Экологиялық апаттарға сипаттама

Презентация қосу

Тақырыбы: Экологиялық апаттарға сипаттама

Орындаған: Артикова Аягөз, Ахметова Аружан, Әділбек Айгерім,
Қыдыркенова Айдана, Ормашова Алтынай.
Тексерген: Жумадилов А.Р.
Экологиялық апат

Экологиялық апаттың таралу деңгейіне қарай:

Ғаламдық

Экологиялық апат — табиғат пен қоғам
арасындағы тепе-теңдіктің күйреуі. Экологиялық
апат кезінде төтенше жағдайлар туып, табиғи
Таралу экожүйелер мен әлеуметтік жағдайлар күрт
деңгейін өзгереді, жалпы тіршілікке, соның ішінде адамның
қалыпты өмір сүруіне қауіпті жағдай төнеді.
е қарай Экологиялық апатқа ұшыраған аумақтардағы
табиғат өзгерістерін бастапқы қалпына келтіру
Аумақтық
Аймақты мүмкін болмайды. Сондықтан Экологиялық апат
(жергілікті
) қ қайтымсыз құбылыс болып саналады.
Табиғи төтенше жағдайлар

Сел
тасқындары

Табиғатта болып жататын экологиялық
апаттардың ішінде төтенше жағдайларды Табиғи
Жанартау
білу өте маңызды. Өйткені бұл апаттар
Жер сілкіну төтенше атқылауы
жағдайлар
кенеттен пайда болады да жергілікті
кожүйелер. Елді мекендер аяқ астынан
сұрапыл апатқа ұшырайды. Мұны біз
төтенше жағдайларға жатқызамыз. Төтенше
жағдайлар шығу тегіне карай табиғи және
Көшкіндер
техногенді деп бөлінеді. Табиғи төтенше
жағдайлар - табиғи құбылыстар. Оларға сел
тасқыны, жер сілкінісі (зілзала), көшкін,
дауыл, жанартау атқылау, т.б. жатады.
Жер сілкіну және көшкіндер

Жер сілкіну - жер койнауындағы энергетикалық Көшкіндер таулы жерлерде, төбелерде, теңіз
күштердің кенеттен жер бетіне шығуы. Ол өзімен жағалауларында болып тұрады. Топырақ көшкіні көп
бірге сейсмикалық күшті толқындар, сілкіністер ала жағдайда жер сілкінумен қатар жүреді. Кейбір
көшкіндердің биіктігі 20 метрге жетіп,жолындағының
келеді. Жер сілкіну кезіндегі ауыр соққылар
бәрін басып қалады.
эпицентрдегі ғимараттарға, тұрғындарға үлкен Қар көшкіндері қыс кезінде биік таулар аймағында болады.
апат әкеледі. Үйлер қирап,жер жарылып, адамдар Қалың қар массасы бір-бірімен қосылып жылжып
опат болады. ХХ ғасырда едәуір апатты жер сілкіну жолындағы заттарды ілестіре отырып, қар-топырақ
Ашхабадта (1948 ж), Арменияда (1988 ж), Сахалинде аралас ірі көшкінге айналады. Апат жолында тұрған кез
(1995ж),Түркияда (2000ж) т.б. жерлерде болды. келген обьектілерді өзімен бірге ала кетеді. Мұндай
Кейбір жер сілкіністері адамның іс-әрекетін де жағдайлар Іле, Алтай, Жетісу (Жоңғар) Алатауларында
болады мысалы атом бомбасын сынау т.б. жиі болады. Қыс кезінде саяхатшыларға қауіпті жерлер
ескертіледі. Қар көшкіні адамның іс-әрекетін де болады.
Жанартау атқылауы және сел тасқындары

Жер қабаттарында магмалық жыныстардың жер
бетіне қарай жылжуы,өзімен бірге газ бен су
буларын сыртқа шығарады. Табиғат құбылысы
жолындағы биоценозды, шаруашылықтарды
қиратып, ауаға зиянды газдарды шығарады.
Жанартаулар атқылауы кезінде өрт, топырақ
көшкіндері, су тасқындары болуы мүмкін.

