Таспа құрттар

Презентация қосу

СӨЖ
Орындағандар: Жансерикова
Гүлжайна
Кочерова Раушан
Тексерген: Батаева Д.С.
Таспа құрттар
САБАҚТЫҢ ЖОСПАРЫ:

.
• Классификациясы

.
• Құрылысы мен физиологиясы

.
• Сезім мүшелері және ас қорыту жүйесі

.
• Зәр шығару жүйесі

.
• Қан айналым және тыныс алу жүйесі

.
• Көбеюі және дамуы
ТАСПА ҚҰРТ

Таспа құрт
КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

Патшалық-
Көпклеткалылар(Metazoa)
Тип-Жалпақ құрттар(Рlatodes)
Клас-Таспа құрттар
класы(Cestoda)
Отряд-Таспа құрттар
(pseudophyllidea
Өкілі-Таспа құрт
(Diphyllobothrium latum)
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
МЕН ФИЗИОЛОГИЯСЫ

Денесі барынша созылыңқы, арқа-құрсақ бағытында
жалпайып келген, лента тәрізді, ұзындығы 1 мм-ден
10-15 м-ге дейін. Денесі проглоттидтер деп аталатын
жеке буындардан тұрады, ал проглоттидтердің тізбегі
стробила дейді. Бөлшектенбеген мойыны және бip
катар буындар саны 2-4-тен бірнеше мыңға жетеді.
Буындардың, немесе проглоттидтердің пішіні
мойынынан қашықтаған сайын езгере береді.
Алдыңғы буындары қысқа, гермафродитті немесе
пісіп жетілмеген буындар деп аталады, артқы
жағындағы буындары ұзынырақ, жалпактау – пісіп
жетілген.
Басы немесе сколеті домалақ, сүйір, жалпақ пішінді
болып келеді.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
МЕН ФИЗИОЛОГИЯСЫ
Базальды мембранасының астында
бұлшықет талшықтарының
шумағынан құралған тepi-бұлшықет
қабы жатады. Оның ішінде сақина
тәрізді және ұзына бойы созылған
бұлшықеттер қабаты, сонымен қатар
арқа-құрсақ (дорзо-вентральды)
бұлшықеттеріде орналасқан. Құрттар
бұлшықеттерін жиырып қозғалады.
Tacna құрттардың тepi
жабындысында көптеген кірпікшелі
өсінділері бар. Кірпікшелі өсінділер
- микротрихиялар деп аталады, өте
ұсақ, тек электронды микро скоп
арқылы көрінеді, құрттың
қорсктенуінде маңызды қызмст
атқарады.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ КӨРІНІСІ
ТАСПА ҚҰРТ ҚҰРЫЛЫСЫ

1-бұлшық ет қабаты,2-паренхима,3-ішкі сақиналы қабат,4-
дорсо вентральды бұлшықеттері,5-зәр шығару мүшесінің
бүйірлік жүйесі,6-бүйірлік нерв магистралі,7-жыныс
мүшелерінің бөліктері
Таспа құрттың ас қорыту жүйесі

Tacna құрттардың тағы бip
ерекшелігі - ас қорыту жүйесі
толығымен жойылған. Иесінің
ортаңғы ішегіндe паразиттік тіршілік
етуіне байланысты, қорытылған
қоректік сұйық заттың ішінде батып
жатады. Осы қорытылған қоректік
затты паразиттер сыртқы ядросыз
цитоплазмалық қабатының бетінде
орналасқан көптеген кірпікшелi
өсінділер - микротрихиялар арқылы
сіңіреді.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ НЕРВ ЖҮЙЕСІ

Нерв жүйе сі сезім мүшелері нашар
дамыған. Орталық жүйке жүйе сі жұп ми
түйінінен тұрады. Бұл екі түйін бас
бөлімінде орналасып, өзінен артқа карай
бірнеше жұп нерв бағаналарын таратады.
Бағаналар өзара көлденең байланысып,
ортогонды нерв жуйе сін кұрайды.Ерекше
дамыған eкі бағана дененің бүйірінен
өтіп,өзінен көптеген тармақтарды бөледі
олар езара тұтасып тepi асты нерв
қабатын түзеді.
Сезім мүшелері дене сінің беткі жағында
сезу клеткалары түрінде шашырап
таралған. Көп мөлшерде олар бас
бөлімінде (сколексте) кезде седі.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ ЗӘР ШЫҒАРУ
ЖҮЙЕСІ
Зәр шығару жүйе сі -
протонсфридиялы. Дене сінің
бүйірі жағынан ұзына бойына
созылған eкі негізгі зәр шығару
түтіктері өтеді.
Зәр шығару жүйе сіндегі бүйірлі
түтіктерден дене ішіне
(паренхимаға) қарай көптеген
түтікшелер тарап, олар бо с
ұшында жұлдыз тәрізді “кірпікше
жалынды” терминальды
клеткалармен аяқталады.
Терминальды кпетклар аркылы
жиналған не сеп заттар
түтікшелерге өтіп, негізгі түтіктер
арқылы сыртқа шығарылады.
ҚАН АЙНАЛЫМ ЖӘНЕ ТЫНЫС АЛУ
ЖҮЙЕСІ

