Түркістан қаласының топырақтарының ауыр металдармен ластану мониторингі және экологиялық бағалауы (2015)

Түркістан қаласы топырағының ластану дәрежесіне момнторинг жүргізу

Қазақстанда өзге елдерде кездесетiн топырақ түрлерiнiң түгелдей дерлiгi тараған. Мұнда тайга, тундра топырағына дейiн бар, тек ылғалды субтропик белдемiне тән топырақ қана жоқ.

Түркістан экологиялық ауданы сұр топырақты аймақта орналасқан. Сұр топырақтың қалыптасуының негізгі сипаты:

20-30 см-ді құрайтын гумус қабаты;

Интенсивті топырақ түзілу үрдісі;

Азот, фосфор және т. б. микроэлементтердің тапшылығы;

Түркістан аймағының топырағы төмендегідей жіктеледі:

Аллювиалбді - тоғай топырағы;

Сұр топырақ түріндегі тақыртәрізді топырақ;

Галечникті ашық сұр топырақтар;

Қарапайым сұр топырақ

Жұмыстың мақсаты:

топыраққа әсер ететін факторларды және ортаның жай-күйін бақылау;

нақты жай-күйін бағалау;

жай-күйін болжау және осы жай-күйін бағалау;

Зерттеу нәтижелерін талдайтын болсақ, Локомотива депосы топырағында мыс (7, 3 мг/л) пен кадмий (0, 79 мг/л), ал ЖШС «Қуаныш» базары топырағында мыс (7, 155 мг/л) пен қорғасын (33, 2 мг/л) мөлшері ШРК-дан асып кеткен. Мұны темір жол торабы орналасқан темір жол вокзалының Локоматив депосының ауаға әр түрлі зиянды ластаушы заттар, оның ішінде ауыр металдар да ауаға көптеп бөлетіндігімен, ал ол ЛЗ топыраққа сіңетіндігімен түсіндіруге болады. Сондай-ақ халық, автокөліктер көп жүретін орталық «Қуаныш» базары топырағындағы мыс пен қорғасынның шамадан тыс артуы автокөліктерден зиянды шығарындылардың көптеп бөлінуіне, сол маңда орналасқан жанармай бекеттерінің, автовокзалдың т. б. өндіріс орындарының болуына байланысты.

(2015 ж. )