Сел тасқындары көбіне биік таулы жерлерде
көктемде және жаз айларында болады. Өзімен бірге
балық, тас, қоқыстарды ағызып, жолындағының
бәрін бұзып өтеді. Табиғи ландшафтыларға, орман-
тоғайға, елді мекендерге үлкен шығын келтіреді,
кейбір көлдерді, экожүйелерді жойып жібереді.
Мысалы, 1963 жылы Іле Алатауындағы әсем көлдің
бірі – Есік көлінде осындай тасқын болды.
Суға қатысты апаттар

Су тасу апаты
Су тасу – теңіз, көл, өзен жағалауларында болатын табиғи
құбылысы. Су тасудан мұхиттар мен теңіз жағалауларында елді
мекендер жиі зардап шегеді. Біздің республикамызда су тасу
жағдайлары Іле, Жайық, Сырдария, Нұра, Тобыл, т.б. өзендер
бойында көктемде жиі байқалады. Оның себебі, көктемде қар сулары
қосылып, жағаны су басып кетеді. Су басқан жерлер бұзылып,
ластанып, жарамсыз жерлерге айналады. Ал фаунасы мен флорасы
лай су астында қалып, тіршілік мекендері бұзылып, жаппай қырылып
қалуы мүмкін.
Соңғы жылдары Каспий теңізінің көтерілуі салдарынан оның
жағалауындағы мұнай ұңғымаларын, мұннай қоймаларын, жолдар
мен елді мекендерді, мұнай өңдейтін зауыттарды су басып қалып,
мұнай өнімдері теңіз суына араласы, табиғатқа үлкен экологиялық
апат әкелді.
Цунамилер
Цунамилер – теңіздер мен мұхиттардың айдынында судың
гравитациялық күшінен пайда болатын толқындар. Бұл құбылыстар
көбіне суастындағы жер сілкіну, жанартаулар атқылау кезінде болса,
ал техногенді жағдайда су астында ядролық қаруды сынаған кезде
болады. Цунамилер кезінде теңіз кемелері, мұнай таситын танкерлер
апатқа ұшырап, мұнай өнімдері төгіліп, бүкіл балықтар мен
құстарды улап, жаппай қырып жояды.
Атмосфера алабындағы төтенше жағдайлар

Дауылдар
Дауылдар ауа қысымыныңң әсерінен пайда болып, жер бетінде күшті желдер тудырады. Ал борандар қарлы, шаңды,
жауын-шашынды болып ауыл шаруашылығына (бау-бақшаға, егістікке), ғимараттарға, табиғи биоценоздарға көп шығын
келтіреді. Жер беті жалаңаштанып топырақ, жел эрозиясын туғызады. Дауылдар мен борандар Қазақстанның оңтүстік,
оңтүстік-шығыс, орталық аймақтарында жиі болып тұрады.
Құйындар
Құйындар – ауа ағысының үйіріліп, күшті соғуы. Құйындар соққан кезде жолындағы заттарды ұшырып, қиратып, бір
жерден екінші жерге апарып тастайды. Тарихта аспаннан балық, бақа жауған деректер бар. Ол – құйынның әрекеті.

Ұқсас жұмыстар

Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар

Қоршаған орта түсінігі және сипаттамасы

Тың игерудің экологиялық салдары

Экологиялық туризмге кедергі келтіретін табиғи факторлар

Адамның экологиялық түрі ретінде эволюциялық ерекшеліктері

Қазақстанның экологиялық қолайыз аймақтрындағы тұрғындарының денсаулығы

Жалпы гигиена және экология

Объектінің сипаты

Популяциялардағы мутацияның кездесуі

Қазақстанның экологиялық қолайcыз аймақтарындағы тұрғындардың денсаулығы

Пәндер