Бактериялардың ферменттері

Презентация қосу

Бактериялардың
биохимиялық қасиеттерін
зерттеу

Орындаған: Оспан Нұрқаділ,Мәкен Жәнібек
Тобы:ВМ-305
Қабылдаған:в.ғ. Магистрі,ассистент
Жылқайдар А.Ж.
ЖОСПАР:

Кіріспе
I.Негізгі бөлім:
1.1Бактериялардың тыныс алуы
1.2 Бактериялардың өсуі және көбеюі
1.3 Бактериялардың физиологиясы
1.4 Бактериялардың биохимилық қасиеттері
Кіріспе
Бактериялар — прокариотты біржасушалы ағзалар.
Бактериялық жасушаның орташа өлшемі — 2-6 мкм.
Белгілі бір түрге қатысты микроағзаларға тән болатын
бактериялар жасушаларының көлемі мен пішіні түрлі
факторлар әсерінен өзгеріске ұшырауы мүмкін
(бактериялдық дақылдың жасына, тіршілік ортасына
және сол сияқтыларға байланысты). Бұл құбылысты
полиморфизм деп атайды. Пішіні жағынан
бактериялардың жасушалары үш топқа бөлінеді: шар
тәрізді, таяқша тәрізді және иілген.
Негізгі бөлім
1.1Бактериялардың тыныс алуы

Бактериялардың тыныс алуы мезосомаларда журеді.
Тыныс алу зат алмасудын катаболизмі болады.
Катаболизм және анаболизм жалпы зат алмасудың
қарама қарсы журетін процесстер.
Катаболизм кезінде күрделі молекулалар ыдырайды,
бос қуат бөлінеді.
Бактерияларда тыныс алу аэробты және анаэробты
жолмен отеді.
Аэробты тыныс алу от тегі қатусуымен журеді, сонғы
өнімдері Н2О және СО2, қуат АТФ түрінде.
Анаэробты тыныс алу от тегісіз жүреді.
Анаэробты тыныс алуда ірі молекулалар қышқылмен
спирттерге дейін ыдырайды және қуат болінеді.
1.2 Бактериялардың өсуі
және көбеюі
Бактериялар өскенде екі есе салмағы өседі,
көбейген кезде саны көбееді.
Бактериялар көлденеңінен екіге бөлінеді.
Тығыз орта бактериялардың шоғырлануын
колония деп атайды.
1.3 Бактериялардың
физиологиясы