Қан айналым және тыныс алу жүйесі
болмайды. Анаэробты жолымен тыныс алады.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ КӨБЕЮІ
Жыныс жүйе сі қо с жынысты. Жыныс жүйе сінің құрылысына
тоқталсақ,жыныс мүше сінің кішкене басы, қысқа мойны және
буындардан құралған ұзын 10-20 м-ге жуық дене сі болады.
Kөnipшiк пішінді аталық бездері паренхиманың арасында шашырап
орналасқан. Аталық бездерінің тұқым шығару түтiктepi бipiгin
ортақ аталық жолын құрайды. Аталық жолы кеңейіп шағылыс
мүше сіне айналып, буынның бүйір бөлігіндегі жыныс клоакасына
еніп жатады. Аналық мүшеci тарамдалған екі аналық бездерден
құралып, аналық жолы арқылы оотипке ашылады. Оотипке екінші
жағынан сарыуыз безі де ашылады. Оотиптен eкi канал шығады.
Бipeyi қынап, аталық жолымен қатар созылып жыныс клоакасына
ашылады, eкіншісі буынның алдыңғы бөлігіне бағытталып тұйық
бітетін жатын. Жумыртқа клеткалары аналық безінен оотипке
түсіп,о сы жерден қынап арқылы келетін сперматозоидтармен
қо сылып ұрықтанады да, сарыуыз және қабыршақпен қапталып,
тұйық бітетін жатынға өтеді.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ ДАМУЫ

Личинка
Аралық иесі жұмыртқасын
ың жарылуы

Черви Тұрақты
жұмыртқасы иесі

Ересек таспа
Ана лық және ат а лық ұрықтқұрт
анғаннан кейін,с аруыз бен қабыршақпен
қапт алып,тұйық бітетін жатынға да өтеді де дамудың бірінші с атысы баст а лады.
Жатынға түскен жұмыртқа лардың с аны өте көп болады, сондықт ан жатынның
орт алық бөлімінен оң және сол жаққа қарай жанама т арма қт ары т арап,
жұмыртқа ларға толып жат ады. Осылайша герма фродитті буын “nicin жетілген”
буынға айна лады. Д ене с інің соңғры жағындағы nicin жетілген буындар үзіліn,
ие сінің ішегінен сыртқа шығарылады.
ТАСПА ҚҰРТТАРДЫҢ ДАМУЫ

Адамның ішегінен нәжіспен бipre сыртқы орт аға шыққан nicin жетілген
буындар шіріп,ішіндегі жұмыртқалары топыраққа түс еді. Дамуы үшін
жұмыртқа ара лық ие сіне eнyi қажет.
Аралық ие сі өгіз неме с е сиыр,т.б. бола а лады. Осылардың ішегіне түскен
жұмыртқадан онко с фера деп ат а латын алты ілмегі бар ұрық шығады. Осы
ілмектерімен онко с фера ілмек қабырғасын тecin, лимфа және қан жүйе сіне
түс еді. Қан т амырлары арқылы онко с фера ішкі мүшелерге көбіне с е бауырға,
бұлшықеттерге,өкпеге, кейде миға жетеді. Осы мүшелерде ұрық - онко с фера
финна деп ат а латын личинка с атысына айна лады. Финна бұршақ тәріздi
сұйықтыққа толы көпіршік, оның ішінде 4 сорғышы бар басы болады.
Осындай личинканы цистицерк деп те атайды. Личинка ара лық ие сінде
бipнeшe жыл өмір сүре а лады. Финна ере с ек формасына айна луы үшін негізгі
ие сі-адамның iшегіне түcyi қажет. Финнозбен ауырған сиырдың толық
қуырылмаған етін жеген адамның ішегіне түскен финна басын шығарып,
сорғышт ары арқылы ішекке жабыс ады. Kөпіршігі epiп,қа лған басы мойнымен
бípre жедел өсе баст айды да, мойны жаңа буындарды түзіп, дене сі ұзарады.
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Құрттар – екіжақты симметриялы, үш қабатты, көпжасушалы жәндіктер

ЖАЛПАҚ ҚҰРТТАР ТИПІ

Жалпақ құрттар Жалпақ құрттардың Сорғыш құрттар өкілі Жалпақ құрттар типіне жататын ішекқуыстылардан жәндіктердің негізгі айырмашылығы ерекшеліктері

Жалпақ құрттар

ӨЗЕКТЕРДІҢ КӨПШІЛІК

Жылқы аноплоцефалятоздары, ветеринариялық шаралары

Жалпақ құрттардың жіктелуі

Alfortia edentatus жұмыр құртының балаусасы

Сиыр цепенінің өмірлік циклі

Медициналық гельминтология

Пәндер