ұқсас жұмыстар

Йод жетіспеушілігі

ЙОД. Адамның ағзасындағы жетіспеушілігі

Микроэлементтерге анықтама

Йодтың адам ағзасындағы артық мөлшері

Минералды заттар. Тағам өнімдерінің гигиенасы

ӘЛЕМДІК ЭКОНОМИКАДАҒЫ ҒАЛАМДЫҚ ПРОБЛЕМАЛАР

Қалқанша бездің қызметі бұзылған жағдайда туындайтын аурулар. Оларды алдын алу және емдеу шаралары Қалқанша бездің қызметі бұзылған жағдайда туындайтын аурулар. Микседема

Демографиялық проблема

Микроэлементтердің адам организміндегі рөлі

Темірдің маңызы

Пәндер