Жасуша дақылдарында

Презентация қосу

«Астана Медицина Ш.И. Сарбосова атындағы
Университеті» КеАҚ
микробиология және
вирусология кафедрасы

БӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ:
ЖАСУША МЕН ТІН ДАҚЫЛДАРЫ,ВИРУСОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ
ӘДІСТЕРІ

ОРЫНДАҒАН: ТӘЛІПОВА Б
ТОБЫ: 233 ЖМ
ЖОСПАР
I.Негізгі
II.Кіріспе бөлім
Жасуша дегеніміз-...
Жасуша мен тін дақылдары
Вирустар туралы жалпы сипаттама
Вирустарды дақылдандыру
Вирусологиялық зерттеу әдістері
III.Қорытынды бөлім
КІРІСПЕ
Жасуша дақылын вирустарды дақылдандыруда жиі
қолданылады.Жасушалар дақылы әдісін 20ғасырдың
50ші жылдарында Эндерс ашып, жасуша мен тіндерді
және әр түрлі микоорганизм дақылдарын өсіруле
олардың табиғатына қарай әр түрлі қоректік орталар
дайындау арқылы олардың таза дақылдарын алады.
Сонымен қоса микоорганизмдердің бактериялардың,
вирустардың морфологиясын, физиологиясын зерттеп,
олардың организм ағзасына тудыратын зиянды
ауруларын ашып, адам өмірін ұзарту, әр түрлі
аурулармен күресу және алдын алу, тұрғындардың
денсаулығын сақтау шараларын жүргізеді. Және
жұқпалы аурулар потологиячында микооргнаизмдердің
рөлін ғылыми тұрғыда дәлелдеді.
ЖАСУША-ТІРІ МАТЕРИЯНЫҢ УНИВЕРСАЛДЫ
ҚҰРЫЛЫМ БІРЛІГІ.

Жасушалар(тіндер)дақылын вирустарды
дақылдандыруда жиі қолданылады.Жасушалар
дақылы әдісін XX-шы ғасырдың 50-ші жылдарында
Дж.Эндерс соавторлармен ашып,осы жаңалық
үшін Нобель сыйлығын алды.
Жасушалар дақылдары дақылдандыру барысында
ондаған генерацияланудан өтуі мүмкін.Тіршілікке
қабілетті генерацияланудан санына байланысты
жасушалар дақылдарын:1)біріншілік; 2)қайта
есілген;3)жартылай қайта есілген деп бөлінеді.
ЖАСУШАЛАР ДАҚЫЛДАРЫН ӨСІРУДЕ
БІРҚАТАР ТАЛАПТАРДЫ ОРЫНДАУ ҚАЖЕТ:

Асептика ережелерін сақтау;
Бейтарап шыныдан жасалынған зертханалық
ыдыстарды немесе биологиялық өнімді алуға
арналған реакторларды қолдану;
Құрамы күрделі құрамына минералдық
тұздар,амин қышқылдар,витаминдер,глюкоза,адам
немесе жануар қанының сарысуы,тұрақты рН-ты
сақтайтын буферлік ерітінділер кіретін қоректік
орталарды қолдану;
Жасушалардың өсуіне ең тиімді
температураны(36-38,5С)ұстау.
ВИРУСТАР
Вирустар – тұқым
қуалаушылық қасиеті бар,
өзгеруге, көбеюге бейім өте
ұсақ, тірі микроорганизмдер.
Вирустардың бактериялардан
айырмашылығы – клеткалық
құрылысы болмайды, тек қана
бір нуклеин қышқылы ДНҚ
немесе РНҚ болады. Белок
синтездейтін рибосомалары
болмайды сондықтанда,
оларда зат алмасу жүрмейді.
Жіктелуі бойынша :VIRA
патшалығы екі үлкен топқа
бөлінеді ДНҚ және РНҚ
құратын топтар.
Морфологиялық
Морфологиялық
құрылысы
құрылысы бойынша
бойынша
вирустар
вирустар 2
2 топқа
топқа бөлінеді:
бөлінеді:

