Адамның есі мнемикалық процесс пен әрекет жүйесі ретінде

Мнемоника түсінігі. Ес және есте сақтау процесі.

Орындаған:

Тексерген:

Мнемоника түсінігі

Мнемоника (гр. 'τα μνημονιχα' - есте сақтау өнері) - табиғи ассоциациялар жасау көмегімен есте сақтауды қамтамасыз ететін, жасанды түсініктер арқылы қажетті мәліметтерді еске сақтауды жеңілдететін ережелер мен тәсілдер жиынтығы. [1]

Мнемоника таңбалары сақталып қалған не топталған бірнеше зат арқылы, солардың суреттерінен көрінуі мүмкін. Мысалы, садақаға -соғыстың, соғыс жариялаудың мнемоника таңбасы. Қазақстанның таулы аудандарында танбалы тастар көп, солардың бетіндегі қолына найза, садақ ұстаған адамдар мен әр түрлі аң суреттері ерте замандағы аң аулау көрінісін еске түсірегін мнемоникалык таңбалар болып табылады.

Ес мнемикалық іс-әрекет ретінде.

Адамның есі мнемикалық процесс пен әрекет жүйесі ретінде: Адамның есі - адамның бұрын көрген, естіген, білген нәрселері мен бейнелерін ойында ұзақ уақыт сақтап, қажет кезінде қайта жаңғырту қабілеті, жүйке жүйесінің негізгі қызметтерінің бірі. Адамның есте сақтау қабілеті үнемі дамып, жетіліп отырады.

Ежелден қалыптасқан ғылыми көзқарастар бойынша ес, бір тараптан - психикалық қызмет (функция), ал, екіншіден - үдеріс (процесс) ретінде қарастырылып жүр. Естің психикалық қызметі, яғни қандай да мнемикалық (лат. mnema - ес) нәтиже беруге қатысуы, оның психикалық болмысы (реальность)

Ес тиімділігі - бұл мнемикалық іс-әрекеттің өнімділігі, сапасы және сенімділігі Мнемикалық іс-әрекеттің өнімділігі - бұл есте қалдырылған және қайта жаңғыртылған материалдың саны (ес көлемі), есте қалдыру мен қайта жаңғырту шапшаңдығы. Мнемикалық іс - әрекеттің сапасы - есте қалдырылған мен жаңғыртылғанның дәлдігі.

Естің кейбір түрлері арнайы аспап - мнемометр арқылы өлшенеді.

Ес формалары мен түрлерін жіктеу үшін бірнеше негіздемелер баршылық. Бұл жағдайда естің жекелеген түрлері үш негізгі өлшемдерге сәйкес жіктеледі:

Іс- әрекетте үстемдік ететін психикалық белсенділіктің сипаты бойынша есті :

қозғалыс, эмоциялық, бейнелік және сөздік-логикалық ес деп бөледі

2. Іс - әрекет мақсаттарының сипаты бойынша :

ырықсыз және ырықты ес деп бөледі

3. Материалды есте қалдыру және есте сақтау ұзақтығы бойынша:

қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді және жедел ес деп бөледі.

Психикалық белсенділікке қарай

Қозғалыс есі - еңбек әрекетіне байланысты қимыл-қозғалыстарды есте қалдырып, оны қайта жаңғырту есі;

Сезімдік ес - бұл адамның басынан өткізген сезімдерін есте қалдыру;

Бейнелі ес - заттар мен құбылыстардың қасиеттерінің нақты бейнесін есте қалдырып және қайта жаңғырту;

Логикалық ес - бұл адамның ойының түрлі формаларын есте қалдыруды айтамыз.

Мақсатқа қарай:

Ырықты ес - түрлі мәліметтерді есте сақтауға саналы мақсаттың қойылуы;

Ырықсыз ес - адамның мақсат қоймай материалды есте сақтауы.

Материалды есте сақтау ұзақтығына қарай:

Қысқа мерзімді есте қалдыру;

Ұзақ мерзiмдi есте қалдыру (Ұзақ мерзiмдi ес) ;

Оперативті ес - өзімізге керекті материалдарды дер кезінде еске түсіру, есте сақтау және қайта жаңғыртуды айтамыз.

Ұмытудың себептері:

Жағымсыз индукцияның әсері.

Проактивтік тежелу.

Ременисцения - кешіктіріліп еске түсіру.

Шектен тыс тежелу.

Ұмытудың тағы бір ерекшелігі - амнезия.

Психологиялық тест

Бірінші не көрдіңіз: түлкі ме, дельфин бе? (психологиялық тест)

Бұл сұрақтың 2 шешімі бар 1) 1 + 4 = 5 5 + 2 + 5 = 12 12 + 3 + 6 = 21 21 + 8 + 11 = 40 2) 1 + (4 × 1) = 5 2 + (5 × 2) = 12 3 + (6 × 3) = 21 8 + (8 × 11) = 96