Сүйек ұлпасында

Презентация қосу

Қожа Ахмет Яссауи
атындағы
халықаралық қазақ-түрік
университеті

Тақыбыры : Na , K , P элемменттерінің
биологиялық рөлі
Орындаған: Мустахым С 002F
Қабылдаған : Тулешова Э
Жоспары:

• 1. Na элементіне сипаттама , ағзадағы
мөлшері , қызметі
• 2. K элементіне сипаттама
• 3. P элементіне сипаттама
• 4. Пайдаланылған әдебиеттер

• Мақсаты :
• осы химиялық элементтердің ағзадағы рөлін
және қызметтерін , тұрақты нормада ұстау
үшін ұсынылатын тағамдар
Na - элементі
• Адам ағзасында натрий оның ерігіш тұздары,
негізінен хлориді, фосфаты және бикарбонаты
күйінде болады. Бұлар негізінен жасушаның
сыртқы сұйықтарында – қан плазмасында,
лимфада (сары суда), ас қорыту сөлдерінде
болады. Қан плазмасының осмостық қысымы
қажетті деңгейде алдыменен натрий
хлоридінің арқасында сақталады
ағзада Na мөлшері 100 г болады

қан құрамы
сүйек ұлпасы
ұлпасы
Тәуліктік мөлшері 1,0-1,5 г; қатты терлегенде 2
есе артады

Негізгі көздері яғни қалыпты ас тұзы, су, ет консервілері, соя
жағдайда сақтау үшін тұздығы, балдыркөк,
ұсынылатын тағамдар ; сәбіз, қара бидай наны
Уыттылығы: улы емес
Биологиялық рөлі
• • NaCl қанның осмостық қысымын ұстап тұруға қатысады, қан
қысымын реттейді;
• жүйке және бұлшықет тіндерінің қызметін реттейді (импульсті
беру);
мембраналарды белсенді тасымалдауға қатысады (K / Na–
сорғы);
• Натрий тұздары (NaH2PO4, NaHPO4, NaHCO3) қанның буферлік
жүйесіне кіреді және тұрақты концентрацияны ұстап тұруға
көмектеседі
• сутек иондары (рН);
• ас қорыту ферменттерін белсендіреді;
• ағзадағы суды ұстайды;
• аминқышқылдары мен қанттарды тасымалдауға қатысады;
• иондар арасында К + және Na + антагонизм бар: біріншінің
әрекеті екіншісінің әрекетін жоққа шығарады
• Жетіспеушілік: гипонатриемия: тәбет пен
дәмнің жоғалуы, созылмалы диарея,
конвульсия, спазм, жүйке аурулары, ісіну, тері
бөртпелері, суланған көздер, бұлшықет
әлсіздігі, есте сақтау қабілетінің төмендеуі,
жиі инфекциялар
• Артық: гипернатремия: гипертонияның дамуы,
күшею
• склероз процестері; бүйрек ауруы (ісіну және
тастар), шөлдеу
K-элементі
• Биологиялық рөлі ;
• барлық өмір формалары үшін маңызды:
• Калий иондары барлық жасушаларда және физиологиялық сұйықтықтарда
болады
• тұздар мен күрделі органикалық қосылыстар түріндегі организм;
• • қанның қышқыл-сілтілік тепе-теңдігін, организмнің су-тұз теңгерімін реттейді,
көмірсу алмасуына және ақуыз синтезіне қатысады;
• • бұл бұлшықет жасушаларының қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет, бұлшықет
импульстарының берілуіне қатысады, бұлшықет тонусын сақтайды;
• • жүйке жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет, жүйке импульсінің
берілуіне қатысады, есте сақтау қабілетін жақсартады;
• жүрек жиырылуының қалыпты ырғағын сақтауға қатысады, қан қысымын
реттейді;
• • асқазан сөлінің қышқылдығын реттеуге қатысады;
• • бірқатар ферменттердің жұмысын белсендіреді;
• диуретикалық әсерге ие;
• • Na артық мөлшерінен қорғайтын қасиеттері бар;
• теріні серпімді етеді
.
Ағзадағы мөлшері 140г