Бактериялар физиологиясы- бактериялардың
тіршілігін, зат алмасуын, қоректенуін және
қоршаған ортамен қарым қатнасын зерттейді.
Бактериялардың зат алмасуын зерттеу, оларды
дақылдандыруда, таза дақылдарын бөліп алып
еднтификациялауда үлкен орын алады.
Патогенді және шартты – потагенді
бактериялардың физиологиясын зерделеу, олар
тудыратын жұқпалы аурулардың патогенезін
зерттеу, микробиологиялық диагноз қоюда,
емдеу және олардың алдын алу, адам мен
қоршаған орта қарым қатнастарын реттеу,
сонымен қтар биотехнологиялық процесстерді
қолдана отырып, бактериялардан биологиялық
белсенді заттарды алу үшін қажет.
1.4 Бактериялардың
биохимилық қасиеттері
Бактериялардың көмір су, ақ уыз және
пептонды ыдырату қабілетін анықтайды.
Көмір су ыдырататын ферменттерды Гисс,
эндо, Левин, Плоскирев орталарында
анықтайды.
Гисс орталарының құрамына пептонды су
және бір белгілі көмір су кіреді (сахароза,
глюкоза, лактоза, маннит т.б).
Бактериалық жасушаның химиялық құрамы.
Бактерия жасушасының 80-90% судан, ал калған 10% құрғақ заттан тұрады.
Жасуша ішіндегі су бос немесе байланысқан күйде болады. Ол жасушаға серпімділік
қасиетін бере отырып, гидролитикалық реакцияларға қатысады. Жасушаны кептіру
арқылы ішіндегі судан арылту, ондағы метаболикалық және кобею процестерінің
тоқтауына әкеліп соқтырады. Мұздатылған күйдегі жасушаны вакуумда кептіру
(лиофилизациялау) микробтардың кобеюін тоқтатып, ұзақ уақыт сақталуына
мүмкіндік береді.
Құрғақ зат құрамы төмендегідей:
52% - ақ уыз, 17% - көмірсулар, 9% - майлар, 16% - РНҚ, 3% -ДНҚ және 3% -
минералдық заттар.
Ақ уыздары ферменттер болып табылады, сонымен қатар жасушаның құрлымдық
бөлігі, ол цитоплазматикалық мембрана және оның туындылары, жасуша қабырғасы,
талшықтар, споралар және кейбір капсулулар құрамына кіреді. Кейбір бактериялардың
ақуыздары олардың антигендері мен токсиндері болады. Бактериялар ақуздарының
құрамына адамдарда болмайтын Д-аминқышқылдары мен диаминопимелин қышқылы
кездеседі.
Бактерия жасушасы құрамындағы көмірсулар моно-, ди-, олигосахаридтер мен
полисахаридтер күйінде болады, сонымен қатар ақуыздар, майлар және басқа
қосындылар құрамына кіреді.
Майлар немесе липидтер цитоплазмалық мембрана құрамына кіреді, грамтеріс
бактериялардың жасуша қабырғасында болады, сондай-ак, қоректік зат ретінде
жинақталады, грамтеріс бактерия-лардың эндотоксиндерінің құрамында болады, ЛПС
құрамында антиген түзеді.
Нуклеин қышқылдары. Бактерия жасушасында РНҚ-ның барлық түрлері
кездеседі: иРНҚ, тРНҚ, рРНҚ. Пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтер - нуклеин
қышқылдарын түзетін құрылыстық блоктар болып табылады. Бұдан басқа пурин
және миримидин қышқылдары көптеген коферменттер құрамына кіре отырып
аминқышқылдарын, моносахаридтерді және органикалық қышқыл-дарды
тасымалдауға қатысады. ДНҚ бактерия жасушасында тұқым-қуалау қызметін
атқарады. ДНҚ молекуласы екі полинуклеотидтік тізбектерден тұрады.
Минералдық заттар жасушаны өртегеннен кейінгі күлден табылады.
Төмендегідей көптеген минералдық заттар : N, S, Са, К, Мg, Ғе, Мn, сонымен қатар
микроэлементтер: (Zn, Сu, Со, Ва) кездеседі.
Аутотрофтар (гректің аиtоs- өзім, trорhе- қоректену)-өз жасушаларын құруда
көміртегін ауадағы СО2-нен сіңіретіндер.
Гетеротрофтар (грекше heteros-басқа) – көміртегіні органикалық қосылыстардан
пайдаланатындар. Жеңіл сіңірілетін көміртегі көздері гексозалар, көпатомды
спирттер, аминқышқылдар болып табылады.
Бактериялардың ферменттері