А)
А) жай,
жай, қарапайым
қарапайым Б)күрделі
Б)күрделі құрылысты
құрылысты --
нуклеин
нуклеин қышқылы
қышқылы және
және нуклеин
нуклеин қышқылынан
қышқылынан ,,
оны
оны қоршаған
қоршаған капсидтен
капсидтен және
және
капсидтен
капсидтен тұрады
тұрады суперкапсидтен
суперкапсидтен тұрады
тұрады
(( полимиелит
полимиелит вирусы
вирусы ,, (ұшық
(ұшық ,, тымау
тымау ,, шешек
шешек
аденовирустар
аденовирустар ,, құтыру
құтыру вирустары).
вирустары).
вирусы);
вирусы);
Организмінен бөлініп алынып, жасанды
жағдайда өзінің тіршілігін сақтайтын
клеткаларды жасуша дақылдары деп атайды.
Олар арнайы қоректік ортасы бар
пробиркаларда әйнекшеге жабысып немесе
суспензия түрінде өседі. Егер де организмнен
тыс жағдайда көбейе алмаса, ондай
клеткаларды тіршілігін сақтаушы, ал өсіп - өніп
көбейетін болса - өсуші дақылдары дейді.
Вирусологияда өсуші дақылдар жиі
қолданылады. Оларды мынадай топтарға
бөледі: біріншілік, ауыспалы, жартылай
ауыспалы. Ең қолайлысы соңғы топқа жататын
клетка дақылдары, өйткені оларды қайталап
сеуіп пайдалана беруге болады.
ВИРУСТАРДЫ ДАҚЫЛДАНДЫРУ

Вирустарды үшбиологиялық үлгіде
дақылдандырады.
Зертханалық жануарлар организмінде
Құстардың дамып келе жатқан
эмбриондарында
Жасуша дақылдарында
ВИРУСТАРДЫҢ ӨЗІНДІК ЕРЕКШЕЛІГІ
Зертханалық жануарларды вирус қосылған
зерттейтін затпен тропоизмдеріне байланысты түрлі
жолмен жұқтырады.Диагностикалық мақсатта
вирустар кеңінен қолданылмайды,себебі
жануарлардың көпшілігі адамдарда ауру
қоздыратын вирустардың біразына төзімді болып
келеді.
Жануарлардың организміндегі вирустардың
репродукциясы жайында,оларда көзге көрінетін
аурудың клиникалық белгілеріне ағзалар мен
тіндердің патоморфологиялық өзгерулеріне,сонымен
қатар вирустар бар ағзалардың суспензиясынан
қойылған гемагглютинация реакциясының негізінде
тұжырымдайды.
-вирустың рецепторлармен
әрекеттесуі және вирустың
жасушаға веропексис және
эндоцитоз жолымен енуі (1)
- нуклеин қышқылының (2)
вакуольден РНҚны егу арқылы
ЦПМ (1)арқылы шығуы
- үлкен полипротеннің синтезі (4)
және протеолиттік
ферменттердің көмегімен
бірнеше фрагменттерге
(капсомерлерге, ішкі ақуыздарға,
ферменттерге) ыдырауы
- құрылымдық ақуыздар капсидке
жиналады (6)
- жүздеген вириондардың
жиналуы және түзілуі
- жасушадан шығуы (лизис)
Репродукция жасуша
цитоплазмасында өтеді және
ЦПӘмен сипатталады. Жасуша
дақылдарында агар астында
ВИРУСОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ
ӘДІСТЕРІ:
Молекулалық-генетикалық әдіс -
ПТР/ПЦР.
Цитоскопиялық әдіс – Ромоновскии
Гинзе әдісімен жағындыны бояу,
ЦПЭ әсер ( Көп ядролы гигантты
жасушалар, вакуолизация,
ядролардың қосылуы, Каудри
денешіктері).
ҚОРЫТЫНДЫ
Вирустарды дақылдандырудың
арнайы зерттеу әдістері арқылы
зерттеудің маңызы бүгінгі күнде зор.
Өйткені бұл әдістермен зерттей
отырып біз белгілі бір жұқпалы
ауруға диагноз қоямыз, диагноз қоя
отырып емдеу шараларын
жүргіземіз. Осының арқасында
қазіргі кезде көптеген аурулар емі
табылған. Мысалы: тұмау, шешек,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
“Жалпы микробиология” Алматы 2008
Земсков М.В., Соколов Н.И., Основы общей
микробиологии, вирусологии и иммунологии,
М."Колос", 1972.
Борисов Л.Б. «Медицинская микробиология,
вирусология, иммунология» Москва 2005
Ү.Т.Арықпаева «Микробиология және вирусология»
Борисов Л.Б. «Медицинская микрообиология,
вирусология, иммунология»
Интернет сайт asik.kz және google.kz
Пяткин Е.А. «Медицинская микробиология»

Ұқсас жұмыстар

Вирусологиялық зерттеу әдістері

Вирустарды дақылдандыру

Дақылдандыру мен репродукциясы

Жасушалар мен тіндер дақылдары, вирусологиялық зерттеу әдістері

Жасушалардың культуралары

Вирустың жұғу жолдары

Құрылысы және жіктелуі

Бактериялардың химиялық құрамы

Энтеровирустардың этиологиясы

ҰЛПАЛЫҚ ИНЖЕНЕРИЯ

Пәндер