Қанда 1620 мг/л;
Сүйек ұлпасында 0,21 %;
Бұлшық ет ұлпасында 1,6 %
• Негізгі көздері : жаңғақтар, балдырлар, бал, жапырақты
көкөністер, алма, кептірілген жемістер,
• бұршақ, зәйтүн, құрма, пісірілген картоп, банан, апельсин және
қызанақ шырындары
• Тәуліктік қажеттілігі: 2-2,7 г, интеллектуалды 5,0 г дейін өседі
• жүктеме
• Кемшілігі: жүрек-қан тамырлары белсенділігінің бұзылуы (аритмия),
жалпы
• әлсіздік пен нервоздық, жоғары шаршау және ұйқысыздық;
бұлшықет
• әлсіздік, конвульсия; шөлдеу және қантқа төзбеушілік; құрғақ тері
және безеулер;
• іш қату; холестерин деңгейінің жоғарылауы
• Артық: жүрек-қан тамырлары белсенділігінің бұзылуы; бұлшықет
әлсіздігі;
• «Калийді тежеу», түсініксіз ойлау, сөйлеу кезінде қиындықтар
P- элементі
• Биологиялық маңызы ; барлық өмір формалары үшін маңызды:
• Белоктардың, дәрумендердің, нуклеин қышқылдарының, ферменттердің,
• фосфолипидтер және т.б.;
• жоғары энергетикалық қосылыстардың (АТФ, креатинфосфат) түзілуіне
қатысады;
• сүйек тінін (Ca5 (OH) (PO4) 3, CaCO3) және тістерді (Ca5F (PO4)) түзуге
қатысады;
• белоктардың, майлардың, көмірсулардың алмасуына белсенді
қатысады;
• • бұлшықеттердегі метаболикалық процестерде жетекші рөл атқарады;
• • гидрофосфаттар K және Na организмнің рН деңгейін ұстап тұратын қан
мен тіндік сұйықтықтардың буферлік жүйесіне кіреді;
• • орталық жүйке жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет;
• есте сақтау процестерін ынталандырады;
• Потенцияны күшейтеді, оның жетіспеушілігі оның мөлшеріне теріс әсер
етеді
• және сперматозоидтардың сапасы
Ағзадағы мөлшері 780г

Қанда 345мг/л

Сүйек ұлпасында 6,7-7,1%

Бұлшықет ұлпасында 0,3-0,85%
• Негізгі көздері : жұмыртқа, сүзбе, балық, қара нан, жаңғақ, бұршақ,
бұршақ, соя,
• жүгері, жапырақты көкөністер (шпинат, салат, қырыққабат)
• Күнделікті қажеттілік: 1,2 г; жаңа туған нәрестелер - 0,12 г, 1 жасқа
дейінгі балалар - 0,8 г,
• 10 жасқа дейін - 1,65 г, 15 жасқа дейін - 1,7-1,8 г, жүкті және емізетін
әйелдерге арналған
• - 1,5 г.
• Кемшілігі: білімнің тежелуімен сипатталатын гипофосфатемия
• жоғары энергетикалық қосылыстар, РНҚ, ДНҚ, сүйектің кешіктірілген
минералдануы (рахит, остеомаляция, остеопороз, тіс кариесі); жүйке
жүйесінің және интеллектуалды белсенділіктің төмендеуі; құлдырау
• сперматозоидтардың көбею қабілеті; тәбеттің төмендеуі

• Артық: гиперфосфатемия, подагра фосфатына әкеледі (жұмсақ тіндерде
және буындарда кальций фосфатының шөгуі), Пагет ауруы (Са және Р
тұздарының біркелкі емес шөгуіне байланысты сүйектің деформациясы),
• уролития ауруы.
• Уыттылығы: фосфаттар улы емес; Р4 және
көптеген Р қосылыстары өте улы,
• өлім дозасы P4 - 60 мг; радиоактивті R-32
тамақ тізбектерінде шоғырлануға қабілетті
(биологиялық жинақтау)
• Сіңіруге көмек: кальцийге бай тағамдар
• Сіңуіне кедергі келтіреді: бидай наны және
жармадан алынған жарма, созылмалы
алкоголизм; артық Ca, Mn
• * Р-дің алмасуы Ca-мен, Ca-ның оңтайлы
қатынасымен өте тығыз байланысты:
• Р - 1: 1.5
• Пайдаланылған әдебиеттер;
• Химические элементы в организме человека
Морозов.Л.В 2001 г 45стр
• Сейтембетов Т.С. Химия. – Алматы: Бiлiм,
1994.- 223 б
• Глинка Н.Л. Общая химия
•

•
Назарларыңызға
рахмет!!

Ұқсас жұмыстар

СҮЙЕК ҰЛПАЛАРЫНЫҢ РЕГЕНЕРАЦИЯСЫ

Тіректі-қоректі ұлпалар

Шеміршек және сүйек ұлпалары

Фагоцитоз құбылысын және оның иммунол

ҚАН ЛИМФА ДӘНЕКЕР

Адам өмірінде кездесетін химиялық элементтер

ГИПЕРТРОФИЯ, АТРОФИЯ

Мүшелер және ұлпалар биохимиясы

Темірдің маңызы

d - элементтердің сонымен қатар Cr, Mo, W қосылыстарының медицина мен фармация қолданысындағы химиялық негіздер туралы түсінік

Пәндер