Бактерия жасушаның барлық метаболиттік реакциялары негізінде 6 сыныпқа
жататын ферменттер арқылы атқарылады: оксиредуктазалар, трасферазалар,
гидролазалар, лигазалар, лиазалар, изомеразалар. Бактерия жасушасы түзетін
ферменттер жасуша ішілік эндоферменттер немесе қоршаған ортаға бөліп
шығарылатын экзоферменттер деп бөлінеді. Экзоферменттер жасуша ішіне келіп
түсетін көміртегі мен энергияны сырттан тасымалдауда үлкен орын алады.
Гидролазалардың көпшілігі экзоферменттер болып табылады, олар коршаған ортаға
бөлініп ірі молскулалы пептидтерді, полисахарид пен майларды жасуша ішіне енуге
қабілетті мономерлер мен димерлерге дейін ыдыратады. Экзоферменттердің бірқатары
мысалы гиалуронидаза, коллагеназа және басқалары агрессиялық ферменттер болып
келеді. Ферментгердің кейбіреулері бактерия жасушасының периплазматикалық
кеңістігінде орналасады. Олар заттарды бактерия жасушасына тасымалдауға
катысады. Бактерияның ферментативтік спектрі тұқымдастық пен туыстастықты және
кейбір жағдайларда түрді көрсететін таксономиялық белгіге жатады. Сондықтан
ферментативтік белсенділік спектрін анықтауды бактерияның таксономиясын
белгілеуде қолданады. Экзоферменттерді диференциалдық-диагностикалық орталарда
анықтауға болады, сондықтан бактерияларды идентификациялау үшін
дифференциалдық-диагностикалық орталар жиынтықтарынан тұратын арнайы тест-
жүйелер жасалынған.
Бактерия жасушасьшың ішіне заттарды тасымалдау механизмі.
Жасушаға қоректік заттардың келіп түсуіне ЦПМ жауапты. Қоректік заттар жасуша
цитоплазмасына еніп, өзгерістерге ұшырау үшін олар, жасушаны қоршаған ортадан
бөлетін шекаралық қабаттардан өтуі керек.
Бактериалық жасушаға қоректік заттарды тасымалдаудың екі түрі бар: енжар және
белсенді.
Енжар тасымалдауда заттар тек қана концентрациялық градиент бойынша
енеді. Бұл кезде энергия жұмсалмайды. Енжар тасымалдаудың екі түрін ажыратады:
жай диффузия және жеңілдетілген диффузия. Жай диффузияда молекулалардың
мөлшері мен липофилділігі негізгі орын алады, бұл кезде заттар жасушаға специфи-
калық емес жолмен енеді. Жеңілдетілген диффузия тасымалдаушы-ақуыз-пермеазалар
қатысуымен өтеді. Бұл процестің жылдамдығы заттың сыртқы қабаттағы
концентрациясына байланысты.
Белсенді тасымалдау кезінде зат жасуша ішіне тасымалдаушы-ақуыз -
пермеаза көмегімен концентрация градиентіне қарсы енеді. Бұл кезде энергия
шығындалады. Белсенді тасымалдаудың екі түрі бар. Белсенді тасымалдаудың бір
түрінде шағын молекулалар (амин қышқылдары, кейбір қанттар) жасуша ішіне еніп,
жасуша сыртына қарағанда 100-1000 есе артық болатын концентрациялық жағдай
тудырады. Екінші тасымалдау түрін радикалдар транслакациясы деп атайды, бұл кезде
кейбір қанттар (мысалы, глюкоза, фруктоза) жасушаға тасымалдануы кезінде
фосфорилденеді, яғни химиялық өзгерістерге ұшырайды. Бұл процестерді жүзеге асыру
үшін бактерия жасушасының ішінде фосфотрансферлі жүйе болады,оның кұрамдық
бөлігі белсенді фосфорлирленген түрдегі тасымалдаушы-ақуыз болып табылады.
Қорытынды сұрақтар

Бактериялардың өсуі мен көбеюіне қолайлы
орта?
Бактериялардың тыныс алуының ерекшелігі?
Бактерия жасушасы түзетін ферменттер?
Бактериялардың биохимиялық қасиеттері?
Бактериялардың көмір су, ақ уыз және
пептонды ыдырату қабілетін анықтайды.
Бактериялар үшін ортэкзоферменттер
Қо
ректік заттар болып, жылу, ортаның
реакциясы, аэробты бактериялар үшін оттегі
жеткілікті болса, әрбір клетканың көбеюі 20—
30 минут сайын қайталанып отырады.
Бактерияларда тыныс алу аэробты және
анаэробты жолмен отеді.
Эндоферменттер және экзоферменттер

Ұқсас жұмыстар

Инфектология ғылым түрінде және оның микробиологияда алатын орны.Инфекциялық процесстің сипаттамасы.Бактериялардың және вирустардың патогенділіг және токсигенділігі.Патогенділік және токсигенілік факторларының генетикалық бақылауы

Инфекция туралы ілім. Инфекция түрлері

Бактериялардың химиялық құрамы

Микробиология

Тамақтану концепциялары

Таяқша бактериялар

Сілекей безі

Микроорганизмдердің өсу кезеңдері

Инфекция және иммунитет

Бактерия клеткасының құрылысы

Пәндер